حاشیه‌های خبر یک ممنوع الکاری

بعد از روزها کشمکش درباره برگزاری کنسرت خیابانی، سرانجام هشتم و نهم شهریور به مناسب عید غدیر برگزار شد. به نظر می‌رسید همه چیز به خوبی و خوشی به پایان رسیده اما گویا این تنها ظاهر ماجرا بوده است. پنجشنبه محمد معتمدی که کنسرت خیابانی را به همراه ارکستر سازهای ملی برگزار کرد، از ممنوع‌الکار شدنش به دنبال این کنسرت خبر داد که واکنش‌های بسیاری را در پی داشت.

برگزاری کنسرت خیابانی رایگان در ابتدا به پیشنهاد همایون شجریان مطرح شد، گرچه مخالفانی برای اجرایی شدن این طرح وجود داشت اما بیشتر نهادهای دولتی آمادگی خود را برای فراهم کردن مقدمات این فعالیت فرهنگی اعلام کردند. خواننده‌های مختلف از سبک‌های متفاوت هم گفته بودند که حاضرند چنین کنسرتی را برگزار کنند اما در نهایت قرعه به نام محمد معتمدی افتاد و او همزمان با عید غدیر با همراهی ارکستر سازهای ملی در پارک آب و آتش به صورت زنده به اجرای برنامه پرداخت که با استقبال بسیار خوبی هم رو‌به‌رو شد.

پلی‌بک نخواندم، ممنوع‌الکارم کردند

حالا محمد معتمدی از کارشکنی‌ها در برگزاری کنست خیابانی رایگان خبر داده است. او پنجشنبه در بخشی از پستی در اینستاگرام خود که البته در حال حاضر آن را حذف کرده است، نوشت: «کنسرت رایگان با همه فراز و فرودهایش گذشت و در این رهگذر تجربه من از شناخت واقعیت‌های جامعه بیشتر از پیش شد. شاید اگر روزی عنوان شود در طی یک سال اخیر چه افراد و جریان‌هایی موافق این کنسرت بودند و برای اجرا شدنش تلاش و رایزنی کردند و چه افراد و جریان‌هایی سعی در کارشکنی و سنگ‌اندازی داشته‌اند برای اکثر مردم باورکردنی نباشد. چون آنچه حقیقت است با آنچه تصور خیلی از ماهاست بسیار متفاوت است.

این که طیفی از روزنامه‌ها مدت‌ها تیتر اول‌شان برپایی کنسرت خیابانی بود ولی در قبال این کنسرت موضعی بالاتر از سکوت محض نگرفتند هم برای من عجیب نبود. چون دیگر پس از بیست سال فعالیت حرفه‌ای، مناسبات حاکم بر فضای موسیقی ایران را می‌شناسم.

خوشحالی من از شادی مردمی است که با یک حس خوب و مثبت به خانه‌هایشان رفتند و می‌دانم این انرژی مثبت را فردا و فردا‌ها باخود به جامعه برده‌اند و در شهر پراکنده کرده‌اند. به هر روی امیدوارم این اتفاق آغاز خوبی برای اجرای اینگونه کنسرت‌های رایگان از سوی همه اهالی موسیقی باشد.

از همه ممنونم، حتی پلیس محترم اماکن که اخیراً بنده را ممنوع الکار کردند. به خاطر اینکه مجوز بنده فقط برای پلی بک صادر شده بود ولی ما با ارکستر و نوازندگان خانم و آقا روی صحنه رفتیم. من نیز این موضوع را شنبه گذشته متوجه شدم؛ وقتی از سوی مدیرعامل محترم برج میلاد تهران از رفتن روی صحنه منع شدم و این ممنوعیت به بنده ابلاغ شد. البته اقرار می‌کنم که سه ساعت مانده به آغاز کنسرت خیابانی در پارک آب و آتش، این موضوع که ارکستر نباید روی استیج بیاید و فقط اجازه پلی بک دارم به صورت تلفنی و قویاً به بنده گوشزد شد. ولی بنده اهمیتی ندادم، حتی نگذاشتم رهبر ارکستر و اعضای محترم گروه بویی ببرند. این کنسرت به خاطر شرایط خاص جامعه و مردم باید اجرا می‌شد و بنده حاضرم تاوانش را به تنهایی بپردازم».

فضای مجازی در حمایت از معتمدی

خبر ممنوع‌الکاری این هنرمند به سرعت در فضای مجازی به خبری داغ تبدیل شد. کاربران در شبکه اجتماعی توئیتر در این‌باره نوشتند: «دو شبی که برای عکاسی از آخرین کنسرتش حضور داشتم، چیزی که محسوس دیدم، حرمت و احترامی بود که برای مخاطب قائل هست و جالب اینکه همین هم باعث برچسب‌ها شد. برای مایی که هنوز موسیقی سنتی رو عاشقانه دوست داریم، امثال محمد معتمدی محبوب بودند و عزیز می‌مانند ولو ممنوع‌الکار!»، «امنیت و آرامشی که بعد از اجرای کنسرت خیابانی محمد معتمدی ازش صحبت می‌کردن آرامش قبل از طوفان بوده. معتمدی ممنوع الکار شد!»، «حرفی برای گفتن نیست جز سکوتی که سرشار از ناگفته‌هاست»، «ممنوعیت نمایش ساز به خیابان‌ها هم رسید» و ... واکنش‌هایی از این دست کم نبوده‌اند گرچه بعضی معتمدی را محکوم به مظلوم‌نمایی و شوآف کردند.

هنرمندان هم نسبت به این اتفاق بی‌تفاوت نبودند. احسان کرمی، بازیگر و خواننده در پستی در اینستاگرامش نوشت: «خرمهره ز گوهر نشناسند در این شهر/ خون شد جگر لعل که صاحب نظرى نیست

محمد معتمدى به دلیل اینکه در کنسرت خیابانى‌اى که براى شادى مردم و بدون بلیت‌فروشى در پارک آب و آتش تهران همراه با نوازندگان گروهش به اجراى زنده پرداخته بود ممنوع الکار شد!
مدیران به ایشان گفته بودند موسیقى‌ها باید به صورت پلى‌بک پخش میشده! ایشان هم باید لب می‌زده!!! این خبر واقعیه‌ها! جک و طنز نیست. واقعا یه نفر به خاطر اینکه کلاه‌بردارى نکرده و براى خاطر دل مردم هنرشو روى صحنه برده ممنوع‌الکار شده! ایشون مجوز هم داشته اما سه ساعت قبل از اجرا بهشون میگن یا باید پلى‌بک کنید یا نمیشه روى صحنه اجرا کنید. محمد معتمدى هم در جواب فرمودند که من اینکار رو به خاطر شرایط بد روحى و اقتصادى مردم می‌کنم و مسئولیت عواقبش رو می‌پذیرم. اینم عاقبتش»

نیوشا ضیغمی هم در اینستاگرامش نوشت: «کار شما برای شاد کردن دل مردم قابل ستایشه جناب هنرمند مردمی. وقاحت اونهایی هم که شما رو ممنوع‌الکار کردن بر ما پوشیده نیست. فقط قابل درک نیست چرا نسبت به دزدان و رانت خواران و اختلاس‌گران و ... اینقدر بی‌تفاوتید، دل‌نگران‌های امنیت ملی!»

تکذیب می‌کنیم

دفتر موسیقی اما ماجرای ممنوع‌الکاری معتمدی را تکذیب کرد. علی ترابی، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد در این‌باره گفت: اداره اماکن به موضوع هنرمندان و افراد ورود نمی‌کند و در حوزه شرایط انتظامی و امنیتی سالن‌ها ورود دارد. مرجع صدور مجوز (کنسرت) دفتر موسیقی است و دفتر موسیقی هم هماهنگی‌های لازم را با اماکن و سایر نهادهای ذی‌صلاح انجام می‌دهد. این وظیفه اماکن نیست و روند عادی خودش را دارد. از طرفی ما هیچ اظهار نظر مکتوب یا غیرمکتوبی از سوی کسی درباره اینکه ایشان مشکلی برای کار کردن داشته باشند دریافت نکردیم.

ترابی همچنین درباره ماجرای پلی‌بک خواندن گفت: مجوز را دفتر موسیقی می‌دهد ولاغیر و ما هیچ وقت مجوز پلی بک صادر نمی‌کنیم. ما مجوز برای اجرای زنده دادیم و ایشان اجرا کرد. برای سالن‌های موسیقی مدیریت سالن تقاضای مجوز را برای روز مشخص و برنامه مشخص ارائه می‌کند. دفتر موسیقی نه با اماکن بلکه با مراجع دیگر هماهنگی انجام می‌دهد و در نهایت مجوز دفتر موسیقی صادر می‌شود.

ترابی با بیان اینکه ابلاغ ممنوع‌الکاری این خواننده از سوی پلیس تکذیب شده است، توضیح داد: اگر قرار باشد چنین اتفاقی (ممنوع‌الکاری) بیفتد باید از سوی دفتر موسیقی اعلام شود، نه از ناحیه نیروی محترم انتظامی زیرا آن‌ها به موضوع هنرمندان ورود نمی‌کنند و قضیه سوءتفاهم بوده است.

عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد هم در واکنش به اتفاقات اخیر در توئیتر خود نوشت:‌ «همکاران معاونت هنری پیگیری کردند، ظاهرا سوءتفاهمی پیش آمده. آقای معتمدی هم پست اینستاگرام خود را حذف کردند. با تشکر ویژه از آقای معتمدی و تمامی دوستانی که موضوع را طرح و پیگیری کردند».

پیدا کنید پرتقال‌فروش را!
گرچه ممنوع‌الکار بودن معتمدی از سوی مسئولان تکذیب شده است اما مشخص نشد ماجرای آن تلفن چه بوده است. شاید لازم باشد این بار به موضوع تلفنی که از یک خواننده که تمام مجوز‌های لازم برای اجرای زنده را دریافت کرده، می‌خواهد پلی‌بک اجرا کند، به صورت جدی رسیدگی شود. کدام شخص، گروه یا نهادی اجازه چنین رفتارهایی را دارند؟ موسیقی به‌اندازه کافی تا به‌ حال قربانی برخوردهای سلیقه‌‌ای در کشور شده است. شاید وقت آن رسیده که مسئولان فکری جدی به حال این بی‌قانونی‌ها بکنند.