شفر در استقلال چه وردی برای شاگردانش می‌خواند؟

 بدون تردید فوتبال یعنی گل! تماشاگرها گل می‌خواهند، بازیکنان در آرزوی گل زدن هستند و حتی قوانین فوتبال هم سال‌های متمادی به‌دنبال آسان کردن راه‌های گل زدن است.

برای گل زدن باید موقعیت ساخت و نکته بارز در همین است که باشگاه‌ها حاضرند هزینه‌های بسیاری خرج ساق‌هایی کنند که آن‌ها را به گل نزدیک‌تر کند. استقلال این روزها خیلی خوب گل می‌زند و بازی‌هایش پر گل و جذاب است.

شاید در دورانی که فوتبال شکوفا شد، اعجوبه‌ها نقش مؤثری در بازی‌سازی و حتی گلزنی داشته‌اند و حتی می‌توان به‌راحتی از آن‌ها نام برد، اما امروزه فوتبال نه یک بازیکن بلکه با یک سیستم به اجرا گذاشته می‌شود؛ از جمله سیستمی که راز موفقیت وینفرد شفر آلمانی در استقلال بوده و تا حد زیادی نشان می‌دهد آن‌ها چقدر این روزها در امر گلزنی موفق‌تر از بقیه تیم‌ها عمل می‌کنند. شاید بتوان این سیستم را با اغماض «ضد پرس» نامید. توضیح آن در یک جمله، تحت فشار قرار دادن حریف بلافاصله به دنبال از دست دادن توپ است، اما این تمام داستان نیست.

** یک تیر دو نشان

در اجرای این سیستم تیم خیلی سریع باید از فاز حمله وارد دفاع شود و این کار را مانند یک واحد سازمان‌یافته انجام دهد. تمام تیم باید برای پس گرفتن توپ هجوم بیاورد و در حالت ایده‌آل بلافاصله آن را تصاحب کنند. در واقع اعضای تیم با یک تیر دو نشان می‌زنند؛ هم مالکیت توپ را به دست می‌آورند و هم مانع از ضدحمله حریف می‌شوند. این نوع بازی در بسیاری از تیم‌های اروپایی نیز به اجرا درمی‌آید و اکثر مربیان بزرگ به‌دنبال بازیکنانی هستند تا در اجرای این‌گونه سیستم به کار تیمشان بیایند.



** توجیه منطقی

در اینجا یک سؤال مطرح می‌شود که این سیستم چقدر توجیه منطقی دارد؟ در فصل 2013-2012 لیگ قهرمانان اروپا 27 درصد گل‌‌ها روی ضدحملات تیم‌ها زده شد. در فصل 2014-2013 این آمار به 23 درصد رسید و در فصل پیش به 6/20 درصد کاهش پیدا کرد. طبق گزارش اندی راکسبورو مدیر فنی یوفا، در فصل 2006-2005 در حدود 40 درصد گل تیم‌ها در بازی‌های، باز روی ضدحمله‌ها به ثمر رسیده بود. به بیان دیگر می‌توان گفت که متوسط گل زدن روی ضدحمله در دهه اخیر به نصف رسیده است.



** ضد پرس!

در حال حاضر تیم‌های بزرگ خیلی خوب می‌دانند که رفتن از فاز حمله به دفاع درست، به اندازه رفتن از دفاع به حمله اهمیت دارد و یکی از بهترین راه‌های رسیدن به این هدف «ضد پرس» است و در حال حاضر در لیگ برتر ما، چه کسی این کار را بهتر از همه انجام می‌دهد؟ وینفرد شفر! مهم‌ترین مسئله در اجرای این تاکتیک، فشرده شدن سریع تیم در منطقه‌ای است که توپ از دست رفته، عاملی حیاتی که می‌تواند تبدیل به «شمشیر دو دم» شود و چون حریفتان هم می‌تواند با ارسال بلند در فضایی که به وجود آمده، به‌شدت تیمتان را به خطر بیندازد. به‌راستی راهکار اجرای درست این تاکتیک چیست؟



** بهترین لحظه برای توپ‌گیری

یک تیم برای اجرای این تاکتیک چند پیش‌نیاز می‌خواهد که مهم‌ترین عامل آن میزان مالکیت توپ در حالت کلی و شیوه بازی تیم قبل از اجرای «ضد پرس» است. به‌محض از دست دادن توپ، بازیکنان باید خیلی سریع به یکدیگر نزدیک شوند و مانند یک کلیت واحد بازیکن صاحب توپ را پرس کنند. درست مانند کاری که در «پاسکاری ریز» و بازی در فضای کوچک انجام می‌شود. از نظر مربیان بزرگ، بهترین لحظه برای توپ‌گیری بلافاصله بعد از زمانی است که تیم توپ را از دست داده است و حریف هنوز دارد فکر می‌کند که توپ را کجا بفرستد. چشم بازیکن برای اینکه تکل بزند یا توپ را قطع کند از بازی دور مانده و ضمن اینکه او انرژی مضاعفی برای این کار مصرف کرده است و همین امر باعث آسیب‌پذیر شدن او می‌شوند.



** دید تیزبین شفر

البته نباید فراموش کرد برای اجرای این تاکتیک در عین حال بازیکنان نباید این‌قدر به هم نزدیک شوند که از پوشش فضا غافل بمانند. معمولاً آرایش مناسب در هنگام مالکیت و آرایش مجدد در هنگام از دست دادن توپ به هم پیوسته هستند. تیم اگر شکل مناسبی نداشته باشد حریف به‌راحتی قادر است از فضاها و به‌خصوص فاصله‌ای که بین خطوط شما به وجود آمده، استفاده کند. استقلال شفر در این فصل در بسیاری از بازی‌های توانسته به این مهم برسد. این مربی آلمانی بی‌جهت بازیکنانی مثل اللهیار صیادمنش، گادوین منشا، آیاندا پاتوسی و اسماعیل گونسالوس را به خدمت نگرفته، چرا که می‌داند در عمل چه از بازیکنان خود می‌خواهد. اللهیار صیادمنش از زمانی‌که در ترکیب تیمش قرار گرفته، فضاسازی زیادی برای تیمش ایجاد کرده که این از دید تیزبین شفر دور نمانده است.



** شیوه مورد توجه بسیاری از مربیان

تقریباً پنج سالی می‌شود که این شیوه مورد توجه بسیاری از مربیان بزرگ مانند یورگن کلوپ، پپ گواردیولا و ... قرار گرفته است. یکی از بهترین شیوه‌های پرس را آ.ث. میلان در دهه 80 میلادی با مربیگری آریگو ساکی به اجرا می‌گذاشت. این تئوریسین بزرگ فاصله ایده‌آل بین مهاجم نوک و چهار بازیکن خط دفاع را 25 متر می‌دانست، ضمن اینکه او معتقد بود وقتی توپ در جناح چپ قرار دارد، بازیکن گوش راست باید در میانه زمین جا بگیرد. البته پپ گواردیولا نیز در بایرن برای بهبود درک بازیکنان از فضا، یکی از زمین‌های تمرین را به مناطق مختلف تقسیم کرده بود و در بارسا نیز از شیوه یک و سه بهره می‌برد.



** شیوه یک و سه چیست؟

شیوه یک و سه بدین معنا بود که وقتی توپ لو می‌رفت یک بازیکن به سمت توپ هجوم می‌برد و سه بازیکن به سمت آن منطقه می‌دوند تا تمام زوایای ممکن برای پاس دادن را ببندند. البته نباید فراموش کرد که گواردیولا در اجرای تاکتیک مورد نظرش در بایرن و بارسا ابزاری داشت که شاید فوتبال ما و وینفرد شفر فاقد آن باشد. در این تاکتیک آسان‌ترین گزینه برای بازیکن صاحب توپ حریف در هنگام پرس، ارسال پاس بلند به پشت مدافعان است و اینجا می‌توان به ارزش دروازه‌بانان در نقش پر کردن فضای پشت مدافعان پی برد.



** گل‌های استقلال به فولاد را ببینید

یک بار دیگر به گل‌های استقلال به فولاد نگاه کنید. گل اول استقلال در یک ضدحمله توپ به فرشید باقری رسید، پاس بلند این یکی برای گادوین منشا و ضربه دیدنی این بازیکن، گل برتری آبی‌ها را رقم زد و این باعث شد تا حریف مدتی دچار سردرگمی شود. هم‌چنین گلی که فولاد توسط حسن بیت‌سعید زد در اثر پرس بود، اما بازگشت سریع استقلال پس از دریافت گل، قابل توجه است. روی یک پاس بلند گادوین منشا در داخل محوطه حریف صاحب توپ شد و بدون نگاه آن را جایی فرستاد، آیاندا پاتوسی خود را به توپ رساند و او را به تور چسباند. گل سوم استقلال نیز همین حکایت را داشت.



** زدن گل‌های فراوان

استقلال در هفته نهم وقتی سایپا را دو بر یک شکست داد، در سه دیدار متوالی در امر گلزنی به مشکل خورد. آن‌ها در این فاصله به مدت 308 دقیقه ناکام بودند، اما این مربی آلمانی چه وردی برای شاگردانش خواند که آن‌ها از هفته سیزدهم تا هفته بیستم طی 8 دیدار، 21 گل به ثمر رسانده است؟ بدون تردید این‌ها همه خبر از کار کردن در تمرینات بوده و بیانگر این است وینفرد شفر به‌خوبی می‌داند زیبایی فوتبال به زدن گل‌های فراوان است نه بازی‌های یک گله!



** فرق شفر با سایر مربیان

مردی که در ابتدای حضورش در استقلال قول داد تیمش با تمام وجود و شجاعانه بازی کند، با قدرت فنی‌اش توانسته این موضوع را نشان دهد. فراموش نکنید استقلال شفر در بازی رفت مقابل تراکتورسازی یکی از بهترین نمایش‌های چند فصل اخیر خود را به اجرا گذاشت؛ دیداری که در آن استقلال First Touch یا همان ضربه اول را به‌عنوان یک تاکتیک جدید به نمایش گذاشت. First Touch در فوتبال به معنای تماس اول بازیکن با توپ یا ضربه اول به توپ است. ما می‌توانیم در اینجا فرق مربیانی مانند وینفرد شفر را با سایر مربیان شاغل در لیگ ببینیم.