نفت همواره عاملی تاثیرگذار بر تصمیم گیری های آمریکا در مورد عراق بوده، محرک کلیدی حمله 2003 و اشغال خونبار عراق که در پی آن رخ داد. حال در شرایطی که باراک اوباما نیروهای آمریکا را به عراق بازمی گرداند، تحلیل گران معتقدند بار دیگر مسئله نفت مطرح است.
حمله جورج بوش به عراق باعث شد شرکت های نفتی آمریکایی و دیگر شرکت
های نفتی غربی سهم قابل توجهی از میدان های نفتی این کشور را از آن خود
کنند و این دقیقا همان پایگاهی است که مورد حملات تهدیدآمیز داعش قرار
گرفته و دستکم توضیحی برای تصمیم اوباما برای بازگرداندن ارتش آمریکا به
این درگیری ها است.عامل پیچیده دیگر این است که
کنترل برخی از میدان های بزرگ نفتی در دست کردها است و آنها خواستار کسب
استقلال هستند. همانطور که تحلیل گران صنعت نفت می گویند شرکت های نفتی
غربی و دولت اوباما به داعش اجازه نخواهند داد که کنترل کردستان عراق را به
دست بگیرند و حاضرند که برای دستیابی به این هدف، مشارکت نظامی داشته
باشند.
آنتونیا ژوهاس، تحلیلگر نفت و انرژی
آمریکایی و نویسنده کتاب «دستورکار بوش» و «استبداد نفت» در مورد اینکه چرا
کردها و کردستان برای آمریکا از اهمیت ویژه ای برخوردار است گفت: «ما به
وضوح در یک اقدام نظامی با هدف نفتی مشارکت داریم. اما دولت اوباما، دولت
بوش نیست. می توان با اطمینان گفت که اگر تنها مسئله حفاظت از منابع نفتی
در کردستان مطرح بود، ما دست به اقدام نظامی نمی زدیم. اگر دولت بوش در حال
حاضر قدرت داشت، ما حتما این کار را می کردیم. حمله سال 2003 به عراق
دلایل بسیاری داشت اما یکی از برجسته ترین دلایل آن نفت بود و پیشی گرفتن
از شرکت های نفتی غربی در خاک عراق بود. دولت بوش توانست به این هدف برسد.
امروز ما شرکت اکسون را داریم که در برخی از بزرگترین میدان های نفتی جهان
فعال است. برخی دیگر از شرکت های نفتی بزرگ غربی مانند بی پی و شل نیز
فعالیت خوبی در خاک عراق دارند.»
وی در ادامه
افزود: «اما از همان ابتدای حملات، یک مسئله مهم در مناطقی از عراق وجود
داشت به نام کردستان که به دنبال استقلال بوده و کردها برای دستیابی به این
هدف تلاش کرده اند که نظر غرب را جلب کنند. یکی از مزایایی که کردها
دارند، حجم بسیار بالای نفت آنها است. شرکت هایی مانند اکسون، شورون و
ماراتون همگی دارای قراردادهای اکتشافی با کردستان هستند اما به دلیل
اختلاف میان دولت مرکزی عراق و کردها در مورد اینکه کدامیک مالک این نفت ها
است، هیچگاه برای کار به عراق نرفته اند.»
این
تحلیلگر آمریکایی با اشاره به اینکه داعش با اقدامات خود جهان را از قدرت
خود به تعجب واداشت و یکی از عواملی که به موفقیت آنها کمک کرد را نفت می
داند. آنها در حال تصرف میدان ها در سوریه هستند، نفت را در بازار سیاه
میفروشند و از پول آن برای تامین مالی اقدامات خود بهره می برند. آنها
پالایشگاه ها را می گیرند و از بنزین آن برای تامین سوخت تانک های خود
استفاده می کنند. زمانی که به شمال عراق نیز حمله کردند، سعی داشتند میدان
نفتی کرکوک، یکی از بزرگترین میدان های نفتی جهان را بگیرند. نیروهای مسلح
کرد، پیشمرگه ها، دقیقا همان کاری را کردند که کردها هرگز انجام نداده
بودند- آنها میدان کرکوک را پس گرفتند.»
آنتونیا
ژوهاس گفت: «داعش همچنان مواضع کردستان عراق را تهدید می کند و ارتش آرمیکا
نیز با ارسال تسلیحات به پیشمرگه ها از کردها حمایت می کند. آمریکا حمله
به اطراف و داخل اربیل را آغاز کرده و می گوید اجازه تصرف کردستان را به
داعش نخواهد داد. در عین حال تاکید می کند که اجازه تصرف میدان های نفتی را
هم به داعش نخواهد داد و این نفت را به شرکت های غربی نخواهد باخت. و از
سوی دیگر حمایت ویژه ای که کردستان عراق به آمریکا اعطا کرده را نیز از دست
نخواهد داد.»
اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود.
دولت اوباما نیم نگاهی هم به دیگر نقاط عراق دارد و با خود می گوید شرایط
نباید اینطور می شد، شرایط رو به ویرانی است و همه ما را سرزنش می کنند و
باید کاری صورت داد. مالکی چند ماه پیش به یک عنصر سوخته تبدیل شد، مشکلی
که باید از دستش خلاص می شدند. دولت اوباما به عراق و دولت مرکزی گفت از
دست مالکی خلاص شوید و کسی را جایگزینش کنید که منافع گسترده ما را تامین
کند، در غیر این صورت کاری می کنیم که مطابق میل شما نیست و این کار کمک به
کردها برای کسب استقلال کامل بود. اما در واقع همان منافع نفتی، بخش مهمی
از فرآیند تصمیم گیری برای بازگشت نظامی به عراق بوده اند.
منبع: فرارو
ارسال نظر
