جمعیت گونه های جانوری در دنیا رو به کاهش است. اولین چاره ای که به ذهن
می رسد ممنوعیت شکار حیوانات است. اما به گفته برخی کارشناسان، شکار تنها
دلیل انقراض و کاهش جمعیت جانوران نیست. با این حال در ایران پیشنهادهایی
برای ممنوعیت شکار وجود دارد.
قبلا معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست گفته بود احتمال شکار برای ۵ سال ممنوع می شود. چند روز پیش هم علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی در مراسم گرامیداشت مقام محیط‌بان از سازمان محیط زیست خواست تا برای حفظ گونه های جانوری، شکار را برای ۵ سال ممنوع کند. تا در آن شکار به مدت 5سال ممنوع اعلام شود. از آن طرف معصومه ابتکار رییس سازمان حفاظت از محیط زیست با اینکه خود سال گذشته از ممنوعیت شکار خبر داده بود اما اعلام کرد که در رابطه با این مساله نباید احساسی عمل کرد.
درباره ممنوعیت شکار سراغ اسماعیل کهرم،
مشاور رییس سازمان محیط زیست رفتیم. او هم بازه زمانی ۵ سال برای ممنوعیت
شکار را مدت زمان زیادی می داند. به عقیده او باید از در دوستی با شکارچیان
حرف زد و آنها را متقاعد کرد که حداقل ۲ سال دست از شکار بکشند. البته او
قرق اختصاصی را هم نمی پذیرد. طرحی که بسیاری معتقدند می تواند به تکثیر
گونه های جانوری منجر شود.
گفتگوی خبرآنلاین با مشاور رییس سازمان محیط زیست را بخوانید؛
دکتر لاریجانی رییس مجلس پیشنهاد دادند که
برای حفظ گونه های جانوری، شکار برای 5سال ممنوع شود. به نظر شما با توجه
به جمعیت موجود حیوانات در ایران این طرح چه تاثیری خواهد داشت؟
طرح ممنوعیت شکار به این دلیل ضروری است که ما در حال از دست دادن گونه های جانوری خود هستیم. کل جانوران قابل شکار چهارپای ما از 120هزار راس کمتر است. در این میان یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون تفنگ دست مردم وجود دارد. اگر هرکدام از اینها ۵۰ تا ۱۰۰ فشنگ داشته باشند معلوم می شود که جانوران زیادی مورد هدف قرار خواهند گرفت. این جانوران دوام نمی آورند و از بین می روند برای همین است که اتفاقا بنده موافق این طرح هستم. منتها مساله ای که در این میان داریم اینکه ۵ سال مدت زمان خوبی نیست.
یعنی باید بیشتر باشد؟!
نه، من تصور می کنم اگر ما جمعیت شکارچی را دورهم جمع کنیم و از آنها تعهد دوستانه بگیریم که مثلا ۲ سال اصلا شکار نکنند، اینها هم قول بدهند این کار را انجام دهند و همزمان با آن اگر ما جریمه شکار را افزایش دهیم در ظرف ۲ سال تغییر زیادی در جمعیت حیات وحش ایجاد می شود و روند ممنوعیت به ۲ سال آتی نیاز نخواهد داشت. اگر ما 5 سال ممنوعیت در نظر بگیریم نیرو به اندازه کافی نداریم تا این امر را کنترل کنیم.
فکر می کنید ممنوعیت شکار از طرف شکارچی ها پذیرفته شود؟
ممنوعیت طولانی مدت شکار سخت است. درست مانند زمانی که آنفولانزای پرندگان آمد و شکار پرنده به طور کلی ممنوع شد؛ با وجود این ممنوعیت باز هم در قسمت شرق میانکاله یعنی در منطقه آشوراده یک روز زمستان که شکار را آزاد اعلام کرده بودند از ساعت 4 تا 8 صبح فاصله بین دو تیر بسیار کمتر از استانداردی بود که وجود دارد؛ ۲ دقیقه. گاهی 4تیر با هم شلیک می شد. با اینکه حتی این آنفولانزا خطر مرگ برای انسان به همراه داشت، اما هیچ کدام از شکارچی ها به آن اهمیت نمی دادند. به هرحال طرحی که آقای لاریجانی مطرح کردند خوب است. ایشان از این منظر به قضیه نگاه کرده اند که اگر وضع همینطور ادامه پیدا کند حیات وحش از بین خواهد رفت. به نظر من اگر ما یک مقدار با شکارچی های محلی با شکارچیان مرد نه نامرد شکارکش تعامل داشته باشیم انشاءالله ظرف دو سال تعادلی در جمعیت حیات وحش ایجاد می کنیم با این روال دیگر نیازی به 5سال نخواهد بود.
در گذشته نیز خانم ابتکار بر ممنوعیت شکار
تاکید و آن را اعلام کرده بودند اعلام ممنوعیت شکار از آن زمان چه تاثیری
بر جمعیت حیات وحش گذاشته است؟
این ممنوعیت فقط در حد اعلام بوده و هیچ وقت اعمال نکردیم. اگر این طرح
انجام شود برای بار اول است ما برای یک سال هم ممنوعیت اعلام نکردیم. اظهار
نظر و اظهار علاقه کرده بودیم اما اینکه بیاییم قانونی کنیم و مجلس آن را
مطرح کند که ۵ سال هرکس شکار کند به اشد مجازات محکوم خواهد شد، هیچگاه در
ایران انجام نشده است. ما برای بار اول این کار را انجام خواهیم داد.
به نظر شما دلیل زیاد شدن شکارکشی چه بوده است؟
شکارکشی همیشه بوده است، اما کشف آن زیاد شده است. ما همیشه شکارکشی
داریم، یک عده ای متخلف رانندگی، یک عده قاچاقچی اسلحه یا مواد مخدر هستند
این هم یک تخلف است. الان چون جرایم به سمت سنگین شدن می رود کشف آن پر سرو
صداتر شده است و ما از این بابت خوشحالیم و ناراحتیم از اینکه هنوز هم یک
تعدادی هستند که متاسفانه شکارکشی می کنند.
به نظر شما شکار تنها دلیل از بین رفتن گونه های جانوری است یا دلایل دیگر هم در این امر دخیل است؟
خیر، شکار تنها دلیل نیست. دلیل دیگر آن از بین رفتن زیستگاه هاست. یعنی اگر قسمتی از جنگل تخریب شود کلی گوزن و شغال از بین خواهد رفت درست مانند اینکه خانه کسی از او گرفته شود. هرجا که انقراض یا کاهش جانوران شکاری دیده می شود 2 عامل وجود دارد: عامل اول تخریب زیستگاه و عامل دوم شکار بی رویه است. این دو عامل دست به دست هم داده و نسل جانوران را از بین خواهند برد.
گسترش زیستگاه های انسانی مثل جانمایی مسکن مهر هم بی تاثیر نبوده است.
قطعا، وقتی زیستگاه های انسانی گسترش پیدا می کند، طبیعیت خراب می شود،
جنگل خراب می شود، جنگل تراشی می شود، قاچاق چوب بیداد می کند و آتش هایی
که در جنگل ها ایجاد می شود. هر سال حدود ۲ هزار تا ۳ هزار مورد آتش سوزی
در جنگل ها داریم اینها باعث از بین رفتن زیستگاه حیوان می شود از آن طرف
هم با گلوله به جان این حیوانات می افتند.
اگر شکار ممنوع شد، برای تکثیر این
حیوانات چه کاری باید انجام شود. نمی شود هم شکار را ممنوع نکرد و هم تکثیر
این جانوران را زیاد کرد؟
نه اصلا، این کار در هیچ جای دنیا انجام نمی شود همین قدر که شکار ممنوع
شود از همان لحظه اول زاد و ولد زیاد می شود. اینها باقی می مانند و بچه
های زیادتری به دنیا می‌آورند. نمونه آن کشورهای خارجی است همین که شکار
متوقف شده است اینها مثل قارچ رشد خواهند کرد. تکثیر مصنوعی چه در ایران و
چه در کشورهای دیگر دنیا جواب نمی دهد.
حتی اگر برای تغذیه آنها برنامه ریزی کنیم و مواد غذایی در اختیارشان بگذاریم؟
همین شیوه، شیوه تکثیر مصنوعی می شود.
نظرتان در مورد قرق اختصاصی چیست؟
با قرق اختصاصی در حال حاضر موافق نیستم. کسانی که می خواهند قرق اختصاصی بزنند باید وسط کویر بروند و آنجا را آباد کنند نه اینکه یک منطقه مرغوب مثل خوش ییلاق و مناطقی که وضعیت حیات وحش و طبیعت در آنجا خوب است را قرق کنند. برای قرق اختصاصی جایی بروند که حیات وحش نیست، آنگاه جانوران و طبیعت را تکثیر کنند. منظور این نیست که با دست یونجه دهند بلکه از چرای حیوانات در یک منطقه جلوگیری کنند، چاه آب بزنند و بعد هنگامی که پوشش گیاهی خوب شد، طبیعت خودش حیوان را جذب می کند. حیوان که به آنجا رفت تعدادش زیاد می شود نه اینکه یک منطقه را فنس بکشند و شکار را در آن آزاد کنند.
