با قطع نظر از اینکه در مناقشات فیمابین این دولت‌ها کدامیک مقصرند، نکته اصلی و مهم این است که جهان اسلام دچار تفرقه و تشتت و جنگ و کشتار است. درست در چنین وضعیتی باید به این سوال اساسی پاسخ داد که اگر ما مسلمانان، امت محمد هستیم چرا به دعوت قرآن او که امت اسلامی را به وحدت دعوت کرده (واعتصموا بحبل‌الله جمیعاً ولاتفرقوا) لبیک نمی‌گوئیم؟
روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشتی به قلم مسیح مهاجری نوشت:ارزیابی واقعی دستاوردها، از خود عملکردها و بودجه‌هائی که برای اجرای برنامه‌های مربوط به آن صرف می‌شود بسیار مهم‌تر است. این قاعده، در تمام موضوعات، جاری است و نادیده گرفتن آن به معنای نادیده گرفتن کارنامه عملکردهاست.
با اینکه در ایران زمینه زیادی برای ایجاد وحدت در داخل و گسترش وحدت در جهان اسلام وجود دارد و البته بودجه و امکانات قابل توجهی نیز برای تحقق این هدف والا صرف می‌شود، دستاوردها بسیار پائین‌تر از میزان انتظار است. برای پیدا کردن علت یا علل این نارسائی ابتدا باید واقعیت موجود در ایران در موضوع وحدت و همینطور آنچه در جهان اسلام می‌گذرد را رصد کنیم.
در داخل ایران، این درست است که دعوای پیروان مذاهب و منازعات اقوام نداریم، اما وحدت فقط با فقدان این دعوا و منازعات تحقق نمی‌یابد. درگیری‌هائی که میان سران احزاب، جناح‌ها، گروه‌های سیاسی و حتی روحانی وجود دارد، کارنامه مسئولین و رهبران سیاسی و روحانی و معنوی کشور ما را به یک کارنامه غیرقابل قبول تبدیل کرده است. هیچیک از موضوعات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی اجرائی را نمی‌توان پیدا کرد که مورد مناقشه و منازعه احزاب و گروه‌ها و جناح‌ها نباشد. ایکاش این مناقشات و منازعات بود ولی در فرصت معقولی به یک وفاق منجر می‌شد و به نتیجه‌ای روشن و مورد تایید همگان می‌رسید. متاسفانه آنچنان دچار تشتت هستیم که وفاق به یک آرزوی دست نیافتنی برای جامعه ما تبدیل شده است. و باز ایکاش فقط دچار عدم وفاق بودیم و گرفتار تهمت، دروغ و کارشکنی علیه همدیگر نبودیم و برای حفظ قدرت یا رسیدن به قدرت و یا زمین زدن رقیب در چنبره نظریه بی‌خدایان که می‌گویند «هدف وسیله را توجیه می‌کند» گرفتار نبودیم. این واقعیت تلخ را بپذیریم که ما امروز در جامعه‌ای که به دلیل برخورداری از یک انقلاب به نام اسلام و یک نظام به نام دین خدا و پیامبری که اخلاق را محور کار خود می‌دانست و می‌فرمود: «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»، دچار سقوط اخلاقی هستیم و سوگمندانه باید گفت جامعه‌ای که اخلاق ندارد، محال است به وحدت برسد.
در جهان اسلام نیز وضعیت بهتری نداریم. روزی نیست که از کشورهای اسلامی خبر کشت و کشتار به گوش نرسد. در یمن یک ملت درحال نابود شدن به دست کسانی است که خود را خادم حرم خدا و پیامبر می‌‌دانند، در بحرین هر روز عده‌ای سرکوب می‌شوند و به زندان می‌افتند و شکنجه می‌شوند، در افغانستان طالبان و داعش هر روز جنایت می‌کنند، در سوریه هفت سال است که تروریست‌ها مشغول مسلمان کشی هستند، عراق بعد از تحمل آنهمه ضایعات هنوز در اثر جنایات کسانی که به نام خدا و اسلام به مسلمان کشی افتخار می‌کنند ناامن است و در پاکستان آدم ربائی و گروگان گرفتن برادر مسلمان به یک حرفه پررونق تبدیل شده است. روابط دولت‌های حاکم بر کشورهای اسلامی نیز دچار بحران است. عربستان، در عین حال که مرتکب قتل فجیع قاشقچی می‌شود، در قطیف مسلمان‌ها را به جرم ابراز عقیده گردن می‌زند و چهار سال است که یمن را بمباران می‌کند، ایران را متهم به تروریسم و ناامن ساختن منطقه می‌کند! مصر و امارات و عربستان و بحرین با قطر دعوا دارند، ترکیه دست از سر سوریه و عراق بر نمی‌دارد، افغانستان و پاکستان دچار اختلافات عمیق دامنه‌دار هستند و ایران روابط خوبی با عربستان و کویت و امارات ومصر و بحرین ندارد.
با قطع نظر از اینکه در مناقشات فیمابین این دولت‌ها کدامیک مقصرند، نکته اصلی و مهم این است که جهان اسلام دچار تفرقه و تشتت و جنگ و کشتار است. درست در چنین وضعیتی باید به این سوال اساسی پاسخ داد که اگر ما مسلمانان، امت محمد هستیم چرا به دعوت قرآن او که امت اسلامی را به وحدت دعوت کرده (واعتصموا بحبل‌الله جمیعاً ولاتفرقوا) لبیک نمی‌گوئیم؟
در اینجاست که باید به علت غیرقابل قبول بودن کارنامه عملکرد خودمان در ایجاد وحدت میان مسلمانان برسیم. برای اینکه بدانیم چرا کارنامه ما نمره قبولی ندارد باید عملکرد خود را در زمینه وحدت مورد ارزیابی قرار بدهیم. این، می‌تواند موضوع کنفرانس وحدت اسلامی باشد و به جای تکرار شعارهای هر ساله و تعریف و تمجید از عملکرد خودمان، به نقد واقعی این عملکرد بپردازیم تا روشن شود اشکال کار در کجاست. در چارچوب این ارزیابی واقعی باید اولاً همه بتوانند آزادانه آنچه را که می‌اندیشند بگویند، ثانیاً افراد تکراری کنار گذاشته شوند و افراد آزاداندیش و صادق جایگزین شوند و ثالثاً به این سوال مهم جواب داده شود که ایران به عنوان برگزار‌کننده کنفرانس وحدت و منادی وحدت امت اسلامی با اینکه خود در داخل دچار تفرقه است آیا می‌تواند منادی وحدمت امت اسلامی باشد؟
اطمینان داریم که اگر این ارزیابی واقعی با دقت انجام شود و به نتایج آن توجه عملی گردد، قطعاً تحول مهمی را در موضوع وحدت جهان اسلام شاهد خواهیم بود ولی اگر آنچه تاکنون انجام داده‌ایم را ادامه دهیم و از شعارزدگی خارج نشویم هرگز شاهد وحدت امت اسلامی نخواهیم بود.
ارسال نظر
