بازگشت "امید" به نیویورک

هفتمین دور مذاکرات دستیابی به توافق جامع و نهایی میان ایران و گروه 1+5 برخلاف انتظارها در جریان است. این مذاکرات نه در یک فضای ناامیدکننده بلکه در یک فضای «بسیار خوب» در جریان است.

روز جمعه به طور رسمی دور هفتم مذاکرات هسته ای با نشست عمومی ایران و گروه 1+5 و با حضور محمدجوادظریف وزیرخارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران و کاترین اشتون، مسوول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد هسته ای گروه 1+5 آغاز به کار کرد.

این نشست که به نوعی افتتاحیه دور هفتم مذاکرات ایران و گروه 1+5 محسوب می شد ساعت 10 صبح به وقت محلی آغاز شد، نزدیک به 40 دقیقه ادامه پیدا کرد.

پس از نشست عمومي ايران با 1+5، جلسات خصوصی و دوجانبه آغاز شد. آغازگر این جلسات هم دومین دیدار دوجانبه ظریف و اشتون بود که نیم ساعت به طول انجامید. همزمان معاونان این دو یعنی سید عباس عراقچی و و هلگا اشمید در دیداری دوجانبه نیم ساعته را برای تعیین چارچوب مذاکرات برگزار کردند.

دیدار دوجانبه معاونان هيات‌ مذاكره‌كننده ايران با همتایان روسیه، انگلیس، فرانسه از دیگر دیدارهایی بود که در سطح سیاسی به نزدیک به 3 ساعت جریان پیدا کرد. شب گذشته همچنین هیات های کارشناسی ایران و آمریکا نیز بیش از سه ساعت با یکدیگر مذاکره کردند.

این مذاکرات عمومی، و همچنین مذاکرات دوجانبه در سطح سیاسی و کارشناسی فضای حاکم بر هفتمین دور مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 به خوبی تبیین کرد.

پیش از این مذاکرات تاثیر عوامل بیرونی از جمله تحولات اوکراین، جنگ افروزی های داعش و خروج نام ایران از ائتلاف مبارزه با این گروه، عدم توافق قطعی ایران و آژانس در گام سوم همکاری ها برای انجام 5 اقدام عملی از سوی ایران به منظور رفع سوالات و ابهامات از گذشته برنامه هسته ای خود و... به طرز قابل توجه ای فضای مذاکرات هسته ای در دور جدید را ناامید کننده جلوه می داد.

موضع گیری های مقامات و دیپلمات های دو طرف پیش از آغاز مذاکرات هم انتظارات از این دور را به شدت کاهش داده بود و عملا هیچ امیدی برای اینکه در این دور دو طرف پیشرفتی داشته باشند وجود نداشت.

عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و عضو هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، پیش از آن که راهی مذاکرات در نیویورک شود، در جمع خبرنگاران گفته بود که «بعید است» دو طرف در این دور از مذاکرات به نتیجه نهایی برسند. او همچنین درباره برگزاری مذاکرات در سطح وزرای خارجه هم ابراز تردید کرده بود.

پیش از آن نیز عراقچی با حضور در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده بود که براساس توافق مقدماتی ژنو، لازم است مذاکرات ظرف یک سال تا ٢٤ نوامبر امسال (3آذر) به نتیجه برسد و پرونده اتمی جمهوری اسلامی و مساله تحریم‌های خارجی حل و فصل شود.

وی در عین حال تاکید کرده که انتظار نمی‌رود که مذاکرات نیویورک، به نتیجه نهایی برسد بلکه این امیدواری وجود دارد که زمینه حصول توافق تا مهلت تعیین شده در ماه نوامبر را فراهم آورد.

او پس از آن در چند موضع گیری دیگر نیز اعلام کرده بود که به دلیل وجود اختلاف نظرهای گسترده دو طرف نیاز دارند تا انتهای زمان تعیین شده به مذاکره ادامه دهند.

عراقچی پس از در چندین دور مذاکره دوجانبه پیش از برگزاری نشست نیویورک از جمله با هیات مذاکره کننده آمریکا در ژنو اعلام کرده بود که اختلاف نظرها همچنان پابرجا است.

این همان موضع مشابه ای بود که وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته اتخاذ کرد و از باقی ماندن شکاف گسترده میان ایران و گروه 1+5 سخن به میان آورد.

بر این اساس بسیاری از تحلیل و گزارشات پیش از نشست نیویورک از عدم امکان حصول توافق و پیشرفت در این دور حکایت داشت.

در همین حال روز جمعه «باربارا اسلیوین»، روزنامه نگار و تحلیلگر آمریکایی طی تحلیلی که در الجزیره منتشر شد، نوشت: امید کمی در حصول توافق هسته‌ای در نیویورک وجود دارد.

با این حال برخلاف تمامی این تحلیل ها و گمانه زنی های هفتمین دور مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 برای دستیابی به توافق جامع و نهایی در یک فضای متفاوت آغاز شده است.

پس از یک دور نشست عمومی و چند دور نشست دوجانبه در نیویورک دو طرف توانستند به ارزیابی جدید از رویکرد متقابل و فضای حکام برسند که بر پایه آن «عباس عراقچی» عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای اعلام کرد که فضای مذاکرات نیویورک «بسیار خوب» است.

به گفته او اگر چه اختلافات در موضوعات وجود دارد ولی هم فضا خوب و سازنده است و هم اراده و جدیت لازم در همه طرف ها وجود دارد.

عراقچی که پیش از این حتی احتمال برگزاری نشست وزرای خارجه در نیویورک را رد کرده بود دیشب درباره اینکه آیا وزیران خارجه 1+5 نیز در نیویورک دیدار مشترکی خواهند داشت یا خیر؟ اظهار داشت: اگر بحث ها پیشرفت خوبی داشته باشد، ممکن است آخر این هفته بتوانیم جلسه وزیران را هم داشته باشیم.

امروز تریتا پارسی، بنیانگذار و رئیس فعلی شورای ملی ایرانیان آمریکا هم در توئیتر خود نوشت:« همه موافق هستند که فضای مذاکرات نیویورک بسیار بهتر از مذاکرات جولای (وین6) است.»

بر این اساس با وجود آنکه اختلافات میان دو طرف همچنان پابرجا است اما برخلاف پیش بینی ها و انتظارات نشست نیویورک در یک فضای امیدوار کننده در جریان است.

هر چند این فضا نمی تواند برای باز شدن گره کور مذاکرات تعیین کننده باشد.