راند نهایی جدال قدرت در ونزوئلا

در بحبوحه تحولات ونزوئلا و در حالی که اکنون دو دولت داعیه حکمرانی بر کشور را دارند، خوان گوآیدو رهبر مخالفان و رئیس‌جمهوری خود‌خوانده و نیکولاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا بار دیگر طرفداران خود را به زورآزمایی خیابانی فراخواندند.

این در حالی است که اوضاع در نواحی مرزی ونزوئلا به خصوص مرز کلمبیا به شدت بحرانی است چراکه دولت کاراکاس دستور بستن مرزهای کلمبیا را صادر و تهدید کرده است که به اقدامات همسایه خود به شدت پاسخ خواهد داد. در همین راستا نظامیان طرفدار مادورو ضمن خودداری از ورود کمک‌های خارجی به داخل کشور، با عده‌ای از مردم درگیر و دو تن از آنها را کشته‌اند.

از زمان آغاز بحران اقتصادی در ونزوئلا که در سال 2018 نرخ تورم آن با رکود بالای یک میلیون درصد مواجه بوده و طبق پیش‌بینی‌ها در سال جدید میلادی تورم از مرز ده میلیون درصد نیز عبور خواهد کرد، به سبب کمبود مایحتاج عمومی و شدت گرفتن فقر، عده زیادی از مردم علاوه بر مهاجرت، برای تامین نیازهای روزمره خود به مرزهای کلمبیا و برزیل روانه می‌شوند.

با بالا گرفتن تنش‌های سیاسی و پس از آنکه خوان گوآیدو رئیس‌ پارلمان ادامه ریاست‌جمهوری نیکلاس مادورو را غیرقانونی اعلام کرده و بر مبنای اصل 233 قانون اساسی خود را تا برگزاری انتخابات جدید، رئیس‌جمهوری موقت نامیده است، نیکلاس مادورو با این استدلال که کمک‌های خارجی مزید بر علت دخالت‌های بیگانه می‌شود، از ورود این کمک‌ها به کشور جلوگیری کرده است.

متعاقب این جریان و پس از درگیری اخیر پلیس با مردم در مرز کلمبیا، خوان گوآیدو که اکنون حمایت آمریکا و اتحادیه اروپا را دارا بوده و گفته می‌شود که قرار است به زودی با مایکل پنس معاون دونالد ترامپ دیدار کند، از واشنگتن خواسته تا برای برکناری مادورو تمامی گزینه‌های خود را بررسی کند. او که قرار است فردا در نشست گروه لیما شرکت کند، گفته که این رخداد نشان داده که برای کنترل وضعیت باید دست به دامن جامعه جهانی شد و به نظامیان وعده داد که در صورت روی برگرداندن از مادورو مورد عفو قرار خواهند گرفت.

**مسدود شدن مرزها و درگیری مردم با نیروهای امنیتی
طبق گزارش‌های منتشر شده از روز شنبه تاکنون و طی درگیری مردم با نیروهای امنیتی در مرزهای کلمبیا و برزیل، ده‌ها نفر مجروح شده‌اند. از سوی دیگر تصاویر تلویزیونی نشان داده که هر چند پلیس تنها اقدام به شلیک گاز اشک‌آور کرده اما دسته‌هایی از موتورسواران که نقاب‌های سیاه به صورت دارند به سمت مردم آتش‌ گشوده‌اند.

در این میان نیکلاس مادورو که علاوه بر بحران اقتصادی اکنون درگیر یک بحران تمام عیار سیاسی است، ضمن محکوم کردن مخالفان در تازه‌ترین اظهارنظرهای خود اعلام کرده که همچنان به حکومت خود ادامه خواهد داد. وی همچنین تاکید کرده که آمریکا و هم‌پیمانان این کشور به بهانه کمک‌های بشر دوستانه، استقلال ونزوئلا را هدف قرار داده‌اند و به همین دلیل به هیچ عنوان اجازه ورود چنین کمک‌هایی داده نخواهد شد.

مادورو علاوه بر این تصریح کرده که روابط دیپلماتیک خود را با کلمبیا قطع و دیپلمات‌های این کشور را اخراج خواهد کرد. این در حالی است که گروه لیما متشکل از 13 کشور قاره آمریکا در حدود یک ماه قبل اعلام کردند که در روابط خود با کاراکاس تجدید نظر خواهند کرد و در این میان تنها کشورهای بولیوی و مکزیک از حامیان مادورو به شمار می‌روند.

**وزن‌کشی بین‌المللی
بحران سیاسی در ونزوئلا علاوه بر داخل این کشور به صحنه‌ای برای وزن‌کشی بین‌المللی نیز تبدیل شده است به طوری که اروپا و آمریکا از رهبر مخالفان حمایت کرده و روسیه و چین خواستار پایان یافتن دخالت‌های خارجی در ونزوئلا هستند. استدلال روس‌ها بر این مبنا است که آمریکا قصد دارد با حمایت از یک کودتا رژیم مادورو را ساقط کرده و بار دیگر نفوذش در حیاط خلوت آمریکای لاتین را احیاء کند.

ایالات متحده نیز از همان آغاز ریاست‌جمهوری خودخوانده گوآیدو ضمن به رسمیت شناختن وی، در صدد اجماع جهانی برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه مادورو است. این در حالی است که چندی قبل خود نیکلاس مادورو اعلام کرد که از طریق چند دیپلمات در حال رایزنی با واشنگتن بوده و حتی چراغ سبزی را برای مذاکره با ایالات متحده نشان داده است.

یکی از مهم‌ترین پایه‌های قدرت مادورو در تحولات کنونی ارتش ونزوئلا است که هر چند تعدادی از نظامیان این کشور طی یک سال اخیر فرار کرده و پس از بالا گرفتن اختلافات برخی به صف مخالفان پیوسته‌اند اما همچنان هسته‌ اصلی ارتش از او حمایت می‌کند. به همین دلیل تمرکز مخالفان شکستن این حلقه وفاداری به مادورو از داخل و خارج کشور است.

جایی که گوآیدو آنها را تشویق به پیوستن به جریان مخالف کرده و به آنها وعده‌ می‌دهد و آمریکا و اروپا نیز تهدید به اعمال انزوا و تحریم‌های بیشتر علیه نظامیان می‌کنند. در همین راستا، اوضاع برای مادورو در منطقه نیز چندان تعریفی ندارد زیرا همسایگان وی با حمایت از خوان گوآیدو، نسبت به کناره‌گیری وی مصمم هستند. یکی از نمونه‌های بارز این مسئله حضور گوآیدو در نشست امروز لیما و نیز به رسمیت نشناختن قطع روابط با کلمبیا توسط دولت این کشور است.

در همین راستا، کارلوس هولمز تروخیو، وزیر خارجه کلمبیا اعلام کرده که تصمیم مادورو مبنی بر قطع روابط با کلمبیا را به نادیده خواهد گرفت زیرا دولت این کشور وی را به رسمیت نشناخته و از همین رو تصمیم وی را مبنی بر قطع روابط دیپلماتیک نخواهد پذیرفت.