تری‌پاراتاید؛ بزرگترین مشکل مبتلایان به پوکی استخوان

 احمد رضا جمشیدی فوق تخصص روماتولوژی و رئیس ۱۲امین کنگره روماتولوژی در نشستی که امروز در مرکز تحقیقات روماتولوژی در بیمارستان شریعتی برگزار شد، اظهار کرد: این رشته حدودا از سال ۴۸ با ورود چند روماتولوژیست از خارج از ایران وارد کشور شد. با وجود اینکه نشانه‌های بیماری‌های روماتولوژی از زمان بقرات بررسی می‌شده اما مدتی کوتاه است که به عنوان رشته علمی شروع به فعالیت کرده است.

وی ادامه داد: در این بین از میان بیماری‌های روماتولوژی مردم تنها رماتیسمی را می‌شناسند که با گلودرد چرکی همراه است و درمان آن با مصرف ماهانه ترامادول کامل می‌شود و حتی گاهی درخواستی این دارو را از ما می‌کند.

فعالیت 250 متخصص در حوزه روماتولوژیست
جمشیدی افزود: خوشبختانه در حال حاضر چند سالی‌ است که این رشته در کشور پا گرفته و حدود ۷ مرکز به تربیت روماتولوژیست مشغول و این امر باعث شده است تا تعداد متخصصین این حوزه به ۲۵۰ نفر برسد که اکثر آنها در داخل کشور تربیت شده و در سراسر کشور مشغول به درمان هستند.

جمشیدی بیان کرد: گستردگی علم نیاز به حضور فوق تخصص‌ها را ایجاد می‌کند و علم روماتولوژی نیز از این قاعده مستثنا نبوده و گستردگی زیادی دارد، متخصصین معمولا این رشته را به چند دسته تقسیم می‌کنند که بیماری‌های التهابی مانند انواع روماتیسم‌ها، بیماری‌های مکانیکی مانند آرتروز و بیماری‌های متابولیک مانند نقرس، پوکی استخوان، نرمی استخوان و سایر اشکالات استخوانی از اصلی‌ترین دسته‌بندی‌های این بیماری‌ها هستند.

این متخصص روماتولوژی گفت: مطالعاتی بین 10 هزار نفر انجام شد که نشان می‌دهد حدود 43 درصد از مردم از دردهای استخوانی شکایت دارند، از شایع‌ترین نوع بیماری با علل مکانیکی، آرتروز زانو سهم ۱۵ و نیم درصد و آرتروز گردن سهم ۴ درصدی را به اختصاص داده است.

15 درصد مردم مبتلا به کمر درد هستند
وی ادامه داد:‌ مشکلات التهابی در همه جاهای دنیا با شیوعی کمتر رقمی کمتر از ۴ دهم درصد دارد، همچنین کمردرد بیماری بود که بیش از ۱۵ درصد از افراد با آن سر و کار داشته در حالی که با چند آموزش ساده می‌توان از شیوع آن پیشگیری کرد.

وی با اشاره به مشکلات ۴۰ درصد بیمار این حوزه، تصریح کرد: مهمترین مشکل ما در چند سال اخیر تشخیص و درمان این بیماری‌ها بوده است چرا که در بیماری‌های روماتیسمی با مصرف برخی داروها پاسخ لازم را نمی‌گرفتیم، داروهای جدید نیز در جاهای مختلف دنیا وارد بازار شده بود اما هزینه‌هایی بسیار بالا داشت که با توجه به لزوم مصرف طولانی مدت این داروها بیماران توانایی پرداخت هزینه آنها را نداشتند. بیماری‌های روماتیسمی نسبت به بیماری‌هایی مثل سرطان از نظر بیمه‌ای به خوبی پوشش داده نمی‌شود، در واقع شاید بیماری‌های روماتیسمی باعث مرگ و میر نشود اما مشکلاتی بسیار برای بیمار به وجود آورده و فرد را هر روز از زندگی عادی دورتر می کند.

تولید داخلی داروهای بیولوژیکی
جمشیدی افزود: خوشبختانه در چند سال اخیر تولید داخلی داروهای بیولوژیکی پیشرفتی بسیار چشمگیر داشته و نسبت به نمونه‌های خارجی قیمتی بسیار پایین دارد تا جایی که هزینه‌های درمان از ۳ میلیون تومان به حدود ۱۳۰ هزار تومان در ماه رسیده است، اما با این وجود برخی اتفاقات به خصوص بحث‌های اقتصادی بر توزیع بخشی داروها تاثیر گذاشته است.

وی ادامه داد: داروی تری پاراتایت از مهم‌ترین داروهایی است که در پوکی استخوان استفاده می‌شود و جزو داروهای هایتک محسوب می‌شود، از این دارو معمولا در مواقعی که پوکی شدید استخوان منجر به ایجاد شکستگی در مهره‌ها شود استفاده می‌شود و جایگزینی دیگر برای آن وجود ندارد، مصرف آن به صورت تزریقی، تراکم استخوانی را در مدتی کوتاه بالا برده و حدود ۱۸ تا ۲۴ ماه زمان می‌برد.

جمشیدی ادامه داد: یک مطالعه با مبنای غلط که بر اساس مقایسه این دارو با یک داروی خوراکی شکل گرفت باعث شد داروی تری پاراتاید که سال ها تحت پوشش بیمه بود از این پوشش خارج شده و مشکلاتی بسیار برای بیماران به وجود آید.

رئیس دوازدهمین کنگره روماتولوژی ادامه داد: زمانی که این دارو از پوشش بیمه‌ خارج شد حدود ۷ هزار مصرف کننده داشت و از آن‌جایی که دارویی گرانقیمت محسوب می‌شود باعث شد بیماران تحت درمان از داشتن دارو باز مانده و درمان را رها کنند،‌ در این بین علیرغم پیگیری‌های انجام شده و نامه‌هایی که به شخص وزیر، به معاونت وزیر و به بیمه‌ها ارسال شد کماکان این دارو در وضعیت ثابت قرار دارد.

وی تشریح کرد: با توجه به برآوردهایی که شده در حدود ۱۰ سال آینده به ۱۰۰ روماتولوژیست در سطح کشور نیاز خواهیم داشت و با توجه به فرایند تربیت این متخصصین، کمبودی را در آینده شاهد نخواهیم بود.

پوکی استخوان بیشتر در چه کسانی دیده می‌‌شود؟
وی درباره اهمیت بیماری پوکی استخوان بیان کرد: این بیماری معمولا در خانم ها شیوعی بیشتر دارد و با عوارضی خطرناک مثل شکستگی گردن و استخوان ران همراه است،‌ در این وضعیت اگر بیمار تحت جراحی قرار بگیرد تا ۲۰ درصد و اگر جراحی روی آن انجام نشود تا ۵۰ درصد احتمال مرگ و میر را بالا می‌برد، از هر هفت خانم بالای ۶۵ سال پس از سن یائسگی یک نفر دچار پوکی استخوان است و این عدد در حدود سنین ۸۰ و ۹۰ سال به یک نفر از هر دو نفر می‌رسد، همچنین لاغری زیاد و شکستگی زیاد و مصرف برخی داروها و داروهای کورتونی شیمی درمانی و داروهای ضد انعقادی خون و دیابت از عوامل ایجاد پوکی استخوان است.

در ادامه این نشست عبدالرحمان رستمیان از اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران و دبیر علمی کنگره گفت: انجمن‌های تشکیل شده در همه رشته‌ها وظیفه بررسی مشکلات پزشکان و بیماران را دارند و در این بین در کنگره امسال حدود ۳۰۰ نفر شرکت کننده خواهیم داشت و ۵۰ مقاله به صورت پوستر ارائه می‌شود.

وی ادامه داد: بیماری‌های عضلانی استخوانی ناتوانی را در پی دارند و در صورت درمان نشدن هزینه‌های بالا را به بیمار تحمیل می‌کند به همین دلیل بسیاری از کشورها بخشی قابل توجه از بودجه خود را صرف درمان این بیماری‌ها می‌کنند.

رستمیان گفت: با وجود اینکه امروزه عوارض این بیماری‌ها بسیار کاهش پیدا کرده و درمان‌های آنها بسیار بهتر شده اما با توجه به سن کشور باید توجهی بیشتر به این بیماری‌ها شود؛ برای مثال درباره پوکی استخوان تا سن ۲۲ سالگی استحکام استخوان ها تاثیر می‌پذیرند و در صورت ندیدن آموزش‌های لازم، پوکی استخوان بیشتر شده و عوارض خود را در پی داشت.

دبیر علمی کنگره اظهار کرد: باید توجه داشته باشیم هرچه این‌گونه بیماری‌ها زودتر تشخیص داده شود عوارضی کمتر در پی خواهد داشت، برای مثال در مورد آرتروز اگر دیر اقدام به درمان کنید ممکن است منجر به عمل تعویض مفصل شود.

رستمیان تأکید کرد: بیماری‌های این رشته نسبت به سایر بیماری‌ها مرگ و میری بسیار کمتر دارد اما ناتوانی‌های ناشی از آن نسبت به سایر بیماری‌ها بسیار بیشتر است.

وی ادامه داد:‌ در حال حاظر طرحی را پیگیری می‌کنیم تا با ریجستر کردن پیش بیماران به درمان به موقع و پیشگیر آنها کمک کند، خوشبختانه به خصوص در دو دهه گذشته اتفاقاتی خوب در این زمینه افتاده است و طول عمر بیماران افزایش پیدا کرده و عوارض ناشی از آن ها کمتر شده است.

در ادامه نشست محسن سروش دبیر اجرایی انجمن گفت: کنگره امسال هشت شاخه را در محورهای مختلف بررسی می‌کند که شامل بیماری آرتی روماتوئید بخش‌های اطراف مفصلی مثل دردهای شانه و لگن، پوکی استخوان، عوارض قلبی عروقی، عوارض پوستی،‌ از این رو از متخصصین پوست و قلب و عروق نیز در این کنگره استفاده خواهد شد.

ارتباط روماتولوژی با اختلالات پوستی
سروش تاکید کرد: بیماری‌های روماتولوژی و اختلالات پوستی پیوندی جدایی ناپذیربا هم دارند، برای مثال در بیماری‌هایی مثل صدف که نوعی مشکل پوستی محسوب می‌شود مشکلات مفصلی ایجاد می‌شود، همچنین در بیماری واسکولیت علائم پوستی به صورت لکه‌های قرمز رنگ یا کهیر مانندی در حجم بالا ظاهر می‌شود.

وی درباره بیماری ارتی‌روماتوئید بیان کرد: این بیماری شایع‌ترین بیماری روماتیسمی در کل دنیاست که کشور ما چیزی حدود ۴ دهم درصد از کل دنیا را در برگرفته و شیوعی حدود سه برابر در بین خانم‌ها دارد، التهاب مفاصل و درد و خشکی دست و پا بخصوص در هنگام صبح از مهم‌ترین عوامل این بیماری هستند.