سعود فیصل امسال در نیویورک از محمدجواد ظریف پیام آشتی خواهد شنید

نشنال اینترست نوشت: پس از یکسال تردید، حسن روحانی رئیس جمهور ایران نسبت به تعامل با رقیب منطقه ای تهران اعلام آمادگی کرد. چندی پیش، یک مقام ارشد ایران به ریاض اعزام شد که بلندپایه ترین مقامی بود که پس از پیروزی روحانی به عربستان سعودی سفر کرده بود.

باوجود روابط تیره چندین سال گذشته، سعودی ها از سیگنال تهران استقبال کرده اند. حوادث منطقه بویژه تحکیم قدرت داعش در عراق و سوریه بدون شک کاتالیزورهای کلیدی در پشت این آشتی بالقوه هستند.

برقراری اشتی بین دو کشور و اجرایی شدن آن به مجموعه ای از فاکتورها بستگی دارد، که توانایی روحانی برای اجماع در مورد مسئله ی سعودی در تهران از آن جمله است. تنها در آن صورت است که رئیس جمهور ایران می تواند مسیر روابط دو کشور محوری خاورمیانه را تغییر دهد.

روحانی در طول مبارزات انتخاباتی خود به روابط تیره تهران و ریاض اشاره کرد و ارتباط با این کشور را سرمایه ای استراتژیک برای ایران توصیف کرد. سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان مقام ارشد وزارت خارجه ایران در راستای تحقق همین وعده ی پیش گفته بود.

تهران و ریاض جزئیات بسیار کمی از محتوای مذاکرات امیرعبداللهیان و شاهزاد سعود الفیصل وزیر خارجه عبرستان اشکار کردند. اما روند اتفاقات چندین هفته ی گذشته نشان می دهد که این دیدار چیزی بیشتر از یک جلسه معمولی بوده است.

در روز 17 اگوست، تنها دو هفته پس از سقوط موصل بدست داعش، تهران سرانجام سفیر جدیدی به ریاض اعزام کرد. حسین صادقی سفیر جدید ایران کسی است که سعودی ها بخوبی او را می شناسد و از حضور او استقبال کردند.

صادقی به اصلاح طلبان ایران نزدیک است و برادر زن محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران است که او را در دوره ی ریاست جمهوری خود به عربستان اعزام کرد. وقتی به گذشته نگاه می کنیم، در می یابیم که آن دوره، دوره ی طلایی روابط ایران و سعودی بود که خاتمی و ملک عبدالله وارد مذاکره شدند.

بازگشت صادقی به ریاض نخستین بار اندکی پس از پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد. با این حال اعلام اعزام او تا اگوست 2014 طول کشید.  دولت روحانی بازگشت صادقی به ریاض را نشانه ی پایان هشت سال روابط تیره و تار با عربستان می داند.

اخیرا پس از ساقط کردن پهپاد اسرائیل در نطنز، خبرگزاری فارس در روزی که امیرعبداللهیان به ریاض رفت، اعلام کرد که هواپیمای بدون سرنشین ساقط شده از پایگاهی در عربستان سعودی بلند شده است.

روز پس از آن، اتهامات علیه ریاض به سرعت رد شد و همان خبرگزاری گزارش داد که این هواپیما از کشوری در شمال ایران یعنی آذربایجان به پرواز درآمده است.

رد سریع اتهامات نسبت به عربستان نشان دهنده ی آن است که تهران به دنبال یافتن راهی برای همکاری با ریاض است.

باتوجه به اجماع احتمالی در تهران بر سر یافتن زمینه ی مشترک با سعودی ها، تمامی نگاه ها به آن است که همکاری دو کشور در کجا شکل می گیرد.

پس از تحولات سیاسی اخیر در بغداد که ریاض در آن از نقش تهران قدردانی کرد، گمانه زنی های بسیاری در مورد احتمال اقدام مشترک ایران و عربستان علیه داعش بوجود آمده است.

این گمانه زنی اشتباه است. مبارزه مشترک علیه داعش زمانی پیچیده می شود که درمی یابیم، این گروه تروریستی قسمت زیادی از سوریه را در اختیار خود گرفته است و در سوریه، تهران و ریاض همچنان به شدت در مقابل یکدیگر قرار دارند.

از بحرین تا یمن و از لبنان تا مسئله ی حماس و فتح، تهران و ریاض در مقابل یکدیگر قرار دارند و بایکدیگر دچار اختلاف هستند. به همین دلیل، عاقلانه و خردمندانه است که دو کشور با برداشتن گام های کوچک که می تواند زمینه را برای سیاست های اشتی جویانه در منطقه آماده کند، به یکدیگر نزدیک شوند.

همانطور که شاهزاده سعود فیصل به امیرعبداللهیان گفت، بهترین اقدام، حرکت در جهت بهبود روابط ایران و عربستان براساس منافع مشترک است.

مسئله سوریه فعلا در لیست مسائل مورد بحث دو کشور نیست اما شاهزاده سعود فیصل می تواند فعلا آسوده خاطر باشد، چراکه وقتی  در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود را می بیند، پیام آشتی را از او خواهند شنید.