چه کسانی بخش خصوصی را بدنام می‌کنند؟

 باید بخش خصوصی میدان را به‌دست بگیرد. بخش خصوصی که آلوده و رانت‌خوار نیست. آنهایی که بخش خصوصی نیستند، می‌آیند و بخش خصوصی را بدنام می‌کنند.

 روز گذشته اتاق بازرگانی ایران حال و هوای متفاوتی داشت. مراسم نکوداشت علاء میرمحمد صادقی از فعالان و پیشکسوتان عرصه اقتصاد و صنعت، با حضور چهره‌های شناخته شده از طیف‌های مختلف سیاسی و اقتصادی در پارلمان اقتصاد برگزار شد. دیروز چهره‌های مختلف سیاسی کشور از اصلاح‌طلبان تا اعتدال‌گرایان و اصولگرایان از خصایص اخلاقی و حرفه‌ای علاء میرمحمد صادقی گفتند. فعالان اقتصادی نیز سبک او را در کسب‌و‌کار و شاخصه‌های این مدیر ماندگار را برشمردند.

برآیند صحبت‌های مطرح شده از سوی شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی این بود که حاج آقا علاء در دوران فعالیت خود فردی اثرگذار در صنعت و تولید کشور بوده، کسی که در کنار فعالیت‌های اقتصادی‌اش همواره مسوولیت‌های اجتماعی را انجام داده و به اصول اخلاقی کسب‌و‌کار پایبند بوده است.  اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، حداد عادل از چهره‌های سرشناس اصولگرا، محمد عطریانفر از فعالان اصلاح‌طلب، علی مطهری نماینده مجلس که بیشتر با دغدغه‌های خاص فرهنگی و سیاسی‌اش شناخته می‌شود،‌ محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری و از تکنوکرات‌های دولتی‌، سید یحیی رحیم صفوی، دستیار و مشاور عالی فرماندهی کل قوا در امور مرتبط با نیروهای مسلح، مهدی کرباسیان رئیس سابق ایمیدرو، محمد شریعتمداری و محمدرضا نعمت‌زاده‌ وزرای سابق و اسبق صنعت، معدن و تجارت،‌ محمود دعایی، نماینده ولی فقیه در موسسه اطلاعات و مدیر مسوول این روزنامه، محسن قرائتی از روحانیون سرشناس و همچنین جمع زیادی از چهره‌ها و فعالان پیشکسوت اقتصادی در این مراسم نکوداشت حضور پیدا کردند. همچنین در بخشی هم پیام علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، در تمجید از میرمحمد صادقی به‌صورت ویدئویی پخش شد.  در این مراسم شخصیت میرمحمد صادقی و وجوه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی‌اش که در یک مسیر مداوم بر مدار اصول و اخلاق کسب‌و‌کار شکل گرفته، مورد توجه واقع شد؛ خصیصه‌هایی که باعث شده شخصیت او مورد توجه اندیشه‌های مختلف قرار گیرد.  حاج آقا علاء به‌عنوان فردی معرفی شد که در کنار ایجاد ارزش افزوده و خلق ثروت، همواره در حوزه عمومی به‌عنوان فردی خیر فعال بوده و مسوولیت‌های اجتماعی را فراموش نکرده، این ویژگی بارز او باعث شده است که حتی کسانی که به لحاظ فکری یا روشی با حاج آقا میرمحمد صادقی مخالف هستند به‌واسطه فضیلت فردی او، برایش احترام قائل شوند و از او در جایگاه فردی نام ببرند که همیشه برای مخالفان خود احترام قائل بوده و صحبت‌های آنها را شنیده است. در کنار توجه به مسوولیت اجتماعی، یکی دیگر از ویژگی‌های این چهره پیشکسوت از نگاه ناظران، توجه ویژه او به حمایت از اقتصاد رقابتی و بخش خصوصی بوده است. به اعتقاد بسیاری سبک کاری حاج آقا علاء با بسیاری از هم‌نسلان خود و نسل‌های بعد از خود متفاوت بوده است. فعالیت او تنها در بخش توزیع محدود نمانده؛ بلکه در بخش تولید بسیار فعال و اثرگذار بوده است. تحلیلگران در این باره معتقدند مدل کاری میرمحمد صادقی با سبک سنتی بنکداران متفاوت بوده است. در واقع او مانند بنکدارانی نبوده که لزوما از کارخانه‌ها یا واردکنندگان اجناس مورد نیازش را تهیه کند،‌ از این زاویه می‌توان گفت او کارآفرین‌تر از سایر بنکداران است.  یکی از نقاط عطف دوران کاری میرمحمد صادقی حضور و فعالیتش در دو نهاد «سازمان اقتصاد اسلامی ایران» و «اتاق بازرگانی ایران» بوده است. او به‌واسطه حضورش در سازمان اقتصاد اسلامی باعث ایجاد مسیری غیرمتعارف و متفاوت در بازار پول شد. ساختار این سازمان به‌گونه‌ای طراحی شد که به سایر صندوق‌های قرض‌الحسنه وام بدهد. به اعتقاد بسیاری این الگوی جدید در بازار پول باعث شد که به خیلی از نیازمندان به شکل قاعده‌مند کمک شود.
پاسخ به یک سوال

در ابتدای این مراسم اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به جایگاه بخش خصوصی و برشمردن ویژگی‌های ممتاز علاءمیرمحمدصادقی در کسب‌و‌کار، به این پرسش پاسخ داد که چه کسانی بخش خصوصی را بدنام می‌کنند؟ او تصریح کرد که باید میدان فعالیت به بخش خصوصی داده شود و در مورد افرادی سخن گفت که بخش خصوصی را بدنام کرده‌اند. جهانگیری گفت که باید حمایت‌ها شامل بخش خصوصی سالم و قانون‌مند شود و نه افرادی که به‌دنبال رانت هستند.

بخش خصوصی آلوده و رانت‌خوار نیست

معاون اول رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه بخش خصوصی واقعی باید به اخلاق حرفه‌ای و مسوولیت اجتماعی خود توجه داشته باشد، گفت: بخش خصوصی ایران از توانمندی علمی و فکری بسیار خوبی برخوردار است و باید برای توسعه ایران در صحنه حاضر شود. اسحاق جهانگیری با بیان اینکه شرایط اقتصاد کشور شرایطی ویژه است، اظهار کرد: اقتصاد ایران از بیماری‌های مزمنی رنج می‌برد و با چالش‌های بزرگی در حوزه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی روبه‌رو هستیم. وی با اشاره به رشد اقتصادی، رشد سرمایه‌گذاری و شاخص‌های اصلی اقتصاد کشور در چند دهه گفت: این آمارها حاوی این پیام است که اقتصاد ایران نیازمند اقدامات اساسی‌تر، هم در بخش ساختاری و هم در بخش عملکردی است. جهانگیری با بیان اینکه بخش خصوصی ایران از توانمندی فکری بسیار خوبی برخوردار است،‌ تصریح کرد: بخش خصوصی ایران سابقه فعالیت طولانی دارد و ذیل آن نهادهای مدنی باسابقه شکل گرفته که می‌تواند با تکیه بر توانمندی‌ها، برای برون‌رفت از وضعیت فعلی کشور راه‌حل ارائه دهد. معاون اول رئیس‌جمهور ضرورت توجه بخش خصوصی و فعالان اقتصادی به مسوولیت اجتماعی را مورد تاکید قرار داد و افزود: قوام و دوام جامعه به پیوندهای اجتماعی است و توجه بخش خصوصی به مسوولیت اجتماعی باعث می‌شود که مردم در سخت‌ترین شرایط احساس تنهایی نکنند. اگر بتوانیم در جامعه به‌خوبی به مسوولیت اجتماعی خود عمل کنیم، نتیجه آن ارتقای سرمایه اجتماعی است. وی ادامه داد: آقای میرمحمد صادقی نمونه بخش خصوصی سالم و خدمتگزار است که به مسوولیت اجتماعی و اخلاق حرفه‌ای به‌خوبی عمل کرده و سال‌ها در کشور کارآفرینی و خلق ثروت کرده است. ایشان در کنار کار اقتصادی،‌ به مسوولیت اجتماعی خود نیز به‌خوبی عمل کرده و در بیشتر فعالیت‌های اجتماعی نظیر مدرسه‌سازی، ساخت بیمارستان، کمک به افراد بی‌بضاعت و پرداخت دیه حضور داشته است. جهانگیری با تاکید بر اینکه خلق ثروت نه‌تنها کار بدی نیست، بلکه کاری پسندیده است، افزود: مقام معظم رهبری نیز در بیانیه گام دوم انقلاب این موضوع را به صراحت اعلام کردند که نه‌تنها با تولید ثروت مخالف نیستند، بلکه مشوق این موضوع هستند و ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ نیز به این معنا بود که بخش خصوصی سقفی برای رشد ندارد. معاون اول رئیس‌جمهور از اینکه عده‌ای در کشور با حسادت و به دور از آینده‌نگری در پی راهکاری برای زمین زدن افراد موفق هستند، ابراز تاسف کرد و گفت: باید بخش خصوصی میدان را به‌دست بگیرد. بخش خصوصی که آلوده و رانت‌خوار نیست. آنهایی که بخش خصوصی نیستند، می‌آیند و بخش خصوصی را بدنام می‌کنند. معاون اول رئیس‌جمهور با ذکر خاطره‌ای از میزان دریافت تسهیلات اقتصادی توسط یک فعال اقتصادی که سه نسل از خانواده آنها فعالیت اقتصادی دارند، گفت: متاسفانه به‌دلیل وجود برخی خلأ‌ها شاهد بودیم کسانی که مدت کوتاهی به نام بخش خصوصی وارد اقتصاد کشور شدند، توانستند چند هزار میلیارد تومان وام بگیرند. باید با تدوین سازوکارهای لازم مانع به‌وجود آمدن چنین شرایطی شد.
صاحب سبک در فعالیت اقتصادی

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی با ارسال پیامی به این مراسم با برشمردن صفات اخلاقی و اقتصادی علاءمیرمحمدصادقی گفت: مشی ایشان در حوزه مسائل کارآفرینی همراه با تعهد انقلابی و اخلاق بوده است. لاریجانی با اشاره به ویژگی‌های فردی و اخلاقی وی در حوزه کسب‌و‌کار گفت: آنچه ویژگی آقای میرمحمدصادقی را ممتاز می‌کند آن است که وی فردی کارآفرین بوده که در حوزه فعالیت‌های اقتصادی صاحب سبک است و کارهایی انجام داده که به توسعه کشور کمک می‌کند. به این معنا که منجر به ایجاد توان اقتصادی از سوی بخش کارآفرینی کشور می‌شود. رئیس مجلس شورای اسلامی، علاءالدین میرمحمد صادقی را فردی مومن و با ایمان معرفی کرد و افزود: اینکه مسائل اقتصادی با اخلاق و ایمان آمیخته می‌شود، بسیار جذاب است؛ اگر یک فرد با ایمان هر دو وجه اقتصادی و دینی را با هم همراه کند مورد توجه قرار می‌گیرد؛ زیرا مراعات مسائل دینی را در اقتصاد داشته و بر نحوه کسب درآمد و چگونگی مصرف آن حساس شده است. وی ادامه داد: میرمحمدصادقی فردی خلیق است که عصبانی نمی‌شود؛ چراکه برخی افرادی که دیندار هستند ممکن است عصبانی هم بشوند، اما در اتاق بازرگانی نیز نوع گفت‌وگوی ایشان همواره همراه با متانت اسلامی بوده است. به گفته لاریجانی، استقامت ازجمله خصوصیات بارز میرمحمدصادقی بوده و پیروی ایشان از مشی مرجعیت از گذشته به چشم می‌خورد. رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: مشی ایشان در حوزه مسائل کارآفرینی همواره با تعهد انقلابی و اخلاق همراه بوده است که باید در حوزه کارآفرینی مورد توجه قرار گیرد. بنابراین خوب است که رفتار و سلوک وی در مسائل اقتصادی تبیین شود.
روایت یک خاطره

علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی نیز به ویژگی‌های علاءمیرمحمد صادقی اشاره کرد و گفت: میرمحمد صادقی فعال اقتصادی و کارآفرین و از دهه ۳۰ با شهید مطهری در ارتباط بود.  وی افزود: اینکه میرمحمد صادقی در دهه ۳۰ به سراغ شهید مطهری رفته و از طریق ایشان به شهید بهشتی رسیدند و سپس به موتلفه اسلامی رسیدند، نقطه ارزشمندی است. نایب رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: علاء‌الدین میر محمد صادقی در خاطره‌ای نوشته است که دیدار با شهید بهشتی مرا وارد دنیای جدیدی کرد.

شاخصه مدیران ماندگار

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی نیز در مراسم گفت: وزن جلسه نشانگر آن است که هنوز کرامت میان مردم جایگاه خاص خود را دارد و تعظیم به این واژه بزرگ ارزش خود را دارد. رئیس اتاق بازرگانی ایران افزود: ارزش‌گذاری و احترام به اخلاق و مسوولیت اجتماعی فعالان اقتصادی در اتاق پایه‌گذاری شد و انتها ندارد؛ به‌خصوص اینکه آنچه حجم و کمال عمر انسان را می‌سازد، جایی است که انسان به سمت کارهای خداگرایانه رفت، طول عمر ما، سن و سال ما و عرض عمر، قیل و قال ما است. بلکه ارتفاع عمر ما پر و بال ما است و بنابراین هیچ انسانی در طول تاریخ به دلیلی غیر از کرامت و شخصیت، همواره زنده نمانده است.

شافعی گفت: مدیران ماندگار افرادی هستند که تعادل بین احساس و منطق، معیشت و فضیلت به نفع انسان‌ها را برقرار سازند. مدیرانی مثل میرمحمدصادقی باور دارند که هر انسانی می‌تواند یک پتانسیل در جامعه باشد. ایشان یک مدیر عاشق و عاقل و واقف به مسوولیت اجتماعی خود است. وی اظهار کرد: در شرایطی که در آن قرار داریم، اوضاع اقتصادی آن‌قدر خطر بزرگی نیست، موضوعی که کمتر به آن توجه می‌شود، سقوط اخلاقی در جامعه است. همچنین مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران در این مراسم با اشاره به شکل‌گیری مجلس وکلای تجار گفت: کوتاهی ما این بود که سابقه کهن بخش خصوصی را که در بازسازی و آوردن صنعت و تجارت نقش داشته‌اند، اعلام نکردیم و البته ارائه نشان امین‌الضرب به فعالان اقتصادی از جمله اقدامات برای بزرگداشت کارآفرینان بوده است. رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به ویژگی‌های میرمحمدصادقی افزود: طی چهار سال اخیر، در هیچ یک از جلسات هیات‌رئیسه غیبت نداشت و با اشرافی که ٤٠ سال در اتاق ایران و تهران داشته‌اند، همه مصوبات را با حضور ذهن و حافظه قوی مورد بحث قرار می‌داد. خوانساری گفت: فردی عصبانیت میرمحمدصادقی را ندیده است و مهم‌ترین ویژگی وی آن است که اگرچه از صفر شروع کرده ولی هیچ گاه زندگی قبل خود را فراموش نکرده و این الگو و اسوه‌ای برای افرادی است که در صنعت و تجارت کار می‌کنند. وی افزود: میرمحمدصادقی امروز می‌تواند الگوی جوانان باشد؛ یعنی او ثروت آفرید و سالم زندگی کرد.
حفظ بنیه اقتصادی کشور

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در این مراسم گفت: در شرایطی که دشمنان در جنگ اقتصادی ما را هدف گرفته‌اند، بخش خصوصی باید همه توان خود را برای حفظ بنیه اقتصادی کشور قرار دهد و دولت باید موانع را از سر راه بخش خصوصی بردارد. غلامعلی حداد عادل افزود: بیش از ۴۰ سال است ایشان را می‌شناسم و از هنر ایشان در مدرسه‌سازی اطلاع دارم. مرحوم پدرم می‌گفت ما بازرگان و تاجر درست هم داریم که نمونه‌اش میرمحمد صادقی است. وی اظهار کرد: نمی‌خواهم عصمت برای حاج علاءالدین میرمحمدصادقی قائل شوم، اما او یک الگو برای همه فعالان اقتصادی نظام است. میرمحمد صادقی نشان داد می‌توان سالم و انقلابی بود و فعالیت اقتصادی کرد.

روایت تاسیس تشکل‌ها

محسن خلیلی‌عراقی، رئیس هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع نیز در این نکوداشت عنوان کرد: اوایل انقلاب که انجمن مدیران صنایع را راه‌اندازی کردیم، به اتاق بازرگانی وارد شدیم و با ماموریت شورای انقلاب برای اتاق، روبه‌رو شدیم که حاج‌آقا میرمحمدصادقی هم جزو آنها بود. ما همکاری صمیمانه‌ای را با آنها شروع کردیم. در اوایل انقلاب، عده‌ای می‌خواستند اتاق را تعطیل کنند اما هیات‌رئیسه وقت تمام تلاش خود را به‌کار بست تا این اتفاق نیفتد. ما ICC را تاسیس کردیم که اگر آن اتاق تعطیل شد، یک اتاق دیگر داشته باشیم. ما توانستیم جلوی رفتار تند و ناپسند را بگیریم و از تعطیلی ممانعت کنیم. در آن زمان با بخش خصوصی رفتار مناسبی نمی‌شد و فعالان اقتصادی با چشم گریان به اتاق بازرگانی می‌آمدند. به آنها وطن‌فروش و زالوصفت می‌گفتند. در همان دوره قانون حفاظت که در حال اجرا شدن بود، با پیگیری‌های مستمر حاج‌آقا میرمحمد صادقی و البته دستور مقام معظم رهبری لغو شد. اگر این تلاش نبود، مایی نبودیم که نبودیم. او افزود: حاج آقا همیشه در جمع در نهایت صمیمیت و مهربانی، انسانیت را اشاعه می‌دادند. با کمک ایشان توانستیم اتاق ایران و کانادا را هم تاسیس کنیم. بسیاری از تشکل‌های دیگر نیز حاصل کار ایشان در بخش خصوصی است. اصغر جمعه‌ای نیز به نمایندگی از تشکل‌های اتاق ایران، خاطراتی را از تلاش حاج آقا میرمحمدصادقی در تشکل‌گرایی و تاسیس چندین تشکل تخصصی بیان کرد. همچنین صمد حسن‌زاده به نمایندگی از اتاق‌های سراسر کشور متنی در نکوداشت ایشان قرائت کرد.  در انتهای این مراسم حاج علاءالدین میرمحمدصادقی پشت تریبون قرار گرفت و ضمن تشکر از برگزارکنندگان این مراسم، گفت: به خداوند پناه می‌برم که اجازه ندهد گفته‌های دیگران را به خود بگیرم و تکبر در من رسوخ کند. من بنده کوچک خدا هستم. او افزود: وقتی به گذشته خود نگاه می‌کنم می‌بینم می‌توانستم کارهای زیادی انجام دهم، اما ممکن است کوتاهی هم کرده باشم. من بنده ضعیف و کوچک خدا هستم و خود را بدهکار می‌دانم. من خود را نزدیک به مرگ می‌دانم و امیدوارم با کارنامه خوب به دنیای بعد بروم. ضمن اینکه ابتدا مخالف برگزاری این مراسم بودم و برگزاری آن را ضروری نمی‌دانستم. البته دلیل برگزاری این مراسم بزرگداشت نیکوکاری بود و همین امر منجر به موافقتم با برگزاری آن شد. البته امیدوارم این کار که شروع شده، ادامه یابد. او عنوان کرد: کار خیر در قدیم بیشتر بود با اینکه وضعیت مالی ضعیف‌تر از حال‌حاضر بود. حیف است بخش خصوصی فقط به‌دنبال تجارت باشد؛ بلکه باید کارهای خیر را نیز توسعه دهند.