حمایت های پشت پرده چین از ایران

نشریه دیپلمات در گزارشی تحت عنون «ایران به شرق می نگرد، چین به غرب» نوشت: حمایت پشت پرده چین از ایران همان دلیلی است که این کشور در زمینه ی اقتصادی با مشکل زیادی مواجه نشده است. باوجود تحریم هایی که دسترسی تهران به بازارهای جهانی را محدود کرده، پکن نفت ایران را خریداری می کند. چین همچنین از طرف ایران در شورای امنیت سازمان ملل و مذاکرات هسته ای با پنج بعلاوه یک دفاع می کند و زمان روبرو شدن با خواسته های غربی ها منافع ایران را نیز بازگو می کند. ممکن است ایران و چین اختلافات خاص خود را داشته باشند اما این دو بر روی ریلی نیستند که در آن تصادم وجود داشته باشد و سیاست هایشان به سمت و سوی یکدیگر سوق پیدا کرده است.

چین یکی از قابل اعتمادترین شرکای تجاری ایران از زمان تحریم های آمریکا در سال 2010 محسوب می شود. با حفظ روابط مستحکم با پکن، ایران قادر به دور زدن تحریم های غرب و جلوگیری از کاهش ارزش واحد پولی خود بوده است.

پکن 630 هزار بشکه نفت در روز در نیمه ی نخست سال 2014 از ایران وارد کرد که نسبت به سال گذشته 48 درصد افزایش داشت.

مطالعات و بررسی ها حکایت از آن دارد که این آمارها تنها اندکی از انچه بین تهران و پکن در جریان است را نشان می دهد. ایران چهارمین دارنده ذخایر نفتی در دنیا و سومین تامین کننده نفت خام چین است.

مشخصا، تحریم ها هرگز نقش بازدارنده در برابر تعامل پکن با تهران در حوزه ی انرژی ایفا نکرده و نخواهد کرد. پس از آنکه وزارت خارجه آمریکا، چین را از تحریم های ایران معاف کرد،  سرعت قراردادهای انرژی بین دو کشور کاهش پیدا نکرد.

ورادات نفت از ایران که قرار بود براساس معافیت های در نظر گرفته شده امریکا کاهش پیدا کند، افزایش پیدا کرد که تا حدودی به دلیل صادرات نفت فوق سبک به چین و دیگر نقاط آسیا بود. برخلاف غرب که آرام ارام و اهسته اهسته در خاورمیانه پرسه می زند و در مناطقی که کمتر مستعد درگیری و تروریسم است سرمایه گذاری استراتژیک می کند، پکن تا زمانی که به منابع انرژی دسترسی دارد، هیچ چیز مانعش نمی شود.

با این حال جستجوی انرژی در ایران توسط چین برای رهبری پکن هزینه داشته است که تا حدودی، اعتماد دولت اوباما را جلب کرده است.

جدا از حوزه ی انرژی، ایران و چین از اسباب بازی گرفته تا تسلیحات بایکدیگر تجارت دارند. میزان تجارت میان دو کشور از سال 2007 به شدت افزایش پیدا کرد و جای اتحادیه اروپا را به عنوان بزرگترین شریک تجاری تهران گرفته است.

علی لاریجانی رئیس مجلس ایران در سفری به پکن گفت که ایران و چین هر دو علاقمند به توسعه روابط هستند.

وی افزود: چین به دنبال این است که ایران به عنوان یک شریک دائمی برای صادراتش و منبعی برای نیازهای روبه رشد انرژی اش مطرح باشد.

تمایل ایران برای تبدیل شدن به شریک تجاری دائم چین در زمان خوبی مطرح شد، چراکه طرح کمربند اقتصادی جاده ابریشم اولویت جدید حزب کمونیست است.

جاده ابریشم از شمال ایران می گذرد و از آنجا به وینز در ایتالیا می رود. در واقع، کمربند اقتصادی جاده ی ابریشم این اجازه را به چین می دهد تا جایگاه سابق خود به عنوان «قلمرو میانه» را از طریق تعمیق روابط فرهنگی و تجاری در سه قاره بدست آورد.

دیگر جزء مرکزی روابط دوجانبه تهران و پکن با پیشرفت مذاکرات هسته ای در ارتباط مستقیم قرار دارد. توافق موقت 6 ماهه بین ایران و پنج بعلاوه یک که تا 20 نوامبر 2014 تمدید شده است فرصتی بیشتر در اختیار چین به منظور دور زدن رژیم تحریم ها قرار می دهد. در صورت شکست مذاکرات هسته ای، غرب تحریم ها را بازگردانده و معافیت ها را از چین و دیگر خریداران نفت ایران بازپس می گیرد.

باتوجه به تمرکز مجدد بر روی مذاکرات هسته ای، به نظر می رسد که غرب سعی در تیره و تار کردن روابط استراتژیک ایران و چین دارد و این استراتژی با موفقیت هایی همراه بوده است.

در آوریل سال 2014، ایران قرارداد نفتی 2.5 میلیارد دلاری با چین را در میدان نفتگی آزادگان لغو کرد.

گمانه زنی ها در رابطه با موفقیت توافق هسته ای و عرض اندام همراه با اعتماد به نفس تهران در مقابل پکن نباید موجب خوشبینی مفرط شود. همانطور که ماه های اخیر نشان داده، چینی ها به سرعت فرصت های دیگری برای بازگشت به شبکه ی انرژی ایران یافته اند.

مذاکرات هسته ای برای دو کشور اهمیت بسیاری دارد و با شکست آن هر دو دچار زیان هایی می شوند. پکن به نفت ایران در جهت تامین سوخت داخلی و شمال ایران برای احیا جاده ابریشم نیازمند است. تهران به بازار انرژی و منفعتی که از قبل توسعه جاده ابریشم بدست می اورد، نیازمند است.