تحریم‌ ایران به تنش در اوپک دامن می‌زند

 در فاصله دو ماه تا بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه صادرات نفت، ایران با افت فروش و از دست دادن برخی از خریداران خود در آسیا و اروپا مواجه شده است.

این افت در هفته‌های آتی احتمالا ادامه خواهد یافت. در این بین، تولید روبه رشد از سوی سایر اعضای اوپک تنش‌هایی را در داخل این گروه ایجاد کرده که ممکن است در دیدار ماه جاری تولیدکنندگان نفت در الجزایر به اوج خود برسد.

طبق آمار رهگیری نفتکش‌های که توسط بلومبرگ گردآوری شده است، ایران بیش از دو میلیون بشکه در روز نفت خام و میعانات در اوت صادر کرد که پایین‌ترین میزان از مارس سال ۲۰۱۶ بود و ۲۸ درصد نسبت به آوریل کاهش داشت.

خریداران کلیدی متعدد نفت ایران در انتظار دریافت معافیت از تحریم‌های آمریکا ناچار به توقف خرید شده‌اند. از ژوئن هیچ صادراتی به کره جنوبی یا فرانسه انجام نگرفته و مجموعه صادرات به اتحادیه اروپا از آوریل حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است.

بازار کره جنوبی مشکل خاصی را ایجاد کرده، زیرا این کشور مقصد ۶۰ درصد از صادرات میعانات ایران بوده است. این صادرات در دوران باراک اوباما، رییس جمهور سابق آمریکا، از تحریم‌ها معاف بودند، اما این بار شامل تحریم‌ها قرار گرفته اند.

ایران پالایشگاه جدیدی برای فرآوری میعانات خود ساخته است، اما همچنان صادرات برای حمایت از رشد تولید در میدان پارس جنوبی که میان ایران و قطر مشترک است، ضروری محسوب می‌شود.

اگر ایران نتواند صادرات کافی داشته باشد ممکن است ناچار به کاهش استخراج گاز شود و در نتیجه با خطر کمبود سوخت زمستانی روبه‌رو خواهد شد.

سایر بازارهای آسیایی ایران تاکنون مقاوم نشان داده اند. به نظر می‌رسد چین به وعده خود برای عدم قطع یا افزایش خرید ایران عمل کرده است، در حالی که هند و ژاپن همچنان خواستار دریافت معافیت از تحریم‌های آمریکا در قبال کاهش خرید خود هستند.

مذاکرات ادامه دارد اما در این فاصله خریداران ثبت سفارش خرید محموله‌ها برای بارگیری در اکتبر را متوقف کرده‌اند که نشان می‌دهد صادرات ایران احتمالا افت بیشتری پیدا خواهد کرد.

در حالی که متاثرشدن صادرات ایران از تحریم‌های آمریکا نگرانی‌هایی را نسبت به کمبود عرضه در بازار نفت به سمت پایان سال برانگیخته، اما افزایش تولید سایر اعضای اوپک تاکنون این افت را کاملا جبران کرده است. مجموعه تولید نفت اوپک از آوریل ۸۴۰ هزار بشکه در روز رشد کرده است.

بدون احتساب جمهوری کنگو که در نشست ژوئن به اوپک ملحق شد، این افزایش همچنان بیش از نیم میلیون بشکه در روز است.

در حالی که تصمیم اتخاذ شده در نشست ژوئن اوپک برای افزایش تولید و بازگشت به نرخ پایبندی ۱۰۰ درصدی به توافق کاهش تولید که در اواخر سال ۲۰۱۶ توافق شده بود، نگرانی‌ها نسبت به کمبود عرضه را تخفیف داد اما باعث شکاف‌هایی در داخل اوپک شده است.

خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی پس از این دیدارها اظهار کرد که توافق به آن دسته از تولیدکنندگانی که ظرفیت تولید شناور دارند، اجازه داده تا حجمی که سایر تولیدکنندگان قادر به تولید آن نبودند را جبران کند تا مجموع تولید این گروه مطابق با سهم هدف‌گذاری شده باشد.

اما ایران این تعبیر را قبول ندارد و استدلال کرده که هر کشوری باید تولید خود را مطابق با هدف فردی خود نگه دارد. ایران رسما حق کمیته مشترک وزیران برای توزیع مجدد سهمیه‌های تولید میان مشارکت‌کنندگان در توافق کاهش تولید را به چالش کشیده است.

این گروه اواخر ماه جاری در الجزایر دیدار خواهد کرد و این نشست ممکن است یک دیدار طوفانی باشد. روسیه تمایلی برای محدود نگه داشتن تولید خود ندارد و عربستان سعودی از سوی دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا تحت فشار قرار دارد و برای تامین نیازهای مالی خود پیش از این به افزایش عرضه مبادرت کرده است.