ماجرای روز حساب در بازار لبنیات

 مهلت یک هفته‌ای ستاد تنظیم بازار برای اصطلاح قیمت انواع لبنیات از شیر و پنیر گرفته تا ماست به پایان رسیده است. آن هم درست در زمانی که بعد از آنکه بانک مرکزی اعلام کرده لبنیات موفق شده با ۶۶.۵درصد در جدول تورم یک سال گذشته صدرنشین باشد. بدون هیچ نوع قضاوت و پیش داوری سری به بازار زدیم تا بررسی کنیم که آیا تولیدکنندگان لبنیات تمایلی به اجرای داوطلبانه نرخ‌های مصوب داشته‌اند یا نه.

مصوبه ستاد تنظیم بازار خیلی صریح مشخص کرده که قیمت شیر بطری کم‌چرب نباید از چهار هزار و ۱۰۰تومان بیشتر فروخته شود. از نظر این ستاد نهایت قیمت شیر بطری نیم چرب چهار هزار و ۲۵۰تومان و قیمت شیر پرچرب چهار هزار و ۵۰۰تومان است. خب! بیایید با هم به بازار برویم و ببینیم شرکت‌های محترم لبنیات پس از گذشت یک هفته تا چه اندازه توانسته‌اند خودشان را با حکم قانون هماهنگ کنند.

باور نمی‌کنید، ولی پیدا کردن بطری‌های شیر حداقل تا پایان امروز کار سختی است. تنها بطری که در یخچال‌ها به وفور پیدا می‌شود بطری دو لیتری شیر پرچرب مانیزان بود که هشت هزار و ۸۰۰تومان قیمت دارد. بطری یک لیتری شیر کم چرب این برند چهار هزار و ۲۰۰تومان و بطری یک لیتری شیر پرچرب چهار هزار و ۴۰۰تومان است. پس این یکی تولیدکننده مصوبه را رعایت کرده است.

جای خالی بطری‌های شیر با پاکت‌ها پر شده است. باور نمی‌کنید چقدر شیر پاکتی پاستوریزه در سوپرمارکت‌ها ریخته با قیمت‌های قدیم؛ مثلا شیر کم چرب یک لیتری میهن شش هزار تومان است. در حالی که پاکت شیر کم‌چرب میهن پنج هزار و ۵۰۰تومان فروخته می‌شود، ولی برای پاکت یک لیتری شیر پرچرب میهن باید پنج هزار تومان پول بدهید. شیر‌های پاکتی به خاطر تاریخ مصرف طولانی‌ترشان فعلا می‌توانند از زیر بار رعایت مصوبه فرار کنند.

ارزان‌ترین نوع شیر بطری که فعلا در سوپرمارکت‌های به چشم می‌خورد بطری‌های ۲۳۰میلی‌لیتری دامداران است که دو هزار تومان قیمت دارد. اگر نسبت حجم بطری و قیمت آن را در نظر بگیریم می‌توان گفت: یک مورد جدی از تخلف در مصوبه قیمت رسمی رخ داده است.

قیمت انواع پنیر

مصوبه احتمالا خودش متوجه شده که در مورد پنیر کار زیادی از دستش برنمی‌آید. سر زدن به بازار پنیر می‌تواند نشان دهد چرا. یخچال سوپرمارکت‌ها پر شده از انواع مختلف پنیر با اسم‌های عجیب و غریب با وزن‌های متفاوت و بسته‌بندی‌های شکیل. یکی از یکی سخت‌تر. در مصوبه، ولی تنها برای پنیر ۴۰۰گرمی بهای شش هزار و ۹۰۰تومانی تعیین کرده است.

اگر معیار وزن را در نظر بگیریم، به پنیر تازه سفید نسبتا چرب پاژن می‌رسیم. قیمتش هفت هزار و ۵۰۰تومان است. پنیر سفید سحرسان ۴۰۰گرمی پنج هزار و ۷۰۰ تومان، پنیر سفید چوپان شش هزار و ۵۰۰تومان، پنیر ۴۰۰گرمی کاله شش هزار و ۵۰۰تومان، پنیر فتای دوشه شش هزار و ۸۰۰تومان، پنیر UF لیوار هفت هزار تومان و پنیر UF پروبیوتیک پگاه هفت هزار تومان است.

با این حال بیشتر پنیر‌های موجود در بازار ۳۰۰گرم وزن دارند که قیمت‌شان معمولا همان حوالی هفت هزار تومان است و معمولا ۱۰۰تومان ارزان‌تر فروخته می‌شوند. پنیر‌های کوچک ۱۰۰گرمی هم فروش خوبی دارند که قیمت‌شان دو هزار تومان است. البته بهتر است بگوییم در همین بازار پنیر ۵۰۰گرمی داریم با قیمت ۱۰ تا ۱۲هزار تومان. طفلک مصوبه در این قسمت کار سختی در پیش دارد.

۱۱هزار و ۷۰۰تومان بیشترین رقمی است که مصوبه برای ماست دبه‌ای در نظر گرفته است. وزن دبه در این حالت حدود دو کیلوگرم در نظرگرفته می‌شود. در بازار، ولی می‌توانید ماست سون پیدا کنید به قیمت ۱۶هزار تومان. وزن دبه این نوع ماست ۲۲۰۰گرم است. در همین ابعاد ماست کم چرب پاژن هست که ۱۴هزار تومان فروخته می‌شود. دبه‌های دو کیلویی یوگو ماست و ماست کفیر پروبیوتیک را باید حدود ۱۴هزار تومان بخرید. مانیران قیمت دبه ماست کم چرب خود را ۱۲هزار و ۴۰۰تومان تعییت کرده است. حدود ۳۰۰تومان گران‌تر از دبه ماست کم‌چرب میهن.

چون تنوع ماست‌ها زیاد است، مصوبه خیلی شیک و سنگین برای سطل‌های ۹۰۰گرمی قیمت جداگانه تعیین کرده و گفته حداکثر قیمت سطل ۹۰۰گرمی کم چرب باید چهار هزار و ۳۵۰تومان و حداکثر قیمت سلطل ۹۰۰ ماست پرچرب باید چهار هزار و ۷۵۰تومان باشد.

این در حالی است که میهن همین مقدار ماست را با عنوان شیک یونانی ۱۳هزار تومان می‌فروشد. کاله اسم ماست ایسلندی را رویش گذاشته و آن را ۱۲هزار و ۵۰۰تومان قیمت‌گذاری کرده است. جالب شد نه؟ ماست ۹۰۰ گرنی لاکتیویا کاله هشت هزار و ۲۵۰ تومان فروخته می‌شود.

قیمت ماست سون ۹۰۰گرمی هفت هزار و ۲۰۰تومان، قیمت ماست همزده سوییسی مانیزان هفت هزار و ۲۰۰تومان و یوگو ماست کم چرب هفت هزار تومان است. انصافا اسم همه‌شان خارجی است و به خودشان حق می‌دهند حرف مصوبه و ستاد تنظیم بازار را گوش ندهند.

در بین ماست‌های حرف گوش‌کن یا بهتر است بگوییم بیشتر حرف گوش‌کن باید به ماست ست پرچرب ۹۰۰ گرمی میهن اشاره کنیم که شش هزار تومان فروخته می‌شود. بهای ماست پرچرب و کم چرب ۹۰۰گرمی پاژن پنج هزار و ۸۰۰تومان است. ماست ست کم چرب، اما دقیق روی خط نشسته است، چون رویش نوشته شده چهار هزار و ۳۵۰تومان. خوشبختانه ماست‌هایی با وزن کمتر زیاد هستند؛ در سطل‌های کوچک ۷۵۰گرمی نشسته‌اند.