کارگردان فیلم «قیصر» درباره هنرمندانی که در زمان انقلاب، از ایران
رفتند، معتقد است: قرار نیست هنرمندان بتوانند تصمیمات درست سیاسی بگیرند
چون آنها اهل سیاست نیستند، به همین دلیل خوب است کسانی مثل بهروز وثوقی
بتوانند برگردند و در اینجا کارهای خود را انجام دهند.
او همچنین اعتقاد دارد که نسبت به سال‌های دهه 50 و60 آثار سینمایی‌اش دچار افت نشده است، اما تاکید می‌کند، در تمام دوران فیلمسازی خود هیچ گاه کنار منابع قدرت قرار نگرفته است و این درخواست را دارد که جریان ارتباط او با سعید امامی تمام شود چرا که از این قضیه لطمه زیادی خورده است.
خوب است بهروز وثوقی به ایران برگردد
کیمیایی درباره‌ی غم غربتی که در فیلم‌هایش وجود دارد، بیان کرد: این موضوع از همان ریشه‌های طبقاتی که در یک هنرمند شکل می‌گیرد، ایجاد می‌شود. انسان در هر شرایطی تنها است و من خیلی دلگیر کسانی هستم که خارج از ایران هستند.
او اضافه کرد: در شروع انقلاب اصلا معلوم نبود اتفاق چیست و خیلی‌ها آن را نمی‌فهمیدند و چون نمی‌فهمیدند از ایران رفتند. البته بعد هم به شدت پشیمان شدند و من با خیلی از آنها صحبت کردم و این موضوع را می‌دانم.
کارگردان «گوزن‌ها» در این‌باره اظهار کرد: یکی از کسانی که با او صحبت کردم رفیق من بود که گفت، بی‌خودی از ایران بیرون آمده است، به همین دلیل فکر می‌کنم باید شرایط طوری باشد که وقتی آنها می‌گویند اشتباه کرده‌اند بتوانند برگردند، مخصوصا هنرمندان باید، بتوانند به کشور بازگردند. اصلا مگر قرار است هنرمندان بتوانند تصمیمات درست سیاسی بگیرند؟
وی گفت: خوب است بهروز وثوقی به ایران برگردد، کارهایش را بکند و فیلم بسازد. از نظر ما او اشتباه کرد که رفت، اما وثوقی آدم سیاسی نیست و قطعا خودش هم می‌داند که اشتباه کرده است.
کیمیایی با بیان اینکه با رفتن بهروز وثوقی، یک بازیگر خوبمان را از دست دادیم، اظهار کرد: دیگر سی و پنج ساله گذشته و آن اتفاقات و داغی‌ای که خصیصه هر انقلابی است، تمام شده است. اینها هنرمندان این سرزمین هستند و باید بتوانند برگردند.
نمی‌توانم از سرزمینم دور شوم
مسعود کیمیایی که در برنامه «هفت» شامگاه گذشته 31 مرداد سخن می‌گفت در پاسخ به اینکه چرا خودش از ایران نرفت، گفت: من عاشق سرزمینم هستم و نمی‌توانم از اینجا دور شوم. من اینجا نفس می‌کشم و فیلم می‌سازم پس برای چه موضوعی بروم؟!
او یادآور شد: من در اینجا به تربیت دانشجویانی مشغول هستم و معلمی را شریف‌ترین کاری می‌دانم که انجام می‌دهم چون هر آنچه بلدم را آموزش می‌دهم.
وی درباره دانشجویان خود در موسسات فیلمسازی بیان کرد: اینها آینده سینمای ما هستند و لذت بخش است که شاگردی فیلم خوب می‌سازد البته به همان اندازه هم سخت می‌گذرد وقتی شاگردی دیگر از پشت تو را می‌زند و در استخدام بی بی سی می‌شود، اما او هم بچه بود که این کار را انجام داد، هرچند کارش کثیف بود.
بحث سعید امامی را تمام کنید
کارگردان فیلم سینمایی «متروپل» در پاسخ به اینکه چرا فیلم‌هایش نسبت به سال‌های دور افت کرده است، گفت: من در کارم افت نکرده‌ام، اما فقط می‌توانم اشاره کنم به تعداد نیروهایی که صرف شد تا من فیلم خودم را نسازم.
او با اشاره به اینکه یکی دو سال قبل از «متروپل» پنج سناریو‌ش رد شد و حتی برای «متروپل» چند بار نام فیلم را تغییر داد، درباره شرایط ممیزی‌ها در جریان ساخت فیلم گفت: اگر بخواهم درباره‌ی سینمای ایران و حاشیه‌هایش حرف بزنم، از آرامشی که دارم خارج می‌شوم.
وی سپس به یادآوری اتفاقاتی پرداخت که در سال 72 افتاده بود و این پرسش را مطرح کرد که اگر روزی یک مامور امنیتی یا پلیس سیاسی کسی را بخواهد، کیست که نرود؟ چون اگر نرود داستان دیگری شروع می‌شود.
وی ادامه داد: در آن زمان یکی از مدیران سینما گفت (وزارت) اطلاعات مرا خواسته است. در آنجا پیشنهاد ساخت فیلمی به من داده شد که من قبول نکردم و می‌دانم به چند نفر دیگر هم پیشنهاد شد، این کار هیچ فضیلتی نیست چون فضیلت از جایی شروع می‌شود که تا این لحظه برای فیلمسازی هیچ پولی از قدرت نگرفته‌ام و هر آنچه بوده از همین بودجه‌ای است که مردم بلیت خریدداری کرده‌اند.
کیمیایی افزود: من در این سال‌ها از کنار این موضوع آرام رد شدم، اما مرتب بحث زیاد شد و گفتند فیلم «سلطان» یا «ضیافت»، همین فیلم‌هایی است که توسط ماموری که اسمش سعید امامی است، پیشنهاد شده است. من چیزی نمی‌گفتم ولی آنها مرتب می‌گفتند سعید امامی. هرچند من داستان فیلم پیشنهاد شده را هم مطرح کردم تا همه بدانند که هیچ کدام از فیلمهای من مشابه آن پیشنهاد نیست به همین دلیل در اینجا اعلام می‌کنم که اگر شما در فیلمهای من یا در پایان آنها اسمی مشابه سعید امامی دیدید که از او تشکر کرده‌ام، انکارم کنید.
کارگردان فیلم «اعتراض» با گلایه از اینکه روشنفکرها بر سر این ماجرا با او چه کرده‌اند، گفت: این ماجرا بهانه‌ای شد که مرا بزنند و من در این سال‌ها خیلی سختی کشیدم. در حالی که ذات آن مستقل است و با بودجه‌ای که تهیه کننده هم اختصاص می‌دهد فیلم می‌سازم. پس تمام کنید این بحث‌ها را که من لطمه زیادی از این قضیه خوردم.
او تاکید کرد: من بدون اینکه از جایی سفارش قبول کرده باشم و بدون اینکه از جایی پول بگیرم فیلمهای خود را ساخته‌ام.
کیمیایی در این‌باره خاطرنشان کرد: آیا پس از ساخت سی فیلم بودجه فیلمهای من باید اینقدر باشد؟ من خیلی دوست دارم کوروش را بسازم اما چیزی نمی‌گویم چون می‌دانم موقعیت این کار برای من پیش نمی‌آید.
این کارگردان سینما با بیان اینکه وقتی بی‌ادبی‌ها و یا عصبانیت‌ها شروع می‌شود مطلقا احترام کوچک و بزرگ رعایت نمی‌شود و به محض اینکه حرف بزنی، آن چیزی را که در یک جایی نگه داشته‌اند دوباره مطرح می‌کنند و این کار یک شگرد شده که با آدم‌های سیاسی محبوب یا آدم‌های درشت تصمیم گیر کشورمان هم انجام می‌دهند.
سینمای من سینمای عکس‌العمل است
مسعود کیمیایی در بخش دیگری از این گفت‌وگو فیلم «قیصر» خود را یک عکس‌العمل معرفی کرد و گفت: سینمای من سینمای عکس العمل است. البته به سختی می‌گویم سینمای من هرچند تازگی‌ها خیلی‌ها به سادگی با ساخت یک فیلم از سینمای خود حرف می‌زنند.
او افزود: در زمانی که این فیلم را ساختم مردم به شکلی منتظر عکس العمل بودند و حسی که من در آن سال‌ها از مردم گرفتم این بود که امتحانی بر مردم می‌گذرد.
روشنفکر نیستم
کارگردان فیلم »حکم» در پاسخ به اینکه خود را روشنفکر سینمای ایران می‌داند یا خیر؟ گفت: خیلی از واژه‌ها جای معینی ندارند و معنی روشنفکر هم به این دلیل که سال‌ها دچار فراز و فرود بوده و گاهی مبارز و زمانی کافه نشین معنا می‌داده است، مشخص نیست در کجای این هندسه قرار دارد.
او با اشاره به سال 55 و اینکه در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود روشنفکر نیست و هنوز هم آن را تکرار می‌کند،بیان کرد: اگر در یک تعریفی یکی از خصوصیات روشنفکر این است که از مردم فاصله داشته باشد و در تعریفی دیگر روشنفکر با مردم است به همین جهت معتقدم با وجود اینکه روشنفکری بار سنگینی دارد اما جای معینی ندارد.
کیمیایی تاکید کرد: البته هنرمند روشنفکر با روشنفکر تفاوت دارد چون او اثرش همه چیز را مشخص می‌کند.
وی در پایان سخنان خود خطاب به سینماگران جوانی که وارد این عرصه می‌شوند، گفت: از آنها می‌خواهم به دنبال کار خود باشند و به 90 درصد حرف منتقدان گوش ندهند، چرا که بسیاری از آنها راه درست را نشان نمی‌دهند و تعداد کمی هستند که شریف هستند و به درستی نقد می‌کنند.
