القدس العربی: اردوغان به سادگی از موضوع خاشقجی نمی‌گذرد

 انتشار جزئیات مهم ناپدید شدن جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول از سوی خبرگزاری آناتولی ترکیه و اظهارات پلیس این کشور درباره کشته شدن او در کنسولگری عربستان به مثابه ورود روابط میان دو کشور به مرحله سخت‌تر و چه بسا آغاز مرحله پاسخ ترکیه به عملیات عربستان باشد که هنوز هم به طور کامل تمامی جزئیات آن فاش نشده است.

به گزارش ایسنا، روزنامه القدس العربی چاپ لندن درباره اتفاق اخیر در کنسولگری عربستان در استانبول نوشت، جزئیاتی که این خبرگزاری رسمی فاش کرد به مثابه متهم کردن رسمی هیئت امنیتی عربستان به ربودن یا ترور جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی در خاک ترکیه و به مثابه نقض مستقیم حاکمیت این کشور است. این خبرگزاری تنها با دستور دقیق بالاترین مقامات کشور چنین اخباری را منتشر می‌کند.

به رغم اینکه محدوده کنسولگری به مثابه خاک عربستان محسوب می‌شود که از مصونیت کامل دیپلماتیک برخوردار است اما جرأت طرف‌های رسمی عربستان درباره دادن دستور به اجرای این عملیات در خاک ترکیه به مثابه "اهانت" به حاکمیت این کشور و نقض قوانین بین المللی و تجاوز از عرف دیپلماتیک و سوءاستفاده منفی از مصونیت دیپلمات‌هاست.

اما تمامی چیزی که برای رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه مهم است لطمه خوردن حاکمیت کشورش است. همین مساله پیش‌بینی درباره موضع رسمی ترکیه را سخت می‌کند. اردوغان از زمانی که رئیس‌جمهور شده بر موضوع حاکمیت ترکیه و استقلال در اتخاذ تصمیمات سیاسی و اقتصادی متمرکز شده است. برای همین و از آنجا که فرصت رسیدن به توافق سیاسی میان دو کشور درباره پرونده جمال خاشقجی کاهش یافته پیش‌بینی می‌شود که اردوغان به تشدید مواضع علیه عربستان بپردازد و روابط میان دو کشور را وارد بحرانی بی‌سابقه کند.

در طول سال‌های گذشته اردوغان سطح معقولی از روابط را با ریاض حفظ کرده است و به رغم اینکه مواضع دو کشور درباره مسائل زیادی از جمله کودتای مصر و بحران با قطر با هم متفاوت است اما آنکارا در تأکید مداوم بر ادامه همکاری سیاسی و اقتصادی و حتی دفاعی و نظامی با عربستان موفق بوده است.

به رغم پایبندی رسانه‌های ترکیه به دستورات مقامات رسمی مبنی بر عدم توهین به عربستان و نادیده گرفتن اخبار منفی رسانه‌های این کشور علیه آنکارا برای مدتی طولانی اما رسانه‌های عربستانی به انتقاد از ترکیه در تمامی محافل و توهین شخصی به اردوغان از طریق مقالات و کاریکاتورها ادامه داده‌اند.

به گفته منابع، نهادهای رسانه‌ای بزرگ ترکیه که نزدیک به ریاست‌جمهوری و حزب حاکم هستند طی ساعات گذشته دستورات جدیدی را درباره تشدید مواضع علیه عربستان و متمرکز شدن بر پرونده ناپدید شدن یا ترور خاشقجی دریافت کرده‌اند که این مقدمه‌ای برای تشدید موضع ترکیه در قبال عربستان است و احتمالا این مساله در سخنرانی امروز (یکشنبه) اردوغان منعکس شود.

محافل ترکیه‌ای معتقدند که اردوغان هرچند که تمایل زیادی به حفظ روابط خوب با عربستان دارد اما به هیچ وجه از کنار بحران به وجود آمده و موضوع خاشقجی به سادگی عبور نخواهد کرد و آن را تجاوز از خطوط قرمز ترکیه می‌داند.

در درجه نخست عملیات عربستان نقض حاکمیت ترکیه از طریق قتل یک شهروند در خاکش محسوب می‌شود. به رغم اینکه اطلاعات کنونی ضعف یا شکست امنیتی ترکیه را به اندازه بهره‌برداری عربستان از مصونیت دیپلماتیک و منطقه کنسولگری‌اش نشان نمی‌دهد اما این عملیات ترکیه را کشور ناامن نشان می‌دهد و همین مساله بر گردشگری ترکیه تأثیر منفی می‌گذارد.

اما مهم‌تر از گردشگری این است که این عملیات رئیس جمهوری و دولت ترکیه را در تنگنای بزرگی قرار می‌دهد چراکه باعث می‌شود همگان فکر کنند دستگاه امنیتی ترکیه نمی‌تواند از جان هزاران مخالف عربی که در این کشور هستند حفاظت کند و همین موضوع چهره اردوغان را در سطح جهانی مخدوش می‌کند. درحالی که اردوغان برای خوب نشان دادن این چهره و ثابت کردن اینکه ترکیه همچنان منطقه امنی برای آوارگان است، تلاش زیادی کرده است.

پیش‌بینی می‌شود که اردوغان در سخنرانی امروز خود تأکید کند که کشورش قادر به حمایت از کسانی است که به آن پناه می‌برند و قادر است از حاکمیت خود دفاع کند. این موضوع به معنای آغاز اقدامات حقوقی و سیاسی شدید ترکیه علیه عربستان است که در طول روزهای آینده شدیدتر خواهد شد به ویژه اگر طرف‌های امنیتی ترکیه بتوانند اسناد قطعی درباره چگونگی و مکانیزم قتل یا ربوده شدن خاشقجی پیدا کنند. این مساله عربستان را در موضع بسیار ضعیف در برابر ترکیه قرار می‌دهد.