اهمیت ارز دیجیتال در مبادلات تجاری جهانی

  دلار تاکنون محبوب‌ترین گزینه جهانی هم برای بین‌المللی شدن ارز و هم جایگزینی ارز باقی مانده است. حوزه کارکردی دلار در جهان از نیم‌کره غربی، جایی که دلاری‌سازی، هم‌معنی جایگزینی ارز است، تا بلوک اتحاد شوروی سابق و بیشتر خاورمیانه در حال گسترش است (‌جایی که دلارها به صورت گسترده‌ای به‌عنوان ارز موازی دو فاکتور در گردش هستند). چنین وضعیتی سلطه اقتصادی کشور منشا دلار در تجارت جهانی را افزایش می‌دهد و در مقابل اقتصاد کشورهای استفاده‌کننده از این ارز را آسیب‌پذیر می‌سازد. در واقع حکومت‌ها با چالشی از سوی دلار علیه حاکمیت پولی خود مواجه هستند که در دوران جدید بی‌سابقه است. استفاده از دلار به عنوان پشتوانه ارزی این وضعیت را بدتر کرده است و حاکمیت پولی اقتصادهای ضعیف را با بحران مواجه کرده است.

 دلار تنها ارز واقعی جهانی است که برای همه اهداف آشنای پول - وسیله مبادله، واحد حساب، ذخیره ارزش- به واقع در هر گوشه جهان استفاده می‌شود. از سهم مسلط بازار آن، ایالات متحده مزایای اقتصادی و سیاسی چشمگیری به دست می‌آورد و قدرت تحریم این کشور را در فضایی که زور نظامی در حال رنگ باختن است، بیشتر می‌کند. چه اینکه بحران‌های اقتصادی چند دهه اخیر که اغلب ناشی از نوسانات قیمت دلار بوده است اگرچه به اقتصاد آمریکا ضربه وارد کرده‌اند، اما به اقتصادهای کشورهای وابسته به این ارز خسارت چند برابری تحمیل کردند.

با این حال اخیرا کشورها به فکر رهایی از چنین نظام مالی‌ای افتادند. اگرچه ارزهای رقیب دلار مانند مارک آلمان که اکنون یورو جایگزین آن شده، ین و یوان به‌دنبال جذابیت بازاری برای خود بوده‌اند، اما ظهور ارزهای دیجیتال به چالش کشیدن دلار و سیستم‌های مالی متکی به آن را آسان‌تر کرده است. در سال‌های اخیر گرایش به استفاده از ارزهای دیجیتال به جای نوع فیزیکی پول مقبولیت یافته است. کاربران بسیاری در جهان به دنبال استخراج و تبدیل پول‌های خود به ارزهای دیجیتالی رمزنگاری شده همچون بیت کوئن، مونرو، ریپل و اتریوم هستند. نوع نامتمرکز این ارزها نیازمند پشتوانه پولی نیست که با بالا و پایین شدن قیمت ارز حامی، قیمت این ارزها نیز دچار نوسان شود. یک ویژگی که استفاده از این ارزها را برای رهایی از نظامات مالی در کنترل برخی کشورهای خاص مطلوب می‌کند این است که شناسایی و ردگیری طرفین معامله بسیار دشوار است. ویژگی دیگر این ارزها بی‌نیازی به واسطه‌گری برای مبادلات اقتصادی است و از این رو هویت طرفین معامله نیز ناشناس باقی می‌ماند. اگرچه ارزهای دیجیتال ویژگی‌های منفی نیز دارند و احتمال پنهان ماندن اقدامات خلافکارانه را فراهم می‌کنند، اما ویژگی‌های مثبت آن برای رهایی از تحریم قدرت‌های اقتصادی بسیار موثر است. به نظر می‌رسد در شرایط استفاده آمریکا از تحریم علیه کشورهایی که دلار را مبنای مبادلات خود قرار داده و به تبع آن تابع سیستم‌های مالی آمریکا شده‌اند، ارزهای دیجیتال ابزار خوبی برای رهایی از این تحریم‌ها خواهند بود.
محمد کمالی