ربات‌ها دیر یا زود به خانه‌های ما و محیط‌های کاری راه پیدا خواهند کرد. با این وجود، آیا در آینده‌ی نزدیک، ربات‌ها در تمام زمینه‌ها، جای ما انسان‌ها را خواهند گرفت؟
ربات‌ها دیر یا زود به خانه‌های ما و محیط‌های کاری راه پیدا خواهند کرد. با این وجود، آیا در آینده‌ی نزدیک، ربات‌ها در تمام زمینه‌ها، جای ما انسان‌ها را خواهند گرفت؟فناوری‌های روباتیک امروزه پر و بال گرفته و در زمینه‌های گوناگون از تولید، هوا و فضا، نظامی، ایمنی، امنیت و حمل‌و‌نقل گرفته تا فیلم‌های هالیوودی و قصه‌های علمی تخیلی، نقش‌آفرینی می‌کنند. فیلم او (Her)، از جمله شاخص‌ترین آثار سینمایی در زمینه‌ی وضعیت آینده‌ی صنعت هوش مصنوعی و روباتیک است. فیلمی در گونه‌ی علمی-تخیلی و در مورد مردی گوشه‌گیر و منزوی، که در شرکتی کار می‌کند که وظیفه‌اش نوشتن نامه‌های سرشار از احساس از جانب کسانی است که خود توانایی نگارش چنین نامه‌هایی را ندارند.
قصه‌ی این فیلم در سال ۲۰۲۵ روایت می‌شود. یعنی زمانی‌که هوش مصنوعی بر فناوری‌های مختلف و حتی روابط شخصی افراد سایه افکنده است. در این دوره نرم‌افزارهایی طراحی شده که حالت‌های روحی انسان را شناسایی می‌کنند و می‌کوشند تا با صاحب خود تطابق پیدا کرده و متناسب با خلق و خوی مالک خود بهروز شوند. هوش مصنوعی در این دوره به درجه‌ای از پیشرفت رسیده که انسان‌ها قادر هستند با نرم‌افزارهای جدید حتی رابطه‌ی عاطفی برقرار کنند. نرم‌افزارهایی که همیشه در دسترس‌اند، زحمتی برای انسان ندارند، از او حمایت می‌کنند و با علاقه و دقیق به حرف‌هایش گوش فرا می‌دهند!
اگر فیلم «او» را دیده باشید، شاید خیال کنید که به‌زودی ممکن است سیستم‌های عاملِ خیلی پیچیده‌تر بتوانند رفتارهایی کاملا مشابه با انسان داشته وتوانمندیهایشان جایگزین مهارت‌های بشری شود. درواقع این ترسی مشترک در میان ما انسان‌ها است. بنابراین چندان فرقی نمی‌کند که برنامه‌نویس شرکت اپل باشیم یا در لباس یک صندوق‌دار کار کنیم، ظهور ربات‌ها و فراگیر شدن هوش مصنوعی در ذهن بسیاری از ما میتواند سرنوشت‌مان را به سرنوشت تلخ ماموت‌های پشمالو گره زده و اسباب انقراض‌مان را فراهم کند!
جوزف آون، رئیس دانشگاه نورث ایسترن، و نویسنده‌ی کتاب «ضد-ربات: آموزش عالی در عصر هوش مصنوعی»، هشدار می‌دهد که ظرف دو دهه‌ی آینده، ۵۰ درصد از مشاغلی که در کشورهای صنعتی سراغ داریم، از صفحه‌ی روزگار ناپدید خواهند شد. این آمار در کشورهای درحال توسعه و اقتصادهای نوظهور به مراتب وحشتناک‌تر است، چرا که به ادعای آون بالغ بر ۷۰ درصد مشاغل و حرف از بین خواهند رفت. به نظر می‌رسد، هوش مصنوعی (AI)، ربات‌ها و سیستم‌های هوشمند، هرچند زندگی ما را ساده تر می‌کنند اما از دیگر سو احتمال بیکار شدن‌مان را نیز آسان خواهند کرد
طبق پیش‌بینی‌های این استاد دانشگاه، جوامع در سال‌های آینده با چالش‌های بزرگی مواجه خواهند شد، اما نباید آینده‌ای تیره و تار و مایوس‌کننده را بپذیریم. آون در کتاب خود و چندین گفت و گوی دیگر، سه تاکتیکی را مطرح می‌کند که به کمک آن می‌توانیم خود و حرفه‌مان را از شر ربات‌ها و نابودی مصون کنیم.
به اعتقاد آقای آون، تمرکز ما بیش از هر چیز باید روی اموری باشد که انسان‌ها از پس انجامش برمی‌آیند و ربات‌ها قادر به انجامش نیستند. به‌گفته‌ی او:
اگر قرار باشد که با ماشین‌ها در زمینه‌ای که امروز دست برتر را دارند رقابت کنیم، شکست خواهیم خورد. ماشین‌ها و ربات‌ها می‌توانند سریع‌تر از ما حساب و کتاب کنند، آنها هرگز خسته نمی‌شوند و نیازی به ناهار خوردن و استراحت در کارخانه ندارند. اما اگر رقابت آنها با ما در مسائل انسانی باشد، میدان را به نفع ما واگذار خواهند کرد و برنده‌ی این رقابت، به‌طور قطع ما انسان‌ها خواهیم بود.
آون، مسائل انسانی را در سه دسته سواد تقسیم‌بندی می‌کند. انسان‌هایی که درآینده در این سه حوزه سواد داشته باشند می‌توانند امیدوار باشند که طی سال‌های آتی با ربات‌ها و دستگاه‌های فراهوشمند جایگزین نخواهند شد!
سواد فنی
درک نحوه‌ی کارکرد ماشین‌ها به ما کمک می‌کند که از آنها رودست نخوریم و بتوانیم بهتر با ماشین‌ها و ابزارهای فناورانه کار کنیم. ضمن آنکه دانش فنی بالا، امکان پیشرفت را در اکوسیستم متغیر کاری فراهم می‌کند. به اعتقاد آون، همه‌ی ما باید درکی اولیه از برنامه‌نویسی و دانش مهندسی داشته باشیم، اما مهارت‌هایمان نباید تنها به این موارد ختم شود. هیچ کس نمی‌داند که غول فناوری در آستین خود چه دارد و ظرف چند سال دیگر چه تحولات دیگری در این عرصه رخ می‌دهد، بنابراین باید فرهنگ و نگرش یادگیری مادام‌العمر و بهروز نگهداشتن دانش فنی را در خود نهادینه کنیم.
سواد داده
آنگونه که آون می‌گوید، «دریای اطلاعاتی» که توسط هوش مصنوعی تولید شده و ما را احاطه کرده است، لزوم یادگیری دانش تحلیل و بررسی داده‌ها را ایجاب می‌کند. این دانایی نه‌تنها در روزآمد نگهداشتن مهارت‌های حرفه‌ای و حفظ مزیت رقابتی فرد در محل کار سودمند است، بلکه در حفظ پویایی جامعه نیز کارآمد است. برای مثال، می‌توان از الگوریتم‌های هوشمند و مهارت دانشمندان داده در جهت ارتقای سرعت اقتصاد جهانی بهبود کیفیت زندگی بشر بهره برد.
سواد انسانی
به‌گفته‌ی آون، بزرگ‌ترین مزیت ما، توانایی‌مان در خلاق بودن، نوآوری، و کارآفرینی است. ما انسان‌ها می‌توانیم با هم‌نوعانمان همدلی کنیم، ارتباط چشمی با آنها برقرار سازیم و زبان بدن‌شان را درک کنیم. آون همچنین به اهمیت توانایی کار تیمی، چابکی فرهنگی و توانایی بالای انطباق‌پذیری بشر بافرهنگ‌های متعدد اشاره می‌کند. به‌گفته‌ی او، «توانایی بشر در کار با افراد مختلف از فرهنگ‌های مختلف یا همان سواد انسانی» کلید موفقیت و وجه تمایز او است.
کتاب خواندن از شما یک کارآفرین نمی‌سازد
سواد انسانی، همانند سواد اطلاعاتی و فنی، به معنای صرف ساعت‌ها وقت روی خواندن کتاب‌ها و مطالب مختلف نیست. شما می‌توانید تمام کتاب‌هایی را که در مورد کارآفرینی نوشته شده‌اند مطالعه کنید، اما کتاب خواندن از شما یک کارآفرین نمی‌سازد. آنچه که باید انجام دهید این است که شروع به تمرین کارآفرینی کنید. شما نیاز به آموزش تجربی و تلفیق تجربه‌ی برآمده از آموزش و کلاس درس با تجربه‌های جهانی دارید. درست در همین نقطه است که خلأ میان نیازها و خدمات را پیدا می‌کنیم و فرصت‌های ایجاد کسب‌و‌کار برای پر کردن این شکاف را می‌بینیم. این مهارتی منحصر به انسان است که دست‌کم در یک افق کوتاه‌مدت، هیچ ماشین و دستگاهی توانایی تقلید از آن را ندارد.
ارسال نظر
