روحاني توپ را به زمين آمريكا بيندازد

حسن روحانی پیش از این و در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل از تلاش برای رسیدن به صلح جهانی سخن گفته و تاکید کرده بود که یکی از مهم‌ترین راه‌های رسیدن به این دستاورد مهم، اعتدال است. روحانی در حالی این سخنان را بیان می‌کرد که تجربه دولت یازدهم نشان از موفقیت نسبی در به‌کارگیری اعتدال به مثابه یک روش داشت. در وجه دیگر سخن روحانی در جهانی ارائه می‌شد که همچنان در معرض آشفتگی و کشمکش قرار داشت. بخشی از این آشفتگی در اتحادیه اروپا خود را نشان داد که سرانجام در برگزیت متجلی شد، در وجهی دیگر خیز آرام افراطیون به سوی قدرت بود که هم در اروپا موجب نگرانی بود و هم در آمریکا و با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ به اوج رسید. حسن روحانی به عنوان یک حقوقدان باید به این نکته مهم بپردازد که آمریکا چه سهمی در تشدید آشفتگی و افراط در جهان ایفا کرده است. آمریکایی که همه پرنسیپ‌های شناخته شده جهانی را زیر پا گذاشت و در چند سطح به درگیری‌ها دامن زد. آقای روحانی می‌تواند به خروج عجیب آمریکا از چند پیمان معتبر جهانی اشاره کند. در سوی دیگر باید از این فرصت استفاده کرد و به سیاست‌های خصمانه اقتصادی آمریکا علیه ثبات اقتصادی جهان پرداخت. اگر وضع تعرفه‌های واردات از جمله اختیارات دولت‌ها دانسته شود، آقای روحانی باید سوال کند که دلیل درگیری همه‌جانبه آمریکا با توجه به دامنه‌ای که دلار در اختیار دارد چیست؟ فرصت خوبی فراهم شده که آقای روحانی یادآوری کند که جنگ اقتصادی آمریکا با اتحادیه اروپا که سال‌ها شریک سنتی آمریکا بوده و نبرد تعرفه‌ای با چین که از دوران نیکسون تا قبل از ترامپ به سوی همگرایی اقتصادی حرکت می‌کرده‌اند و یا دست کم درگیری و تنشی بین این دو نبوده، تحریم‌های روسیه، ترکیه و ایران آیا در کنار خروج از پیمان‌های جهانی تلاش آمریکا را برای تسلط یکجانبه برجهان و گلوگاه‌های مهم اقتصادی نشان نمی‌دهد؟

موجودیت شورای امنیت

گرچه از روزی که موضوع ریاست آمریکا بر نشست شورای امنیت مطرح شد، رفتن یا نرفتن حسن روحانی به این اجلاس سوژه داغی برای اظهار نظرهای مختلف بوده، اما حالا که رفتن آقای روحانی قطعی شده، فرصت خوبی به دست آمده تا آقای ‌روحانی به گفته برخی سیاستمداران شناخته شده، توپ را در زمین آمریکا بیندازد. آقای روحانی باید با اشاره به خروج آمریکا از برجام در کنار تاییدهای مکرر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای از پایبندی ایران سخن بگوید و خروج یکجانبه آمریکا از برجام را با خروج آمریکا از پیمان آب و هوایی پاریس طرح کند. اگر شائبه تصمیم‌گیری سیاسی از سوی آمریکا وجود داشته باشد –که دارد- اگر خروج از پیمان‌های اقتصادی متعدد این تصور را به وجود بیاورد که آمریکا نفع خود را در نظر می‌گیرد، خروج از پیمان محیط زیستی پاریس به هیچ شکلی توجیه شدنی نیست. آقای روحانی باید از این تکبر و خود برتربینی آمریکایی سخن بگوید و یادآوری کند که اگر قطعنامه شورای امنیت آنقدر قدرت ندارد که جلو زیاده‌خواهی و خودمحوری کشوری مانند آمریکا را بگیرد، چگونه می‌توان از موجودیت موثر شورای امنیت سخن گفت؟ اگر کشوری در زمان بررسی قطعنامه با آن مخالفت کند یک چیز است و مخالفت با آن، بعد از آنکه به تصویب رسید، چیز دیگری و آقای روحانی باید یادآوری کند که در این صورت همین اتفاقی خواهد افتاد که در شرف وقوع است؛ تهی شدن شورای امنیت از معنا. اینکه از آمریکا از مفاهیم بلندی مانند حقوق بشر به شکل ابزاری استفاده می‌کند و با پشت پا زدن به قطعنامه شورای امنیت، این نهاد مهم جهانی را چنان از مفهوم ساقط می‌کند که در مبارزه با تروریسم نمی‌تواند موضع موثری اتخاذ کند. در حالی که ایران در زمین و روسیه در آسمان توانستند بر تروریست‌های تکفیری و داعش در سوریه غلبه کنند و نگرانی کشورهای منطقه را رفع کنند، واکنش مثبتی به ایران و روسیه نشان داده نمی‌شود.

دوگانگی در رفتار آمریکا

آقای روحانی باید از این فرصت استفاده کرده و یادآوری کند که سازمان ملل و شورای امنیت و حتی یونسکو با روندی که آمریکا در پیش گرفته در معرض عدم کارآمدی قرار دارد و در صورت نیافتن راه حلی مناسب، به تمامی از معنا تهی خواهد شد. آقای روحانی در مقام رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران هم باید این نکته را روشن کند که نهادی بین‌المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل باید بتواند در مقابل یکجانبه‌گرایی آمریکا بایستد و هم بر این مهم انگشت بگذارد که پیش کشیدن تحریم‌های یکجانبه توسط آمریکا، در حالی که کشورهای اروپایی و دو کشور مهم چین و روسیه خود را به برجام ملتزم می‌دانند، تنها و تنها فشار آوردن به مردم و شهروندان ایرانی است و ربطی به مقابله سیاسی با دولت ندارد. آمریکا در سوی دیگر شعارهایی که برای مقابله با ایران مطرح می‌کند، با غارت مفت منابع کشورهای منطقه، سلاح‌های خود را در عوض وارد منطقه کرده و با این کار منطقه را به انباری از باروت تبدیل خواهد کرد. آقای روحانی باید بر این رفتار دوگانه آمریکا تاکید کند. هرچه باشد کشورهای منطقه که قرن‌ها همسایه بوده‌اند، منافع مشترکی دارند و خود می‌توانند درباره این منافع تصمیم بگیرند و دوگانگی رفتار آمریکا موجب برهم خوردن تعادل در منطقه خواهد شد. آقای روحانی باید برساختار تعهدات بین‌المللی تاکید کند و با تاکید بر این مهم، دنیا را به یکجانبه‌گرایی آمریکا توجه دهد. با روشن شدن ماهیت رفتارهای خارج از عرف و اصول توسط آمریکا، با تاکید دوباره بر اعتدال برای رسیدن به صلح جهانی بی‌تردید درگیری‌ها کمتر و کمتر خواهد شد.

سفر به نیویورک؛ اول مهر

معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس‌جمهور اظهار کرد: رئیس‌جمهور کشورمان برای سخنرانی و تبیین مواضع کشورمان در خصوص آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در هفتاد و سومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، یکشنبه اول مهر ماه به نیویورک سفر می‌کند. ایسنا نوشت، پرویز اسماعیلی ضمن اعلام این خبر افزود: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی در این سفر علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی، سخنرانی دیگری نیز در اجلاس صلح برای بزرگداشت نلسون ماندلا در صحن عمومی سازمان ملل خواهد داشت. وی جلسه با مدیران ارشد و نخبگان رسانه‌ای حاضر در نیویورک، نشست با جمعی از نخبگان سیاست خارجی و نیز دیدار با تعدادی از رهبران جوامع اسلامی در آمریکا را از دیگر برنامه‌های رئیس‌جمهور در این سفر اعلام کرد. اسماعیلی همچنین از مصاحبه با برخی رسانه‌های بین‌المللی و نیز برگزاری کنفرانس خبری عمومی در انتهای سفر خبر داد و افزود: روحانی طی سفر به مقر سازمان ملل با تعدادی از سران کشورهای حاضر در مجمع عمومی، دبیرکل سازمان ملل و نیز برخی روسای سازمان‌های بین‌المللی دیدار و گفت‌وگو خواهد داشت. به گفته معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور، بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته روحانی عصر چهارشنبه 4 مهرماه نیویورک را به سوی میهن اسلامی ترک خواهد کرد.

تکذیب هزینه 2 میلیون دلاری

معاون تشریفات رئیس‌جمهور با تکذیب هزینه ۲ میلیون دلاری سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک برای شرکت در مجمع سالیانه سازمان ملل متحد، توضیحاتی در این‌باره ارائه کرد. بهمن حسین‌پور با تکذیب هزینه 2 میلیون دلاری سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک برای شرکت در مجمع سالیانه سازمان ملل متحد و همراهی 100 نفر در هیات همراه روحانی گفت: همانطور که قبلا بارها اعلام شده است رئیس‌جمهوری در صرفه‌جویی هزینه‌های سفرهای داخلی و خارجی اعضای دولت و به خصوص سفرهای مربوط به شخص وی مصر بوده و با جدیت این موضوع را دنبال می‌کند. وی افزود: در سفر امسال نیز هیات رسمی همراه وی 6 نفر بوده و همراهان رئیس‌جمهوری شامل تیم حفاظت، تشریفات و رسانه‌ای به میزان کمتر از یک چهارم همراهان رئیس‌جمهور دولت‌های نهم و دهم است. حسین‌پور تاکید کرد: بنا بر رویه هر ساله، طبق دستور موکد رئیس‌جمهور هزینه‌های سفر در پایین‌ترین میزان و با حداکثر صرفه‌جویی صورت می‌پذیرد. وی تصریح کرد: قطعا معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری پیگیری‌های حقوقی را درخصوص این اظهارات کذب دنبال خواهد کرد.

ملاقات با ترامپ

سخنگوی وزارت خارجه در خصوص دیدار احتمالی رئیس‌جمهور با ترامپ اظهار کرد: هرگز درخواستی از سوی ایران برای ملاقات با آقای ترامپ مطرح نشده است. ایسنا نوشت، بهرام قاسمی، خبر منتشره از سوی یکی از خبرگزاری‌های خارجی به نقل از نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد مبنی بر درخواستی از سوی طرف ایرانی برای ملاقات با رئیس‌جمهور آمریکا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را مضحک و در جهت ایجاد یک فضای روانی با اهداف مشخص خواند و آن‌را تکذیب کرد. وی افزود: اینگونه اظهارات یا خبرسازی‌ها طراحی رسانه‌ای- روانی و نعل وارونه زدن‌های محافل خاصی است که ناشیانه به قلب واقعیات می‌پردازند؛ این روش‌ها کاملا برای ما شناخته شده است و آرشیو ما مشحون از این دست خبرسازی‌هاست.

واکنش ظریف

محمدجواد ظریف به اظهارات یک مقام آمریکایی درباره انعقاد پیمان با ایران واکنش نشان داد. وزیر امورخارجه در واکنش به اظهارات رایان هوک، رئیس‌ گروه اقدام ایران در توئیتر نوشت: «آمریکا برجام را «توافقی شخصی میان دو دولت» خوانده و ادعا کرده که «به دنبال یک پیمان است»؛ غلط است. این یک توافقنامه بین‌المللی است که مورد تایید قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفته است. به علاوه، آمریکا تعهدات پیمانی خود را هم نقض کرده و با دو پرونده در دیوان بین‌المللی دادگستری رو‌به‌روست. ظاهرا آمریکا درخواست برای صلح را فقط به سخره می‌گیرد». چهارشنبه اخیر بود که برایان هوک، معاون وزیر امورخارجه و رئيس کارگروه ایران در وزارت خارجه آمریکا در باره اقداماتی که آمریکا قرار است در قبال ایران انجام دهد صحبت می‌کرد، اما بعد از پایان سخنرانی‌اش، با اعتراض یکی از حاضران مواجه شد. زنی به نام مدئا بنجامین بلافاصله پس از پایان صحبت‌های هوک روی سن آمد و به سیاست خارجی دولت آمریکا اعتراض کرد. او در حالی که تیشرت صورتی رنگی به تن داشت و روی آن به فارسی نوشته شده بود «صلح با ایران» خطاب به هوک گفت: «جامعه جهانی و متحدان ما آلمان و فرانسه و بریتانیا خواستار حفظ توافق هسته‌ای با ایران هستند، اما شما می‌خواهید برای جنگ با ایران پرونده سازی کنید.»

موضع جدید

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب اظهارکرد: اگر روحانی فقط در سال اول ریاست جمهوری خود در این اجلاس شرکت می‌کرد، حضور امسال وی با توجه به ریاست آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل، می‌توانست جدی تلقی شود، اما شرکت هر ساله رئیس‌جمهور در سازمان ملل موجب شده است که حضور وی تشریفاتی تلقی شود. عبد‌ا... ناصری ادامه داد: حضور رئیس‌جمهور در سازمان ملل خوب است، اما به شرط آنکه با دست پر در این اجلاس شرکت کرده و حرف جدیدی برای گفتن داشته باشد، مثلا اعلام کند به عنوان پیش‌شرط مذاکرات، در صورت بازگشت آمریکا به برجام، مذاکره مستقیم با این کشور در دستور کار قرار می‌گیرد. وی تاکید کرد: اگر روحانی چنین حرف‌های جدیدی داشته باشد که توجه جهانیان را جلب کند، حضورش سودمند است در غیر این صورت ممکن است فضای تبلیغاتی علیه کشورمان شکل بگیرد. این فعال سیاسی تصریح کرد: در صورتی که رئیس‌جمهور حرف جدیدی برای گفتن ندارد، با توجه به تسلط ظریف بر دیپلماسی بین‌المللی، او می‌تواند به جای روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند.

الزام حضور

دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی درباره ضرورت حضور رئیس‌جمهور در سازمان ملل، اظهار کرد: حضور ایران در همه مجامع بین‌المللی می‌تواند برای کشور ما مفید و موثر باشد. در مذاکرات برجام دنیا استدلال و منطق ایران را شنید و از ایران حمایت کردند که این دستاورد سیاسی و تبلیغات کمی برای کشورمان نیست. غلامحسین کرباسچی گفت: من معتقدم که در هر مجمع یا نشست بین‌المللی که ایران بتواند حرف و استدلال خود را بیان‌ کند، باید حضور داشته باشد. وی با بیان این که استدلال منطقی شنونده خود را در دنیا دارد، بیان‌ کرد: اگر ایران در سازمان ملل حضور نیابد و پاسخ اتهامات را ندهد، کشور دیگری از ایران حمایت نمی‌کند. کسانی که مدعی دوستی با ایران هستند، در برابر منافع کشور خود، از ایران طرفداری نمی‌کنند. بنابراین باید ایران در این مجامع بین‌المللی حضور یابد و استدلال منطقی خود را به گوش سایر کشورها برساند و پاسخ اتهامات را بدهد.

وحشت از اختلاف

از آنجا که ریاست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر در اختیار ایالات متحده قرار دارد این کشور مشخص‌کننده برنامه‌های این شورا در این ماه خواهد بود. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در توئیتر خود اعلام کرده است که هفته آینده ریاست جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره ایران را به عهده خواهد داشت.این در حالی است که طی روزهای اخیر چند رسانه آمریکایی گزارش داده بودند دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از بیم آشکار شدن اختلافاتش با متحدان اروپایی در موضوع ایران دستورکار جلسه‌ای در شورای امنیت را از تمرکز صرف بر ایران تغییر داده است. از آنجا که ریاست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر در اختیار ایالات متحده قرار دارد این کشور مشخص‌کننده برنامه‌های این شورا در این ماه خواهد بود.

منبع:روزنامه آرمان