محققان ایرانی در چند قدمی تولید داروی کاهش عوارض دیابت

 محققان در صدد هستند دارویی برای کاهش عوارض جانبی دیابت به تولید برسانند.

امروزه بیماری دیابت به‌عنوان یک معضل در جوامع پیشرفته مطرح است و مطالعات حاکی از افزایش چشمگیر این بیماری در آینده‌ نه‌چندان دور است بنابراین شناخت راه‌هایی برای پیشگیری و مقابله با آن، اهمیت بسیار بالایی در تامین سلامت جامعه‌ بشری دارد.

دیابت بیماری متابولیک رایجی است که در آن قندخون به میزان بالاتر از سطح نرمال آن افزایش پیدا می کند. حضور قند در محیط اطراف پروتئین‌ها منجر ‌به گلایکه‌شدن آن‌ها می‌شود.

گلایکه‌شدن، واکنش غیرآنزیمی و غیراختصاصی بین قندها و پروتئین‌ها است. اتصال قند به پروتئین‌ها باعث تغییرات ساختاری و عملکردی آن‌ها و درنهایت اختلال در سیستم فیزیولوژیک بدن می‌شود. گلایکه‌شدن پروتئین‌ها سرانجام منجر به تولید محصولات هتروژن به‌نام محصولات ‌نهایی‌ گلایکه‌شدن می‌شود. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که AGEها در ایجاد عوارض بسیاری از بیماری‌ها ازجمله دیابت، رتینوپاتی، نفروپاتی، آترواسکلروز، آب مروارید و آلزایمر نقش اساسی ایفا می‌کنند.

شواهد نشان می‌دهند که قند خون بالا باعث افزایش گلایکه شدن پروتئین‌ها در افراد دیابتی می‌شود که عامل اصلی ایجاد و تشدید عوارض دیابت است. بنابراین به‌نظر می‌رسدکاهش میزان گلایکه‌شدن در پروتئین‌ها می‌تواند در کاهش و بهبود عوارض دیابت حائز اهمیت باشد. پروپولیس ماده‌ای طبیعی است که دارای خواص متعدد زیستی ازجمله خاصیت ضداکسیدان قوی می‌باشد، ازین‌رو پتانسیل بالایی جهت مهار گلایکه‌شدن پروتئین‌ها دارد.

در این راستا محققان دانشگاه خوارزمی با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی طرحی با عنوان «تاثیر پروپولیس بر کاهش عوارض جانبی دیابت از طریق اثر بر گلایکه‌شدن هموگلوبین انسانی» را انجام دادند.

امروزه بیماری دیابت به‌عنوان یک معضل در جوامع پیشرفته مطرح است و مطالعات اپیدمیولوژی حاکی از افزایش چشمگیر این بیماری در آینده‌ نه‌چندان دور است. گلایکه‌شدن پروتئین‌ها در بیماران دیابتی اصلی‌ترین عامل بروز عوارض در این بیماران است که موجب بوجود آمدن مشکلات زیادی در بیماران می شود. با انجام مطالعات مختلف داروهای سنتتیک زیادی برای پیشگیری و مقابله با پدیده‌ گلایکه‌شدن طراحی و ساخته شده است اما متاسفانه این داروها دارای عوارض جانبی فراوانی هستند.

به این دلیل هم‌اکنون توجه زیادی به استفاده از مواد طبیعی جهت ساخت دارو برای درمان و جلوگیری از عوارض دیابت معطوف است و اکثر مطالعات امروزی به این سو معطوف شده‌اند.

در این مطالعه اثر پروپولیس و آسپیرین بر روی میزان گلایکه‌شدن هموگلوبین انسانی بررسی شد. از آن‌جایی‌که آسپیرین به‌عنوان پر مصرف‌ترین دارو در جوامع مختلف مطرح است، اطلاعات جدید در مورد این دارو نیاز است تا بتوان در مورد میزان و چگونگی مصرف این دارو تصمیمات صحیح گرفته شود. ازطرفی وجود این دارو در آزمایشات می‌تواند به‌عنوان یک کنترل مثبت تلقی شده و معیاری برای قضاوت در مورد میزان ضدگلایکه‌بودن پروپولیس باشد.

همچنین پروپولیس ترکیب رزینی پیچیده‌ای از ترشحات گیاهان مختلف است که توسط زنبورعسل از جوانه‌ی برگ‌ها و شکاف‌های پوست درختان متنوع جمع‌آوری می‌شود و با داشتن ویژگی‌های زیستی متعدد و خواص درمانی قوی از دیرباز در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفته است و در درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌شده است.

امروزه نیز تحقیقات زیادی جهت استفاده از پروپولیس در درمان سرطان، برخی بیماری‌های عفونی و التهابی و نیز مقابله با آلودگی‌های میکروبی انجام می‌شود و اکثر این مطالعات دارای موفقیت‌های چشمگیر بوده‌اند.

با توجه به این مطلب که اکثر داروهای ضدگلایکه‌ی مطالعه شده دارای خاصیت ضداکسیدانت و ضدالتهاب بوده و این دو ویژگی عامل اصلی خاصیت ضدگلایکه‌بودن این مواد به‌حساب آمده، ازین‌رو پروپولیس نیز با دارا بودن خواص ضدالتهاب و ضداکسیدانتی بسیار قوی می‌تواند دارای خاصیت ضدگلایکه‌کنندگی و درنتیجه کاهش دهنده عوارض دیابت مطرح باشد.

از آنجاییکه گلایکه‌شدن پروتئین ها عامل اصلی ایجاد بسیاری از عوارض دیابت است بنابراین شناخت پدیده گلایکه‌شدن، اثرات آن بر بدن و تاثیر آن در ایجاد بیماری‌های مختلف و در نهایت شناخت راه‌هایی برای پیشگیری و مقابله با آن، اهمیت بسیار بالایی در تامین سلامت جامعه‌ی بشری دارد.

علم داروشناسی جدید در زمینه درمان دیابت، بدلیل عوارض جانبی زیاد ناشی از داروهای شیمیایی دارای خواص ضدگلایکه کنندگی، درصدد یافتن داروها یا ترکیبات طبیعی با این خاصیت است که پروپولیس بدلیل دارا بودن ترکیبات پلی فنولی و در نتیجه خاصیت ضداکسیدانتی و ضدالتهابی، کاندیدای مناسبی جهت داروی ضد گلایکه کنندگی و درنتیجه کاهش عوارض جانبی دیابت است.