پوسیدگی دندان‎ چیست؟

دکتر ندا رسایی اظهار کرد: پوسیدگی دندان یک بیماری با عامل عفونی و میکروبی است‏. در این بیماری، میکروب‌ها بر روی دندان‌ها تجمع کرده و پلاک دندانی را تشکیل می‌دهند. این پلاک‌ها حاوی میکرو ارگانیسم‌ها، باقی‌مانده مواد غذایی و رسوبات دهان و دیگر مواد هستند.

وی ادامه داد: پلاک میکروبی یک ساختار منظم و منسجم است که می‌تواند بر روی سطوح دندان، لثه و مخاط دهان تشکیل شود. اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، میکروارگانیسم‌ها بر روی سطوح دندانی چسبیده و اسید ترشح می‌کنند که موجب حل شدن مینای دندان و آغاز پوسیدگی است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: با وجود این که مینا، سخت‌ترین نسج بدن انسان است و بیشترین ساختار تشکیل دهنده مینا را مواد معدنی تشکیل می‌دهد اما در مقابل اسیدها، حل شده و حفره‌هایی بر روی دندان ایجاد می‌شود.

رسایی با اشاره به این که پوسیدگی از یک نمای لکه سفید، زرد یا قهوه‌ای رنگ شروع شده و تبدیل به حفراتی در دندان می‌شود گفت: اگر پوسیدگی از مینا به عاج دندان برسد، عاج هم پوسیده شده، به نزدیکی عصب می‌رسد و منجر به دردهای دندانی می‌شود.

وی افزود: احساس درد دندان هنگام خوردن آب سرد، چای داغ و به ویژه شیرینی، از علایم پوسیدگی است و باید به دندان‌پزشک مراجعه شود و نباید اجازه داد پوسیدگی پیشرفت کرده و به اعصاب دندان برسد.

مسئول واحد بهداشت دهان و دندان مرکز بهداشت خوزستان در خصوص راه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان گفت: رعایت بهداشت دهان و دندان از مهمترین نکات مورد توجه است و پیش از هر چیز استفاده از نخ دندان، و سپس شستن دندان با مسواک مناسب و خمیر دندان فلورایددار توصیه می‌شود.

رسایی افزود: نواحی بین دندان و شیارهای عمیق سطح جونده دندان از مناطق شایع آغاز پوسیدگی است، چون تجمع میکروب‌ها در این نواحی بیشتر است بنابراین باید حتما از نخ دندان برای تمیز کردن نواحی بین دندانی استفاده شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اظهار کرد: دندان‌ها باید حداقل روزی دو بار و حتما یک‌بار قبل از خواب شبانه با تکنیک صحیح مسواک شده و از نخ دندان هم استفاده شود و بیماران از پزشک بخواهند روش صحیح مسواک زدن را به آنها آموزش دهد.

وی ادامه داد: استفاده از مسواک زبر و سخت، افقی کشیدن مسواک و استفاده از خمیردندان ساینده، می‌تواند مینای دندان را از بین برده و موجب تحلیل لثه شود؛ بنابراین باید مسواک نرم یا متوسط مورد استفاده قرار گیرد.

رسایی، در خصوص تکنیک صحیح مسواک زدن گفت: دهان را باز کرده و مسواک را با زاویه 45 درجه روی سطح دندان قرار می‌دهیم به صورتی که پهلوی برس مسواک روی دندان قرار گیرد نه نوک برس.

مسئول واحد بهداشت دهان و دندان مرکز بهداشت خوزستان افزود: پهلوی دیواره مسواک باید با سطح دندان زاویه 45 درجه بسازد و آرام و به صورت چرخشی به سمت پایین حرکت داده شود.

وی اظهارکرد: فک بالا، از بالا به پایین، و فک پایین، از پایین به بالا مسواک شود و سطح جونده دندان‌ها نیز با حرکات چرخشی تمیز شود.

رسایی با توصیه بر استفاده از دهان‌شویه و خمیردندان حاوی فلوراید به عنوان یک راه پیشگیری از پوسیدگی افزود: فلوراید می‌تواند با ساختار معدنی دندان ترکیب شده و آن را به ساختار مقاوم‌تری در مقابل پوسیدگی تبدیل کند.

وی به راه‌های استفاده از فلوراید به صورت خوراکی و موضعی اشاره کرد و ادامه داد: فلوراید خوراکی در آب آشامیدنی و مواد غذایی مانند ماهی و چای وجود دارد و یا به صورت قرص مکمل با تجویز پزشک می‌تواند مصرف شود.

مسئول واحد بهداشت دهان و دندان مرکز بهداشت خوزستان گفت: فلوراید موضعی از جمله دهان شویه و خمیردندان را خود فرد در منزل می تواند استفاده کند، و فلوراید تراپی نیز به صورت موضعی توسط مراکز بهداشتی درمانی و در مطب توسط دندان‌پزشکان انجام می‌شود.

وی عنوان کرد: استفاده از فلوراید، واکسن کردن دندان‌ها در مقابل پوسیدگی است اما حتما در کنار آن باید بهداشت دهان و دندان نیز رعایت شود.

رسایی به فیشور سیلانت (شیار پوش دندان) به عنوان یکی دیگر از راه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان اشاره کرد و گفت: این روش برای دندان‌های دایمی تازه روییده سالم و بدون پوسیدگی کودکان با شیارهای عمیق است که شیارها توسط دندان‌پزشک با استفاده از ماده ترمیمی، کم‌عمق شده و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌شود.