توصیه‌های یک جامعه شناس برای این روزها

 محمد فاضلی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و جامعه‌شناس سیاسی در بخش‌هایی از مطلبی که آن را در کانال شخصی خود منتشر کرده، یادآور شده است: مادلین آلبرایت وزیر امور خارجه آمریکا در دولت بیل کلینتون زمانی اعتراف کرد که تحریم‌ها علیه عراق منجر به کشته شدن پانصد هزار کودک عراقی شد (گزارش مؤسسه ران پل). این اعتراف در کنار سایر بررسی تحریم‌های اقتصاد علیه کشورها نشان می‌دهد تحریم در درجه اول و بیش از هر گروه دیگری، مردم و ضعیف‌ترین مردم را تحت فشار قرار می‌دهد و به نابودی می‌کشاند.

وی با بیان این‌که «دولت‌ها باید به گونه‌ای تدبیر کنند که مردم‌شان تحریم نشوند» افزوده است: اما تحریم‌ها صرف‌نظر از هر واقعیت دیگری، مردم ضعیف را هدف قرار می‌دهند. من علاقه‌ای به توصیه‌های اخلاقی ندارم و همواره ترجیح داده‌ام روی اخلاق مردم تأکید نکنم، اما تحریم‌های آمریکا - اگرچه بخش عمده آن‌ها اعمال شده - اما تجربه نشان می‌دهد مردم تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرند. اگرچه کماکان باید با در درجه اول با جدیت دولت و نظام را مخاطب قرار داد و از ایشان برای چاره کردن این وضعیت مطالبه کرد، ایده‌های بهتری برای حل مشکلات ارائه داد و به دولت و نظام برای حل مشکلات کمک کرد، اما در برابر کشورهای متخاصمی که کلیت کشور را هدف قرار داده‌اند و درد و رنج اقدامات‌شان بر مردم وارد می‌شود، اندیشیدن به توصیه‌های اخلاقی هم بی‌فایده نیست.

آن‌چه به عقل من می‌رسد این است که اگر توان اقتصادی داریم (به قدر توان‌مان) در زمینه‌های زیر هوای یکدیگر را داشته باشیم:

* خانواده‌هایی هستند که معلول دارند و هزینه دارو، درمان و خرید تجهیزات پزشکی آن‌ها سنگین است. اگر می‌توانیم بخشی یا همه هزینه‌های یک معلول را قبول کنیم.

* خانواده‌هایی هستند که نوزاد و کودک خردسال دارند، و هزینه تغذیه، پوشاک، بهداشت و درمان این کودکان را به سختی تأمین می‌کنند. اگر می‌توانیم هزینه زندگی یک کودک را تأمین کنیم. مبادا کودکی در ایران بر اثر تحریم‌ها جان دهد.

* زنان و مردانی هستند که بر اثر تعطیلی بنگاه‌ها ناشی از شرایط اقتصادی و تشدید تحریم‌ها بیکار می‌شوند. اگر می‌توانیم کار حتی پاره‌وقت برای‌شان جور کنیم یا به اندازه حداقل‌ها کمک‌شان باشیم.

* زنان سرپرست خانواری هستند که شغل‌شان را از دست می‌دهند. آن‌ها بسیار در معرض آسیب و خطر هستند. آن‌ها را فراموش نکنیم.

* اگر می‌توانیم برای تمیز کردن خانه‌مان، بیشتر از گذشته کارگر به خانه بیاوریم.

* اگر قصابی، سوپری یا میوه‌فروش محله هستیم، چند خانوار کم‌توان را در ذهن داشته باشیم و به قدر وسع، نگذاریم احساس بی‌پناهی کنند.

* اگر مدیر هستیم، بن‌های کالایی را که بین مدیران اداره توزیع می‌کنند، به کم‌توان‌ترها واگذار کنیم.

* اگر واقعاً دو سه یا پنج هزار تومان برای شما مبلغ قابل توجهی نیست، می‌توانید باقی‌مانده پولی را که به راننده اسنپ می‌دهید پس نگیرید.

* یکی دو ساعت وقت بگذاریم، حتماً یک خیریه معتبر پیدا می‌کنیم که قادرند ما را به یک خانواده، معلول، کودک، یا بیکار و از کارافتاده نیازمند وصل کنند.

این استاد دانشگاه و جامعه شناس سیاسی در عین حال خاطرنشان کرده است: ما حتماً دولت را برای مبارزه با فساد، چاره کردن تحریم‌ها، تقویت نظام حمایت اجتماعی و بقیه اصلاحات ساختاری تحت فشار قرار می‌دهیم، ایده می‌دهیم و مطالبه می‌کنیم؛ و کارآمدی و تدبیر برای رفع تحریم‌ها را از قدرت سیاسی خواهیم خواست، اما در برابر واقعیت تحریم‌ها باید هوای یکدیگر را هم داشته باشیم.