"به گردن کلفت‌های باند بابک زنجانی رسیده‌ایم"

سرنوشت طلب وزارت نفت از بابک زنجانی هنوز مشخص نشده است. مانند سرنوشت خود بدهکار. 9 ماه از بازداشت میلیارد موبور می گذرد و هر روز ورقی تازه از پرونده قطور بابک زنجانی رو می شود.

بابک زنجانی از دی ماه سال گذشته در بازداشت است.  هر روز یکی از جنبه های پنهان پرونده بابک زنجانی آشکار می شود؛ حاشیه هایی پنهان که گویا مهم تر از اصل اتهام است. اتهامی که باعث شده بابک زنجانی نه ماه مهمان اوین یا جای دیگر باشد.

اتهامش بدهی به وزارت نفت، رشوه و جعل سند و شناسامه است. هر چند هنوز کیفرخواست وی صادر نشده تا ببینیم که اخلال در نظام اقتصادی هم به اتهامات او اضافه می شود یا نه. اما بابک زنجانی فکر همه چیز را کرده است. در زندان یا جای دیگری است اما در عین حال به تمام کارهایش رسیدگی می کند. از کارهای تجاری در ترکیه تا به روز کردن صفحه فیس بوکش. گویا رابطان وفادار زنجانی همچنان به او خدمت می کنند و برخی فعالیت های اقتصادی او در ترکیه که بیشترین سرمایه زنجانی در این کشور است را انجام می دهند. افرادی مانند رضا ضراب تاجر ایرانی الاصلی که در ترکیه زندگی می کند. او سال گذشته مدتی را به دلیل پولشویی بازداشت اما مدتی بعد آزاد شد.

بابک زنجانی بدون شک جنجالی ترین مرد میلیاردی ایران است که پرونده فساد اقتصادی اش کماکان رتبه اول را به خود اختصاص داده است. پرونده ای که با گذشت زمان اسامی مدیران زیادی را در همه حوزه ها به خصوص حوزه سیاسی به خود دیده است. پرونده ای که به گفته بیژن زنگنه نمی تواند کار یک شخص باشد و احتمالا افراد دیگری هم در این کار دخیل بوده اند.

درباره پرونده بابک زنجانی با امیرعباس سلطانی عضو کمیته تحقیق و تفحص از بدهی بابک زنجانی گفت و گویی انجام دادیم که متن آن پیش روی شما است. سلطانی به نفتنا گفت که زنجانی و تیم او به دنبال کودتای سیاسی و اقتصادی در ایران بوده اند و حالا در بررسی این پرونده به اسامی گردن کلفتی رسیده اند و به زودی نام 15 نفر از همکاران زنجانی افشا خواهد شد. بخش اول گفتگوی نفتنا با امیرعباس سلطانی پیش روی شما است.

چه اتفاقی افتاد که در مجلس درباره فردی به نام «بابک زنجانی» حساسیت به وجود آمد؟
آغاز بحثها درباره این فرد تقریبا از 15 ماه پیش در مجلس کلید خورد. کمیسیون انرژی مجلس به دلیل ارتباط با مجموعه شرکت نفت و وزارت نفت، اطلاعاتی به دست آورد که فردی به نام بابک زنجانی حدود 13 هزار میلیارد تومان میعات نفتی را تحویل گرفته اما هیچ پولی بابت فروش آن به دولت پرداخت نکرده است.

اما آقایان در وزارت نفت دولت سابق خیلی این قضیه را جدی نگرفتند و این مساله را تکذیب کردند و سعی داشتند اعلام کنند که اتفاقی نیافتاده است و خبر خاصی هم نیست و همه چیز سرجای خودش است. اما با پیگیری اعضای کمیسیون انرژی مجلس ابعاد پنهان این مساله روشن شد.

در نهایت با پیگیری مجلس، مسئولان شرکت نفت و وزارت نفت دولت سابق به کمیسیون انرژی احضار شدند و درباره اقدامات بابک زنجانی توضیحاتی دادند که این توضیحات به هیچ وجه کافی و قانع کننده نبود.

مسئولان  شرکت نفت در زمان وزارت آقای رستم قاسمی به مجلس احضار شدند؟
بله. چون پدیده بابک زنجانی در این دوره شکل گرفت. به دنبال احضار مدیران وزارت نفت، مسئولان امنیتی بانک مرکزی، سازمان بازرسی و دستگاه های نظارتی برای ارائه توضیحات دعوت شدند اما این توضیحات به هیچ وجه قانع کننده نبود و با اظهارات بابک زنجانی مغایرت بسیار داشت.

حتی ما احساس کردیم مسئولان درصدد نیستند که حقایق را بیان کنند. بانک ها نیز در این زمینه همکاری نمی کردند و واقعیت ها را نمی گفتند. بابک زنجانی در جلسه ای که با کمیسیون انرژی مجلس داشت فیش های واریزی پرداخت پول نفت کشور به بانک مرکزی را به نمایندگان مجلس ارائه داد اما بانک مرکزی هیچ گاه صحت و سقم این فیش ها را تایید یا رد نکرد.

این داستان ادامه داشت تا اینکه بابک زنجانی حواله ای ارائه داد مبنی بر اینکه قائم مقام بانک مرکزی تاجیکستان تایید کرده است که زنجانی این پول را به حساب بانک مرکزی ایران واریز کرده است. اما بانک مرکزی دراین باره واکنش رسمی نشان نداد تا اینکه با بررسی ما نمایندگان مجلس متوجه شدیم بابک زنجانی سه میلیون دلار رشوه به قائم مقام بانک مرکزی تاجیکستان داده تا این سند را جعل کند و زنجانی هم با سند جعلی به مجلس آمده بود و مدعی بود که پول نفت را داده است.

البته زنجانی طی رفت و آمدی که به مجلس داشت هم مدعی بود که من نه تنها بدهکاری به وزارت نفت ندارم بلکه چهار و پنج هزار میلیارد تومان نیز ادعای طلب از دولت داشت.

زنجانی در زمان رفت وآمد به کمیسیون انرژی مجلس، توانست با نمایندگان مجلس ارتباط خاصی بگیرد؟
در رفت وآمد به کمیسیون با بسیاری از نماینده های مجلس ارتباط گرفت اما از خاص بودن آن بی اطلاعم.

کمیسیون انرژی از بابک زنجانی حمایت می کرد؟
خیر. کمیسیون حمایتی از زنجانی نمی کرد ولی بعضی از بانک ها و دستگاه های نظارتی خیلی حساسیت به خرج ندادند و به نوعی حمایت آشکار و نه حتی زیرپوستی از زنجانی می کردند.

به هر صورت با توجه به پیگیری هایی که انجام شد و تحقیقاتی که کردیم، متوجه شدیم فردی به نام بابک زنجانی قبل از اینکه به بهانه دور زدن تحریم ها وارد مقوله فروش نفت شود، 15 تخلف مالی داشته و با سه شناسامه جعلی و سه نام متفاوت کارهای خلاف خود را پیش می برده است.

طی مدتی که کمیسیون درحال بررسی پرونده زنجانی بود، تماسی از طرف اطرافیان او با شما که مسئول این پرونده هم هستید، گرفته نشد؟
خود زنجانی و کسی که خودش را موکل او معرفی می کرد، چندین بار تماس گرفتند و حتی پیامک می دادند و می خواستند با برقراری جلساتی به نوعی پرونده را در کمیسیون ختم به خیر کنند.

وکیل زنجانی از شما چه درخواستی داشت؟
وکیل زنجانی با او به کمیسیون انرژی مجلس رفت و آمد داشت. آنها قصد تطمیع نمایندگان را داشتند، منتها موفق نشدند. در نهایت با جلسه های متعددی که با دستگاه های نظارتی برگزار شد و با ارائه مدارک و مستندات به دستگاه قضایی حکم بازداشت زنجانی صادر شد.

 همزمان با بازداشت زنجانی حساسیت ها در مجلس نیز کاهش پیدا کرد؟
پیش از بازداشت او کمیته 10 نفره ای تشکیل شد که افرادی چون مسعود میرکاظمی، وزیر سابق نفت هم عضو این کمیته بودند. ولی به تدریج حساسیت ها کمتر شد و تنها من و آقای دهدشتی پی گیر پرونده زنجانی شدیم.

شما در گفت وگویی اعلام کرده بودید که برای رسیدگی به این پرونده تحت فشار قرار دارید و حتی برخی از نماینده ها علاقه ای ندارند که این پرونده به سرانجام برسد.
من نمی توانم بگویم همکارانم در مجلس علاقه ای ندارند که این پرونده به نتیجه برسد شاید به خاطر مشغله کاری پیگیر پرونده بابک زنجانی نیستند. اما من برای رسیدگی به پرونده زنجانی تحت فشار زیادی قرار دارم.

بیشتر توضیح دهید.
اطرافیان و ایادی بابک زنجانی مرتبا و به هر نحوی با من تماس می گرفتند.

هنوزهم تماس می گیرند؟
خیر.

آخرین تماس اطرافیان زنجانی چه زمانی بود؟
تا سه یا چهار ماه پیش مرتبا تماس می گرفتند، اما بیشترین تماس ها تا قبل از بازداشت زنجانی بود.
 
خوب اطرافیان بابک زنجانی چه خواسته ای داشتند؟ آیا به شما پیشنهاد مالی برای انصراف از پیگیری پرونده هم داده اند؟
پیامک های آنها همچنان در گوشی من موجود است. بسیار مصر بودند که مسائل را بدون رسیدگی قضایی حل کنند. پیشنهاد مالی هم مطرح می شد اما نه به صراحت. به هرحال به دنبال این بودند که این قضیه حل و فصل شود و پیشنهاد های مختلفی می دادند.

آیا شما پس از بازداشت زنجانی، دیداری با او  در زندان داشته اید؟
خیر، به ملاقات او نرفته ام.

فردی که هیچ تخصصی ندارد و در هیچ نهادی هم پست تخصصی برعهده نداشته، چگونه و با چه پشتوانه ای ده ها میلیارد دلار نفت در اختیارش قرار داده می شود؟
بابک زنجانی کس خاصی نیست و فردی هم نیست که آنقدر عرضه و شم اقتصادی داشته باشد. یک تیم این کار انجام می دهد که ویترینشان بابک زنجانی است.

چه کسانی از زنجانی حمایت می کنند؟
زنجانی در وزارت خانه های دولت قطعا مورد حمایت قرار می گرفته و در هر پست دولتی همراه داشته است. 4 عضو کابینه دولت قبلی؛ آقای حسینی وزیر اقتصاد و دارایی، آقای قاسمی وزیر نفت، آقای مصلحی وزیر اطلاعات و آقای بهمنی رئیس کل بانک مرکزی، زنجانی را تایید کرده اند و با این تاییدها پول در اختیار او گذاشته شده است.

کسی که حداقل  با یک استعلام ساده، مشخص می شده 15 تخلف با عناوین مختلف داشته  چطور مورد حمایت قرار گرفته است؟
شبهات این پرونده بسیار زیاد است و می توان گفت بابک زنجانی از سوی افراد حقیقی و حقوقی مورد حمایت قرار داشته و هنوز هم دارد.

اما آقای قاسمی در جلسه در کمیسیون برنامه وبودجه  مجلس اعلام کردند، فردی به نام بابک زنجانی را نمی شناسند.

خیلی هم خوب بابک زنجانی را می شناسد.

حالا بابک زنجانی در زندان است و برای بازگشت پول ها هم همکاری لازم را نمی کند. فکر نمی کنید این پول در اختیار حامیان زنجانی قرار گرفته باشد و ممکن است زنجانی برای تیمی که از او حمایت می کند تنها یک واسطه باشد؟
زنجانی در داخل و بیرون از زندان عوامل بسیاری دارد و برخی مسائل را هدایت می کند. به طور مثال رضا ضراب، تاجر ایرانی الاصل از ایادی اوست. ضراب در ترکیه اموال و دارایی ها زنجانی را هدایت می کند. ضراب در زمان بازداشتش در ترکیه اعتراف کرده بود که زنجانی رئیس اوست.

همان طور که اطلاع دارید بیش از 90 درصد اموال زنجانی در ترکیه است و سایر اموالش در تاجیکستان و فرانسه است. اموال زنجانی در ایران ارزشی ندارد و تنها یک جو روانی در جامعه ایجاد کرده اند که اموال ایران او به تنهایی برای بدهکاری اش کافی است. حتی یک چهارم اموالش هم در ایران نیست.

هر روز هم برای تغییر مسیر پرونده یک بازی در می آورند؛ یک روز اعلام می شود که فردی پیدا شده که قصد دارد تمام بدهی اش را بدهد و روز دیگر خبر از مزایده اموالش در ترکیه می رسد. در حالی که تمامی این خبرها کذب است و توسط اطرافیان زنجانی مطرح می شود.

اکنون نیز با 13 هزار میلیاردی که خورده چندین برابر این پول سود کسب کرده و با جار و جنجال همه را به بازی گرفته است. او خیلی هم در بازجویی ها جدی نیست و همکاری نمی کند به همین دلیل از قوه قضاییه گله داریم چرا با زنجانی برخورد جدی صورت نمی گیرد. مساله پرونده زنجانی تنها بدهکاری اش به وزارت نفت نیست بلکه در پرونده تامین اجتماعی و ده ها تخلف دیگر پایش گیر است.

به همین دلیل نوع برخورد قوه قضاییه با این پرونده برای ما جای سوال دارد. فقط هر چند وقت یک بارآقای اژه ای سخنگوی قوه قضاییه در نشست های خبری خود خبر از بازداشت چند تن از همکاران او می دهد و همه اقدامات در همین حد خلاصه می شود.

آیا قوه قضاییه بررسی هایی از فیلم هایی که از زنجانی در فضای مجازی منتشر شده، صورت داده است؟ در این فیلم ها به نام برخی از همکاران زنجانی اشاره شده است؟
اسم های زیادی مطرح است اما باید صبر کنید تا همه زوایای پرونده روشن شود. [...]

می توان برداشت کرد که برخود با زنجانی جدی نیست؟
می شود چنین برداشتی هم داشت.


از زمانی که فیلم بابک زنجانی درباره همکاری با برخی نهادها منتشر شد، بیشتر چه  موضوعی مورد توجه قرار گرفت؟
خبرهای تایید نشده و غیرمستندی در این ارتباط منتشر شد مبنی اینکه شخصی معروف به رعیت تحت تاثیر برخی عوامل بوده است اما این اظهارات مستند و ثابت شده نیست.

شاید در حال حاضرنزدیک به 200 خبر در ارتباط با پرونده بابک زنجانی در اختیار داریم اما هنوز سندی برای اثبات این خبرها پیدا نشده است ولی مساله ای که نباید از آن غافل شد غفلت دستگاه های نظارتی است و ما از عملکرد آنها گله داریم.

چرا مسئولان دستگاه های نظارتی را برای پاسخ به سوال در این ارتباط به مجلس احضار نشده اند؟ به طور مثال وزرای دولت قبلی مورد سوال قرار گرفته اند یا نه؟ در فیلم منتشر شده از مرتضوی در مجلس به صراحت نام معاون اقتصادی یکی از وزارت خانه های مهم  برده می شود. آقای مرتضوی از زنجانی سوال می کند که آیا آقای [...] معاون اقتصادی [...] را دیده اید و زنجانی هم تایید می کند بله با ایشان دیدار داشته و تایید  شده 700 میلیون یورو پول به او داده می شود. این نکته برای طرح سوال و رسیدگی به سایر ابعاد پرونده مناسب نیست؟
شاید این کار را انجام داده ایم اما  نتیجه ای که به دنبالش بوده ایم را نگرفته ایم. ما در ارتباط با پرونده زنجانی تقریبا اقدام های زیادی انجام داده ایم.

وزیر اطلاعت فعلی در این ارتباط چه توضیحاتی داده است؟
توضیح داده اما من نمی توانم تا رسیدن به مرحله مورد نظر اظهارات وزیر اطلاعات را رسانه ای کنم.

سوال رسمی از وزیر اطلاعات در مجلس علنی پرسیده شده یا جلسه محرمانه بوده است؟
اعضای کمیسیون انرژی جلسه ای را با وزیر اطلاعات برگزار کردند که محرمانه بود و آقای علوی به آن چیزی که ما نیاز داشتیم پاسخ داد و از آنجایی که این مشکل در دولت قبل انجام شده نیاز به بررسی بیشتری دارد.

آیا شما احساس کردید که وزارت اطلاعات در پرونده بابک زنجانی همکاری لازم را دارد؟
روند دولت فعلی بر این اساس است که قصد پیگیری جدی بابک زنجانی و محکومیت او را دارند و همکاری مناسب صورت می گیرد.

در تمام وزارتخانه های که در گذشته به نوعی با زنجانی در ارتباط بوده اند این اراده وجود دارد؟
من فکر می کنم فقط این اراده تنها در وزارت نفت آن هم شخص وزیر وجود دارد. از بقیه دودی بلند نمی شود.

فقط آقای زنگنه؟
بله فقط این اراده در وزیر نفت دیده می شود.

یعنی معاونین آقای زنگنه به دنبال محکومیت زنجانی نیستند؟
من نمی توانم نام ببرم باید کلی گویی کنم به هرحال زنجانی از طرف برخی معاونان وزیر نفت حمایت می شود.

آقای هندی که مسئول پرونده بابک زنجانی است، در این ارتباط فعال نیست؟
خیر فعال نیست. در این پرونده خیلی موارد وجود دارد اما اراده جدی برای رسیدگی به آنها نیست.

منظور شما از جدی نبودن، چیست؟
یعنی اراده کامل در آقایان برای رسیدگی به پرونده زنجانی وجود ندارد.

فکر نمی کنید اگر وزارایی که با بابک زنجانی در ارتباط بودند به مجلس دعوت شوند وآن جلسه محرمانه نباشد، خیلی از مسائل راحت تر حل می شود؟
مسیری که ما در این ارتباط طی می کنیم بر اساس راهکارهای تعیین شده است. موانع بر سر راه ما زیاد است و در کار ما مشکل تراشی هم می کنند اما ما خیلی مطمئنیم و مسیری را که مشخص کرده ایم پیش خواهیم رفت. اگر بخواهیم نگاه احساسی به این مساله داشته باشیم سرنخ ها گم می شود و هیچ گاه هم به نتیجه نخواهیم رسید.

ما برای نتیجه گرفتن و محکومیت زنجانی برنامه مشخص داریم. پرونده را فازبندی کرده ایم و طبق آن پیش می رویم. به روی خودمان نمی آوریم که چه اطلاعاتی داریم. 80 درصد اطلاعات را بروز نمی دهیم . شاید بروز اطلاعات برای شما جالب باشد اما افشای آن به ضرر ما است. سعی می کنیم طوری رفتار کنیم و این پرونده را به گونه ای مدیریت کنیم که در نهایت بابک زنجانی محکوم شود و نام کسانی که از زنجانی حمایت می کنند، افشا شود. زنجانی کس خاصی نیست ما در اصل به دنبال تیم زنجانی هستیم.

اگر تیمی که از زنجانی حمایت می کنند، شناسایی نشود و نام آنها برای مردم گفته نشود، باز 10 زنجانی دیگر در کشور تولید می کنند. شاید تیمی که اکنون این مساله را مدیریت می کند حتی به دنبال این باشد زنجانی محاکمه شود و این خواسته آنهاست تا راحت تر اقدامات قبلی خود را ادامه دهند.

بابک زنجانی آدمی نیست که بتواند خیلی مقاومت کند ما به دنبال کسی هستیم که حامیان زنجانی هستند کسانی که پول ها را خورده اند و مفسد اقتصادی هستند.

آنها مشخص نیستند؟
نه مشخص نیستند.

گفته می شود که همین [...] معروف به [...]، رابط زنجانی و آن تیمی است که پشت پرده این پرونده را هدایت می کنند. اما بازداشت نمی شود و در مقابل حکم بازداشت دستیار زنجانی (حسین شیرازی منش) صادر می شود که در نهایت نیز به سرانجامی نمی رسد. آیا از بازداشت اینها جلوگیری می شود؟ فکر نمی کنید با گذشت 9 ماه خیلی از سرنخ ها گم شود و پول ها جا به جا شود؟
ما اعتقاد داریم حداقل این پرونده 9 ماه دیگر لازم دارد.

شما اشاره کردید تا حالا به ملاقات زنجانی در زندان نرفته اید، چطور از مفاد رسیدگی به پرونده مطلع می شوید؟
از من انتظار نداشته باشید که راجع به همه چیز صحبت کنم. ما براساس اطلاعات دستگاه قضایی ترکیه، پارلمان ترکیه یا رابط های زنجانی و رابط های خودمان از جزئیات پرونده مطلع می شویم.

در ارتباط با این پرونده چند بار به ترکیه سفر کردید؟
سه بار. یک بار هم مقامات ترکیه به ایران آمدند و در این ارتباط رایزنی های صورت گرفت. چیزی که برای ما مهم است که این پرونده شامل مسائل سیاسی نشود.

فکر نمی کنید هر چقدر کمتر درباره این پرونده صحبت کنید افکار عمومی حساسیت بیشتری به خرج می دهد؟
ما افشای جزئیات این پرونده را براساس فازبندی که داریم انجام می دهیم.

اکنون در چه فازی هستید؟
ممکن است یک ماه دیگر اطلاعات دیگری به مردم بدهیم که همه چیز عوض شود. ببنید ما در این پرونده به نام هایی گردن کلفت تر از بابک زنجانی رسیده ایم. مسائلی را کشف کرده ایم که شاید به ذهن شما هم خطور نکند همان هایی که فکر می کنید در این پرونده نقشی ندارند در خط مقدم هستند. ما شاید خیلی به آنها نزدیک نشویم اما با جدیت به دنبالشان هستیم.

در این راه هم مرتبا تهدید می شویم اما راه خود را ادامه می دهم. نه قصد تندروی داریم نه پرونده را بی خیال خواهیم شد. ما در اصل به دنبال این هستیم آقایان ندانند که ما چقدر می دانیم. نفهمند که ما چه میزان از آنها شناخت داریم.

اخیرا نیز نزدیک ترین یار بابک زنجانی گزارشی 10 صفحه ای برای ما آماده کرده است. کسی که دست راست زنجانی بوده است. ما می خواهم بگوییم خیلی به این افراد نزدیک شده ایم اما آنها خبر ندارند. ضراب و زنجانی تابلو یک گروه هستند. حامیان آنها برای ما مهم هستند.

در سفرهای ترکیه با رضا ضراب دیدار داشته اید؟
خیر.

با مقامات قضایی ترکیه چطور؟
ببنید رابطه ما با ترکیه خوب است. همکاری هایی در جریان است. عجله نکنید. 30 الی 40 روز دیگر فاز جدیدی از اطلاعات در این پرونده رسانه ای خواهد شد. الان ما نباید درگیر سناریوی زنجانی و حامیانش شویم آنها یک روده راست ندارند.