مذاکره ایران و طالبان؛ چرا و چگونه؟

 زكريا أبو سليسل در الاخبار نوشت: ایران رابطه خود با طالبان را علنی کرد و این گروه در رسانه ها از سفرهای خود به تهران صحبت می کند. این در حالی است که هر یک از این طرفها دلایل خاص خود را برای چنین رابطه ای دارند، که به نظر می رسد ایرانی ها به این طریق قصد دارند خود را در میدان تحولات افغانستان فعال نشان دهند.

این رسانه عرب زبان ادامه داد: «افعی را نه با دست خودت، که با دست دشمنت بکش». به نظر می رسد زمانی که ایران در سال 1998 از حق قانونی خود برای توقف قطعنامه شورای امنیت ملی در راستای اعزام صدهزار نیروی ایرانی برای از بین بردن طالبان در افغانستان استفاده کرد، این مثل را در ذهن خود می گذراند.

انتظار ایرانی ها طولانی نشد و پس از گذشت سه سال از این اتفاق، جنبش طالبان به دست ایالات متحده، دشمن لجوج تهران، ساقط شد. این سقوط، موجب بروز درگیریهای منطقه ای و بین المللی در میدان افغانستان شد، که نتیجه آن، تغییرات فکری طالبان از یک سو، و ایران از سوی دیگر بود؛ تا آنجا که فضایی مهیا شد تا تهران در اواخر سال 2018 از مذاکره با طالبان با هدف حل مشکلات امنیتی افغانستان استفاده کند.

با اینکه شورای امنیت ملی ایران مسئول مذاکره با طالبان اعلام شده بود، اما در تصاویر مربوط به این مذاکرات، شاهد حضور معاون وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی بودیم، که در اوایل ماه گذشته به افغانستان رفته و با اشرف غنی دیدار کرد.

در همین رابطه، گلعنبری در گفتگو با الاخبار تصریح کرد که افزایش حضور داعش در افغانستان، همزمان، خطری برای طالبان و امنیت ملی ایران محسوب می شود؛ از این رو، دولت ایران تصمیم گرفت برای مقابله با این تهدید مشترک، با طالبان ارتباط برقرار کند. وجود ناتو و داعش در افغانستان، ایران و روسیه را به سمت اقدام مشترک برای رهایی از نگرانی هایشان سوق می دهد، اما در این بین، بار سنگین تر برای تهران است؛ چرا که روسیه و ملت افغانستان، مشکل تاریخی با یکدیگر دارند و همین مساله، ورود مسکو به میدان را دشوار می کند.

به دنبال گزارشهای رسیده در مورد اینکه طالبان، مذاکرات از پیش تعیین شده خود با ایالات متحده را که قرار بود در قطر برگزار شود، لغو کرده است، سرلشکر حسن فیروز ابادی از موافقت ایران برای کمک به روند مذاکرات بین طالبان و حکومت کابل، با هدف رسیدن به توافقی بین آنها، صحبت کرد. گلعنبری در این رابطه معتقد است که وساطت بین طالبان و دولت کابل، یکی از اهدافی است که تهران به دنبال تحقق آن است، تا جای آمریکا را در زمینه میانجی گری بین دو طرف بگیرد.