آمادگی لازم براي تک نرخی شدن ارز وجود دارد

ولی الله سیف با تاکید بر اینکه آرامش در اقتصاد پیش نیاز رشد تولید است گفت: بی ثباتی در بازار ارز به واحدهای تولیدی لطمه می زند و آنها را در تصمیم گیری متزلزل می کند.
 
رئیس کل بانک مرکزی اظهارداشت: همواره انتظار از نظام بانکی این بوده که در راستای حمایت از تولید نهایت تلاشش را برای اعطای تسهیلات به کار گیرد. سیف به توقعات بخش خصوصی از  نظام بانکی اشاره کرد و افزود: متاسفانه تبصره های مختلفی که در قانون بودجه سنواتی بر دوش نظام بانکی گذاشته شده موجب نارضایتی بخش خصوصی و فعالان اقتصادی شده است.

گزیده ای از اظهارات رییس کل بانک مرکزی را در ادامه می‌خوانیم:

    امروزه بخش خصوصی به خدمات حمایتي نياز دارد. برخی بانک ها فرم خصوصی به خود گرفته اند ولی با واگذاری سهام آنها در بازار سرمایه خلوص خصوصی شدن آنها افزایش خواهد یافت.

    در اقتصاد نیاز به تصمیمات بلندمدت داریم مخصوصا در سرمایه گذاری هایی که می تواند پتانسیل تولید را افزایش دهد لذا این توفیق در سايه کارگروهی دولت و بانک مرکزی حاصل شده است.

     در بسته سیاستی پیش بینی شده بانک هایی که خارج از چارچوب و استاندارد بانک مرکزی هستند موظفند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند و به نسبت قابل قبول بانک مرکزی به منظور برون رفت از بنگاه داری برگردند. در این راستا بانک ها باید طی 3 سال، هر سال یک سوم مازاد سهام خود را در بنگاه هاي اقتصادي عرضه کنند.

    برخی بانک ها تخلف دارند ولی بعضی بانک ها اصرار دارند که در چارچوب مجاز حرکت کنند که باید این موارد را تفکیک کنیم.

    بانک ها موظفند ظرف 5 سال عدولشان را از حدود مجاز دارایی های ثابت به نسبت سرمایه ثبتی به 30 درصد برسانند. ايرادي که در گذشته به بانک مرکزی وارد بود اين است که در یکسال به طور ناگهانی 30 درصد به 70 درصد رسید و بانک ها فکر کردند که آزادی عمل دارند اما سال بعد، این عدد به 30 درصد بازگشت.

     هیچ سهامدار و سرمایه گذاری نمی تواند برای خودش بانک تاسیس کند چون پول بانک ها مربوط به سپرده گذاران است و آنان باید مطمئن باشند که مدیریت بانک براساس اصول کارشناسی تسهیلات پرداخت می کند نه براساس اعمال نفوذ سهامدار.

    اخیرا با توجه به ارتباطی که میان بانک مرکزی با حسابرسان مستقل بانک ها ايجاد شده است، تسهیلات پرداختی به شرکت های تابعه بانک ها باید درست ثبت شود و اینکه بانک ها مطابق اصول حرکت کرده اند یا نه؛ مبنای قضاوت بانک مرکزی، گزارش حسابرس مستقل است.

    امسال برای نخستین بار در مجامع بانک ها، تقسیم سود مشاع بین سپرده گذار و بانک طبق فرمول بانک مرکزی بعد از تاييد حسابرس مستقل انجام شد. هم اکنون سودهایی که به سپرده گذاران پرداخت می شود علی الحساب است، لذا در عمل هر سودی حاصل شود مشاع است و باید بین سپرده گذار و بانک تقسیم شود و بانک مرکزي زماني آن را تاييد مي کند که توسط حسابرس مستقل آن بانک رسيدگي و تاييد شود.

    تسهیلاتی که بانک ها پرداخت می کنند اصولا باید در سررسید پرداخت شود ولی بنا به دلایلی در سررسید پرداخت نمی شود، مثلا نوسانات شدیدی که در نرخ ارز داشتیم تولید را در برخی شرکت ها و بنگاه های اقتصادی با مشکل مواجه کرده و توان بازپرداخت بدهی در سررسید را از بین برده بود.

     در برخی از پرونده های مطالبات بانکی ممکن است سوء جریانی حاکم باشد اما این باور اولیه که هر پرونده اي معوق شود، حتما فسادی در آن وجود دارد نیز باید اصلاح شود.

    بانک ها موظفند به واحدهای تولیدی جهت احیای دوباره کمک کنند. در شرایط فعلی که تمرکز بر خروج از رکود است باید سراغ آن بنگاه هایی که به دلیل شرایط اقتصادی توان پرداخت بدهی را ندارد برویم و از مدیران این شرکت ها یا بنگاه ها بخواهیم برنامه خودشان را ارائه دهند، اگر بانک با کار کارشناسی به این نتیجه رسید که بنگاه مربوطه می تواند با پرداخت تسهیلات جدید احیا شود و اقساط و بدهی اش را پرداخت کند، بانک وظیفه دارد به آن واحد تولیدی کمک کند.

    بعضی بانک های دولتی زیان ده هستند آن هم به این دلیل که قیمت تمام شده تجهیز منابع آنها با بازدهی تسهیلاتشان مطابقت ندارد و منفی است بنابراین با هماهنگي هايي که با وزیر امور اقتصادی و دارایی داشته ایم برنامه اصلاح صورت هاي مالی بانک های دولتی را در دستور کار قرار داده ایم.

    برخی انتقاد می کنند در برخی شعب بانکداری بدون ربا اجرا نمی شود ولی آنچه که مسلم است این که اثری از ربا در دستورالعمل ها و آئين نامه هاي اجرايي وجود ندارد. هم اکنون برای حرکت از بانکداری بدون ربا به سمت بانکداری اسلامی نقشه راهی تنظیم کرده ایم.

    نرخ سود تسهیلات، ارتباطی به بانکداری اسلامی و بانکداری بدون ربا ندارد. باید تلاش کنیم تورم را کنترل کنیم و اجازه دهیم ویژگی های برتر و متمایز بانکداری بدون ربا خودش را نشان بدهد.

    یکی از بدترین روش های تامین مالی برای مسکن مهر تزريق پول پُرقدرت بانک مرکزی براي اين طرح بود که به شدت تورم زا محسوب مي شود و پایه پولی را افزایش می دهد به طوري که از 100 هزار میلیارد تومان پایه پولی 43 هزار میلیارد تومان آن مربوط به مسکن مهر بود و تورم شدیدی را به دنبال داشت. خوشبختانه با همکاری وزیر مسکن تمهیداتی اندیشیده شد که هم واحدهای مسکن مهر بتوانند تکمیل شوند و هم آثار تورمی و مخرب آن در اقتصاد متوقف شود.

    بانک مرکزی نوسانات شدید غیرمنطقی را در بازار کنترل می کند اما آنچه مسلم است نرخ دلار با واقعیت های اقتصادی باید تغییر یابد. در یک بازار آرام و با ثبات، برخوردار از رشد اقتصادی خوب و همچنین با کنترل تورم به تدریج نرخ ارز نیز تغییر می کند. این یک واقعیت است که اگر اقتصاد رشد بالا داشته باشد نرخ ارز کاهش می یابد. آنهایی که نسبت به نرخ ارز حساس هستند باید ثبات نرخ ارز را مدنظر داشته باشند. هدف بانک مرکزی این است که اجازه ندهد تلاطمی در بازار به وجود آید.

    اکنون آمادگی لازم براي تک نرخی شدن ارز وجود دارد؛ یعنی آن ثبات نسبی مورد نظر حاکم است ولی پیش نیاز دیگری نيز لازم است و آن حصول اطمینان در روابط بین المللی است. به دليل محدودیت های کارگزاری در نظام بانکی فعلا نباید به سمت تک نرخی کردن برویم؛ ممکن است برایمان هزینه دار باشد اما به محض اطمینان از شرایط بین المللی با توجه به ثباتی که داریم در یک دوره زمانی 5 يا 6 ماهه می توانیم ارز را تک نرخی کنیم.

    -درباره تبلیغات اغوا کننده برخی افراد تحت عنوان "تبلیغ وام فوری و وام مصوب"- بارها حتي به بنده مراجعه کرده اند يا با واسطه می گویند مثلا ما 50 میلیارد دلار داریم می خواهیم آن را وارد کشور کنیم شما لطف کنید کمک کنید. بنده واقعا تعجب می کنم به آنها می گویم لازم نیست 50 میلیارد دلار در يک مرحله بلکه براي اينکه صحت گفتار شما مشخص شود فقط در مرحله اول 100 میلیون دلار يا حتي 10 میلیون دلار به این حساب واریز کنید ولی در عمل می بینید طرف رفت و خبری هم از او نشد! خیلی از این وام ها تله هستند و می خواهند افراد ساده لوح را فریب دهند و از این طریق پول به جیب بزنند لذا باید مراقب بود.

    بخش مسکن راکد است و مسکن تولید نمی شود؛ ما نیاز داریم در زمينه مسکن برای طبقه متوسط جامعه برنامه ریزی کنيم. صندوق پس انداز مسکن، هدف اولیه اش تشویق به پس انداز است و سپس ایجاد امکان تسهیلات برای مسکن.