بسیاری از فعالان فرهنگ و هنر اذعان می کنند که طی یکسال گذشته با بازگشت آرامش به تمامی عرصه ها و کمرنگ شدن نگاه های امنیتی و حذفی، فضای بهتر و مساعدتری برای فعالیت های فرهنگی و هنری ایجاد شده است.
نگاه و خاطر مردم یکی از مهم ترین دادگاه هایی است که همه ی دولتمردان و
مسوولان در برابر آن پاسخگو هستند. اقدامات مثبت و دستاوردهای مورد انتظار
به نام نیکو در تاریخ یاد می شود و کج روی ها و نادیده گرفتن انتظارات مردم
به طرد از جامعه و بدنامی منجر خواهد شد.
توجه به عرصه ی فرهنگ که می توان آن را زیرساخت اصلی هر جامعه نامید نقش تعیین کننده یی در قضاوت های مردم نسبت به دولت ها دارد و به نظر می رسد دولت یازدهم علی رغم تازه کار بودن، عملکرد قابل قبولی داشته و رضایت نسبی مردم را کسب کرده است.
به جرات می توان گفت که یکی از موفق ترین وزیران در دولت یازدهم «علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است که تلاش های غیر قابل انکاری در راستای تحقق وعده های رییس جمهوری در این بخش کرده است و با وجود کمبود منابع و نیز موانع و کارشکنی های بسیاری که برای تحقق فضای باز فرهنگی در کشور وجود دارد، وزارت ارشاد در دوره جنتی تلاش بسیاری را در این عرصه کرده است. وی در عین حال بیشترین چالش ها را نیز در این مدت تجربه کرده؛ بارها به مجلس رفته، کارت زرد گرفته و به اشاعه ی بی بندباری متهم شده است.
باز کردن فضای فرهنگی و سیاسی از اساسی ترین وعده های روحانی بود که توانست رای حداکثری مردم را برای وی به ارمغان آورد. از همین رو در یک سال گذشته نیز این موضوع بارها مورد تاکید قرار گرفته است.
افزون بر رییس جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد نیز تلاش بسیاری در این زمینه کرده است. برای نمونه وقتی جنتی 18 خرداد امسال برای دومین بار در نشست صبحانه ی کاری با اعضای اتاق بازرگانی ایران حضوریافته بود، با تاکید بر این که در حوزه ی فرهنگ نیاز به فضای باز داریم تا رشد فرهنگی حاصل شود، گفت: رشد فرهنگی در فضای بسته و گلخانه یی شکل نمی گیرد؛ بلکه باید فضای آزاد و تضارب آرا وجود داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد که فضای موجود در کشور مطلوب نیست و هنوز برخی تحمل حرفی متفاوت با سلیقه های خود را ندارند.
جنتی در اوایل تیر ماه نیز با تاکید بر ضرورت باز کردن فضای فرهنگی و با تاکید بر این که معنی فضای باز ولنگاری و هرزگی و فساد و آلوده کردن نسل جوانی که بایستی استعدادش در مسیر صحیح قرار بگیرد، نیست؛ گفته بود که فضای باز فرهنگی به معنای این است که همه ی کسانی که دارای فکر، اندیشه و نظر هستند بتوانند سخن بگویند؛ آزادانه بنویسند و آزادانه نظراتشان را به دیگران منتقل کنند.
جدای از این که این آزادی چقدر فراهم شده و فضای فرهنگی چقدر باز شده است، تکرار این اظهارات در مدتی که از عمر دولت می گذرد این امید را می دهد که تلاش ها متوقف نشده و مسوولان امر وعده هایشان را به یاد دارند.
***خانه سینما، وعده ی محقق شده
روحانی و جنتی بازگشایی خانه ی سینما را کمی بعد از پیروزی در انتخابات در کارنامه ی خود ثبت کردند تا روشن شود، رییس جمهوری که در دوران تبلیغات انتخاباتی درباره ی مسایل سینمایی می گفت که «باید انقلابی در سینما به وجود آید و من نمی بینم چیزی از سینما باقی مانده باشد؛ زیرا امروز مردم از رسانه های دیگر در حال دیدن فیلم های ایرانی هستند؛ بیاییم سینما را به اهالی و آنانی که هنرمند و فیلمساز هستند واگذار کنیم. زیباترین راه برای بیان فرهنگ و ارتقای آن سینماست؛ بگذاریم تشکل های سینمایی آزاد باشند؛ باید به فرهنگ ایرانی و اسلامی توجه کنیم تا سینمای ما در این چارچوب بدرخشد»؛ وعده هایش را فراموش نکرده است.
به این ترتیب خانه ی سینما پس از نزدیک به سه سال تعطیلی همزمان با روز ملی سینما و با حضور گروهی از اعضای این نهاد صنفی 21 شهریور 1392 بازگشایی و بعد از آن جشن ملی روز سینما برگزار شد.
فراموش نکنیم دولتی ها برای تحقق وعده هایی اینچنینی با مشکلات بسیاری رو به رو بوده اند. جنتی که بعد از انتخاب شدن به عنوان وزیر فرهنگ دولت یازدهم اعلام کرده بود که «اجازه نمی دهد افرادی جلوی اکران فیلمی را بگیرند یا با فروش کتابی مخالفت کنند؛ زیرا وزارت ارشاد باید از تمامی مجوزهای صادر شده از طرف این وزارتخانه دفاع کند»؛ بارها در همین زمینه ها مورد انتقاد قرار گرفت.
***بهبود وضعیت نشر
موفقیت های فرهنگی دولت از حوزه ی سینما فراتر هم رفت و جنتی همین شنبه ی گذشته و در جمع اهالی فرهنگ و هنر استان همدان از عملکرد یکساله ی خود گزارش داد و با بیان اینکه در یک سال گذشته امیدواری ایجاد شده تا اهالی فرهنگ و هنر بتوانند اندیشه ها، افکار و هنر خود را عرضه کنند، افزود: گذشته در حوزه فرهنگ نوعی آزادی بیان و آزادی قلم در حوزه های مختلف ایجاد شده تا هنرمندان بدون اینکه با خرده گیری نا به جا روبه رو شوند به فعالیت خود ادامه دهند.
به یاد داریم که یک سال قبل، روحانی در وعده های انتخاباتی خود تنوع بخشی به بخش کتاب را سبب افزایش علاقه نسل جوان به کتاب خوانی می دانست و با تاکید بر این که نباید در انتشار کتاب و ممیزی ها زیاد سخت گیری شود، گفته بود که نظارت را می شود بعد از چاپ نیز صورت داد زیرا چاپ های اول عموما کم تیراژ هستند.
اکنون و بعد از یک سال جنتی در گزارش سالیانه ی خود به همین موضوع اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات اساسی که نویسندگان در گذشته داشتند بررسی کتاب توسط افرادی بود که دانش لازم را نداشتند و با خرده گیری های نابجا نمی گذاشتند مجوز کتاب صادر شود. هیات نظارت بر کتاب سه سال تشکیل نشده بود اما با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید جمع کثیری از شخصیت های بارز و برجسته در حوزه کتاب کودک، سیاست، دین، اقتصاد و سایر مباحث برای نظارت بر چاپ کتاب انتخاب شدند و بسیاری از کتاب هایی که مجوز چاپ آن ها صادر نمی شد به چاپ رسید.
ناشران و فعالان حوزه ی کتاب در یک ماه اخیر خبر خوش دیگری نیز شنیده بودند که از تلاش های دولت یازدهم برای کاهش مشکلات این بخش حکایت می کرد. در نیمه ی مرداد و در نشست بررسی وضعیت معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان کشور بود که سرانجام رییس سازمان امور مالیاتی کشور بعد از چند سال پذیرفت پای نامه یی را که بر مبنای آن کتابفروشان هم مشمول معافیت مالیاتی می شوند، امضا کند تا بعد از آن توافقنامه ی نهایی با امضای وزیران اقتصاد و دارایی و فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اجرا ابلاغ شود.
یک ماه قبل از آن نیز جنتی در جریان بازدید از کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی ایران از کاهش زمان بررسی کتاب در دوره ی جدید به یک ماه خبر داد و گفت: گشایش های بسیار خوبی نیز در حوزه ی مجوز کتاب ایجاد شده است.
***چالش های وزیر فرهنگ
موضوع ممنوع القلم ها چیزی بود که روحانی در مبارزات انتخاباتی بارها به آن پرداخته بود و در گزارش صدروزگی دولت نیز بار دیگر مورد تاکید قرار گرفت. رییس جمهوری در آن برنامه ی تلویزیونی خیلی شفاف گفت: خیلی از نویسنده ها ممنوع القلم شده بودند و ما آن ها را به صریح القلم تبدیل کردیم. بروند قلم بزنند و هر چه می خواهند بنویسند؛ البته در چارچوب قانون و خود آن ها اهل این کشور هستند و وطن دوست هستند و علاقه مند به این کشور هستند.
مخالفان دولت در مقابل این حرف ها و در حقیقت این خط و مشی دولت ساکت نماندند. به عنوان نمونه «رضا غلامی» رییس مرکز پژوهش های فرهنگی اجتماعی «صدرا» در یادداشتی، نسبت به این سخنان رییس جمهوری واکنش نشان داد و گفت که نویسنده ی ممنوع القلم وجود ندارد و چنین تعبیری زاییده ی توهمات مشاوران رییس جمهوری است.
«سیدمحمد حسینی» وزیر ارشاد دولت دهم نیز طی مصاحبه ی مفصلی با روزنامه ی جام جم در این خصوص گفت: تاکنون درباره ی نویسندگان ممنوع القلم در وزارت ارشاد نشنیده ام.
این جار و جنجال ها باعث شد تا در نهایت مسوولان وزارت ارشاد دست به کار شوند و «سیدعباس صالحی» معاون فرهنگی وزیر ارشاد در گفت و گویی که نهم دی ماه پارسال با روزنامه ی «ایران» داشت به صراحت از فهرست سیاهی سخن گفت که در آن نویسندگان ممنوع القلم درج شده بود.
به این ترتیب ممنوع القلم ها از سایه بیرون آمدند و دولت یازدهم نیز از رو به رو شدن با نقدهای تند مخالفان در این خصوص سربلند بیرون آمد.
یکی دیگر از چالش های فرهنگی دولت اعتدال گرا در یک سال گذشته در حوزه ی موسیقی و از همان اظهار نظر علی جنتی در مورد تک خوانی بانوان آغاز شد.
مهر ماه سال قبل بود که وزیر فرهنگ و ارشاد در مراسم رونمایی از بزرگترین نهج البلاغه در پاسخ به یکی از سوالات خبرنگاران در خصوص تک خوانی زنان گفت که «در این خصوص علما اختلاف نظر دارند و اگر به فساد منجر نشود، اشکال ندارد.» این اظهار نظر آقای وزیر باعث شد تا موضوع به مجلس کشیده و در نهایت به کارت زرد ختم شود.
انتشار خبری مبنی بر حضور جنتی در یک کنسرت با تک خوانی زنان به این چالش دامن زد. این خبر صحت نداشت و «بابک دربیگی» رییس روابط عمومی وزارت ارشاد نیز بلافاصله در یک بیانیه ی کوتاه اعلام کرد که خبر مذکور صرفا یک شایعه بی پایه و اساس است.
با این حال این مساله بهانه ی لازم به دست مخالفان دولت داده بود و وزیر را با اتهام ترویج اباحه گری به مجلس فراخواندند. «حمید رسایی» نماینده ی نزدیک به طیف پایداری از توضیحات جنتی در این خصوص قانع نشد و کار به صحن علنی کشید.
در آن جلسه ی علنی موضوع تساهل و تسامح در برابر توهین به مقدسات نیز به بهانه ی مطلب منتشر شده در روزنامه ی «بهار» نیز مطرح شد. سوال کنندگان در حالی که از توقیف این روزنامه به قدر کافی راضی نشده بودند از جنتی می خواستند توضیح دهد که چرا در جلسه ی هیات نظارت بر مطبوعات به نفع روزنامه نظر داده است!
به هر حال حمید رسایی باز هم از توضیحات وزیر قانع نشد و جنتی را با کارت زرد راهی کرد. اما همین کارت زرد نشانه ی خوبی برای مردم بود تا مطمئن شوند که دولت یازدهم در راستای آزاد کردن فضای مطبوعات و هنر در تلاش است.
***نگرانی های فرهنگی
بحث نگرانی های فرهنگی نیز از اسفند ماه آغاز شده است؛ بعد از آن که رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری به جایگاه و اهمیت فرهنگ در نظام اسلامی اشاره کردند و فرمودند: یک مساله هم مساله ی فرهنگ است؛ که آقایان هم حالا معلوم شد که نگرانی دارید، بنده هم نگرانم. مساله ی فرهنگ، مساله ی مهمی است. اساس این ایستادگی، این حرکت و در نهایت ان شاءالله پیروزی، بر حفظ فرهنگ اسلامی و انقلابی است و تقویت جناح فرهنگی مؤمن، تقویت این نهال هایی که روییده است در عرصه ی فرهنگ ... اگر رخنه ای در فرهنگ ایجاد شود مثل مشکلات اقتصادی نیست که بتوان با سبد کالا و یارانه نقدی آن را رفع کرد.
وزارت ارشاد بعد از آن بیانیه یی صادر و اعلام کرد: سخنان حکمت آمیز رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار نمایندگان محترم مجلس خبرگان، همچون همیشه روشنگر مسیر حرکت کشور به ویژه در حوزه فرهنگ بوده و دیدگاه حکیمانه، عالمانه و واقع بینانه معظم له راهگشای مدیران فرهنگی کشور و همه اهل فرهنگ و هنر به افق های رشد و تعالی است و بر عزم و همت آنان در صیانت از هویت دینی، ملی و انقلابی کشور خواهد افزود.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از صدور این بیانیه در یک نشست خبری گفت: به مقام معظم رهبری گفتم که نه وزرای قبلی و نه من نمی توانیم دغدغه های فرهنگی کشور را به طور کامل برطرف کنیم چون کار پیچیده یی است.
این حرف جنتی در کنار بهانه های دیگر مانند پرداختن وزارت ارشاد به مسایل حاشیه یی همچون پیگیری مجوز رمان «زوال کلنل»، برداشتن ممیزی ها، خواننده تک خوان زن، اکران فیلمهای سیاه و حاشیه دار و... قرار گرفت و تا کسانی که با تکرارهای مداوم بخشی از فرمایشات رهبری قصد دارند خود را در دایره ی وفاداران و دولت را بیرون از این دایره نگاه دارند، مساله ی نگرانی های فرهنگی را به این سادگی ها رها نکنند.
دلواپسی ها از سیاست خارجی به عرصه ی فرهنگ نیز کشیده شد و در نهایت علی جنتی در یادداشتی که در سایت دولت منتشر کرد، با اشاره به دو تجمع دلواپسان در حوزه ی سیاست خارجی و فرهنگ، مخالفان را بر مبنای واقعیت های جامعه و رهنمودهای مقام معظم رهبری به چالش کشید.
وزیر فرهنگ و ارشاد روحانی در این یادداشت تاکید کرد: ما نیز نگرانیم که برخی از رسانه ها و مطبوعات و پایگاه های خبری که احیانا از بودجه ی عمومی کشور نیز استفاده می کنند و خود را وابسته به نهادهای ارزشی می دانند، با دست زدن به جعل، تحریف و گزینش اخبار و گزارش ها، اذهان عمومی را نسبت به روند فعالیت های فرهنگی در کشور دچار تشویش کرده اند. ما نیز نگرانیم که برخی از بزرگان و اهل نظر بدون تحقیق و بررسی در مورد اخبار و گزارش هایی که توسط برخی از جریانات سیاسی به منظور بیرون راندن رقبای خود از صحنه ساخته و پرداخته می شود آن را مورد پذیرش قرار داده و براساس آن قضاوت می کنند.
***از فیلترینگ تا رسانه ملی
روحانی از همان دوران تبلیغات انتخاباتی نسبت به عملکرد صدا و سیما انتقاداتی داشت و تاکید کرده بود که صدا و سیما باید تولیداتش را در دنیای رقابتی تولید کند و این تولید باید باکیفیت باشد.
وی بارها گفته بود که رسانه ها باید دارای چارچوب باشند و بدون چارچوب نمی توان کار کرد؛ مگر می شود با حیثیت مردم در رسانه ها بازی کرد؟ نه رسانه ی ملی و نه رسانه ی غیر ملی حق ندارند با آبروی افراد بازی کنند.
روحانی حتی در یکی از همایش های انتخاباتی گفت: صداوسیما عجب اخلاقی نشان داد و از جمعیت 40هزار نفری همایش ما در تهران! تنها تصویر من را در گوشه ای از سالن که چند خواهر نشسته بودند نشان داد.
روحانی که در دوران انتخابات و با توجه به نحوه ی عمل رسانه ی ملی در دولت قبل معتقد بود که وظیفه ی رسانه ی ملی تنها بلندگو و بوق خالی دولت بودن نیست؛ با گذشت یک سال از دولت یازدهم از همین رسانه گله دارد که چرا موفقیت های دولت را منعکس نمی کند.
رییس جمهوری هفته ی گذشته و در آستانه ی هفته ی دولت بار دیگر از عملکرد صدا و سیما انتقاد کرد و با تاکید بر اینکه کارهای بسیار بزرگی با وجود تحریم ها در کشور انجام شده است، گفت: رسانه ی ملی حاضر نیست خدمات دولت را برای مردم تبیین کند و دولت از لحاظ تبلیغاتی دست تنهاست.
روحانی افزود: متاسفانه خدمات دولت برای مردم بیان نمی شود و این بر خلاف تاکید امام راحل است. امام (ره) همواره تاکید می کردند که دولت باید خدماتش را به مردم بگوید و خدمات دولت باید در صدا وسیما به خوبی منعکس شود و رسانه ها باید خدمات دولت را برای مردم تشریح کنند اما درباره ی اینکه چرا نمی گذارند همه ی خدمات دولت برای مردم تبیین شود، به موقع سخن خواهم گفت.
روحانی که قبل از رییس جمهوری شدن مدعی بود که «نمی شود دروازه ی ورود صدا و تصویر رسانه ها را به کشور بست؛ چرا که امکان پذیر نیست و تنها راه کند کردن اثر رسانه های دیگر فعال تر و قوی تر کردن رسانه های داخلی است»، در یک سال گذشته نیز در همین راستا اظهارات و اقداماتی داشته است که نشان می دهد حرف هایش را به یاد دارد.
راه اندازی صفحه های شخصی وزیران دولت در شبکه های اجتماعی نظیر فیس بوک و ارتباط مستقیم با کاربران این شبکه ها، باعث شد که رفع فیلتر شبکه های اجتماعی به بحث داغ روزهای نخست دولت شود و مردم امیدوار باشند که وی بعد از پیروزی در انتخابات نیز مخالفت با فیلتر شبکه های اجتماعی را از یاد نبرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد نیز چندیدن بار موضع گیری هایی در همین خصوص داشته است و مورد انتقاد مخالفان دولت قرار گرفته است. جنتی در نشست با پارلمان بخش خصوصی در خرداد امسال، گفت: ظاهرا این گونه است که برخی افراد با هر پدیده ی جدیدی مخالفت می کنند ولی آب که از سرمان گذشت و به تدریج آن را قبول می کنند؛ مانند ویدیو و فکس.
جنتی پیش از آن نیز در حاشیه ی نشستی با فعالان رسانه های دیجیتال نیز خواستار اقداماتی برای کاهش محدودیت دسترسی به سایت های اینترنتی و استفاده از شبکه های اجتماعی شده و گفته بود که «فیسبوک» باید برای همه قابل دسترسی باشد.
وی افزود: با مجموعه دوستانی که در کمیته ی تعیین مصادیق مجرمانه هستند باید صحبت شود تا نه تنها فیسبوک بلکه سایر شبکه های اجتماعی هم قابل دسترسی شوند و قید غیرقانونی برای دسترسی به آنها برداشته شود.
جنتی همچنین در مورد محدودیت دسترسی به سایت های اینترنتی گفت که باید فیلترینگ این سایت ها به حداقل ممکن و به موارد ضروری کاهش یابد.
وزیر ارشاد حتی در بخش دیگری از اظهارات خود، به استفاده از تلویزیون های ماهواره ای در ایران پرداخت و گفت که ایجاد پارازیت، ممانعت از دسترسی به شبکه های ماهواره ای نمی تواند تاثیرگذار باشد و باید به فکر راه حل باشیم و با تولید محتوای جذاب و مفید، مانع استفاده از تلویزیون بیگانه و رسانه های دیجیتال خارجی شویم.
با این حال برخی معتقدند تاکنون در عمل تلاش دولت برای بهبود وضعیت فیلترینگ و دسترسی بیشتر به شبکه های اجتماعی، به نتیجه روشنی نرسیده است. هرچند آنطور که به تازگی وزیر ارشاد اعلام کرد، قرار است آیین نامه ی جدیدی در این زمینه تدوین شود.این موضوع دیگر چندان از سوی دولت دنبال نمی شود و ظاهرا دولتمردان به عضویت در شبکه های اجتماعی به عنوان نمادی از آنچه که دولت یازدهم به آن معتقد است بسنده کرده اند. در مورد صدا و سیما و تغییر نگاه در این سازمان و رفع نگرانی دولتی ها نیز هنوز تغییری حاصل نشده است.
***وعده های رسانه یی و توقیف ها
انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران، نهاد صنفی و سراسری روزنامه نگاران در ایران بود که در مهرماه سال 1376 پس از روی کار آمدن «سیدمحمد خاتمی» به عنوان رییس جمهوری تاسیس و در چهارم تیر 1387 توسط دیوان عدالت اداری منحل شد.
با پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 انتظار می رفت که تغییراتی در شرایط انجمن صنفی روزنامه نگاران به وجود آید؛ زیرا وی علاوه بر وعده های انتخاباتی در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران در قامت رییس جمهوری بر این موضوع تاکید کرد و در پاسخ به درخواست خبرنگار روزنامه ی «بهار»، مبنی بر اینکه امید را به خانواده و انجمن روزنامه نگاران برگردانید، اظهار داشت: امید را مردم باید برگرداندند و هر انجمنی را طبق قانون باید فعال بکنیم. این انجمن های صنفی بهترین راه اداره مسایل جامعه هستند.
این اظهار نظر نه تنها در ایران که در جهان بازتاب گسترده یی یافت و فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران بلافاصله در نامه یی به روحانی، بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران را خواستار شد. حتی وزارت اطلاعات نیز اعلام کرد که هیچ شکایتی از انجمن صنفی ندارد. اما بعد از چند ماه و در آبان 92 «غلامحسین محسنی اژه ای» سخنگوی قوه ی قضاییه آب پاکی را روی دست فعالان عرصه رسانه ریخت و اعلام کرد که انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران حق فعالیت ندارد.
بعد از بازگشایی خانه سینما امید به حل و فصل مشکل انجمن صنفی روزنامه نگاران نیز بیشتر شد اما فعلا خبری از بازگشایی این انجمن نیست.
علی جنتی چندی قبل در حاشیه مراسم رونمایی از جلد اول دانشنامه مطبوعات ایران که در دفتر کار وی در بهارستان برگزار شد، در پاسخ خبرنگاری در این زمینه گفت: اگر قرار باشد دولت با این مساله روبرو شود، یک وزارتخانه مربوط به آن وزارت ارشاد است و یک وزارتخانه دیگر، وزارت کار است. دولت هیچ مشکلی در بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران ندارد.
چندی پیش حتی 772 نفره از روزنامه نگاران نامه یی را به روحانی فرستادند و از وی خواستند تا در این زمینه اقدام عملی انجام دهد.
موضوع بازگشایی انجمن با شروع سال جدید نیز با جدیت از سوی دولتمردان پیگیری شد و «علی ربیعی» وزیر کار در روزهای پایانی فروردین در دیداری با خبرنگاران خواستار همکاری فعالان عرصه ی خبر و رسانه در راستای ایجاد تشکلی برای صنف قلم شد.
این اظهارات ربیعی نیز تا کنون نتیجه یی در بر نداشته است و به این ترتیب بعد از گذشت یک سال روزنامه نگاران هنوز چشم انتظار تحقق این وعده هستند.
با وجود تاکید مقام های دولت بر ضرورت فعالیت آزادانه ی مطبوعات و مخالفت صریح رییس جمهوری با توقیف مطبوعات، با این وجود برخی روزنامه ها بر اساس نظر نهادهای وابسته به قوه قضاییه با توقیف روبه رو شدند.
در همین حال ارایه ی پیش نویس لایحه ی تشکیل سازمان نظام جامع رسانه یی از دیگر اقدامات دولت یازدهم در حوزه ی مطبوعات و رسانه است . این پیش نویس که از طرف معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد ارایه شد، با واکنش های بسیاری در فضای رسانه ها رو به رو شده است و بسیاری معتقدند در روند تدوین آن با اهالی رسانه مشورت نشده و با اجرا شدن آن، روند فعالیت مطبوعات بویژه در بخش خصوصی با چالش های بسیاری رو به رو خواهد شد.
البته معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد نیز با هدف بررسی همین واکنش ها و نظرات، این پیش نویس را منتشر کرده است و این احتمال بالاست که این متن با تغییرات بسیاری رو به رو شود.
دولت یازدهم با همه ی فراز و نشیب ها راهی را که یک سال قبل در عرصه ی فرهنگ آغاز کرد، ادامه می دهد. در این میان مطبوعات و رسانه ها به اندازه ی سینما، برنامه های هنری و ممیزی های کتاب خوش اقبال نبوده اند اما این مانع از دیده شدن تلاش ها و موفقیت های دولت نمی شود. شاهدیم که عملکرد یک ساله ی دولت بیش از وعده های انتخاباتی امید به بهبود فضای فرهنگی و آزادی رسانه ایی را در دل فعالان این عرصه و مردم ایجاد کرده است.
توجه به عرصه ی فرهنگ که می توان آن را زیرساخت اصلی هر جامعه نامید نقش تعیین کننده یی در قضاوت های مردم نسبت به دولت ها دارد و به نظر می رسد دولت یازدهم علی رغم تازه کار بودن، عملکرد قابل قبولی داشته و رضایت نسبی مردم را کسب کرده است.
به جرات می توان گفت که یکی از موفق ترین وزیران در دولت یازدهم «علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است که تلاش های غیر قابل انکاری در راستای تحقق وعده های رییس جمهوری در این بخش کرده است و با وجود کمبود منابع و نیز موانع و کارشکنی های بسیاری که برای تحقق فضای باز فرهنگی در کشور وجود دارد، وزارت ارشاد در دوره جنتی تلاش بسیاری را در این عرصه کرده است. وی در عین حال بیشترین چالش ها را نیز در این مدت تجربه کرده؛ بارها به مجلس رفته، کارت زرد گرفته و به اشاعه ی بی بندباری متهم شده است.
باز کردن فضای فرهنگی و سیاسی از اساسی ترین وعده های روحانی بود که توانست رای حداکثری مردم را برای وی به ارمغان آورد. از همین رو در یک سال گذشته نیز این موضوع بارها مورد تاکید قرار گرفته است.
افزون بر رییس جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد نیز تلاش بسیاری در این زمینه کرده است. برای نمونه وقتی جنتی 18 خرداد امسال برای دومین بار در نشست صبحانه ی کاری با اعضای اتاق بازرگانی ایران حضوریافته بود، با تاکید بر این که در حوزه ی فرهنگ نیاز به فضای باز داریم تا رشد فرهنگی حاصل شود، گفت: رشد فرهنگی در فضای بسته و گلخانه یی شکل نمی گیرد؛ بلکه باید فضای آزاد و تضارب آرا وجود داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد که فضای موجود در کشور مطلوب نیست و هنوز برخی تحمل حرفی متفاوت با سلیقه های خود را ندارند.
جنتی در اوایل تیر ماه نیز با تاکید بر ضرورت باز کردن فضای فرهنگی و با تاکید بر این که معنی فضای باز ولنگاری و هرزگی و فساد و آلوده کردن نسل جوانی که بایستی استعدادش در مسیر صحیح قرار بگیرد، نیست؛ گفته بود که فضای باز فرهنگی به معنای این است که همه ی کسانی که دارای فکر، اندیشه و نظر هستند بتوانند سخن بگویند؛ آزادانه بنویسند و آزادانه نظراتشان را به دیگران منتقل کنند.
جدای از این که این آزادی چقدر فراهم شده و فضای فرهنگی چقدر باز شده است، تکرار این اظهارات در مدتی که از عمر دولت می گذرد این امید را می دهد که تلاش ها متوقف نشده و مسوولان امر وعده هایشان را به یاد دارند.
***خانه سینما، وعده ی محقق شده
روحانی و جنتی بازگشایی خانه ی سینما را کمی بعد از پیروزی در انتخابات در کارنامه ی خود ثبت کردند تا روشن شود، رییس جمهوری که در دوران تبلیغات انتخاباتی درباره ی مسایل سینمایی می گفت که «باید انقلابی در سینما به وجود آید و من نمی بینم چیزی از سینما باقی مانده باشد؛ زیرا امروز مردم از رسانه های دیگر در حال دیدن فیلم های ایرانی هستند؛ بیاییم سینما را به اهالی و آنانی که هنرمند و فیلمساز هستند واگذار کنیم. زیباترین راه برای بیان فرهنگ و ارتقای آن سینماست؛ بگذاریم تشکل های سینمایی آزاد باشند؛ باید به فرهنگ ایرانی و اسلامی توجه کنیم تا سینمای ما در این چارچوب بدرخشد»؛ وعده هایش را فراموش نکرده است.
به این ترتیب خانه ی سینما پس از نزدیک به سه سال تعطیلی همزمان با روز ملی سینما و با حضور گروهی از اعضای این نهاد صنفی 21 شهریور 1392 بازگشایی و بعد از آن جشن ملی روز سینما برگزار شد.
فراموش نکنیم دولتی ها برای تحقق وعده هایی اینچنینی با مشکلات بسیاری رو به رو بوده اند. جنتی که بعد از انتخاب شدن به عنوان وزیر فرهنگ دولت یازدهم اعلام کرده بود که «اجازه نمی دهد افرادی جلوی اکران فیلمی را بگیرند یا با فروش کتابی مخالفت کنند؛ زیرا وزارت ارشاد باید از تمامی مجوزهای صادر شده از طرف این وزارتخانه دفاع کند»؛ بارها در همین زمینه ها مورد انتقاد قرار گرفت.
***بهبود وضعیت نشر
موفقیت های فرهنگی دولت از حوزه ی سینما فراتر هم رفت و جنتی همین شنبه ی گذشته و در جمع اهالی فرهنگ و هنر استان همدان از عملکرد یکساله ی خود گزارش داد و با بیان اینکه در یک سال گذشته امیدواری ایجاد شده تا اهالی فرهنگ و هنر بتوانند اندیشه ها، افکار و هنر خود را عرضه کنند، افزود: گذشته در حوزه فرهنگ نوعی آزادی بیان و آزادی قلم در حوزه های مختلف ایجاد شده تا هنرمندان بدون اینکه با خرده گیری نا به جا روبه رو شوند به فعالیت خود ادامه دهند.
به یاد داریم که یک سال قبل، روحانی در وعده های انتخاباتی خود تنوع بخشی به بخش کتاب را سبب افزایش علاقه نسل جوان به کتاب خوانی می دانست و با تاکید بر این که نباید در انتشار کتاب و ممیزی ها زیاد سخت گیری شود، گفته بود که نظارت را می شود بعد از چاپ نیز صورت داد زیرا چاپ های اول عموما کم تیراژ هستند.
اکنون و بعد از یک سال جنتی در گزارش سالیانه ی خود به همین موضوع اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات اساسی که نویسندگان در گذشته داشتند بررسی کتاب توسط افرادی بود که دانش لازم را نداشتند و با خرده گیری های نابجا نمی گذاشتند مجوز کتاب صادر شود. هیات نظارت بر کتاب سه سال تشکیل نشده بود اما با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید جمع کثیری از شخصیت های بارز و برجسته در حوزه کتاب کودک، سیاست، دین، اقتصاد و سایر مباحث برای نظارت بر چاپ کتاب انتخاب شدند و بسیاری از کتاب هایی که مجوز چاپ آن ها صادر نمی شد به چاپ رسید.
ناشران و فعالان حوزه ی کتاب در یک ماه اخیر خبر خوش دیگری نیز شنیده بودند که از تلاش های دولت یازدهم برای کاهش مشکلات این بخش حکایت می کرد. در نیمه ی مرداد و در نشست بررسی وضعیت معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان کشور بود که سرانجام رییس سازمان امور مالیاتی کشور بعد از چند سال پذیرفت پای نامه یی را که بر مبنای آن کتابفروشان هم مشمول معافیت مالیاتی می شوند، امضا کند تا بعد از آن توافقنامه ی نهایی با امضای وزیران اقتصاد و دارایی و فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اجرا ابلاغ شود.
یک ماه قبل از آن نیز جنتی در جریان بازدید از کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی ایران از کاهش زمان بررسی کتاب در دوره ی جدید به یک ماه خبر داد و گفت: گشایش های بسیار خوبی نیز در حوزه ی مجوز کتاب ایجاد شده است.
***چالش های وزیر فرهنگ
موضوع ممنوع القلم ها چیزی بود که روحانی در مبارزات انتخاباتی بارها به آن پرداخته بود و در گزارش صدروزگی دولت نیز بار دیگر مورد تاکید قرار گرفت. رییس جمهوری در آن برنامه ی تلویزیونی خیلی شفاف گفت: خیلی از نویسنده ها ممنوع القلم شده بودند و ما آن ها را به صریح القلم تبدیل کردیم. بروند قلم بزنند و هر چه می خواهند بنویسند؛ البته در چارچوب قانون و خود آن ها اهل این کشور هستند و وطن دوست هستند و علاقه مند به این کشور هستند.
مخالفان دولت در مقابل این حرف ها و در حقیقت این خط و مشی دولت ساکت نماندند. به عنوان نمونه «رضا غلامی» رییس مرکز پژوهش های فرهنگی اجتماعی «صدرا» در یادداشتی، نسبت به این سخنان رییس جمهوری واکنش نشان داد و گفت که نویسنده ی ممنوع القلم وجود ندارد و چنین تعبیری زاییده ی توهمات مشاوران رییس جمهوری است.
«سیدمحمد حسینی» وزیر ارشاد دولت دهم نیز طی مصاحبه ی مفصلی با روزنامه ی جام جم در این خصوص گفت: تاکنون درباره ی نویسندگان ممنوع القلم در وزارت ارشاد نشنیده ام.
این جار و جنجال ها باعث شد تا در نهایت مسوولان وزارت ارشاد دست به کار شوند و «سیدعباس صالحی» معاون فرهنگی وزیر ارشاد در گفت و گویی که نهم دی ماه پارسال با روزنامه ی «ایران» داشت به صراحت از فهرست سیاهی سخن گفت که در آن نویسندگان ممنوع القلم درج شده بود.
به این ترتیب ممنوع القلم ها از سایه بیرون آمدند و دولت یازدهم نیز از رو به رو شدن با نقدهای تند مخالفان در این خصوص سربلند بیرون آمد.
یکی دیگر از چالش های فرهنگی دولت اعتدال گرا در یک سال گذشته در حوزه ی موسیقی و از همان اظهار نظر علی جنتی در مورد تک خوانی بانوان آغاز شد.
مهر ماه سال قبل بود که وزیر فرهنگ و ارشاد در مراسم رونمایی از بزرگترین نهج البلاغه در پاسخ به یکی از سوالات خبرنگاران در خصوص تک خوانی زنان گفت که «در این خصوص علما اختلاف نظر دارند و اگر به فساد منجر نشود، اشکال ندارد.» این اظهار نظر آقای وزیر باعث شد تا موضوع به مجلس کشیده و در نهایت به کارت زرد ختم شود.
انتشار خبری مبنی بر حضور جنتی در یک کنسرت با تک خوانی زنان به این چالش دامن زد. این خبر صحت نداشت و «بابک دربیگی» رییس روابط عمومی وزارت ارشاد نیز بلافاصله در یک بیانیه ی کوتاه اعلام کرد که خبر مذکور صرفا یک شایعه بی پایه و اساس است.
با این حال این مساله بهانه ی لازم به دست مخالفان دولت داده بود و وزیر را با اتهام ترویج اباحه گری به مجلس فراخواندند. «حمید رسایی» نماینده ی نزدیک به طیف پایداری از توضیحات جنتی در این خصوص قانع نشد و کار به صحن علنی کشید.
در آن جلسه ی علنی موضوع تساهل و تسامح در برابر توهین به مقدسات نیز به بهانه ی مطلب منتشر شده در روزنامه ی «بهار» نیز مطرح شد. سوال کنندگان در حالی که از توقیف این روزنامه به قدر کافی راضی نشده بودند از جنتی می خواستند توضیح دهد که چرا در جلسه ی هیات نظارت بر مطبوعات به نفع روزنامه نظر داده است!
به هر حال حمید رسایی باز هم از توضیحات وزیر قانع نشد و جنتی را با کارت زرد راهی کرد. اما همین کارت زرد نشانه ی خوبی برای مردم بود تا مطمئن شوند که دولت یازدهم در راستای آزاد کردن فضای مطبوعات و هنر در تلاش است.
***نگرانی های فرهنگی
بحث نگرانی های فرهنگی نیز از اسفند ماه آغاز شده است؛ بعد از آن که رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری به جایگاه و اهمیت فرهنگ در نظام اسلامی اشاره کردند و فرمودند: یک مساله هم مساله ی فرهنگ است؛ که آقایان هم حالا معلوم شد که نگرانی دارید، بنده هم نگرانم. مساله ی فرهنگ، مساله ی مهمی است. اساس این ایستادگی، این حرکت و در نهایت ان شاءالله پیروزی، بر حفظ فرهنگ اسلامی و انقلابی است و تقویت جناح فرهنگی مؤمن، تقویت این نهال هایی که روییده است در عرصه ی فرهنگ ... اگر رخنه ای در فرهنگ ایجاد شود مثل مشکلات اقتصادی نیست که بتوان با سبد کالا و یارانه نقدی آن را رفع کرد.
وزارت ارشاد بعد از آن بیانیه یی صادر و اعلام کرد: سخنان حکمت آمیز رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار نمایندگان محترم مجلس خبرگان، همچون همیشه روشنگر مسیر حرکت کشور به ویژه در حوزه فرهنگ بوده و دیدگاه حکیمانه، عالمانه و واقع بینانه معظم له راهگشای مدیران فرهنگی کشور و همه اهل فرهنگ و هنر به افق های رشد و تعالی است و بر عزم و همت آنان در صیانت از هویت دینی، ملی و انقلابی کشور خواهد افزود.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از صدور این بیانیه در یک نشست خبری گفت: به مقام معظم رهبری گفتم که نه وزرای قبلی و نه من نمی توانیم دغدغه های فرهنگی کشور را به طور کامل برطرف کنیم چون کار پیچیده یی است.
این حرف جنتی در کنار بهانه های دیگر مانند پرداختن وزارت ارشاد به مسایل حاشیه یی همچون پیگیری مجوز رمان «زوال کلنل»، برداشتن ممیزی ها، خواننده تک خوان زن، اکران فیلمهای سیاه و حاشیه دار و... قرار گرفت و تا کسانی که با تکرارهای مداوم بخشی از فرمایشات رهبری قصد دارند خود را در دایره ی وفاداران و دولت را بیرون از این دایره نگاه دارند، مساله ی نگرانی های فرهنگی را به این سادگی ها رها نکنند.
دلواپسی ها از سیاست خارجی به عرصه ی فرهنگ نیز کشیده شد و در نهایت علی جنتی در یادداشتی که در سایت دولت منتشر کرد، با اشاره به دو تجمع دلواپسان در حوزه ی سیاست خارجی و فرهنگ، مخالفان را بر مبنای واقعیت های جامعه و رهنمودهای مقام معظم رهبری به چالش کشید.
وزیر فرهنگ و ارشاد روحانی در این یادداشت تاکید کرد: ما نیز نگرانیم که برخی از رسانه ها و مطبوعات و پایگاه های خبری که احیانا از بودجه ی عمومی کشور نیز استفاده می کنند و خود را وابسته به نهادهای ارزشی می دانند، با دست زدن به جعل، تحریف و گزینش اخبار و گزارش ها، اذهان عمومی را نسبت به روند فعالیت های فرهنگی در کشور دچار تشویش کرده اند. ما نیز نگرانیم که برخی از بزرگان و اهل نظر بدون تحقیق و بررسی در مورد اخبار و گزارش هایی که توسط برخی از جریانات سیاسی به منظور بیرون راندن رقبای خود از صحنه ساخته و پرداخته می شود آن را مورد پذیرش قرار داده و براساس آن قضاوت می کنند.
***از فیلترینگ تا رسانه ملی
روحانی از همان دوران تبلیغات انتخاباتی نسبت به عملکرد صدا و سیما انتقاداتی داشت و تاکید کرده بود که صدا و سیما باید تولیداتش را در دنیای رقابتی تولید کند و این تولید باید باکیفیت باشد.
وی بارها گفته بود که رسانه ها باید دارای چارچوب باشند و بدون چارچوب نمی توان کار کرد؛ مگر می شود با حیثیت مردم در رسانه ها بازی کرد؟ نه رسانه ی ملی و نه رسانه ی غیر ملی حق ندارند با آبروی افراد بازی کنند.
روحانی حتی در یکی از همایش های انتخاباتی گفت: صداوسیما عجب اخلاقی نشان داد و از جمعیت 40هزار نفری همایش ما در تهران! تنها تصویر من را در گوشه ای از سالن که چند خواهر نشسته بودند نشان داد.
روحانی که در دوران انتخابات و با توجه به نحوه ی عمل رسانه ی ملی در دولت قبل معتقد بود که وظیفه ی رسانه ی ملی تنها بلندگو و بوق خالی دولت بودن نیست؛ با گذشت یک سال از دولت یازدهم از همین رسانه گله دارد که چرا موفقیت های دولت را منعکس نمی کند.
رییس جمهوری هفته ی گذشته و در آستانه ی هفته ی دولت بار دیگر از عملکرد صدا و سیما انتقاد کرد و با تاکید بر اینکه کارهای بسیار بزرگی با وجود تحریم ها در کشور انجام شده است، گفت: رسانه ی ملی حاضر نیست خدمات دولت را برای مردم تبیین کند و دولت از لحاظ تبلیغاتی دست تنهاست.
روحانی افزود: متاسفانه خدمات دولت برای مردم بیان نمی شود و این بر خلاف تاکید امام راحل است. امام (ره) همواره تاکید می کردند که دولت باید خدماتش را به مردم بگوید و خدمات دولت باید در صدا وسیما به خوبی منعکس شود و رسانه ها باید خدمات دولت را برای مردم تشریح کنند اما درباره ی اینکه چرا نمی گذارند همه ی خدمات دولت برای مردم تبیین شود، به موقع سخن خواهم گفت.
روحانی که قبل از رییس جمهوری شدن مدعی بود که «نمی شود دروازه ی ورود صدا و تصویر رسانه ها را به کشور بست؛ چرا که امکان پذیر نیست و تنها راه کند کردن اثر رسانه های دیگر فعال تر و قوی تر کردن رسانه های داخلی است»، در یک سال گذشته نیز در همین راستا اظهارات و اقداماتی داشته است که نشان می دهد حرف هایش را به یاد دارد.
راه اندازی صفحه های شخصی وزیران دولت در شبکه های اجتماعی نظیر فیس بوک و ارتباط مستقیم با کاربران این شبکه ها، باعث شد که رفع فیلتر شبکه های اجتماعی به بحث داغ روزهای نخست دولت شود و مردم امیدوار باشند که وی بعد از پیروزی در انتخابات نیز مخالفت با فیلتر شبکه های اجتماعی را از یاد نبرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد نیز چندیدن بار موضع گیری هایی در همین خصوص داشته است و مورد انتقاد مخالفان دولت قرار گرفته است. جنتی در نشست با پارلمان بخش خصوصی در خرداد امسال، گفت: ظاهرا این گونه است که برخی افراد با هر پدیده ی جدیدی مخالفت می کنند ولی آب که از سرمان گذشت و به تدریج آن را قبول می کنند؛ مانند ویدیو و فکس.
جنتی پیش از آن نیز در حاشیه ی نشستی با فعالان رسانه های دیجیتال نیز خواستار اقداماتی برای کاهش محدودیت دسترسی به سایت های اینترنتی و استفاده از شبکه های اجتماعی شده و گفته بود که «فیسبوک» باید برای همه قابل دسترسی باشد.
وی افزود: با مجموعه دوستانی که در کمیته ی تعیین مصادیق مجرمانه هستند باید صحبت شود تا نه تنها فیسبوک بلکه سایر شبکه های اجتماعی هم قابل دسترسی شوند و قید غیرقانونی برای دسترسی به آنها برداشته شود.
جنتی همچنین در مورد محدودیت دسترسی به سایت های اینترنتی گفت که باید فیلترینگ این سایت ها به حداقل ممکن و به موارد ضروری کاهش یابد.
وزیر ارشاد حتی در بخش دیگری از اظهارات خود، به استفاده از تلویزیون های ماهواره ای در ایران پرداخت و گفت که ایجاد پارازیت، ممانعت از دسترسی به شبکه های ماهواره ای نمی تواند تاثیرگذار باشد و باید به فکر راه حل باشیم و با تولید محتوای جذاب و مفید، مانع استفاده از تلویزیون بیگانه و رسانه های دیجیتال خارجی شویم.
با این حال برخی معتقدند تاکنون در عمل تلاش دولت برای بهبود وضعیت فیلترینگ و دسترسی بیشتر به شبکه های اجتماعی، به نتیجه روشنی نرسیده است. هرچند آنطور که به تازگی وزیر ارشاد اعلام کرد، قرار است آیین نامه ی جدیدی در این زمینه تدوین شود.این موضوع دیگر چندان از سوی دولت دنبال نمی شود و ظاهرا دولتمردان به عضویت در شبکه های اجتماعی به عنوان نمادی از آنچه که دولت یازدهم به آن معتقد است بسنده کرده اند. در مورد صدا و سیما و تغییر نگاه در این سازمان و رفع نگرانی دولتی ها نیز هنوز تغییری حاصل نشده است.
***وعده های رسانه یی و توقیف ها
انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران، نهاد صنفی و سراسری روزنامه نگاران در ایران بود که در مهرماه سال 1376 پس از روی کار آمدن «سیدمحمد خاتمی» به عنوان رییس جمهوری تاسیس و در چهارم تیر 1387 توسط دیوان عدالت اداری منحل شد.
با پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 انتظار می رفت که تغییراتی در شرایط انجمن صنفی روزنامه نگاران به وجود آید؛ زیرا وی علاوه بر وعده های انتخاباتی در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران در قامت رییس جمهوری بر این موضوع تاکید کرد و در پاسخ به درخواست خبرنگار روزنامه ی «بهار»، مبنی بر اینکه امید را به خانواده و انجمن روزنامه نگاران برگردانید، اظهار داشت: امید را مردم باید برگرداندند و هر انجمنی را طبق قانون باید فعال بکنیم. این انجمن های صنفی بهترین راه اداره مسایل جامعه هستند.
این اظهار نظر نه تنها در ایران که در جهان بازتاب گسترده یی یافت و فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران بلافاصله در نامه یی به روحانی، بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران را خواستار شد. حتی وزارت اطلاعات نیز اعلام کرد که هیچ شکایتی از انجمن صنفی ندارد. اما بعد از چند ماه و در آبان 92 «غلامحسین محسنی اژه ای» سخنگوی قوه ی قضاییه آب پاکی را روی دست فعالان عرصه رسانه ریخت و اعلام کرد که انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران حق فعالیت ندارد.
بعد از بازگشایی خانه سینما امید به حل و فصل مشکل انجمن صنفی روزنامه نگاران نیز بیشتر شد اما فعلا خبری از بازگشایی این انجمن نیست.
علی جنتی چندی قبل در حاشیه مراسم رونمایی از جلد اول دانشنامه مطبوعات ایران که در دفتر کار وی در بهارستان برگزار شد، در پاسخ خبرنگاری در این زمینه گفت: اگر قرار باشد دولت با این مساله روبرو شود، یک وزارتخانه مربوط به آن وزارت ارشاد است و یک وزارتخانه دیگر، وزارت کار است. دولت هیچ مشکلی در بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران ندارد.
چندی پیش حتی 772 نفره از روزنامه نگاران نامه یی را به روحانی فرستادند و از وی خواستند تا در این زمینه اقدام عملی انجام دهد.
موضوع بازگشایی انجمن با شروع سال جدید نیز با جدیت از سوی دولتمردان پیگیری شد و «علی ربیعی» وزیر کار در روزهای پایانی فروردین در دیداری با خبرنگاران خواستار همکاری فعالان عرصه ی خبر و رسانه در راستای ایجاد تشکلی برای صنف قلم شد.
این اظهارات ربیعی نیز تا کنون نتیجه یی در بر نداشته است و به این ترتیب بعد از گذشت یک سال روزنامه نگاران هنوز چشم انتظار تحقق این وعده هستند.
با وجود تاکید مقام های دولت بر ضرورت فعالیت آزادانه ی مطبوعات و مخالفت صریح رییس جمهوری با توقیف مطبوعات، با این وجود برخی روزنامه ها بر اساس نظر نهادهای وابسته به قوه قضاییه با توقیف روبه رو شدند.
در همین حال ارایه ی پیش نویس لایحه ی تشکیل سازمان نظام جامع رسانه یی از دیگر اقدامات دولت یازدهم در حوزه ی مطبوعات و رسانه است . این پیش نویس که از طرف معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد ارایه شد، با واکنش های بسیاری در فضای رسانه ها رو به رو شده است و بسیاری معتقدند در روند تدوین آن با اهالی رسانه مشورت نشده و با اجرا شدن آن، روند فعالیت مطبوعات بویژه در بخش خصوصی با چالش های بسیاری رو به رو خواهد شد.
البته معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد نیز با هدف بررسی همین واکنش ها و نظرات، این پیش نویس را منتشر کرده است و این احتمال بالاست که این متن با تغییرات بسیاری رو به رو شود.
دولت یازدهم با همه ی فراز و نشیب ها راهی را که یک سال قبل در عرصه ی فرهنگ آغاز کرد، ادامه می دهد. در این میان مطبوعات و رسانه ها به اندازه ی سینما، برنامه های هنری و ممیزی های کتاب خوش اقبال نبوده اند اما این مانع از دیده شدن تلاش ها و موفقیت های دولت نمی شود. شاهدیم که عملکرد یک ساله ی دولت بیش از وعده های انتخاباتی امید به بهبود فضای فرهنگی و آزادی رسانه ایی را در دل فعالان این عرصه و مردم ایجاد کرده است.
منبع: ایرنا
ارسال نظر