افزایش انتقادها از عربستان به دلیل کارنامه سیاه حقوق بشری

 بیانیه انتقادی شورای حقوق بشر سازمان ملل از وضعیت حقوق بشر در عربستان، یکی از برجسته ترین محور های گزارش های رسانه های عربی بود و بسیاری از این رسانه ها کارنامه سیاه سعودی ها را در این زمینه مورد توجه قرار دادند.

به گزارش ایرنا، جامعه جهانی پنج شنبه هفته گذشته (16 اسفند) در موضعی هماهنگ با انتشارِ بیانیه ی انتقادی از وضعیت حقوق بشر در عربستان، گام بلندی را برای مقابله با نقض حقوق بشر توسط سردمدران عربستان برداشت.

دست‌کم 36 کشور، شامل همه 28 عضو اتحادیه اروپا در شورای حقوق بشر سازمان ملل در این بیانیه ضمن انتقاد از بازداشت فعالان حقوق زنان عربستانی خواستار همکاری ریاض با تحقیقات مربوط به ماجرای قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی شدند.
این نخستین بار در تاریخ شورای حقوق بشر سازمان ملل است که عربستان بدین شکل سرزنش می‌شود.

این در حالی است «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان هم روز چهارشنبه در ادامه تحولات و مواضع انتقادی اروپا علیه ریاض که از زمان قتل خاشقجی آغاز شد، اعلام کرد برلین ممنوعیت فروش سلاح به عربستان را تمدید می‌کند و «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه نیز در سخنرانی خود به مناسبت روز جهانی زن از اقدامات عربستان سعودی علیه فعالان زن به شدت انتقاد کرد و آزادی «لجین الهذول» فعال زن این کشور را خواستار شد.
رسانه های عربی اخبار و تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساخته اند که این گزارش به آن ها می پردازد.

** افزایش انتقادها از عربستان به دلیل کارنامه سیاه حقوق بشری
به نوشته روزنامه «الاخبار» لبنان، طی 10 سال گذشته برای نخستین بار عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل توبیخ شد. همه کشورهای اتحادیه اروپا در صدور بیانیه ضد سعودی همکاری کردند. این سرزنش پس از افزایش تعداد زندانیان و مخالفت عربستان برای همکاری در ماجرای خاشقچی صورت گرفت. کشورهای اروپایی در شورای حقوق بشر از عربستان خواسته اند که در آزادسازی فعالان سیاسی و تحقیق بین المللی درباره ماجرای قتل خاشقچی همکاری کند.
به نوشته روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن، نظام عربستان قید و بندهای سختی درباره آزادی بیان، تاسیس انجمن ها و پیوستن به آنها، گردهمایی های مسالمت آمیز اعمال کرده است و همواره مدافعان حقوق بشر، علمای دین و منتقدان را بازداشت و اعدام کرده است. با وجود برخی اصلاحات محدود هنوز هم زنان در این کشور به طور هدفمند با تبعیض روبرو هستند.
روزنامه القدس العربی در گزارشی دیگر به نقل از «میشل باشله» کمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل نوشت: سرکوب فعالان حقوق بشر که دارای فعالیت مسالمت آمیزی هستند به طور آشکار با روح اصلاحات تازه ای که در عربستان اعلام شده در تعارض است. این در شرایطی است که سازمان عفو بین الملل هم گفته است باید کشورها درباره نادیده گرفتن حقوق بشر در عربستان موضع آشکاری در پیش گیرند.

به نوشته روزنامه «الشرق» قطر، تبلیغات عربستان درباره آغاز مرحله تازه ای از تنش زدایی، پیشرفت و توسعه تنها تبلیغاتی بی ارزش بود. هدف از این تبلیغات ایجاد تصویری تازه از عربستان است. بازداشت های گسترده فعالان حقوق بشری نشان داد که ادعاهای نظام سعودی پوچ است. جامعه بین الملل طی سال های گذشته از عربستان چیزی جز سرکوب آزادی ها، بازداشت فعالان حقوق بشری، تهدید زندگی منتقدان و حتی مرگ آنان ندیده است.

نشریه «اسرار الاسبوع» مصر با اشاره به افزایش فشارها علیه عربستان در ارتباط با دستگیری فعالان حقوق بشری، روزنامه نگاران و آزادسازی بازداشت شدگان، نوشت: عربستان به دلیل نادیده گرفتن حقوق بشر و در پیش گرفت سیاست سرکوب همواره در معرض انتقادها بوده است. عربستان همواره حقوق بشر را نادیده گرفته و با دادن رشوه و دلارهای نفتی به قدرت های جهانی آنها را ساکت کرده است. اما قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی ضربه سنگینی به ریاض وارد کرد. این موضوع درهای تحقیق درباره نادیده گرفتن حقوق بشر توسط عربستان در داخل و خارج را گشوده است.

' همچنین طی ماه های گذشته عربستان شاهد رخدادهایی بود که از قتل خاشقچی اهمیت کمتری ندارد. در نتیجه این رخدادها 2 خواهر عربستانی از این کشور فرار کردند و در رسانه های جهان از ناگواری اوضاع زنان که به دلیل سیاست های نظام حاکم به وجود آمده سخن به میان آوردند. این موضوع سبب شد که موضوع نادیده گرفتن حقوق بشر در عربستان بیشتر مورد توجه قرار گیرد. این تلاش ها در شرایطی است که بسیاری از محافل منطقه ای و بین المللی از حمایت مالی و فکری عربستان از گروه های تکفیری سخن به میان آورده اند. این موضوع هم چهره عربستان را در جهان تخریب کرده و تلاش های مداوم ولیعهد عربستان برای سرپوش نهادن بر این موضوع تاکنون نتیجه ای به دنبال نداشته است.'

روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن هم نوشت: پس از آنکه نمایندگان مجلس سنای آمریکا یکی پس از دیگری از عربستان به دلیل جنگ در یمن و کارنامه حقوق بشر انتقاد کرده اند یک اجماع علیه عربستان در حال شکل گیری است. «جیمز» رئیس رئیس کمیته خارجی مجلس سنای آمریکا گفته است عربستان به طور غیر قابل قبولی دست به برخی اعمال ضد حقوق بشری می زند. «مارکو روبیو» سناتور آمریکایی هم از «محمد بن سلمان» ولعهد عربستان انتقاد کرده و با گستاخ و بی رحم توصیف کردنش بیان داشته است: سیاست وی بخشی از فیلم «جیمز باند» است. این موضوع را به عنوان نمونه در ربایش «سعد الحریری» در سال 2017 دیده شد. او گفت ولیعهد سعودی به مرد باندها تبدیل شده است.

صفحه عربی تارنمای «عفو بین الملل» هم به نقل از «هبه مرایف» مدیر دفتر خاورمیانه و شمال آفریقایی این سازمان نوشت: این ابتکار عمل شورای حقوق بشر سازمان ملل فرصت نادری را برای کشورها فراهم کرده است تا موضع سختی علیه ریاض به دلیل نادیده گرفتن حقوق بشر در پیش گیرند. کشورهایی که هنوز هم در این بار سکوت اختیار کرده اند در شرایط سخت کنونی از مسوولیت شانه خالی کرده اند و با چنین اقدامات خود این پیام خطرناک را ارسال می کنند که سعودی ها می توانند بدون اینکه مجازات شوند به جنایت های آشکار خود ادامه دهند.

** شکست شرط بندی ریاض بر روی ترامپ
به نوشته روزنامه الاخبار، کشورهای اروپایی در برخورد با ریاض تاکتیک های را دنبال می کنند که منافع خودشان در روابط با ریاض تهدید نشود. با این وجود باز هم سرزنش عربستان در شورای حقوق بشر سبب می شود در مسیر تلاش های عربستان در محور آثار جنایت قتل خاشقچی موانعی ایجاد شود. همزمان شدن این موضوع با نارضایتی و انتقاد بسیاری از نمایندگان کنگره آمریکا از عربستان نیز در این زمینه موثر است.

شبکه خبری «الجزیره» در گزارشی به قلم «عبدالله العمادی» نوشت: در کنار جبهه های نظامی، سیاسی و اقتصادی که علیه عربستان گشوده شده است اکنون جبهه دیگری هم علیه این کشور گشوده شده است. این جبهه که توسط ایسلند مدیریت می شود جبهه حقوق بشری است. ایسلند در مدیریت و اجرای طرح انتقاد از عملکرد حقوق بشر علیه عربستان افزون بر دیگر کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل از حمایت کشورهای اروپایی هم برخوردار است.

' عربستان به دلیل اقدامات ضد حقوق بشری در حق فعالانی که بدون محاکمه زندانی شده اند مورد انتقاد قرار گرفته است. مقامات عربستان فعالان سیاسی را بدون محاکمه در زندان قرار داده اند. انتظار نمی رود که صدور بیانیه ضد حقوق بشری علیه ریاض تاثیر زیادی به دنبال داشته باشد. زیرا قدرت های جامعه بین الملل مثل آمریکا، اتحادیه اروپا و حتی چین و روسیه هم منافع راهبردی خود را در اولویت قرار می دهند. ریاض همچنین به این موضوع پی برده است هنگامی که پای منافع راهبردی در میان باشد قدرت های فعال بین الملل فرصت بسیاری برای مانور و بازی با اصول و قوانین بین المللی دارند. '

شبکه الجزیر اضافه کرد: ریاض این روزها دارای بزرگترین برگ برنده حمایتی از خود است. این برگ برنده وجود «ترامپ» در کاخ سفید است که در برابر همه تلاش ها در داخل و خارج آمریکا علیه سعودی ها سنگ اندازی می کند. اما با وجود همه این مسائل باید گفت که شرط بندی ریاض بر روی ترامپ در همه جبهه ها هیچ تضمینی برای ریاض نخواهد بود. زیرا خود ترامپ با بحران هایی روبرو است و ده ها جبهه علیه او گشوده شده است. اگر ریاض به سیاست های نسنجیده خود پایان ندهد تغییرات سیاسی که در صحنه بین الملل در حال رخ دادن است ریاض را به طور بی سابقه ای در تنگنا قرار خواهند داد.