"جرارد مورو"(Gérard Mourou)، فیزیکدان فرانسوی برنده جایزه نوبل 2018
می‌گوید: لحظه هیجان‌انگیزی بود و می‌توانم بگویم هیچ‌کس برای چنین لحظه‌ای
آماده نیست.
"جرارد مورو" (Gérard Mourou)، فیزیکدان فرانسوی، در 22 ژوئن سال 1944 به دنیا آمد. مورو از پیشگامان حوزه مهندسی برق و لیزرها به شمار می‌رود. او موفق شد به همراه "دونا استریکلند"(Donna Strickland)، جایزه نوبل فیزیک 2018 را برای ابداع روشی موسوم به "CPA" به دست آورد. "CPA"، روشی برای ایجاد" لیزرهای پالسی فوق کوتاه" است. این روش، برای تولید پالس‌های فوق‌کوتاه و قوی در جراحی، پزشکی و مطالعات بنیادی علمی، کارآمد خواهد بود.
در ادامه متن مصاحبه تلفنی مورو با سایت "نوبل‌پرایز" را می‌خوانید.
نوبل‌پرایز: تبریک ما را برای کسب جایزه نوبل فیزیک سال 2018 بپذیرید.
مورو: سپاسگزارم.
نوبل‌پرایز: حتما هیجان‌زده هستید.
مورو: بله، لحظه هیجان‌انگیزی بود و می‌توانم بگویم هیچ‌کس برای چنین لحظه‌ای آماده نیست.
نوبل‌پرایز: بیایید درباره کشف غیرمنتظره سال 1985 صحبت کنیم، لحظه‌ای که ناگهان چگونگی بهبود طول پالس و کاهش طول پالس را کشف کردید.
مورو: این فرآیند، مراحل گوناگونی داشت و در واقع، بسیار طبیعی‌تر از آن بود که من انجام می‌دادم. همانطور که می‌دانید نیرو، انرژی است که با زمان تقسیم می‌شود؛ در نتیجه برای به دست آوردن انرژی بیشتر، باید پالس‌ها کوتاه‌تر شوند. با افزایش پالس‌ها، به نقطه‌ای می‌رسیم که ماده، با تابش لیزر تجزیه می‌شود.
نوبل‌پرایز: بنابراین، شما باید نیرو را کاهش می‌دادید.
مورو: نیرو باید کاهش یابد اما انرژی نباید تغییر کند. منظورم این است که برای انجام دادن این فرآیند به صورت کارآمد، باید نیرو را بدون تغییر انرژی کامل پالس کاهش دهیم. با کشش پالس، نیروی اوج کاهش یافت و سپس توانستیم پالس را بیشتر افزایش دهیم. سپس، مجبور شدیم آن را دوباره فشرده کنیم و این مراحل را دوباره انجام دهیم.
نوبل‌پرایز: می‌توانید نمونه‌ای از موارد استفاده این لیزرهای مافوق سریع را بگویید؟
مورو: از این لیزر می‌توان برای سرعت بخشیدن به ذراتی با کارآیی خیره‌کننده استفاده کرد؛ در نتیجه شاید بتوان از سیستمی استفاده کرد که به وسیله آن، به ذرات سرعت بدهیم و به جای کیلومتر از سانتی‌متر صحبت کنیم. تسریع‌کننده‌ها، کاربردهای بسیاری در دنیای پزشکی دارند. مثلا شاید برای ابداع یک درمان، از ایزوتوپ‌های رادیویی استفاده کنید اما برای این کار، باید از آزمایشگاه بیرون بروید زیرا گاهی اوقات، ایزوتوپ‌ها در راکتورهایی ساخته می‌شوند که در فاصله دوری قرار گرفته‌اند؛ در نتیجه آوردن آنها به بیمارستان دشوار است اما با فشرده ساختن این تسریع کننده، می‌توانید آن را به بیمارستان ببرید و از آنجا که تسریع‌کننده فشرده است، کاربردهای چندگانه‌ای دارد و می‌توان آن را در هر بیمارستانی به کار برد.
نوبل‌پرایز: توصیف کاملی بود. این بهترین مثال در مورد تعامل موفقیت‌آمیز میان علم پایه و علم کاربردی است.
مورو: کاملا همین طور است.
نوبل‌پرایز: این علوم، کاملا به هم وابسته هستند و این کار بدون پژوهش پایه‌ای ممکن نخواهد بود.
مورو: درست است.
نوبل‌پرایز: و نکته هیجان‌انگیز دیگر این که شما به همراه دانشجوی فارغ‌التحصیل خود، این جایزه را دریافت کرده‌اید.
مورو: بله. من این ایده را با "دونا استریکلند" مطرح کردم و او گفت: ایده ساده‌ای است و مانند رساله دکتری دشوار نیست.
نوبل‌پرایز: من نمونه دیگری از نخستین مقاله علمی منتشر شده سراغ ندارم که نهایتا به جایزه نوبل ختم شده باشد. این، آرزوی بزرگی برای دانشجویان فارغ‌التحصیل است.
مورو: همین‌طور است.
نوبل‌پرایز: در ماه دسامبر شما را در استکهلم خواهیم دید؟
مورو: البته.
نوبل‌پرایز: بی‌صبرانه منتظر آن روز هستیم. تبریک دوباره ما را بپذیرید.
مورو: سپاسگزارم.
