کام کارگران نیشکر شیرین می‌شود؟

 وقتی که کلنگ احداث واحدهای کشت و صنعت نیشکر در خوزستان بر زمین زده شد تا مشکل تاریخی بیکاری در این استان برطرف شود، هیچکس فکر نمی‌کرد که روزی یکی از این واحدها با مشکلاتی مواجه خواهد شد که کارگران آن، کف خیابان را محلی برای بیان مشکلاتشان انتخاب کنند و برای دریافت حق طبیعی خود روزها و ماه‌ها به خیابان بیایند و حقوقشان را فریاد بزنند. در این زمینه کشت و صنعت نیشکر هفت تپه یکی از واحدهایی است که این روزها با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند و کارگران آن برای دریافت مطالبات خود راهی جز فریاد زدن حقشان پیش رو ندارند.

به گزارش ایسنا، کشت و صنعت نیشکر هفت تپه یکی از واحدهایی است که برای حل مشکل بیکاری و بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه در بحث تولید محصولات کشاورزی در سال 1338 در 14 کیلومتری شهرستان شوش بنا نهاده شد و در آذرماه ۱۳۴۰ با برداشت نیشکر از سطحی معادل ۲۴۰۰ هکتار کار خود را آغاز کرد.

کشت و صنعت نیشکر هفت تپه که اولین تولیدکننده شکر از نیشکر در ایران است، در سال ۱۳۸۶ رسماً مشمول قانون خصوصی‌سازی شد. مساله خصوصی سازی این شرکت از زمانی کلید خورد که مسایلی از جمله فرسودگی خطوط تولید، زیان‌ده بودن و انباشت بدهی‌های بسیار در خصوص آن مطرح می‌شد و پس از رفت و آمدهای فراوان سرانجام در بهمن‌ماه سال ۹۴ شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه به بخش خصوصی واگذار شد.

مشکلات کارگران نیشکر هفت تپه در بحث عدم پرداخت حقوق‌ها، مساله جدیدی نیست و بیش از 10 سال قدمت دارد. این مشکلات در طول این سال‌ها کم و زیاد شده اما همیشه پابرجا بوده و باعث شده تا کارگران این واحد، همیشه دغدغه پرداخت حقوق و مطالبات خود را داشته باشند و در برخی از زمان‌ها برای بیان مشکلاتشان دست به اعتراض و اعتصاب بزنند و حقشان را از مدیران شرکت طلب کنند.

واگذاری این مجموعه به بخش خصوصی نیز راه حل مشکلات پرداخت حقوق‌ها به کارگران نیشکر هفت تپه نبود زیرا با وجود خصوصی سازی این شرکت، همچنان مشکلات کارگران در بحث پرداخت‌های به موقع حقوق و مطالبات وجود داشت و آن‌ها مجبور بودند برای دریافت حقوقشان ماه‌ها منتظر بمانند و شاهد آن باشند که حقوق‌ها به صورت یک خط در میان به آن‌ها پرداخت می‌شود.

در طول چند ماه گذشته خوزستان شاهد بحران‌های کارگری در سطح استان بوده و در این زمینه اعتراضات کارگران نیشکر هفت تپه در خصوص عدم پرداخت مطالبات و بحث واگذاری مجموعه به دولت در راس این اعتراضات قرار دارد.

عملکرد دولت در خصوصی‌سازی نیشکر هفت تپه قانونی بود

در این زمینه آیت‌الله محسن حیدری نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با قانونی دانستن عملکرد دولت در خصوصی‌سازی واحد صنعتی نیشکر هفت تپه، گفت: شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه با وجود این‌که قدمتی نزدیک به 60 سال دارد و جزو واحدهای موفق کشاورزی و صنعتی در سطح کشور بوده است، متاسفانه در سال‌های اخیر دچار بحران‌هایی شده و دولت برای این که بار این واحد صنعتی را از دوش خودش بردارد، به استناد اصل 44 قانون اساسی، مالکیت آن را به بخش خصوصی واگذار کرده است.

خصوصی سازی نیشکر هفت تپه موجب ضرر و زیان به جامعه شده است

وی در خصوص واگذاری واحد صنعتی نیشکر هفت تپه ادامه داد: برای همه روشن است که این خصوصی سازی نه تنها باعث رشد اقتصادی نشده، بلکه موجب ضرر و زیان به جامعه شده است. در این شرکت 5 هزار و 700 نفر پرسنل رسمی، قراردادی و پیمانی فعالیت می‌کنند که اگر به طور میانگین جمعیت هر خانواده را پنج نفر بدانیم چیزی در حدود  25 هزار نفر از فعالیت این واحد صنعتی ارتزاق می‌کنند و وقتی چهار – پنج ماه حقوقشان در این شرایط بحرانی و عصر گرانی و تورم عقب بیافتد، قطعا بسیاری از این خانواده‌ها متضرر می‌شوند و بدون شک در پی آن همه حق اعتراض پیدا می‌کنند تا فریادشان را به گوش مسوولان برسانند.

دو راه پیش روی مسولان برای حل مشکلات کارگری نیشکر هفت تپه

حیدری با اشاره به دو راه پیش روی مسوولان برای حل مشکلات صنفی کارگران این مجموعه بیان کرد: اگر با روندی که به تازگی ایجاد شده است، مشکلات کارگران حل شد که خدا را شکر، اما اگر این مسیر هم به بن بست رسید، تنها دو راه پیش روی مسوولین می‌ماند؛ یک راه این است که دولت مالکیت این شرکت را به خودش (دولت) بازگرداند و قرارداد خصوصی سازی آن را فسخ کند و خودش اداره آن را به دست بگیرد و راه دیگر این است که دولت آن را به یک سازمان و یا نهادی بدهد که کارایی و قدرت کافی برای اداره کردن و به گردش درآوردن چرخه تولید را داشته باشد.

وضعیت نیشکر هفت تپه پس از واگذاری به بخش خصوصی بهتر شد

در نقطه مقابل اما علی اشرف عبدالله پوری حسینی رئیس سازمان خصوصی سازی با اشاره به مقاومت‌ها در برابر خصوصی سازی واقعی، گفت: نیشکر هفت تپه حدود ۵۰ سال دولتی بود و ۳۵۰ میلیارد تومان زیان انباشته به بار آورد و حقوق کارکنانش هفت ماه معوق مانده بود، اما طی مدتی که به بخش خصوصی واگذار شده است در آن ۳۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شد و حقوق معوق به دو ماه رسید؛ چرا کسی در زمانی که هفت‌تپه دولتی بود نمی‌گفت چرا این شرکت ۳۵۰ میلیارد تومان زیان انباشته دارد و حقوق کارگرانش هفت ماه عقب افتاده است؟

وی درباره عملکرد سازمان خصوصی سازی در مورد واگذاری نیشکر هفت تپه عنوان کرد: من به عنوان رئیس سازمان خصوصی سازی از واگذاری این شرکت دفاع می‌کنم. ۵۰ سال دولت صاحب شرکت کشت و صنعت هفت تپه بود و در این مدت زیان انباشته به وجود آورد و بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال حق بیمه کارگرانش را نداده بود، اما پس از خصوصی سازی وضعیت بهتر شد.

کارگران نیشکر هفت تپه با توجه به شرایط اقتصادی کشور و عدم دریافت به موقع حقوقشان با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. آن‌ها در اعتراضات خود خواسته‌هایی را مطرح می‌کنند که باید بر روی آن‌ها اندکی تامل کرد تا مجددا شاهد اعمال تصمیمات نادرست در خصوص وضعیت کارخانه نباشیم. یکی از خواسته‌های مطرح‌شده توسط کارگران در اعتراضات، مساله واگذاری نیشکر هفت تپه به دولت است. در این زمینه باید دید که آیا واگذاری مجدد کارخانه به دولت به حل مشکلات کارگران و کارخانه کمک خواهد کرد یا خیر؟

مشکلات هیات مدیره عامل بحران کارگری نیشکر هفت تپه

در این زمینه یدالله مهرعلیزاده، قائم مقام معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری خوزستان با اشاره به خواسته کارگران در بحث واگذاری نیشکر هفت تپه به دولت گفت: دولت در حال حاضر قصد ورود به این مساله را ندارد زیرا مالک مطابق قواعد و مقررات سازمان خصوصی سازی کشور در شرکت حاضر است و قصوری نیز در این توافقات نداشته است.

وی ادامه داد: این کارخانه از ابتدا نیاز به حمایت‌های دولت نداشت و خود می‌توانست فعالیت کند اما مشکلاتی که در هیات مدیره این کارخانه به وجود آمد، میان کارگران منتشر و باعث به وجود آمدن بحران کارگری شد. مالکیت کارخانه اعلام کرده است که با منابعی که در اختیار دارد، کار را پیش خواهد برد و در صورت نیاز از حمایت‌های دولتی استفاده خواهد کرد.

ارائه پیشنهاداتی برای واگذاری نیشکر هفت تپه به دولت

از سویی دیگر اما سید راضی نوری، نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی با اشاره به بحث خصوصی سازی این کارخانه عنوان کرد: پیشنهاداتی را ارائه کرده‌ایم که این کارخانه تا زمان حل مشکلات تحت پوشش مجموعه‌های دولتی قرار بگیرد و پس از ساماندهی مشکلات و حل آن‌ها، مجددا در خصوص مساله خصوصی سازی آن تصمیم‌گیری شود.

وی افزود: جلسه‌ای را با وزیر اقتصاد برگزار کردیم و در آن جلسه مشکلات این کارخانه را مورد بررسی قرار دادیم. آقای دژپسند با رییس سازمان خصوصی سازی نیز صحبت‌هایی را انجام داد تا روند حل مشکلات کارگران پیگیری شود.

نوری با بیان این‌که مشکلات کارگران این کارخانه در جلسه هیات دولت مطرح خواهد شد، خاطرنشان کرد: پیگیر مشکلات کارگران شرکت نیشکر هفت تپه هستیم و از هر جایی که امکان آن وجود داشته باشد مساله را پیگیری خواهیم کرد.

در چند سال اخیر بحران‌های کارگری در استان خوزستان به یکی از اساسی‌ترین دغدغه‌های مسولان استان تبدیل شده است. ضعف‌های مدیریتی، نیروی مازاد و قدیمی بودن خطوط تولید کارخانه‌ها شاید از اصلی‌ترین عامل‌های به وجود آمدن این اعتراضات کارگری در سطح استان باشد، اعتراضاتی که بر پایه مطالبه ابتدایی‌ترین حق یک کارگر یعنی دریافت دستمزد شکل می‌گیرند.

اعتراض کارگران نیشکر هفت تپه در خیابان و فریادهایی که برای دریافت حقوقشان سر می‌دهند نیز با این مسایل گره خورده است. آن‌ها در شرایط سخت اقتصادی برای معاش خود حقشان را می‌خواهند اما با شرایطی مواجه می‌شوند که گاها باید ماه‌ها در انتظار یک حقوق بایستند تا مدیران آن‌ها هر زمان که دلشان خواست، یک ماه حقوق به آن‌ها پرداخت کنند.

مشکلات نیشکر هفت تپه، ناشی از مدیریت ناصحیح و نیروی مازاد است

در این زمینه غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان با اشاره به بحران‌های کارگری در استان گفت: کارخانه‌هایی مانند نیشکر هفت تپه بیش از نیم قرن سابقه دارند که باید به تدریج اصلاح شوند. مدیریت ناصحیح و نیروی مازاد دست به دست هم داده تا بحران‌های کارگری در استان ایجاد شود.

وی در خصوص مشکلات شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه تصریح کرد: این کارخانه خط تولیدی قدیمی و نیروی مازاد داشته و به همین علت شرایط برای تولید در آن دشوار شده بود.

شریعتی عنوان کرد: امسال اورهال در کارخانه هفت تپه به شکلی انجام شده که در 35 سال گذشته تا کنون انجام نگرفته و کارخانه تقریبا به یک کارخانه جدید تبدیل شده است.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای حل مشکلات نیشکر هفت تپه، هیاتی را به استان خوزستان فرستاد تا همه مشکلات این کارخانه را بررسی و به مرکز گزارش دهد. در این زمینه در کنار اعتراضات کارگران نیشکر هفت تپه برای دریافت مطالباتشان، از سوی مسولان پیگیری‌هایی انجام گرفت تا حقوق معوق آن‌ها پرداخت شود. در این زمینه بر اساس اعلام استاندار خوزستان در روز 30 آبان ماه یک مرحله از مطالبات و روز گذشته، 5 آذر مرحله دوم حقوق معوق کارگران نیشکر هفت تپه نیز به آن‌ها پرداخت شد.

پرداخت حقوق کارگران شاید به صورت موضعی مرهمی بر اعتراضات آن‌ها برای دریافت حقشان باشد اما قطعا در این زمینه برای آنکه دیگر شاهد چنین اعتراضات کارگری در سطح استان نباشیم باید به دنبال راهکاری اساسی برای برون رفت واحدهایی از جمله شرکت کشت و صنعت نیشکر از منجلاب مشکلات باشیم.