روابط ما با ترکیه با مضامین جدید عمیق‌تر شده و همکاری ما در خصوص مسائل منطقه‌ای و اقتصادی توسعه می‌یابد. منابع نظامی روسیه هم از تحویل سامانه‌های موشکی "اس ۴۰۰" از سال ۲۰۱۹ به آنکارا خبر دادند و این یکی از پرونده‌های اختلافی میان این کشور و واشنگتن محسوب می‌شود.
به دنبال تشدید اختلافات میان آنکارا و واشنگتن انتظار می‌رفت این روسیه باشد که بیشتر از گذشته به ترکیه نزدیک شود، اما این اقدام اروپاست که دور از انتظار و غافل‌گیرکننده است، علی رغم اختلافات روزافزون میان آنکارا و اتحادیه اروپا در سال‌های گذشته می‌بینیم اروپا به مخالفت با رویکرد ضد ترکیه‌ای آمریکا پرداخته و کشورهای عضو این اتحادیه برای تحکیم روابط خود با آنکارا شتافته‌اند.روزنامه فرامنطقه‌ای القدس العربی در گزارشی نوشت، در حالی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه تلاش می‌کرد برای مقابله با آثار سیاسی و اقتصادی بحران کشورش با آمریکا روابط ترکیه را با روسیه مستحکم کرده، با چین، ایران و پاکستان همکاری بیشتری داشته و اقدامات تجاری خود را در آسیا و آفریقا گسترش دهد، به شکل غیرمنتظره‌ای اروپا را هم‌پیمان کشور خود دید و تلاش کرد اختلافات خود را با کشورهای عضو اتحادیه اروپا کنار گذاشته و صفحه جدیدی از همکاری را با آنها باز کند.
پس از اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا تحریم‌های اقتصادی علیه ترکیه را اعلام کرد و اقتصاد این کشور با مشکلات بزرگی روبه‌رو شد و در پی آن ارزش لیر، واحد پول ترکیه در مقابل دلار کاهش یافت، فرانسه و آلمان، بزرگترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا به سرعت اعلام کردند که در کنار ترکیه هستند و در گفت‌وگوی تلفنی اردوغان با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و وزیر دارایی ترکیه با همتای فرانسوی و آلمانی خود بر آغاز مرحله جدیدی از همکاری تاکید کردند.
در اقدامات بعدی هم ابدا تصادفی یا خودجوش بودن دیده نمی‌شود؛ پیش از آزادی رئیس منطقه‌ای عفو بین‌الملل که در ترکیه در بازداشت بود و لغو ممنوعیت سفر روزنامه‌نگاران آلمانی به آنکارا توسط این کشور، دستگاه قضایی ترکیه تصمیم گرفت دو سرباز یونانی را آزاد کند که به اتهام جاسوسی و عبور غیرقانونی از مرزها در بازداشت بودند. همه این مسائل یکی از دلایل اختلافات اخیر میان ترکیه و اتحادیه اروپا بود.
در ترکیه هم این اتفاق‌نظر وجود دارد که روندی آغاز شود که در آن آنکارا میان اختلاف خود با غرب و آمریکا و نیز میان مسائل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اتحادیه اروپا تفاوت قائل شود. به عبارت دیگر، ترکیه به سرعت شروع به تصویب سیاست کلی مبنی بر محدود کردن اختلافات خود با آمریکا جدای از دشمنی با غرب یا ناتو کرده است.
در مقابل، اتحادیه اروپا به نفع خود نمی‌بیند که ترکیه دچار بحران اقتصادی شود، زیرا این بحران در همه زمینه‌ها بر این اتحادیه تاثیر خواهد داشت؛ اتحادیه اروپا از این نگران است که بحران اقتصادی ترکیه ثبات سیاسی این کشور را برهم بزند، مساله‌ای که ممکن است بی‌ثباتی امنیتی ترکیه را افزایش داده و در نتیجه این کشور به کشوری شکست خورده تبدیل شود، تحلیل‌گران این مساله را عامل نگرانی غرب می‌دانند زیرا اروپا این کشور را نخستین مانع در برابر مناطق درگیر در دنیای عرب به ویژه سوریه و عراق می‌داند.
اتحادیه اروپا اولویت را ممانعت از تبدیل ترکیه به کشوری ضعیف یا شکست‌خورده در سطح داخلی قرار داده است، از نظر اتحادیه اروپا ضعیف شدن ترکیه به معنی نبود ثبات امنیتی، خطر انتقال تروریست‌ها از مناطق درگیر در سوریه و عراق به ترکیه و از آنجا به اروپا، انفجار بحران‌های بی‌سابقه مانند بحران سرازیر شدن سیل آوارگان به اتحادیه اروپا و آثار بزرگ اقتصاد آن بر بازارهای اروپا در صورت عمیق شدن بحران اقتصادی ترکیه است.
هاکان چلیک، نویسنده ترکیه‌ای در مقاله‌ای تحت عنوان "بروکسل یا واشنگتن، کدام یک شریک استراتژیک آنکارا هستند؟"، می‌نویسد، دیگر اصطلاح "شراکت استراتژیک" مورد استفاده برای تعریف روابط میان آمریکا و ترکیه درست نیست، نامگذاری شریک استراتژیک بر کشوری که از همه تشکیلات تروریستی دشمن ترکیه از جمله فتح‌الله گولن، روحانی در تبعید و مخالف دولت ترکیه، حزب کارگران ترکیه "پ‌ک‌ک" و یگان‌های مدافع خلق کرد در شمال سوریه حمایت می‌کند، غیرممکن است.
وی می‌نویسد، با وجود همه اختلافات و دیدگاه‌های متفاوت، اتحادیه اروپا و روسیه موضعی نزدیک به این تعریف یعنی "شریک استراتژیک" در خصوص ترکیه اتخاذ کرده‌اند.
چلیک پس از اینکه میزان سرمایه‌گذاری‌های اروپا در ترکیه و همکاری اقتصادی موجود میان آن دو را برمی‌شمرد در پایان مقاله خود می‌نوسید: به نظر من شراکت ترکیه با اتحادیه اروپا همان شراکت استراتژیک واقعی است.
از طرف دیگر، همزمان با افزایش بحران واشنگتن، مقامات ترکیه دیدارهای خود را با همتایان روس بیشتر کرده‌اند، سلسله دیدارها و تماس‌های تلفنی میان اردوغان و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه و سرگئی لاوروف، همتای روس وی و وزرای دفاع و روسای سازمان اطلاعات دو کشور برگزار شد و به دنبال آن مسکو و آنکارا اعلام کردند، قصد دارند در همه زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی روابط خود را مستحکم کنند.
در این راستا، پوتین روز جمعه اعلام کرد: روابط ما با ترکیه با مضامین جدید عمیق‌تر شده و همکاری ما در خصوص مسائل منطقه‌ای و اقتصادی توسعه می‌یابد. منابع نظامی روسیه هم از تحویل سامانه‌های موشکی "اس ۴۰۰" از سال ۲۰۱۹ به آنکارا خبر دادند و این یکی از پرونده‌های اختلافی میان این کشور و واشنگتن محسوب می‌شود.
در حالی که ترکیه تلاش می‌کند برای به دست آوردن حمایت و همکاری بیشتر با مسکو از آمریکا دوری کند، خود به خوبی از دلایل حمایت اتحادیه اروپا آگاه است. آنکارا به دنبال تحکیم روابط موازی خود با مسکو و بروکسل است، اما هنوز کسی نمی‌داند که ترکیه تا چه اندازه برای ادامه این سیاست پیچیده و موفقیت در آن توانایی دارد.
ارسال نظر
