استیضاح سیاسی، اعتمادسوز است

از همین رو و از سر خیرخواهی و عمل به وظیفه، نکاتی چند را به حضور نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و به ویژه نمایندگان محترم استیضاح کننده تقدیم می‌دارد:

1- اکثریت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی در کمتر از 10 ماه پیش (92.8.5) به وزیری برای وزارت علوم رای دادند که با نظری بر کارنامه‌اش در مقایسه نسبی، از مردمی‌ترین، محبوب‌ترین، معتدل‌ترین و موفق‌ترین وزرای دولت تدبیر و امید است که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

اینک با کدام انصاف، منطق و ارزیابی خیرخواهانه و وجدانی، می‌توان کمتر از 10 ماه مسوولیت را آن هم در شرایط بسیار دشوار، برای داوری خداپسندانه کافی دانست؟

2- استیضاح کنندگان محترم آیا از سر انصاف و به طور مستند می‌توانند نشان دهند که وزیر حتی در یک دانشگاه فردی افراطی، تندرو و فاقد علم و دانش روز را به عنوان رییس دانشگاه منصوب کرده باشد؟ و اگر در انتصابات، مصالح کشور را نادیده گرفته است، چگونه است که اکثریت قاطع دانشگاهیان از استیضاح او ناراضی‌اند و بر حضورش در این مسوولیت تاکید دارند؟ آیا انبوه عظیم دانشگاهیان موافق ایشان، مصالح کشور را تشخیص نمی‌دهند؟ استیضاح کنندگان، انصافا از محبوبیت آقای دکتر فرجی دانا در میان دانشگاهیان بی‌اطلاع‌اند؟ می‌توانند مستند نشان دهند که در این مدت کوتاه، در کد ام دانشگاه شاهد تنش، التهاب آفرینی، نبود آرامش و افراط بوده‌ایم که ما دانشگاهیان از آن بی‌اطلاعیم؟ و با عنایت به مجموعه شرایط کنونی کشور و جهان و لحاظ کردن منافع ملی، اساسا کدام سیاستمدار حق‌مدار و دانشگاهی منصف و زمان شناس، استیضاح وزیر علوم را به صلاح کشور ارزیابی می‌کند؟

3- کدام منصف، آگاه و دلسوخته می‌تواند فراموش کند که در دولت‌های 9 و 10 با ساده‌انگاری، بی‌تدبیری، سوءمدیریت، رفتارهای غیرکارشناسی، هیجانی، سلیقه‌ای و جناحی و خرمنی از ناکارآمدی‌ها، ضربات جانکاهی بر آموزش عالی وارد شد؟

کدام عزیزی که دغدغه منافع و مصالح ملی را دارد می‌تواند از یاد ببرد که در این دو دولت، در فضایی سرشار از انفعال و روزمرگی با کمیت‌گرایی و فدا کردن کیفیت در برابر کمیت، جدی نگرفتن کرامت انسان، تفکر، جایگاه علما، دانشمندان و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها بر آموزش عالی آسیب‌های سختی وارد شد؟ و بر بیماری‌های در حال درمان این نهاد سرنوشت‌ساز، انبوهی از بیماری‌های دیگر افزوده شد؟

قاطبه دانشگاهیان، فضای بسته، امنیتی، دستوری، فاقد امید، نشاط و آرامش را در دانشگاه‌ها به ویژه در 8 سال گذشته هرگز از یاد نخواهند برد. اینک چرا برخی عزیزان که در همه آن سال‌ها یا سکوت کرده‌ و یا از آن اقدامات حمایت کرده‌اند، خدای ناکرده با فرار به جلو، طلبکار هم شده‌اند؟

4- برخلاف مفاد استیضاح، اکثریت دانشگاهیان بر این باورند که کارنامه وزیر علوم در این دوره کوتاه در مجموع خوب و در جهت منافع کشور بوده است که برای پرهیز از کلی‌گویی به چند مورد از توفیق‌های ایشان اشاره می‌شود:

*استقلال نسبی دانشگاه و نیز مشارکت نسبی دانشگاهیان در انتخاب مدیران خود.

*از بین رفت نسبی جو امنیتی دانشگاه.

*وزش نسیم ملایمی از علم، خردورزی و عقلانیت، اعتدال، نشاط، آرامش و امید در فضای دانشگاه.

* قانون‌گرایی، عدالت‌محوری و تخصص‌گرایی.

*بازگشت برخی از استادان کنارگذاشته یا بازنشسته شده اجباری به دانشگاه با حکم دیوان عدالت اداری.

*واگذاری مسوولیت در دانشگاه‌ها به طور کلی به افرادی عالم و خوشنام که از محبوبیت در میان دانشگاهیان برخوردارند.

*بازگشت شماری از دانشجویان «ستاره‌دار» به تحصیل.

در ارتباط با دانشجویان «ستاره‌دار» باید تاکید کرد که اینها هم، شهروندان و فرزندان همین کشورند و به فرض صحت تخلف، براساس کدام قانون می‌توان آنها را برای همیشه از تحصیل محروم کرد. به علاوه، این دانشجویان، در کدام مرجع قضایی و قانونی محکوم به اخراج از تحصیل شده‌اند؟ چه تعداد از آنها به دانشگاه بازگشته‌اند؟ و مگر این بازگشت، بدون استعلام و اخذ تاییدیه از مراجع قانونی مربوطه بوده است؟

همچنین، در این 10 ماهه، با قانون محوری و به طور مستمر کوشش شده است:

-در مجموعه مسائل دانشگاه‌ها و از جمله جذب هیات علمی حق کسی ضایع نشود.

-ضوابط و معیارهای علمی و قانونی به طور شفاف به اجرا در آید.

*توصیه، رانت‌خواری، فامیل‌بازی و مانند آن رخت ببندد و اعتماد آفرینی شود.

آیا این اقدامات خوب نیست؟ نیز در باب توسعه علمی، براساس کدام منطق و نگاه علمی، در یک بازه زمانی 10 ماهه می‌توان رشد ایجاد کرد؟ بنابراین بر چه اساسی استیضاح‌کنندگان اعلام می‌دارند که مدیریت وزیر علوم خلاف مصالح کشور و مانع رشد تولید علم شده است؟

5- چرا باید شمشیر حذف وزیر علوم را از رو بست؟ چرا نباید به او فرصت خدمت بیش از پیش به دانشگاه را داد؟ از نمایندگان محترم استیضاح‌کننده داشتن صبوری و سعه صدر بیش از اینها مورد انتظار است. لجاجت، دعوا، تخریب و مچ‌گیری چرا؟ رفتارهای هیجانی– جناحی، برخلاف مصالح و منافع کشور است. اجازه دهیم مُر قانون، ملاک انجام امور باشد. البته که اختلاف نظر و تفاوت با یکدیگر بسیار طبیعی است که در فضای سالم انسانی و خیرخواهانه می‌توان با تفاهم و تعامل، حول محور منافع ملی هم‌افزایی کرد و بسیاری از کاستی‌ها را مرتفع نمود. اگر دو سوی اختلاف‌، دلسوز باشند و پیگیر منافع ملت و سربلندی آنها باشند، همه مسائل با برخوردهای اقناعی قابل رفع است. در این صورت پایه‌های اعتماد متقابل دولت و مجلس و مردم و همه نهادها بیش از پیش تقویت می‌شود.

کیست که نپذیرد شناسایی متخلفان در هر سطحی و برخورد شفاف قانونی با آنها، هم وظیفه‌ای بدیهی و هم به نفع آینده کشور نیست؟ نمایندگان باید بیش و پیش از دیگران در این مسیر پیش قدم شوند. عبور از تخلفات و فسادها، ویژه‌خواری‌ها و رانت‌خواری‌ها و بایگانی کردن آنها، برای کشور فاجعه‌بار است.

با آنکه تغییر وزیر، به ویژه در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید می‌تواند مشکلاتی را برای دانشگاه در پی داشته باشد - از جمله اینکه بسیاری از تلاش‌های ارزشمند را ناکام گذاشته و حداقل در کوتاه مدت در دانشگاه‌ها بی‌ثباتی به وجود آورد - اما استیضاح‌کنندگان مطمئن باشند که سیاست‌های دولت و مطالبات بر حق مردم و دانشگاهیان تحقیقا تغییری نخواهد کرد. این مطالبات جدی است و دولت تدبیر و امید نیز موظف به انجام قول‌هایی است که به مردم داده است و برآن اساس رای اعتماد آنها را گرفته است. از این رو همه موارد تخلف و قانون‌گریزی در دولت گذشته - و از جمله پرونده مهم بورسیه‌های غیرقانونی - تا دستیابی به نتایج عادلانه، پیگیری خواهد شد.

6- آنچه مسلم است اینکه به همان اندازه که استیضاح‌کنندگان در انجام وظایف قانونی خود محق هستند، وزیر علوم نیز حق، وظیفه و تکلیف دارد که وظایف قانونی خود را شخصا انجام دهد و این اختیارات از جمله پیشنهاد روسای دانشگاه‌ها به شورای عالی انقلاب فرهنگی و عزل و نصب‌های وزارت متبوعش را به هیچ فرد، نهاد و استیضاح‌کننده‌ای وا نگذارد و دخالت‌های غیرقانونی آنها را برنتابد و در راستای اجرای مُر قانون با نگاه، تشخیص و مسوولیت خود و نه نظر و خواست استیضاح‌کنندگان، منافع ملی را پاس دارد.

اینک جای شگفتی بسیار است که چگونه می‌توان انتصابات قانونی وزیر را به عنوان تخلف تبیین کرد؟

چگونه می‌توان مستنداتی محکم ارایه کرد که وزیر علوم، فراتر از حق قانونی خود عمل کرده است؟

با عنایت به تفکیک قوا، نمایندگان محترم مجلس، حق دخالت در عزل و نصب‌های قوه مجریه را ندارند. دانشگاه نمی‌تواند و نباید براساس سلایق و تمایلات سیاستمداران حرکت کند. نگاه مرسوم اهالی قدرت و سیاست به دانشگاه نیازمند اصلاح تجدیدنظر اساسی است و دولتمردان، طبیعتا به وظایف اصلی خود در راستای دفاع همه جانبه از حقوق ملت بپردازند.

7- استیضاح اگرچه حق قانونی نمایندگان است، اما آنچه که در متن طرح آن آمده است، در حد استیضاح نیست. اما اینک که نمایندگان استیضاح کننده، سرانجام با اصرار بر خواسته خود موجبات اعلام وصول استیضاح را در جلسه روز سه‌شنبه (93.5.21) مجلس فراهم آوردند، در صورتی که استیضاح رای بیاورد، در راستای منافع ملی، هیچ فرد و یا جریانی، برنده آن نخواهد بود. به ویژه که تا سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها، چند هفته‌ای بیشتر باقی نمانده است و در 15 شهریور ثبت نام اکثر دانشگاه‌ها آغاز می‌شود.

8- از وزیر محترم علوم انتظار می‌رود که در جلسه استیضاح با رعایت انصاف، مروت، صراحت و شجاعتی که در ایشان سراغ داریم، مجموعه واقعیت‌ها و مستندات مربوط به تخلفات آموزش عالی در دولت‌های 9 و 10 را به آگاهی ملت برسانند. چه، اگر از حق خویش هم بگذرند، نمی‌توانند و نباید از حقوق ملت ذره‌ای کوتاه بیایند و فارغ از اینکه چه نهادی یا دولتی تخلف کرده است هیچ مسوولی نباید چشم خود را بر آن و از جمله انبوه بی‌قانونی‌های دولت گذشته ببندد.

نمایندگان محترم به ویژه اعضای کمیسیون آموزش عالی و دیگر نهادهای مرتبط نیز باید در برابر سکوت هشت ساله اخیر در برابر مجموعه تخلفات انجام گرفته، در برابر ملت پاسخگو باشند.

افکار عمومی و به ویژه دانشگاهیان از وزیر علوم متوقع‌اند که با سرافرازی از کارنامه خود، قاطعانه دفاع کند و از این فرصت به طور مستدل و مستند برای بیان حقایق و تخلفات گسترده دولت گذشته و برای اصلاح امور حداکثر بهره را ببرد. مردم، صاحبان اصلی کشورند و حق آنهاست که حقایق را بدانند. این امر بسیار ضروری است و البته که هرگز افشاگری به حساب نمی‌آید.

9- استیضاح‌کنندگان محترم، انتخابات پیش‌رو در سال آینده و سال‌های پس از آن را از یاد نبرند و تردید نکنند که مردم رفتارهای ما را به یاد خواهند داشت و جبران خواهند کرد. آنچه نسبتا امیدوارکننده است آن است که احتمالا اکثریت نمایندگان محترم با استیضاح موافقت نکنند. به ویژه با توجه به شایستگی‌های جناب آقای دکتر فرجی دانا و برای ارتقای منزلت علمی، آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها، امید آن است که مجلس محترم با آرای بیشتری نسبت به 10 ماه قبل، بار دیگر به وی رای اعتماد دهد و با این عمل و در واقع تایید رای قاطع اکثریت قابل توجه دانشگاهیان و احترام عملی به تشخیص و خواسته ایشان، از این آزمون سربلند بیرون آیند.

از خداوند سبحان که عزت و ذلت دست اوست، می‌خواهیم که نمایندگان محترم و همه ما را در شناخت درست وظایف و انجام نیکوی آن یاری فرماید و تصمیمات ما را همراه با انصاف، مروت، تدبیر و خرد گرداند تا با نگاه عمیق و روزآمد به منافع و مصالح واقعا ملی و ندیدن خود و جناح خود، وظایف سنگین خود را به نحوی که رضایت پروردگار را در پی دارد، انجام دهیم.