دیدگاه صاحب نظران جهان درباره اظهارات حسن روحانی در سازمان ملل

حسام الدین آشنا عضو هیات همراه رییس جمهوری درباره ی اهمیت حضور حسن روحانی در این اجلاس گفت: اجلاس سالیانه ی مجمع عمومی سازمان ملل برای همه کشورها 2 ویژگی دارد، نخست این که مواضع کشور خود را مطرح می کنند و از مواضع دیگر کشورها نیز آگاه می شوند و می توانند دیدارهای دو جانبه ای با سران کشورهای دیگر داشته باشند. زیرا سران کشورهای مختلف در این اجلاس حضور دارند و می توان به جای مسافرت های طولانی، در یک مسافرت چندین دیدار را صورت داد.

نخستین سفر حسن روحانی به عنوان رییس جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در شهریور 1392 هجری خورشیدی صورت گرفت و پیشنهاد ریاست جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی برای مقابله با افراطی گرایی و خشونت بدون مخالفت در سازمان ملل به تصویب رسید. اما گفت و گوی تلفنی روسای جمهوری ایران و آمریکا تمامی ابعاد سفر و سخنان ریاست جمهوری ایران را تحت الشعاع قرارداد.

اینک که سفر دوم رییس جمهوری ایران در نیویورک به پایان رسید، در یک جمع بندی می توان ارزیابی کرد که حسن روحانی در سال جاری بیشتر از آن که اهمیت دیدار با شخصیت های حاضر در این اجلاس، نتیجه سفرش باشد محتوای سخنانش در محافل مختلف مورد توجه قرار گرفت.

حسام الدین آشنا در مورد تفاوت سفر سال جاری با سال پیش اظهار داشت: تفاوت در این بود که حسن روحانی تلاش کرد، سخنانی را عنوان کند که شنیده شود نه صحبتی که تنها گفته شود. وی در ادامه افزود: به نظر می آید منطق ایران، منطق پذیرفتنی حتی در جامعه ی آمریکاست. امیدواریم که نتایج این گونه تلاش های حسن روحانی و تیم وی، برگشت عزت عزتمندانه ایران به صحنه ی روابط بین الملل با قدرت و تاثیرگذاری بیشتر و نتیجه های بهتر برای ملت ایران باشد.

اکنون بر دیدگاه های شخصیت ها و رسانه های مختلف جهان درباره ی سفر و سخنان رییس جمهوری گذری کوتاه داریم تا بتوانیم تاثیرها و نتیجه ی این سفر را از دریچه ی دیگری مورد ارزیابی قرار دهیم.

** «جیاندومینیکو پیکو» معاون سیاسی دبیر کل سازمان ملل در دهه های 80 و 90 میلادی: هویت خاورمیانه در حال تغییر است و این حقیقتی محسوب می شود که باید آن را پذیرفت. همچنین دیپلماسی خاورمیانه ای حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران، محصول آگاهی وی از آغاز دوران جدید در این منطقه است.

نویسنده ی کتاب معروف «انسان بدون اسلحه» افزود: در مقطع کنونی، صفحه ی تازه ای در تاریخ خاورمیانه در حال نگارش است و تردیدی نیست که این صفحه را آن هایی که جنگ افروزی می کنند، نمی نگارند بلکه پیش بینی و امید من این است که رهبرانی این را خواهد نوشت که می توانند این منطقه را از راه های مسالمت آمیز رهبری کنند.

«جیاندومینیکو پیکو» در توضیح این مطلب گفت: مهم این است که با درس گرفتن از گذشته، جلوی تکرار آن را بگیریم و هم اکنون در خاورمیانه رهبرانی هستند که به این آگاهی رسیده اند و به نظر من، روحانی یکی از این شخصیت ها و رهبران در سطح منطقه است.

** «سی اودی بهاسکار» رییس پیشین مرکز پژوهش های نظامی هند، سخنرانی حسن روحانی را سازنده و ضامن امنیت و صلح جهانی قلمداد کرد و گفت: سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، زمینه را برای کاهش تنش میان تهران و غرب به ویژه واشنگتن فراهم کرد.

این کارشناس هندی در ادامه افزود: بهبود روابط ایران و آمریکا برای حل تنش های سوریه سودمند است و هر گونه بهبود روابط این 2 کشور برای حل بحران سوریه و برقراری امنیت و ثبات کارساز خواهد بود.

** «جیمز والش» پژوهشگر مطالعات امنیتی دانشگاه «ماساچوست» آمریکا، گفت: ما حضور شمار زیادی از رهبران و روسای جمهوری در نیویورک را دیده ایم، اما تاکنون شمار کمی از آنان چنین آثار شگفت و خوبی در محافل سیاسی به جای گذاشته اند و تا این اندازه توجه محافل گوناگون را به خود جلب کرده اند.

وی آثار مثبت ناشی از حضور جهانی حسن روحانی در یک سال پیش را بی مانند و بی پیشینه خواند و اظهار کرد: پرونده ی هسته ای، کلیدی ترین موضوعی است که اکنون رییس جمهوری و دولت ایران با آن روبرو هستند و اگر موانع از سر راه آن برداشته شود و توافق لازم به دست بیاید، راه برای پرداختن به موضوع های دیگر و همکاری در زمینه های گوناگون همچون ثبات عراق و افغانستان و برخورد با تروریسم باز خواهد شد.

** «ویلیام بی کوانت» کارشناس ارشد اندیشکده ی بروکینگز گفت: با توجه به این که خلاء های بسیاری در گفت و گوهای هسته ای پر شده، دستیابی به توافق نهایی در آینده نزدیک امکان پذیر است.

این کارشناس ارشد بخش سیاست های خارجی اندیشکده بروکینگز افزود: اگر چه منافع آمریکا و ایران در منطقه به صورت دقیق با یکدیگر منطبق نیست، اما با هم اشتراکاتی دارد.

وی در ادامه بیان کرد: برای مثال دولت جدید عراق مورد حمایت هر 2 کشور است و هر 2 در مقابله با گروه تروریستی داعش قرار گرفته اند که به همین دلیل هم به طور فعال با کردهای عراقی همکاری می کنند.

این کارشناس با سابقه ی آمریکایی که در زمان «نیکسون» و «کلینتون» روسای پیشین آمریکا در شورای امنیت ملی این کشور حضور داشت، افزود: منافع و اهداف مشترک بسیاری میان تهران و واشنگتن در منطقه وجود دارد، اما در زمان حاضر این منافع حول محور عراق و سوریه دور می زند که البته همواره به این محدود نخواهد بود. در زمان کنونی بزرگترین هدف مشترک ایران و آمریکا مقابله و نابودی داعش به شمار می رود اما برقراری ثبات و آرامش منطقه چیزی است که هر 2 کشور به دنبال آن هستند.

کوانت گفت: به همین دلیل آمریکا از تحولاتی مثل دیدار وزیر امور خارجه ایران با همتای سعودی خود و دیگر رویدادهای از این قبیل با خرسندی استقبال می کند.

کارشناس ارشد اندیشکده بروکیگز در ادامه با بیان این که دیدار روسای جمهوری آمریکا و ایران آرزوی همه است، عنوان کرد: اما همین که محمد جواد ظریف با جان کری دیدار و گفت وگو کرد خود قدم مثبت و امیدوار کننده ای محسوب می شود.

وی در مورد گفت و گوهای هسته ای و احتمال به نتیجه رسیدن این گفت و گوها در محدوده ی زمانی معین گفت: به نظر من رسیدن به توافق ممکن و دلیل آن هم این است که بسیاری از خلاء های مربوط به موضوع های اصلی در این گفت و گوها تاکنون پر شده و اختلافات به حداقل رسیده و تجربه ثابت کرده است که مرحله نهایی هر گفت و گویی دشوار ترین مرحله به شمار می رود و دلیل آن هم این است که هر 2 طرف در این مرحله سعی می کنند به یک جمع بندی از آنچه به دست آورده اند و قرار است به ملت های خود ارایه دهند، برسند و حساب کنند که این نتایج چه بازتاب و واکشنی در کشورشان خواهد داشت.

او در ادامه اظهار کرد: گرچه در ایران نیز نا همواری هایی بر سر راه حسن روحانی برای ارایه ی نتایج تلاش های خود به مردم این کشور وجود خواهد داشت، اما مشکل عمده ای که اوباما با آن روبه رو است، کنگره این کشور محسوب می شود. کنگره می تواند به عنوان یک مانع اساسی، روند این گفت و گوها و رسیدن به نتیجه ی مطلوب را در زمان مناسب دشوار کند.

** «فرید زکریا» روزنامه نگار آمریکایی روزنامه ی واشنگتن پست در این باره نوشت: آمریکا برای مبارزه با داعش راهی جز جلب همکاری ایران ندارد که دارای قدرت و نفوذ فراوان در منطقه است.

وی در تفسیری که در شماره ی روز جمعه این روزنامه منتشر شد، افزود: اگر اوباما مصمم به تضعیف و نابود کردن داعش است باید به دنبال راهی باشد تا از مسیری با ایران در این مبارزه همکاری کند؛ ایران قدرت بزرگ خاورمیانه است.

** «سوزان دیماجیو» سرپرست بخش ایران اندیشکده «بنیاد آمریکای نوین» در تحلیل سخنان حسن روحانی او را سیاستمداری با تجربه و واقع بین خواند و گفت: همین واقع بینی ها و تجربیات است که توفیق او در حل مسایل جهانی و برقراری روابط بهتر را با جهان تضمین می کند.

وی در گفتگو با ایرنا بیان داشت: نخستین برداشت من از سخنان حسن روحانی این بود که او در موضع خود جدی و مصم به حل اختلافات و رسیدن به توافق در گفت و گوهای هسته ای است.

دیماجیو افزود: تبیین و تشریح رییس جمهوری ایران در خصوص منافع مشترک میان 2ملت در زمینه های مختلف با فصاحت و در عین حال روشنی خاصی توام بود که نشانگر تجربیات وسیع او است.

وی به اشاره به اختلاف نظرهایی که هنوز میان 2 کشور وجود دارد گفت: سخنان حسن روحانی در مورد نقش سازنده ای که اندیشکده ها و دیگر نهادها و سازمان های فرهنگی می توانند در پر کردن خلاءها و تبیین ویژگی های فرهنگی ملت های ایران و آمریکا انجام دهند و ارایه راه حل های عملی برای حل اختلافات میان 2 کشور نشان دهند، خرد و تجربه عمیق او در رابطه با مسایل فرهنگی و اجتماعی و آگاهی بر این حقیقت است که اختلافات میان ملت ها از پشت درهای بسته حل شدنی نیستند.

سرپرست بخش ایران این اندیشکده ی آمریکایی با اشاره به تاریخچه ی پیدایش اندیشکده های آمریکایی و تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی که در مسیر روشنگری میان آمریکایی ها و دیگر ملت های جهان داشته اند، گفت: این دانشکده ها می توانند و باید در ارتباط تنگاتنگ با اندیشمندان، پژوهشگران و کارشناسان ایرانی در راستای روشنگری و آگاهی رساندن به ملت های 2کشور نقش سازنده ای داشته باشند.

دیماجیو افزود: چنین رابطه ای می تواند راه را برای درک بیشتر مردم 2 کشور از آنچه که در زمان کنونی در ایران و آمریکا می گذرد، هموارتر کند و ما ترویج اینگونه روابط و برقراری چنین کانال هایی را غنیمت می شمریم و از آن ها استقبال می کنیم.

وی در ادامه گفت: از دید کارشناسان این اندیشکده، اوباما نیز همچون رییس جمهوری ایران به صورت عمیق خواهان حل و فصل مساله ی هسته ای ایران است.

او افزود: حل این موضوع راه را برای همکاری های بیشتر در زمینه ی منافع مشترک میان 2 کشور هموار خواهد ساخت، اما باید آگاهی داشته باشیم که در واشنگتن گروه های شکاکی در کنگره و دیگر مراکز تصمیم گیری سیاسی وجود دارند که دست یافتن به چنین توافقی را امکان پذیر نمی دانند، بنابر این هر چه سریع تر این توافق حاصل شود از لحاظ سیاسی برای هر 2 کشور بهتر است و هر چه حصول آن بیشتر به درازا بکشد، دستیابی به آن دشوار تر خواهد شد.

سوزان دیماجیو اعتقاد دارد: این نخستین بار در چند دهه ی گذشته است که به نظر می رسد روسای جمهوری هر 2 کشور دیدگاه ها و نظرهای همسو و مشابهی دارند و به همین دلیل است که باید بکوشند تا با متقاعد کردن مخالفان داخلی روند رسیدن به این توافق را تسریع کنند.

وی صراحت و صداقت رییس جمهوری ایران در نگاه به مسایل میان 2 کشور و نیز تماس و ارتباط صمیمی او با اندیشکده های آمریکایی را ستود و گفت: این نحوه ی برخورد، آشکارا با برخورد دولت پیشین ایران تفاوت دارد و به همین دلیل اثرهای مثبتی در اذهان عمومی جهانیان گذاشته و تصویر مطبوعی از ایران و ایرانیان را در جهان به وجود آورده است.

سرپرست بخش ایران این اندیشکده ی آمریکایی تاکید کرد: حسن روحانی با توجه به تجربیاتی که دارد یک سیاستمدار واقع بین محسوب می شود و این واقع بینی هاست که موفقیت او در حل مسایل و مشکلات جهانی را تضمین می کند.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد تا تجربیات ارزشمند و تاثیرات مثبتی که سخنان رییس جمهوری ایران در مخاطبان خود گذاشته است، سبب روابط بهتر میان 2کشور شود.

** «هیلاری مان لورت» استاد رشته ی سیاست های خارجی آمریکا با اشاره به فصاحت حسن روحانی در تبیین مواضع و سیاست های ایران در سفر خود به نیویورک گفت: استقبال توام با تحسین نخبگان سیاسی آمریکا از حضور رییس جمهوری ایران نشانگر اقتدار و نقش غیر قابل انکار ایران به عنوان تنها امید استقرار صلح و امنیت در منطقه خاور میانه است.

**هیلاری مان لورت استاد رشته سیاست های خارجی آمریکا با اشاره به فصاحت دکتر روحانی در تبیین مواضع و سیاست های ایران در سفر اخیر خود به نیویورک گفت: استقبال توام با تحسین نخبگان سیاسی آمریکا از حضور رییس جمهوری ایران نشانگر اقتدار و نقش غیرقابل انکار ایران به عنوان تنها امید استقرار صلح و امنیت در منطقه خاور میانه است.

این کارشناس سیاست های خارجی و نویسنده کتاب «سفر به ایران» گفت: آمریکا باید با جمهوری اسلامی ایران به توافق برسد.

هیلاری مان لورت درگفت و گوی با ایرنا با تاکید بر تاثیری که حضور رییس جمهوری ایران در نیویورک بجای گذاشت، گفت: روحانی در تمام سخنرانی ها و کنفرانس های مطبوعاتی که با برگزیدگان سیاست خارجی در نیویورک داشت، با فصاحت و قدرت برجسته ای نظرات خود را مطرح کرد و در میان همه شخصیت های برجسته حاضر در نیویورک بیشترین توجه نخبگان سیاست خارجی آمریکا را به خود جلب کرد.

چند تحلیلگر سیاسی بین المللی در گفت و گو با روزنامه «ال پاییس» اسپانیا گفتند رییس جمهوری ایران در سخنرانی خود در سازمان ملل با وارد کردن اتهامات جدی به آمریکا و اروپا، حقایق را بیان کرد.

ال پاییس با اشاره به سخنان حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل نوشت که به گفته رییس جمهوری ایران، شیوه ها و اشتباهات غرب در خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز، این مناطق جهان را به پناهگاه افراط گرایان تبدیل کرده و حال باید دید تا چه حد آمریکا و اروپا در این مساله مقصر هستند.

**«مارک باستس» تحلیلگر اسپانیایی و خبرنگار ال پاییس در واشنگتن در این مورد ادامه داد: انتقادات روحانی بسیار شدید بود ، اما به نظر من «باراک اوباما» تا حد زیادی با سخنان روحانی هم عقیده است افزون بر اینکه اوباما شخصی است که خود را سرزنش می کند و حتی از کودتای آمریکا علیه ایران در زمان «مصدق» عذرخواهی کرد.

وی در ادامه افزود : هرچند که انتقادات روحانی شدید بود، اما باید آنها را با سخنان «محمود احمدی نژاد» مقایسه کرد و هرچند که اکنون، اوباما ستاره سازمان ملل است اما احمدی نژاد در هشت سالی که رییس جمهوری ایران بود و به سازمان ملل رفت به ستاره این مجمع تبدیل شده بود زیرا حرف های غیر منطقی می زد.

باستس، روحانی را یک فرد گشاده فکر، معتدل و گفت و گوگر دانست و افزود: وی در این راستا در حال انجام گفتگو در مورد مساله هسته ای کشورش است و من معتقدم در یک دنیای معقول، روحانی و اوباما با همکاری با هم به مبارزه با داعش می پردازند، زیرا داعش دشمن هر دوی آنها است و این 2 منافع مشترکی دارند.

تحلیلگر اسپانیایی خاطرنشان کرد: اگر ایران و آمریکا به توافق بر سر مساله هسته ای دست یابند، این امر می تواند بسیاری از سد معبرها در خاورمیانه را از بین ببرد.

**«مونی جنسن» تحلیلگر سیاسی کلمبیایی شبکه تلویزیونی «ان اتی ان 24» در این ارتباط گفت: طبق آخرین خبرها، گفتگوهای هسته ای در حال پیشرفت است و غرب تصمیم دارد در برخی از بخشها نظیر ذخیره اورانیوم ایران کوتاه بیاید و در عوض آن ، روحانی با این کشورها در مسایل مشترک امنیتی همکاری کند.

وی افزود: روحانی اکنون در حال بازی با سیاست و استفاده از موضع استراتژیکی و روابط خود با سوریه، عراق و افغانستان است تا که بدین وسیله به عنوان میانجی در تنش هایی که در این منطقه وجود دارد، اقدام کند .

**«خوسه خایمه ارناندز» خبرنگار روزنامه «ال اونیورسال» مکزیک نیز به این روزنامه گفت: اقدامات قدرت های غربی در خاور میانه و آسیای میانه کاملا اشتباه بود، زیرا متاسفانه غرب در این مناطق فقط افکار سلطه گرایانه داشته است.

ارناندز افزود: سخنان روحانی حاوی حقایق بزرگ بود و آن چیزی که مرا متعجب کرده، مهارت و دانایی دولت حسن روحانی در روبرویی با مسایل است.

وی افزود: من با افرادی که با مقامات دولت جدید بر سر میز گفت و گو نشستند، تماس داشتم. آنها به من اشاره کردند که مجذوب و شگفت زده نسل جدید سیاستمداران و دیپلمات های ایرانی شده اند. همه آنها به من می گویند ایرانی ها بسیار باتجربه و ماهر هستند.

این خبرنگار مکزیکی تصریح کرد: نسل جدید سیاستمداران ایرانی را نمی شود با نسل قبلی مقایسه کرد، زیرا نسل کنونی افرادی بسیار گشایشگر، با ذهنی باز و تحصیل کرده غرب هستند که کاملا بر 2 یا سه زبان تسلط دارند و من معتقدم که آغاز گفتگوهای هسته ای ،به ما می گوید کشورها در چه خطوطی حرکت می کنند.

**«اکتور شامیس» استاد دانشگاه جرج تاون آمریکا نیز به نقل از رییس جمهوری ایران گفت: اشتباهات و شیوه های غرب تا حدی باعث شد خاورمیانه و آسیای میانه به پناهگاه افراط گرایان تبدیل شود.

وی ادامه داد: اگر یک دولت و کشور فلسطین وجود داشت و آمریکا به بهانه وجود سلاح های ناموجود شیمیایی به عراق حمله نمی کرد، کنترل و مهار داعش امکان پذیر بود و حتی می توانم بگویم که نمی توانست داعشی وجود داشته باشد و در این زمینه ، حق با روحانی است.

شامیس افزود: در منطقه خاورمیانه 2 بازیگر مهم وجود دارد که ایران و عربستان سعودی هستند و فراتر از اینکه 2 کشور بر سر نفوذ و تسلط بر منطقه در رقابت با هم قرار دارند، داعش به مشکل مشترک آنها تبدیل گشته است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد آمریکا اکنون یک فرصت خوب برای تشکیل دوباره چارچوب ائتلافی در خاورمیانه با این دو کشور دارد.

**«نادره شاملو» تحلیل گر مسایل اقتصادی و کارشناس ارشد گروه بانک جهانی در گفت و گو با ایرنا گفت: دکتر روحانی رییس جمهور ایران سال گذشته پیام مدارا و اعتدال خود را به گوش جهانیان رساند و در فاصله یک سال به خوبی اثبات کرد که در طریق اعتدال و میانه روی عزمی راسخ و خلل ناپذیر دارد.

وی افزود: این درست است که او سال گذشته نیز پیام مدارا و اعتدال خود را به جهانیان عرضه کرده بود اما سال گذشته دوران ماه عسل ریاست جمهوری او بود و حالا با آن چه که در یک سال گذشته انجام داده این طور به نظر می رسد که ازدواج نیرومندی با تعادل و مدارا صورت گرفته است.

این کارشناس برجسته جهانی اظهار کرد، جهان در یک سالی که گذشت سخنان و اعمال روحانی را در مقام رییس جمهوری ایران از نزدیک زیر نظر داشته است و این طور به نظر می رسد که روحانی و تیم او از توانایی و عزم لازم برای ادامه مسیری که در پیش گرفته اند، برخوردار هست.