بودجه نظامی واشنگتن می توانست فقر را در آمریکا ریشه کن کند

 تحلیلگران بودجه هنگفت نظامی سال آینده آمریکا را در شرایطی که فقر در آمریکا رو به فزونی است و از بودجه درمانی و آموزشی این کشور هم کاسته می شود؛ نه در راستای دغدغه های امنیت ملی بلکه در جهت دامن زدن به مسابقه تسلیحاتی در اقصی نقاط جهان ارزیابی می کنند.

به گزارش ایرنا، لایحه 717 میلیارد دلاری بودجه نظامی آمریکا که به امضای دونالد ترامپ رسیده است، نه تنها موجی از خشم در داخل این کشور برانگیخته، بلکه واکنش بین المللی به ویژه از سوی روسیه و چین را به همراه داشته است که آن را تهدیدی نظامی برای خود می بینند.
این بودجه عریض و طویل، علاوه بر نوسازی زیر ساخت های ارتش، قرار است بر تعداد سربازان آمریکایی افزوده و عملیات متعارف هجومی ارتش را ارتقا دهد. همچنین با اختصاص 6.3 میلیارد دلار، نیروی بازدارنده نظامی اروپا را افزایش داده، 250 میلیون دلار برای اوکراین اختصاص دهد و تا سال 2020 یک بازوی نظامی-فضایی برای ارتش آمریکا به وجود آورد. در عین حال، این بودجه 69 میلیارد دلار برای عملیات به اصطلاح «احتمالی برون مرزی» در نظر گرفته است.
آخرین بودجه سالیانه نیروهای مسلح آمریکا در دوره باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، 606 میلیارد دلار بود. اکنون جمهوریخواهان و دمکرات ها در کنگره آن را به رقمی حتی ورای درخواست دولت ترامپ افزایش داده اند.
ابتدا کاخ سفید 686 میلیارد دلار برای بودجه نظامی سال 2019 در نظر گرفته و اعلام کرده بود که در نهایت به دنبال دستیابی به رقم 742 میلیارد دلار در سال مالی 2023 است اما نمایندگان سنای آمریکا، 717 میلیارد دلار برای سال 2019 تصویب کرده و روی میز ترامپ گذاشتند و او هم بلافاصله آن را امضا کرد.
برای درک مقدار 717 میلیارد دلار کافی است که بگوییم این مبلغ بیش از دو برابر کل بودجه سالانه کشوری چون ایران است.

**رویارویی ابرقدرت ها
اخیرا «مارک اسپر» وزیر ارتش آمریکا درباره بودجه هنگفت نظامی سال 2019 آمریکا در 'مجمع امنیت آسپن' در ایالت کلورادو گفته است که ارتش این کشور به پیشرفته ترین ماشین های جنگی نیاز دارد تا جلوتر از رقبایی همچون روسیه و چین که ارتش نظامی خود را به سرعت ارتقا می دهند، حرکت کند.
وی با انتقاد از کاهش بودجه برخی از بخش های نظامی به دلیل هزینه های جنگ عراق و افغانستان، گفته است که دولت ترامپ به دنبال به کار گرفتن ربات های سرباز، سلاح لیزر و موشک های بسیار سریع است.
واقعیت این است که از سال 2001، دولت آمریکا به دلیل نیاز به تمرکز بر جنگ های نامنظم و شهری در عراق و افغانستان، برنامه های تحقیقات و ساخت جنگ افزارهای با فن آوری پیشرفته را کنار گذاشته بود تا از پس هزینه های این دو جنگ برآید.
اما با توجه به اینکه آمریکا در مسیر خروج از افغانستان و عراق بوده است، مقام های پنتاگون بار دیگر بر ضرورت سرمایه گذاری وسیع بر این نوع جنگ افزارها تاکید کرده و آن را برای تمرکز بر «دشمنان سبک دوران جنگ سرد» مهم می خوانند.
به گفته اسپر این تحول شامل روبات های نیمه مستقل است که می تواند در جلوی سربازان به میدان های جنگی وارد شوند تا ضمن از بین بردن مین های جنگی، دشمنان را هم هدف آتش قرار دهند.
او می افزاید: ما باید مطمئن شویم که برای مبارزه در 10 یا 15 سال آینده آماده ایم.
در سخنانی مشابه، «جان راود» کارشناس ارشد سیاستگذاری پنتاگون، در سخنانی در مجمع اسپن گفته است: یک مشخصه بسیار روشن در جهان وجود دارد که بازگشت به دوران رقابت میان ابر قدرت هاست.
وی به روسیه، چین، ایران و کره شمالی به عنوان تهدید اشاره کرده و می گوید: تروریسم بین المللی دیگر بزرگترین تهدید برای ایالات متحده نیست.

** ابهامات درباره بودجه عملیات احتمالی خارجی
در حالیکه مقام های سیاسی و نظامی آمریکا در حال توجیه افکار عمومی درباره ریخت و پاش های نظامی خیره کننده هستند، ناظران مستقل در این کشور به نقد بخش های مختلف بودجه سال 2019 نیروهای مسلح پرداخته و استدلال های آنها را رد می کنند. از جمله آنها می گویند 69 میلیارد دلار برای «عملیات احتمالی برون مرزی» هیچ مبنا و اساس مشخصی ندارد.
از زمان جنگ خلیج فارس در سال 1993، ارتش آمریکا بودجه ای به نام «عملیات احتمالی برون مرزی» دریافت می کند که در گذشته هم سوال برانگیز بوده است.
این مبلغ ویژه که برای اقدامات نظامی فوق العاده اختصاص داده می شود، عمدتا به اسم عملیات به اصطلاح ضد تروریستی در خاورمیانه و شمال آفریقا هزینه می شود. در بودجه سال 2018، این مبلغ 83 میلیارد دلار بود که به آن 4.7 میلیارد دلار «بودجه اضطراری» هم افزوده شده بود.
کلمه «احتمالی» به عنوان «یک رویداد پیش بینی نشده» تعریف می شود. ناظران می گویند به ندرت عملیات نظامی پیش بینی نشده برای پنتاگون وجود دارد که چنین مبلغ کلانی برای آن هزینه شود. با این وجود دولت و کنگره، هر سال این ردیف را در بودجه نیروهای مسلح می گنجانند، بدون آنکه توجیه قانع کننده ای برای آن وجود داشته باشد.
کارشناسان می گویند، پس از 15 سال، بیشتر عملیات های احتمالی ایالات متحده پیش بینی شده اند. همچنین در شرایطی که به ادعای پنتاگون، تهدید تروریستی پیش بینی ناپذیر رو به کاهش است، به چنین مبلغ هنگفتی برای «عملیات احتمالی برون مرزی» نیازی نیست.
یکی از بخش های دیگر جنجال برانگیز بودجه سال 2019 نیروهای نظامی آمریکا، راه اندختن شاخه فضایی ارتش آمریکاست که بسیار به خیال پردازی های جنگ ستارگان شباهت دارد.
«مایک پنس» معاون رئیس جمهوری آمریکا با اشاره غیرمستقیم به روسیه و چین، مدعی شده است که تهدید آمریکا در فضا بسیار جدی و فوری است و برای همین یک بخش مستقل فضایی باید برای برخورد با آن تاسیس شود.
«بروس گاگنن» دبیر «شبکه جهانی مبارزه با جنگ افزار و توان هسته ای در فضا» با بی پایه و اساس خواندن این ادعا به ایرنا گفت: بارها چین و روسیه موضوع غیرنظامی کردن فضا را در سازمان ملل متحد مطرح کرده و خواستار پیمانی شده اند که فضا را عاری از جنگ افزار اعلام کند. ایالات متحده و اسراییل با هر گونه بحث جدی درباره چنین پیمانی در سازمان ملل متحد مخالفت کرده اند.
این کارشناس آمریکایی با تاکید بر اینکه ایالات متحده مسابقه تسلیحاتی را در فضا کلید زده است، می افزاید: صنایع نظامی در ایالات متحده اساسا مخالف تصویب چنین پیمانی بوده اند که می تواند مانع از توسعه اهداف آنها در فضا شود. از سال 1997 پنتاگون طرحی با عنوان چشم انداز 2020 داشته است که بر اساس آن ایالات متحده بر فضا چیره شده و از کنترل آن از سوی دیگر کشورها جلوگیری خواهد کرد. از سوی دیگر، چین و روسیه در زمینه فضایی بسیار عقب تر از ایالات متحده هستند اما با تحول اخیر، آنها نیز بیکار نخواهند نشست و ما به زودی شاهد واکنش آنها خواهیم بود.


** امنیت یا امپراتوری
کارشناسان نظامی در آمریکا می گویند که هزینه های سرسام آور نظامی آمریکا نه ارتباطی با دولت ترامپ دارد و نه به حاکمیت یکی از دو حزب بر کنگره این کشور. این بودجه های کلان در واقع راهبرد آمریکا برای گسترش مناطق نفوذ و دخالت نظامی در جهان است که در راستای منافع اقتصادی بخش های نظامی و تولید جنگ افزار این کشور صورت می گیرد.
بنا بر یک تحقیق انجام شده توسط «استیون کوزیاک» مدیر ارشد امور دفاع و امور بین الملل در دفتر مدیریت و بودجه رئیس جمهوری پیشین آمریکا که در مقاله ای برای مرکز امنیت جدید آمریکایی ( Center for a New American Security) منتشر شده است، از سال 1980 تا سال 2016، حتی پس از محاسبه تورم آمریکا، هزینه های هر عضو بخش های عملیات نظامی و پشتیبانی ارتش آمریکا، بیش از دو برابر افزایش داشته است.
در این میان، هر دو حزب حاکم در آمریکا و روسای جمهوری دمکرات و جمهوریخواه همواره با این افزایش هزینه ها همراهی کرده و بودجه بخش های نظامی را سخاوتمندانه بالا برده اند.
به عنوان نمونه، در 30 سال گذشته، بودجه بخش بسیار راهبردی «تحقیقات و توسعه نظامی» پنتاگون (military research and development (R&D) حتی یک بار هم از سوی روسای جمهوری آمریکا دچار کاهش نشده است.
به اعتقاد ناظران، تصویب بودجه نیروهای مسلح توسط دو حزب، نشان دهنده رخنه نظامی گری و منافع شرکت هایی است که سودشان با جنگ طلبی و تنش زایی در هم تنیده شده است.
به گفته «آدام جانسون» نویسنده در مرکز «صحت و انصاف در گزارش»، تصویب بودجه نظامی 2019 ثابت کرد که طبقۀ سیاسی حاکم در ایالات متحده و رسانه های اصلی این کشور، هزینه های نظامی سنگین را صرفا یک واقعیت مسلم دانسته و حاضر به زیر سوال بردن آن نیستند. به گفته وی، بسیاری از خبرنگاران و روزنامه نگاران در آمریکا «توجیه» نشده اند تا هزینه های نظامی را زیر سوال ببرند اما همان ها بارها و بارها درباره بوجه درمانی و آموزش و پرورش سوال طرح کرده و آن را به چالش کشیده اند.
این واقعیت با مرور گزارش رسانه های آمریکا که یا از این بودجه دفاع کرده یا با سکوت از کنار آن گذشته اند، کاملا ملموس است.
در این میان، از معدود رسانه هایی که گزارش انتقادی منتشر کردند، تارنمای اینترسپت بود.
بنا به نوشته «الکس ایمونس» در این تارنما، تنها 80 میلیارد دلاری که برای افزایش بودجه جنگی سال 2019 در نظر گرفته شده است، می توانست هزینه تحصیل در تمام کالج ها و دانشگاه های آمریکا را برای دانشجویان این کشور مجانی کند.
این درحالی است که برنی سندرز سناتور دمکرات برای پایان دادن به کابوس هزینه های تحصیلی و معضل بدهی های دانشجویان آمریکایی، فقط خواستار اختصاص 47 میلیارد دلار بودجه شده بود که کنگره و دولت با آن موافقت نکردند.

** رقابت تسلیحاتی و تنش زایی
بودجه جنگی 717 میلیارد دلاری در تاریخ مدرن آمریکا رقمی بی سابقه است. به گفته «رومن شویزر» تحلیلگر نظامی مرکز کراون، این بودجه بدون تردید با هدف مهار چین و روسیه ارئه شده است.
اما پرسش اساسی اینجاست که تهدید این دو کشور برای آمریکا تا چه اندازه فوری و جدی است؟
بسیاری از تحلیلگران اتفاق نظر دارند که ایالات متحده با هیچ تهدید زمینی در امتداد مرزهای شمال و جنوب خود مواجه نیست و در عین حال اقیانوس اطلس و آرام، منطقه حائل وسیعی در امتداد مرزهای شرقی و غربی آن به وجود آورده اند که امنیت طبیعی برای آن برقرار می کند.
به باور بسیاری از کارشناسان نظامی، اگرهمین امروز واشنگتن نیروهای دریایی و هوایی خود را به نصف کاهش دهد و نفرات ارتش و تفنگداران آن دو سوم کاهش یابد، باز به آسانی می تواند تهدیدهای نظامی علیه خاک این کشور را پاسخ دهد.
به گفته کارشناسان نظامی اگر آن گونه که سران کاخ سفید ادعا می کنند، مساله آنها تهدیدهای خارجی برای امنیت این کشور باشد، به هیچ وجه نمی توان بودجه ای چنین هنگفت را توجیه کرد.
آنها می پرسند این همه ادوات نظامی، از جمله ساخت سری پیشرفته ناوهای هواپیمابر برای در اختیار داشتن 10 مجموعه تازه ناوگان هجومی، نسل جدید زیردریایی های با قابلیت پرتاب موشک بالستیک و بمب افکن و جنگنده های نسل ششم، نمی تواند در مقوله بحث امنیت ملی گنجیده شود و بیشتر برنامه توسعه طلبی یک امپراتوری را تداعی می کند.
به نظر می رسد، تهدید از جانب روسیه و چین، بهانه تراشی برای به جیب زدن بخش بزرگتری از پول مالیات دهندگان آمریکایی در راستای منافع شرکت های تسلیحاتی آمریکایی و نخبگان نظامی-سیاسی این کشور است.
چنین رویکردی، به گفته بروس گاگنن، چین، روسیه و دیگر کشورهایی را که به دنبال سیاست خارجی مستقل از آمریکا هستند، به سمت مسابقه تسلیحاتی سوق خواهد داد و سود این دور باطل به نفع جریان های داخل حاکمیت آمریکاست که از تنش و جنگ و در نتیجه ساخت و فروش بیشتر سلاح و نظامی گری سود می برند.
در این میان صلح و ثبات در عرصه جهانی و مردم آمریکا، قربانیان اصلی این سیاست هستند. مردمی که براساس گزارش ماه ژوئن سازمان ملل متحد، دست کم 24 میلیون نفر از آنها در فقر مطلق یا فقر شدید زندگی می کنند.