شواهدی از مسمومیت با سرب در نئاندرتال‌ها

 بر اساس تحقیقات جدیدی که دانشمندان دانشگاه گریفیت انجام دادند، دو دندان مربوط به کودکان نئاندرتال که ۲۵۰۰۰۰ سال پیش در فرانسه کنونی می زیستند، نشان می دهد که آنها به طور پیوسته در معرض میزان بالایی از سرب قرار داشتند؛ این فلز می تواند اثرات ناگواری بر رشد مغز و دستگاه عصبی بگذارد.

دکتر «تانیا اسمیت» محقق دانشگاه گریفیت و همکارانش از کشورهای استرالیا، آمریکا و فرانسه از دندان‌های کودکان نئاندرتال ۲۵۰ هزار سال پیش برای بازسازی آب و هوای باستانی جنوب شرق فرانسه استفاده کردند. دکتر اسمیت گفت: «در طول رشد جنینی و کودکی، هر روز یک لایه دندان جدید شکل می گیرد. همچنانکه هر کدام از این حلقه‌های رشد شکل می گیرند، برخی از چند ماده شیمیایی که در بدن جریان می یابند، در هر لایه دریافت می شوند. با این کار، ترتیب زمانی قرارگیری در معرض آن ماده به وجود می آید.»

دانشمندان به اندازه‌گیری باریوم، سرب و اکسیژن موجود در دندان‌های نئاندرتال ِ ۲۵۰ هزار ساله پرداختند تا شواهدی از قرارگیری در معرض مواد شیمیایی و تغییرات آب و هوا بدست بیاورند. تجزیه و تحلیل عناصر دندان‌ها نشان داد که این کودکان به مدت کوتاهی در طول فصول سرد در معرض سرب قرار گرفته‌اند؛ این مسمومیت احتمالا در اثر آب یا غذای آلوده یا استنشاق آتشِ حاوی سرب وقوع پیدا کرده است.
مولفان مطالعه این چنین توضیح دادند: «دو کودک نئاندرتال احتمالا سرب را بلعیده یا استنشاق کرده‌اند؛ آنها قدیمی‌ترین نمونه از قرارگیری در معرض سرب به شمار می روند. این اتفاق در طول فصل‌های سرد چندین‌بار به وقوع پیوست؛ محل وقوع آن هم به احتمال زیاد در غار بوده است زیرا منابع سرب زیرزمینی در ۲۵ کیلومتری محل باستان‌شناسی پیدا شده‌اند.»

دکتر «کریستین آستین» محقق در دپارتمان پزشکی محیطی و بهداشت عمومی در دانشکده پزشکی اکاهان در مانت سینای گقت: «در زمان‌های قدیم مردم فکر میکردند سرب تنها پس از صنعتی شدن جوامع در میان انسان‌ها گسترش پیدا کرد و موجب بروز مسمومیت‌هایی گردید، اما این نتایج نشان می دهد که انسان‌های ماقبل تاریخ نیز در معرض این فلز سمی قرار داشته‌اند.»

دانشمندان در مطالعه خود از دستگاه میکروپروب یونی تقکیک بالای حساس «SHRIMP SI» برای نمونه‌برداری از لایه‌های دندان و بازسازی میزان قرارگیری در معرض سرب استفاده کردند. این شواهد به تیم تحقیقات اجازه داد تا رشد افراد را مرتبط با فصول باستانی بدانند؛ یعنی یک نئاندرتال در فصل بهار به دنیا آمده و هر دو کودک نئاندرتال به احتمال زیاد در طول دوره های سرد بیشتر دچار بیماری می شدند.

image Neanderthal Fire Useیافته‌های دانشمندان با الگوی فرزندآوری پستانداران در طول دوره‌های وفور غذا سازگاری دارد. دکتر اسمیت خاطر نشان کرد: «استفاده از دستگاه SHRIMP SI این امکان را به ما داد تا دریابیم یکی از نئاندرتال‌ها در فصل بهار به دنیا آمده و ۲٫۵ سال بعد در فصل پائیز از شیر مادر دوری جست. هر دو کودک نئاندرتال به احتمال زیاد در طول دوره‌های سرد بیشتر دچار بیماری می شدند. ۲۵۰ هزار سال پیش، این منطقه از جنوب شرق فرانسه بسیار سردتر از امروز بوده است.»
حالا دانشمندان درصدد پی بردن به این نکته هستند که نئاندرتال‌ها در بحبوحه زمستان چه کار کردند که باعث شد کودکان شان در معرض حجم بالایی از سرب سمی قرار بگیرند. دکتر اسمیت در پایان اظهار داشت: «این تحقیقات بینش جدیدی درباره رفتار نئاندرتال‌ها به ما خواهد داد. باید نسبت به مطالعه دندان‌های هومونین‌ها و انسان‌های اولیۀ ساکن آفریقا نیز اقدام کنیم» جزئیات بیشتر این مقاله پژوهشی در مجله Science Advances منتشر شده است.