"پارامیس" هشدار یا حادثه‌ای که به خیر گذشت؟

 آتش‌سوزی برج پارامیس که سی و یکم تیر ماه رخ داد هر چند به خیر گذشت اما می‌توان آن را هشداری برای ایمنی شهر دانست تا مبادا روزی فاجعه‌ای همچون آتش‌سوزی برج گرنفل لندن در تهران رخ داد.

 برج مسکونی پارامیس در منطقه 22 تهران، منطقه‌ای که حالا کم کم تبدیل به نمادی از بلندمرتبه سازی در تهران می‌شود ‌دچار حریق شد. حریقی که برای اطفای آن و نجات محبوس‌شدگان در برج، از نیروهای چند ایستگاه آتش‌نشانی و حتی نیروهای هلال احمر برای پشتیبانی عملیات نجات استفاده شد. حتی بلندترین نردبان موجود آتش‌نشانی نیز در این عملیات مورد استفاده قرار گرفت. حادثه‌ای که در پایان آن بر اساس آمار اورژانس 78 نفر مصدوم شدند. بیشتر این افراد در محل درمان شدند و حادثه به خیر گذشت با این حال نمی‌توان اطمینان داد که چنین حادثه‌ای آن هم در شهری که روز به روز به قد ساختمان‌هایش اضافه می‌شود رخ ندهد.

جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، در رابطه با آتش‌سوزی برج پارامیس اعلام کرده بود: متاسفانه این برج مسکونی فاقد تائیدیه ایمنی و سیستم و تجهیزات فعال اطفای حریق بود. در حالی که ساختمان های بلندمرتبه باید تائیدیه ایمنی را دریافت کنند و پس از آن افراد داخل آن ساکن شوند اما در این مورد این اتفاق رخ نداده بود.

در این شرایط آنچه اهمیت دارد ضرورت ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای افزایش ایمنی شهر است؛ شهری که نه تنها در مورد برج‌هایش باید احساس خطر کرد بلکه خطرهای دیگری را هم دارد. از ساختمان‌های مسکونی تغییر کاربری داده شده به انبار پارچه و کارگاه تولیدی و مانند آن گرفته تا اماکن مسکونی و غیر مسکونی نا ایمن دیگر. شهری که آخرین آمارها نشان می‌دهد 7300 ساختمان غیر مسکونی ناایمن در آن شناسایی شده که 243 مورد آنها در رده بسیار پر خطر قرار می‌گیرند. ساختمان‌هایی نه چون پلاسکو بلکه گاهی با شرایطی به مراتب بدتر از آن. شهری که بیش از 80 درصد بیمارستان‌هایش نیز در شرایط نا ایمن و پر خطر قرار دارند و5000 ساختمان دولتی ناایمن را در خود جای داده است.

حال در چنین شهری که ‌روز به روز به قد برج‌هایش افزوده می‌شود؛ توجه به ایمنی ضروری است اما آنچه مشاهده می‌شود، خلاء قانونی در زمینه ایمنی شهری است. خلائی که  به دنبال آن برج‌های  ناایمن هم می‌توانند محل سکونت شوند. پارامیس هم یکی از این برج‌ها بود؛ تنها یکی از 200 برج شناسایی شده بدون پایان کار در تهران. برجی که تائیدیه ایمنی هم نداشت. تائیدیه‌ای که سازمان آتش‌نشانی بر اساس بررسی وضعیت ایمنی ساختمان باید صادر کند اما حالا به راحتی این برج‌ها در کنار سایر بخش‌های پر خطر شهر، می‌توانند ایمنی را قربانی کنند.

یکی از مشکلاتی که در رابطه با قوانین می‌توان به آن اشاره کرد مواردی است که فعالیت نظارتی سازمان آتش‌نشانی را با مشکل مواجه کرده است.در حال حاضر آتش‌نشانان امکان قانونی برای بازرسی از اماکن خصوصی را ندارند و این کار تنها با حکم مراجع قضایی می‌تواند صورت بگیرد و عملا برای بازرسی از هر ساختمان باید فرایندی برای دریافت حکم قضایی نیز انجام شود. این در شرایطی است که حتی نظارت بر اماکن عمومی نیز با دشواری‌های خاصی مواجه است.آنچه مسلم است قوانین باید به گونه‌ای باشد که امکان بهره برداری و استفاده از برج‌هایی که پایان کار خود را نگرفته اند وجود نداشته باشد.

حتی این شرایط به گونه‌ای است که به نظر می رسد دست شهرداری منطقه نیز بسته است. در همین راستا علی نوذرپور، شهردار منطقه 22 نیز پس از این حادثه در مورد اینکه آیا شهرداری هم می‌تواند از سکونت در ساختمان‌هایی که مجوز پایان کار دریافت نکرده اند جلوگیری کند یا خیر گفت: ما برای این کار مجوز قانونی نداریم که از استقرار آنها ممانعت کنیم اما انتظار می‌رود ساختمانی که تکمیل نشده و پایان کار نگرفته و به تبع آن تاییدیه سازمان آتش نشانی نیز ندارد، جمعیت آن ساکن نشود. هنگامی که این ضوابط رعایت نمی‌شود تبعات آن دامن گیر برخی افراد می‌شود.

یکی از قوانینی که می‌توان به آن به اشاره کرد «قانون مدیریت یکپارچه شهری» است. قانونی که به ادعای معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی می‌تواند به افزایش ایمنی شهر کمک کند اما همچنان بی سرانجام مانده است.

محمود قدیری در گفت‌وگویی که پیش از این با ایسنا انجام داده بود در این رابطه گفته بود: "در سال‌های قبل قرار بود که قانون مدیریت یکپارچه شهری نوشته شود که بعد از تدوین و ایرادهایی که نسبت به آن گرفته شد هنوز نهایی نشده است و باید هر چه زودتر چنین قانونی تصویب شود و ابلاغ چنین قانونی به نتیجه برسد. ما امیدوار بودیم که این قانون در سال گذشته تصویب شود، اما همچنان این اتفاق نیفتاده و این در حالی است که تصویب این قانون می‌توانست کمک بسیاری به ما بکند. ما در بی قانونی گیر کرده‌ایم و در حالی‌که ریسک خطر را با چشم می‌بینیم، اغلب عملا نمی‌توانیم کاری برای آن انجام دهیم."

بنابراین آنچه مهم به نظر می‌رسد توجه هر چه سریع‌تر به قوانینی است که قابلیت پیشگیرانه داشته باشند تا نشود روزی فاجعه ای مشابه برج گرنفل نیز به تاریخ فجایع شهر تهران اضافه شود.