سوریه؛ جبهه جدید نبرد بین ایران و عربستان

 خاورمیانه هرگز منطقه ثبات دائم نبوده و از زمان تهاجم ایالات‌متحده به عراق و فجایع ناشی از آن، زمینه‌های بی‌قانونی یا فقدان حکمرانی در این منطقه وجود داشته است. متأسفانه همه ما پیامدهای چشمگیر این وضعیت را نه ‌تنها برای منطقه و مردمش بلکه برای کل جهان می دانیم. به نظر می‌رسد هیچ‌کس به رئیس‌جمهور ترامپ توضیح نداده است ... سیاست بین‌المللی از موازنه‌های مشروط ساخته شده و آمریکا نقش مهمی در حفظ آن‌ها دارد.

ناتالی گوله، سیاستمدار فرانسوی و عضو امور خارجی و دفاعی سنای فرانسه در مطلبی در یورو نیوز با اشاره به موضوع فوق نوشته است: امروز عراق خود را یک کشور آزاد تلقی می‌کند. به نظر می‌رسد، این کشور پس از انتخابات پارلمانی در ماه می، یک دوره عادی را از سر گرفته است؛ این تقریباً معجزه‌آساست.

در عین ‌حال، رئیس‌جمهور غیرقابل‌پیش‌بینی آمریکا، با محکوم کردن سیاست سلف خود (اوباما البته اشتباهات خود را در منطقه انجام داد)، سیاست خارجی را دنبال می‌کند که چندجانبه گرایی را نادیده می‌گیرد.

رئیس‌جمهور ترامپ قطعاً نمی‌خواهد پلیس جهان باشد، اما در مورد خاورمیانه، او تبدیل به مأمور نظم زدایی شده است. ترامپ در انتقال سفارت ایالات‌متحده به اورشلیم، نه‌تنها نشان داد تا چه میزان از نخست‌وزیر اسرائیل حمایت می‌کند، بلکه رویکرد تحقیر آمیزش برای حقوق بین‌الملل و حقوق مردم فلسطین را نیز مطرح کرد. او این کار را یک بار دیگر و با استفاده از استراتژی «عمل انجام ‌شده» بدون تحریک واکنش‌ها یا اعتراضات انجام داد.

وی با تصمیم به خروج ایالات‌متحده از توافق هسته‌ای ایران و بازگرداندن تحریم‌ها، دوباره بر حمایت خود از عربستان سعودی تأکید کرد.

رئیس‌جمهور ترامپ هر روز بیشتر و بیشتر شبیه شاگرد جادوگری می‌شود که عصای سحرآمیز خود را بدون تشخیص و فکر تکان می‌دهد؛ ‌مثلا چگونه می‌تواند برخی از کشورها را به تجارت با ایران «شرور» مجاز کند، درحالی‌که دیگران از انجام همین تجارت تحت تحریم‌های گزاف ممنوع هستند؟ در عین ‌حال اروپا، که تماماً قادر به مقابله با قانون فرا قلمرویی ایالات‌متحده نیست، اکنون ظاهراً تنها به انتشار بیانیه‌هایی در جستجوی سیاست مشترک غیرقابل تحقق خشنود است.

در میان این آشفتگی‌های مداوم، در طول هفته کریسمس، برخی تصمیمات بسیار احمقانه‌ای را شاهد بودیم که زمان رخ دادن آن‌ها شانسی نبوده است. رئیس‌جمهور ترامپ با اعلام خروج یک‌جانبه نيروهاي آمريكا از سوريه، این كشور را به دست روس‌ها، ترک‌ها و ايرانيان سپرد و درعین‌حال دست کردها را در پوست گردو گذاشت، درحالی‌که حضور عربستان سعودي برای مشاركت در بازسازي اين كشور در حال مرگ را در بوق و کرنا کرد.

از سوی دیگر، ترکیه و ایران در 20 دسامبر توافقنامه مالی به ارزش بیش از 30 میلیارد دلار (26 میلیارد یورو) را اعلام کردند. همه این‌ها باید دقیقاً بررسی شود. به یاد دارید که ترکیه، یکی از متحدان اصلی ایالات‌متحده و یک عضو کلیدی ناتو، ارتباطات تجاری گسترده‌ای با ایران را به لطف ترامپ برقرار کرده است، درحالی‌که همچنان به نخست‌وزیر اسرائیل به‌ عنوان یک «قاتل نژادپرست» حمله می‌کند.

در همین حال، عربستان سعودی متعهد به بازسازی سوریه در پی خروج آمریکاست. آیا نوعی جایگزین نباید در این میان وجود می‌داشت؟ آیا این تعهد ثبات را در منطقه به ارمغان خواهد آورد؟ با مداخله نظامی در سوریه، سعودی‌ها با ایرانی‌هایی مواجه خواهند شد که نقش مهمی در نابودی داعش داشته‌اند.

اعلام ترامپ و تعهدات عربستان و ترکیه، عربستان سعودی را به مرزهای ایران نزدیک‌تر می‌کند. درحالی‌که به نظر می‌رسد، وضعیت بحران یمن حل‌وفصل خواهد شد و لبنان همچنان در برابر شیطان قدیمی خود مقاومت کرده و در انتظار دولت جدیدی است که به‌ زودی اعلام خواهد شد، آیا سوریه می‌تواند به یک میدان جنگ جدید بین دو قدرت منطقه‌ای تبدیل شود که مسالمت بین آن‌ها غیرقابل‌تصور است؟

به نظر می‌رسد، هیچ‌کس به رئیس‌جمهور ترامپ ـ که ظاهراً از آن نوع رؤسای ‌جمهوری است که چندان اهل گوش دادن نیست ـ توضیح نداده که سیاست بین‌المللی از موازنه‌های مشروطی ساخته شده و ایالات‌متحده نقش مهمی در حفظ آن‌ها دارد. رئیس‌جمهور ترامپ، بی‌تعادل، بی‌انصاف و غیرقابل‌پیش‌بینی، امنیت و ثبات متحدانش را، که شروع به تردید نسبت به سخنان چند پهلوی او کرده‌اند، با ریسکی احتمالی و شدید روبه رو کرده است.

جدی‌تر از همه این‌ها، این سیاست جدید آمریكا شکنندگی شدید اروپا و ناتوانی ما برای متحد شدن و دفاع از خود را پررنگ می‌کند. جنگ با تروریسم تمام نشده است؛ نه در خاورمیانه، نه در آسیای مرکزی، نه در افغانستان و یا در جنوب صحرای آفریقا. وقت آن است که بودجه تقریباً 79 میلیارد یورویی اتحادیه اروپا که برای امنیت و دفاع اختصاص داده شده، به کار گرفته شود تا یک راهبرد منسجم و مؤثر در اروپا ایجاد شود.

این یک نظر‌گاه مهم برای انتخابات بعدی اروپاست و باید در رأس فهرست دغدغه‌های نامزدها باشد. ما باید برای سونامی‌های ترامپی آماده شویم. باید استقلال و امنیت خودمان را تضمین کنیم. آنچه در سوریه و خاورمیانه اتفاق می‌افتد باید به‌عنوان یک هشدار برای ما عمل کند.