چند عدد و رقم درباره شبکه اینترنت ایران

شبکه زیرساخت کشور هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات است و موضوع کیفیت و پایداری این شبکه بسیار مهم و همواره مورد توجه بوده است، از این رو مدیران زیرساختی کشور همواره تاکید دارند که ایستگاه‌های ما باید استاندارد بالایی داشته باشد.

 شبکه IP شرکت ارتباطات زیرساخت کشور قرار بود تا نیمه نخست امسال بازسازی شود و در این راستا این شرکت در فعالیت‌هایی مثل راه‌اندازی CDN و پیام‌رسان‌های داخلی با اختصاص فضا و ارائه امکانات فنی و سایر تسهیلات کمک کرده و به نوعی به عنوان بازوی دولت در کمک به بخش خصوصی محسوب می‌شود.

در همین رابطه بود که پروژه‌های توسعه شبکه انتقال (تدبیر) و توسعه شبکه دیتای بین‌الملل (IGW) شرکت ارتباطات زیرساخت با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افتتاح شد. با تلاشی که در شرکت ارتباطات زیرساخت صورت گرفت تعداد گذرگاه‌های بین‌المللی به هفت نقطه افزایش پیدا کرد که هسته شبکه ملی اطلاعات نیز در این هفت نقطه مستقر شد تا در صورتی که یکی از این نقاط از مدار خارج شود، اختلالی در کار مردم احساس نشود و بقیه نقاط کمبود آن را جبران کنند.

به همین دلیل اگرچه امروز قطعی‌های بین‌المللی زیاد شده اما به گفته مسؤولان ، در زندگی مردم اختلالی نمی‌بینیم زیرا شبکه توزیع شده است. در پروژه IGW زیرساخت، زنجیره‌های مستقل هفت‌گانه به هم متصل می‌شوند و ۴.۲ ترابیت ظرفیت دارند و اگر یک گذرگاه از مدار خارج شود، کشورهای دیگر می‌توانند به آن کمک کنند.

بنا بر اعلام مسؤولان مربوطه، از خردادماه ۹۶ که ۲۶۳ گیگابیت بر ثانیه میزان تبادل اطلاعات در داخل کشور بوده، در حال حاضر به ۸۰۰ گیگا بیت بر ثانیه افزایش یافته است که ۵۰ درصد ترافیک اینترنت در ایران را شامل می‌شود و قرار بوده با یک بسته حمایتی برای مراکز تبادل داده غیر از تهران، این مراکز نیز فعال شوند.

اما نرخ رشد ترافیک داخلی و سهم آن از ترافیک مصرفی از سال ۹۶ به ۹۷ رشد ۳۱۷ درصدی در حوزه‌ی محتوای داخلی داشته و هم‌چنین رشد محتوای داخلی ۱۶ درصد و محتوای اینترنت بین‌المللی ۶ درصد بوده است؛ در حالی که این ارقام در سال گذشته برعکس بود. هم‌چنین شکل‌گیری خدمات پایه پرکاربرد و کسب و کارها و کاربران فضای مجازی نظیر نقشه و مسیریابی از صفر در سال ۹۶ به صد رسیده است.

این افزایش ترافیک داخل مربوط به خدماتی است که در بستر شبکه ملی اطلاعات در قالب ویدئو و سرویس‌های حمل و نقل اینترنتی به مردم ارائه می‌شود و تولید و مصرف این محتوا در داخل ایران است و هزینه پرداختی برای مصرف‌کننده نیز یک دوم هزینه مصرف اینترنت بین‌الملل است.

همچنین به گفته مسؤولان امر از شهریور سال ۹۳ تا شهریور ۹۷ دسترسی شهرها به اینترنت نسل ۳ از ۱۰۵۷ شهر به ۱۲۴۲ شهر رسیده است. هم‌چنین از فروردین سال ۹۳ تا مرداد ۹۷ رشد استفاده از وای فای کاهش و رشد اینترنت نسل ۳ و ۴ افزایش پیدا کرده است. اما در حالی که فیبر نوری بین استانی در آذر ۹۶، ۶۶ هزار و ۶۸۱ کیلومتر بود. اکنون به ۶۸ هزار و ۹۲۰ کیلومتر رسیده است. شبکه IP از ۶.۸ ترابیت به ۱۸.۵ ترابیت رسیده است.

در هر حال، وظیفه شرکت ارتباطات زیرساخت کشور، حفظ کیفیت و پایداری ارتباطات بین‌الملل است، بر همین اساس ورودی‌های دیتای خارج از کشور باید به صورت توزیع شده باشد تا اگر مشکلی در یکی از ورودی‌ها به وجود آمد، امکان مدیریت شبکه باشد.

هم اکنون از جنوب و شمال کشور ورودی‌های اینترنت مناسبی ایجاد شده و در پنج نقطه ترافیک توسط شرکت ارتباطات زیرساخت تحویل گرفته می‌شود که دو نقطه در تهران و ۳ نقطه هم در شهرهای مشهد، تبریز و شیراز است که ارتباطات جنوب و شمال کشور از طریق این نقاط توزیع می‌شود و با پروژه جدیدی هم که در این حوزه اجرا شده ایجاد نظم و پایداری در شبکه بهبود یافت.

در این باره حمید فتاحی - رئیس هیأت مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت - با اشاره به این‌که تمرکز این شرکت بر روی حوزه ترانزیت قرار دارد، گفت: در این حوزه با کشورهای آذربایجان، عراق، ترکمنستان و قطر توافقات خوبی در حال اجراست و به دلیل موقعیت ژئوپلتیک ایران کشورهای دیگر حاضر به از دست دادن این فرصت نیستند و تحریم تأثیری در این حوزه نداشته است و اگر از این فرصت استفاده کنیم می‌توانیم به هاب منطقه در این حوزه تبدیل شویم.

در هر حال هم اکنون پهنای باند ورودی اینترنت کشور ۲ ترابیت بر ثانیه است و ۶۰۰ گیگابیت بر ثانیه نیز ترانزیت داریم که عدد این ترانزیت طبق برنامه و به گفته مسؤولان در حال افزایش است و تا پایان سال به یک ترابیت بر ثانیه می‌رسد.

هم‌چنین تقسیم ترافیک دیتا در شبکه، نیز اینگونه است که ترافیک در شمال غرب، شمال شرق، جنوب غرب و شرق تقسیم شده و شبکه به صورت متوازن عمل می‌کند و تقریباً در هر خط انتقال بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ گیگ دیتا منتقل می‌شود.

اما شبکه‌های اجتماعی پرکاربرد و اپلیکیشن‌ها، دیتای خود را در بستر اینترنت دریافت می‌کنند و با هیچ کدام از این شبکه‌های اجتماعی ارتباط مستقیمی برای دریافت دیتا وجود ندارد و بستگی به حضور کاربر در جنوب یا شمال کشور این اطلاعات از طریق همان خط انتقال اینترنت به دست کاربر می‌رسد؛ به این معنا که شرکت زیرساخت، در شبکه اینترنت خود هیچ ارجحیت ترافیکی برای اپلیکیشن یا شبکه اجتماعی ندارد و سرویس خاصی به این شبکه‌ها ارائه نمی‌شود.