یک شروع پرحاشیه برای جشنواره فیلم فجر

 سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر در حالی کار خود را به طور رسمی در سالن رسانه‌ها شروع کرد که یکی از پرحاشیه‌ترین آغازهای خود را در دوره‌های اخیر جشنواره پشت سرگذاشت.

 چهارشنبه دهم بهمن ماه از ساعت ۱۳ کار جشنواره فیلم فجر در پردیس سینمایی ملت که همانند سال گذشته به عنوان سالن رسانه‌ها یا همان نام مصطلح «کاخ جشنواره» در نظر گرفته شده، با نمایش یک فیلم مستند آغاز شد.

استقبال کم خبرنگاران و منتقدان از تماشای این فیلم و نیز حضور کم در نشست خبری آن سبب انتقاد سازندگان این اثر شد.

البته با توجه به اینکه فیلم‌های مستند این دوره از جشنواره پیش از این، نمایش داده شده و اکنون به عنوان نامزدهای بهترین مستند به جشنواره فیلم فجر راه یافته‌اند، شاید توقع استقبال حداکثری از دیدن آنها چندان به‌جا نباشد، بویژه آنکه در رسانه‌های مختلف با بسیاری از سازندگان این فیلم‌ها گفتگو شده است. ضمن اینکه تصمیم دست‌اندرکاران جشنواره برای برگزاری نشست خبری فیلم‌های مستند هم قابل تأمل است.

اما از این‌ها که بگذریم، باید اشاره کرد که اولین روز جشنواره با حاشیه‌های ریز و درشتی همراه بود که مهم‌ترین و دردسر برانگیزترین آنها برای مدیران جشنواره و وزرات ارشاد به مراسم افتتاحیه و اجرای نمایشی در آن برمیگشت.

در بخش پایانی این نمایش که به ۴۰ سال فعالیت سینما مربوط بود، گروهی از بازیگران زن شروع به خواندن ترانه‌ای کردند که به جز یک نفر، بقیه گروه کُر بودند و عده‌ای صدای آن یک زن را به تک خوانی تعبیر کردند و همین دستاویز و بهانه‌ای شد برای منتقدان و تاختن به جشنواره و سینما در سالگرد چهل سالگی انقلاب اسلامی آن هم در حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی!

این حاشیه در حالی پای مجلس و بسیج و برخی مراجع را به میدان کشید که حاضران در سالن پردیس تئاتر تهران شاهد جمع خوانی بودند نه تک‌خوانی و همین نکته را سید عباس صالحی وزیر فرهنگ هم در توییتی مورد تاکید قرار داد و در کنار او سینماگرانی مثل همایون اسعدیان، رسول صدرعاملی و مرتضی رزاق کریمی هم با انتشار متنی رسمی بر این مسئله صحه گذاشته و خواستار حفظ آرامش سینما شدند.

یکی دیگر از اتفاقات حاشیه‌ای روز نخست جشنواره، به فیلم "متری شش و نیم" سعید روستایی اختصاص داشت که پس از انتشار گزارش ایسنا درباره احتمال بروز مشکل از سوی نهادهای خارج از سینما برای ممیزی این فیلم، اعلام شد اولین نمایش مردمی آن در پردیس کوروش منتفی شده است.

این در حالیست که عده‌ای بر این تصور بودند این فیلم مراحل فنی خود را طی نکرده اما فرهاد اصلانی که پیشتر در یک پست اینستاگرامی آرزو کرده بود حادثه و سانسوری برای فیلم رخ ندهد و "متری شش و نیم" به جشنواره برسد، در پستی جدید تاکید کرد که از چند هفته قبل فیلم آماده شده و مشکلی از این لحاظ نداشته است.

پیگیری‌های متعدد حاکی از رایزنی سازندگان فیلم برای رفع مشکل است و به نظر می‌رسد مشکلات آن بیشتر ناشی از سو تفاهم‌ها در برداشت از شخصیت‌ها و نشان دادن معضلات اجتماعی در فیلمی است که به اعتیاد می‌پردازد.

به این ترتیب با حذف فیلم سعید روستایی از جدول نمایش مردمی پردیس کوروش و نیز سینمای هنرمندان فیلم دیگری با نام "خون خدا" جایگزین شد که این مسئله گویا سبب اعتراض کارگردانش نیز شده است.

البته گویا ظاهراً مشکل فیلم سعید روستایی در حال حل شدن است و امروز مردم می‌توانند این فیلم را در سینماهای مردمی ببینند.

دیگر حاشیه روز اول جشنواره نرسیدن به موقع فیلم «تختی» به کارگردانی بهرام توکلی بود که از مدت‌ها پیش این گمانه زده می‌شد که با توجه به ادامه دار بودن فیلم برداری و مراحل فنی به روز اول جشنواره نخواهد رسید. این تأخیر در نمایشی که باید ساعت ۱۵:۳۰ انجام می‌شد، سبب شد «معکوس» پولاد کیمیایی که اولین تجربه فیلمسازی خود را پشت سر گذاشته جایگزین «تختی» شود و پولاد کیمیایی نتوانست اولین فیلمش را در سالن رسانه‌ها و با اهالی رسانه و منتقد تماشا کند.

او ناراحتی و اعتراض خود را هم بابت این اتفاق در نشستی که چند ساعت بعد از نمایش فیلم برگزار شد اعلام کرد.

البته فیلم "تختی" اگر چه در زمان مقرر خود نمایش داده نشد اما بالاخره برای ساعت ۲۲ در دو سالن پردیس ملت به نمایش در آمد؛ آن هم در شرایطی که دقایقی زودتر در سالن‌های یک و دو نمایش آن آغاز شده بود و همین باعث شد نشست پرسش و پاسخ هم با تأخیر بیشتری یعنی در ساعت ۱۲:۴۰ بامداد پنج شنبه برگزار شود.

اما از حاشیه‌ها هم که بگذریم به مواردی در فیلم‌های پخش شده در روز اول جشنواره می‌توان اشاره کرد؛ از جمله اینکه که فیلم نرگس آبیار با نام "شبی که ماه کامل شد" به سانس فوق العاده رسید و از فیلم همایون غنی زاده هم تعاریف خوبی با استقبال از آن شنیده شد.

در این روز فیلم «سال دوم دانشکده» من به کارگردانی رسول صدرعاملی که پس از ۹ سال فیلمی تازه در سینما ساخته هم نمایش داده شد که نظرات متفاوتی درباره آن مطرح شد، برخی آن را به عنوان فیلمی که توانسته است، فیلم ساز را به دوران خوب فیلم سازی اش بازگرداند، تعبیر کردند و برخی ابراز نارضایتی کردند.

این فیلم همانند چند فیلم دیگر صدر عاملی که دختران، شخصیت اصلی آن هستند به ماجرای دو دختری می‌پردازد که متولد دهه ۷۰ هستند و دوستی و وفاداری عمیقی بین آنها وجود دارد که یک اتفاق سبب می‌شود یکی از آنها میان احساس و وجدانش مجبور به انتخاب باشد. در نهایت به گفته صدرعاملی داستانی نه از خیانت بلکه از وفاداری عشق و انسانیت در این فیلم می‌بینیم.

علاوه بر این فیلم، "معکوس" پولاد کیمیایی هم در سالن رسانه‌ها به نمایش درآمد که در هر دو این فیلم‌ها بابک حمیدیان بازی کرده است.

در معکوس، رد پای پدر کارگردان یعنی مسعود کیمیایی کاملاً قابل مشاهده است و البته پولاد کیمیایی هم این موضوع را کتمان نمی‌کند. او تاکید دارد در هر حال سینما را از پدرش یاد گرفته اما داستان و قهرمانان فیلم او با آثار پدرش متفاوت هستند.

دیگر فیلم روز اول جشنواره تختی بهرام توکلی بود. این کارگردان سال گذشته با تنگه ابوقریب در جشنواره جوایز مهمی را کسب کرد و به همین دلیل کنجکاوی زیادی درباره فیلم جدید او که به روایت یک شخصیت قهرمانی و پهلوانی مهم در تاریخ ورزش و اجتماتی کشور می‌پردازد، وجود داشت.

توکلی در این فیلم که آن را سیاه و سفید ساخته است تصاویری متفاوت از زندگی غلامرضا تختی روایت می‌کند که بیشتر شامل دوران کودکی و جوانی اش می‌شود. او با پرداختن نسبی به عقاید و واکنش‌های سیاسی و اجتماعی تختی که منجر به از دست دادن موقعیت‌هایش در زمان حکومت پهلوی می‌شود، نشان می‌دهد که این پهلوان، چطور در زندگی شخصی خود با مشکل روبرو می‌شود و در نهایت تصمیم به خودکشی می‌گیرد؛ این درحالیست که در فیلم بارها به معمای مرگ تختی اشاره می‌شود و پیش تر هم درباره نحوه مرگ او ابهام وجود داشته و دارد.

در این بین عده‌ای فیلم تختی را چندان موفقیت آمیز نمی‌دانستند چرا که معتقد بودند این فیلم اطلاعات جدیدی از زندگی تختی ارائه نمی‌کند و فقط هر آنچه را بیشتر مردم می‌دانند به تصویر کشیده است.

این فیلم بیش از ۸ میلیارد تومان طبق گفته سعید ملکان خرج برداشته و قرار بود ابتدا امیر جدیدی در آن بازی کند که به دلیل گریم سنگین و وزن سنگین از همکاری در این پروژه باز ماند.

فیلم "تختی" در پایان با یادی از علی حاتمی به پایان رسیده چرا که این کارگردان سینما قصد داشت فیلم سینمایی تختی را بسازد اما بیماری این فرصت را به او نداد تا فیلمنامه‌ای را که نوشته بود به طور کامل جلوی دوربین ببرد. هم‌چنین بهروز افخمی نسخه‌ای از زندگی تختی را پیش از این ساخته که تفاوت‌های زیادی با تختی بهرام توکلی دارد.

در این فیلم حمید آذرنگ نقش آیت الله طالقانی، فرهاد آئیش نقشه محمد مصدق و بهنوش طباطبایی نقش همسر تختی را ایفا کردند.

در پایان به این نکته هم می‌توان اشاره کرد که در کنار فیلم‌های به نمایش درآمده در پردیس ملت، روز اول جشنواره در سالن رسانه با پیگیری برخی خبرنگاران و منتقدان جهت دریافت کارت‌هایشان همراه بود، چرا که منتشر نشدن اسامی کسانی که کارت به آنها تعلق گرفته سبب شده است که عده‌ای از وضعیت خود برای تاییدیه دریافت کارت بی اطلاع باشند.