سلبریتی و قانون؛ وارونگی های خبرساز در جامعه ما

 اقدام اخیر بازیکن سابق فوتبال و مربی کنونی تیم پرطرفدار پایتخت در انتشار فیلم درگیری کلامی با پلیس راهور، خبر داغ دیروز در رسانه های مجازی بود. بسیاری با نگاه منتقدانه به ماجرا پرداختند. این در حالی است که مواردی از این دست اخیرا بسیار به وقوع می پیوندد و جنبه جالب ماجرا دامن زدن به حواشی این رخداد از سوی مرتکبین بی قانونی است.

«فرهاد مجیدی» بازیکن محبوب آبی های پایتخت و دستیار سرمربی «استقلال تهران» دیروز فیلمی از مجادله خود با مامور پلیس راهور در صفحه شخصی خود منتشر کرد.

 مجیدی به دلیل سرعت بالا در بزرگراه مدرس از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی متوقف شده و از او به دلیل همراه نداشتن مدارک، درخواست تست الکل می‌شود. با امتناع مجیدی از این کار و درگیری با مامور مربوطه، خودروی وی به پارکینگ منتقل شد. مجیدی هم از این اتفاق فیلم گرفته تا نشان دهد پلیس با او رفتار غیرمحترمانه ‌ای صورت داده است.

در واکنش به این اقدام معاون اجتماعی پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا با تاکید بر اینکه همه در برابر قانون برابرند، اظهار داشته برابر قانون اگر فردی با سرعت غیرمجاز رانندگی کرده و مدارکی هم همراه نداشته باشد، پلیس می‌تواند نسبت به انجام تست الکل از وی اقدام کند.

جانشین فرمانده نیروی انتظامی هم امروز در حاشیه همایش روسا و مدیران پلیس راهور در واکنش به فیلم منتشر شده این درخواست را مطرح ساخته که رسانه ها باید این پدیده را که افراد در برابر برخورد قانونی پلیس اقدام به فیلمبرداری و بازنشر آن می کنند، آسیب شناسی کنند.

این ماجرا هر چند به گفته مجیدی با مساعدت رئیس پلیس راهور حل و فصل شده و گویا وی هم از اقدام خود به نوعی عذرخواهی کرده ولی رسانه ها با مشابه سازی اقدام وی با درگیری فیزیکی اخیر «علیرضا حقیقی» سنگربان سابق قرمزهای پایتخت، بازیکنان معروف را به خاطر قانون شکنی کنار هم قرار داده و آنان را مورد انتقاد قرار داده اند.

ماجرای مجیدی اما بیش از آنکه به برخورد فیزیکی بازیکن سابق تیم رقیب شباهت داشته باشد به ماجرای درگیری لفظی چند ماه پیشِ نماینده سراوان با کارمند گمرک قابل قیاس است.

اواخر آذرماه بود که «محمدباسط درازهی» نماینده سراوان به دلیل معطل شدن در ورودی ساختمان گمرک با کارمند این سازمان وارد مجادله ای غیرمحترمانه شد. درازهی برای در دست گرفتن ابتکار عمل پس از انتشار فیلم این مجادله، در فضای مجازی و مجلس اظهاراتی را بیان داشت که منجر به گسترش دامنه ماجرا شد.

در کش و قوس این رخدادها و واکنش ها به آن، قضایای مربوط به درگیری نماینده بیجار با مامور راهنمایی و رانندگی فرودگاه مهرآباد در مردادماه پارسال بار دیگر مورد توجه قرار گرفت چنانکه سردار «ایوب سلیمانی» جانشین فرمانده نیروی انتظامی امروز در همین باره گفت پلیس دست از شکایت خود از این نماینده برنداشته و پیگیر این موضوع است.

برخوردهایی اینچنین از سوی فوتبالیست ها، بازیگران، نمایندگان و ... با ماموران پلیس، خبرنگاران و نیز شهروندان عادی به مدد حضور و گسترش رسانه های مجازی بیش از گذشته پیش چشم و در معرض قضاوت همگانی قرار می گیرد و هر بار موجی از واکنش به اشکال انتقاد، تخطئه، تبرئه، توصیه در قبال رویدادهایی از این دست به راه می افتد.

اسفند پارسال ماجرای درگیری «علی دایی» با یک هنرپیشه در رشت خبرساز شد، شهریور سال 95 بود که نماینده ارومیه در راهروی مجلس خبرنگار روزنامه «ایران» را مورد ضرب و شتم قرار داد و تیراندازی مداح معروف پایتخت در اتوبان بابایی تهران به خودرو یک زوج جوان در دی ماه 92 بحث های بسیاری را در زمینه های گوناگون از جمله نحوه رفتار قانونی چهره های خاص به دنبال داشت.
ماجرای اخیر از این منظر اهمیت می یابد که در بسیاری از کشورها، سلبریتی ها دست به اقدامات خلاف قانون زده یا در مواجهه با دیگران اختیار از کف داده و رفتارهایی دور از انتظار، منافی وجهه تصنعی یا حتی دور از وضعیت معمولشان نشان می دهند اما اهمیت قانونگرایی و محکوم بودن رفتارهایی مغایر با این اصل مانع از این می شود که با رویکردی طلبکارانه مجری و مامور اجرای قانون را رو در روی هوادارانشان قرار دهند و هنجارِ برابری همگانی در برابر قانون را زیر پای کینه ورزی شخصی لگدمال کنند.

پنج ماه پیش بود که گرانقیمت ترین بازیگر سینمای چین با شهرت هالیوودی به دلیل فرار مالیاتی با جریمه 70 میلیون دلاری دولت پکن مواجه شد. در این گیر و دار بسیاری از رسانه ها از غیبت وی در مجامع عمومی خبر دادند و دلیل رفتار «فن بینگ ‌بینگ» ستاره زن سینمای چین را قبح این قانون شکنی عنوان کردند.

این در حالی است که هنوز در جامعه ما بسیاری از چهره های شناخته شده خود را ایمن در حصاری از شهرت می بییند و با هاله ای که پیرامون خود می بینند قصد عبور از همه موانع پیش روی شهروندان عادی را دارند. این وضعیت حتی این توهم را به وجود می آورد که می توان با سپری از شهرت حتی قانون را در هم شکست و فراتر از آن با انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی میان خود و قانون نوعی یارکشی و جمع آوری هوادار به راه انداخت.

به همین خاطر است که اظهارنظر اخیر جانشین فرمانده نیروی انتظامی به شکلی جدی موضعیت می یابد که رسانه باید به آسیب شناسی پدیده هایی از این دست پرداخته و با فرهنگ سازی در این زمینه مانع از تکرار حوادثی از این دست شود. در کنار رسانه، تصمیم گیرندگان مسائل فرهنگی، جامعه شناسان و به صورت اخص نخبگان سیاسی ماموریتی انکارناپذیر در توسعه و ترویج فرهنگ قانونگرایی، حفظ حرمت و مرجعیت قوانین و در هم شکستن توهمات سلبریتی مدارانه دارند.