چرا واشنگتن "گروه اقدام ایران" ایجاد کرده است؟

 نومحافظه کاران احساس می‌کنند که ترامپ بدون توجه به نظر این گروه کار خود را پیش می‌برد. آن‌ها این نگرانی را دارند که در ارتباط با ایران هم همین اتفاق دنباره رخ دهد. وقتی ترامپ اعلام کرد که حاضر به مذاکره بدون پیش شرط با ایران است نگرانی در گروه نومحافظه کار تشدید شد که مبادا او درباره ایران هم بخواهد همان قبلی که در مورد کره شمالی و روسیه اتفاق افتاد را طی کند یعنی با دور زدن نومحافظه کاران، وزارت خارجه، وزارت دفاع و بقیه نهاد‌ها وارد کار شود؛ لذا تشکیل این گروه تلاشی برای آن است که بتوانند ترامپ را بیشتر کنترل کنند که موضع تندتری بگیرد.

وزارت خارجه آمریکا اخیرا گروهی موسوم به اقدام ایران تشکیل داده است. مایک پمپو هدف از تشکیل این گروه را هماهنگی و اجرای سیاست ایالات متحده در برابر ایران با هدف تغییر رفتار جمهوری اسلامی عنوان کرده است. پمپئو برایان هوک، مشاور ارشد وزیر خارجه و مدیر برنامه‌ریزی سیاست‌های وزارت خارجه را به عنوان نماینده ویژه در امور ایران و رئیس گروه اقدام ایران معرفی کرده است. درباره این اطلاعات بیشتری در دست نیست. تنها وزیر امور خارجه آمریکا، وظیفه هوک را تلاش برای اجرای راهبرد فشار حداکثری دیپلماتیک و اقتصادی ضد ایران اعلام کرده است. هوک رئیس گروه اقدام ایران نیز گفته: هدف این گروه تلاش در سطح جهانی برای تغییر رفتار ایران است؛ اگر ایران به تغییر بنیادین رفتار خود تعهد نشان دهد، می‌توان از گفتگو با ایران سخن گفت. رئیس گروه اقدام ایران با اشاره به هدف آمریکا برای به صفر رساندن واردات نفت ایران تا چهارم نوامبر گفت، ایالات متحده به پایبندی کشور‌ها به این مسئله امیدوار است. تشکیل گروه اقدام ایران را با دو تحلیل‌گر سیاست خارجی در میان گذاشته ایم.

آمریکا می‌خواهد بگوید در تصمیماتش جدی است
فریدون مجلسی به فرارو می‌گوید: آمریکایی‌ها از مدت‌ها پیش جنگ علیه ایران را شروع کرده اند. ممانعت از ورود ایرانیان به آمریکا، تحریم ایران، تحریم‌های ثانویه برای جلوگیری از معامله دیگر کشور‌های برای جلوگیری از فعالیت با ایران فقط یک دشنام گویی نبوده است. این تحلیل گر سیاست خارجی معتقد است: دونالد ترامپ می‌خواهد تهدیدات خود را قدم به قدم پیش ببرد. هدف از تشکیل گروه اقدام ایران نیز این است که مراحل پیش بردن تحریم‌ها علیه تهران نظارت شود. آمریکا همچنین می‌خواهد جدی بودن خود را به طرف‌های سوم یادآور شود. اما اینکه این تشکیل این گروه تنها یک تهدید است یا آنکه با اقدامات تندتری همراه است را تا فعلا نمی‌توان ارزیابی کرد. با این حال این معنا را دارد که آمریکا می‌خواهند فشار‌های بیشتری بر ایران وارد کند.

می‌خواهند ترامپ را کنترل کنند
رحمان قهرمان پور، این کارشناس مسائل بین‌الملل به فرارو می‌گوید: به نظر می‌رسد خود آمریکایی‌ها در این مورد هماهنگی و اجماع نظر ندارند. آقای پمپئو گفته هدف از این گروه اعمال فشار است. برخی هم می‌گویند کار این گروه هموار کردن مسیر مذاکره با ایران است. آقای برایان هوک هم می‌گوید هماهنگی در سطح سیاست گذاری است. این کارشناس سیاست خارجی ادامه می‌دهد: درباره گروه اقدام ایران ابهاماتی وجود دارد. مخصوصا آنکه این گروه در وزارت خارجه تشکیل شده است. معلوم نیست که آیا این گروه به مقامات مافوق یعنی رئیس جمهور و سایر مقامات کاخ سفید هم می‌تواند دستور دهد که سیاست‌های آن‌ها درباره ایران با این گروه هماهنگ شود یا نه. آیا منظور این است که وقتی وزارت خارجه می‌خواهد اقدام کند باید دیگران را مطلع کند، به دیگران دستور دهد یا از دیگران دستور بگیرد؟ در هرحال مشخص است که تشکیل این گروه برای افزایش فشار به ایران است. اما در عین حال نفس تشکیل گروه اقدام نشان می‌دهد که در داخل کاخ سفید هم ناهماهنگی وجود دارد. اگر هماهنگی بود قاعدتا نیازی به گروه هماهنگ کننده نبود. برداشت شخصی من این است که آقای پمپئو و نومحافظه کاران در کاخ سفید یا در مجموعه نظام تصمیم گیری آمریکا دنبال این هستند که از طریق این گروه هماهنگی تاثیرگذاری خود را بر تصمیم گیری‌های ترامپ افزایش دهند. معنای ساده‌تر این حرف این است که ترامپ را کنترل کنند.

نومحافظه کاران می‌گویند موضع ترامپ درباره ایران به اندازه کافی تند نیست
قهرمان پور می‌گوید: آنچه ترامپ درباره کره شمالی یا دیدار با پوتین رئیس جمهور روسیه انجام داده بر اساس شواهد و قرائن علنی شده مطلوب وزارت خارجه و نومحافظه کاران نیست. آن‌ها احساس می‌کنند که ترامپ بدون توجه به نظر این گروه کار خود را پیش می‌برد. آن‌ها این نگرانی را دارند که در ارتباط با ایران هم همین اتفاق دوباره رخ دهد. وقتی ترامپ اعلام کرد که حاضر به مذاکره بدون پیش شرط با ایران است نگرانی در گروه نومحافظه کار تشدید شد که مبادا او درباره ایران هم بخواهد همان مسیری که در مورد کره شمالی و روسیه اتفاق افتاد را طی کند یعنی با دور زدن نومحافظه کاران، وزارت خارجه، وزارت دفاع و بقیه نهاد‌ها وارد کار شود؛ لذا تشکیل این گروه تلاشی برای آن است که بتوانند ترامپ را بیشتر کنترل کنند که موضع تندتری بگیرد. کارشناس مسائل آمریکا می‌گوید: نومحافظه‌کاران معتقدند که موضع کنونی ترامپ درباره ایران به اندازه کافی تند نیست. ترامپ بیشتر از اعمال فشار بر ایران، طالب و طرفدار مذاکره است. اگر ترامپ در داخل بگوید که من توانستم با ایران به توافقی بهتر از توافق اوباما دست پیدا کنم برای او منفعت بیشتری دارد. آن هم در شرایطی که اروپا، چین و روسیه با او برای اعمال فشار به تهران موافق نیستند.

این کارشناس سیاست خارجی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد فعلا هدف گیری نومحافظه کاران انتخابات کنگره است. آن‌ها می‌خواهند در انتخابات کنگره به افکار عمومی یا طرفداران خود بگویند که ترامپ در ارتباط با ایران به وعده خود عمل کرده است. او اول خواستار مذاکره با ایران شد، اما چون ایران مذاکره را نپذیرفت آمریکا اعمال فشار کرد و توانست صادرات نفت ایران را به صفر برساند. آن‌ها از این طریق می‌خواهند پایگاه رای خودشان را در کنگره حفظ کنند و نشان دهند که ترامپ مردم عمل است و اگر چیزی گفته حتما به وعده هایش عمل می‌کند.