خاورمیانه در آشوب است، ایران و عربستان باید آشتی کنند

سیدحسین موسویان مذاکره کننده سابق هسته ای ایران در نشریه «گالف نیوز» نوشت: خاورمیانه در آشوب است و نیاز زیادی برای حل اختلافات دو قدرت منطقه ای یعنی ایران و عربستان حس می شود.

 بدون تردید رقابت ایران عربستان و مسائل فرقه ای ریشه ای عمیق دارد و نیازمند گفتگوی جدی است. این بی اعتمادی تاریخی بین ریاض و تهران به چندین دهه قبل باز می گردد و در زمان حمله ی صدام به ایران و حمایت عربستان از او به اوج خود رسید.

در دهه گذشته، با شکل گیری شرایطی در منطقه که به نفع ایران بود رقابت تهران و ریاض شدت گرفت. با آغاز بهار عربی فرصت جدید برای شکل گیری مجدد خاورمیانه با رقابت ایران و عربستان برای نفوذ و قدرت بیشتر بوجود آمد.

امروز این دو کشور با درجات متفاوت در سوریه، یمن، لبنان و عراق حضور دارند. در هر یک از این منازعات ایران و عربستان درگیر جنگ سرد هستند و از متحدان خود حمایت می کنند.

با توجه به تحولاتی که داعش در منطقه روی داده، نیاز به تغییر مسیر روابط ایران و سعودی دیگر یک گزینه نیست بلکه ضرورتی است در جهت توقف شرایط فعلی که به سوی فرقه گرایی بیشتر و افراط گیری در سطح منطقه می رود.

با انتخاب روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران، سیاست خارجی تهران به شکل پرگماتیسم سابق خود برپایه حفظ منافع بازگشت. یکی از اهداف کلیدی سیاست خارجی دولت جدید اشتی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بویژه عربستان سعودی بوده است.

ایران و عربستان سابقه ی بهود روابط در دوران پر هرج و مرج و متلاطمی چون اکنون را دارند. زمانیکه من سفیر ایران در آلمان بودم و در اواسط دهه 1990 از جانب آیت الله رفسنجانی به عربستان سعودی رفتم تا روابط را احیا کنم.

در پی چندین دور مذاکرات جدی با ملک عبدالله بن عبدالعزیز ما به توافقی جامع دست پیدا کردیم که به مسائل سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی می پرداخت.

این اقدام با استقبال  پایتخت ها مواجه شد و نهایتا به عادی سازی روابط بین دو کشور منتهی شد.

اکنون این احتمال وجود دارد که تهران و ریاض بر روی برنامه جامع 1996 با تاکبد بر مبارزه با افراط گرایی و جلوگیری از مبارزه فرقه ای کار کنند.

احیا روابط ایران و سعودی به نفع دو کشور و منطقه است. انها می توانند کمیته ای دوجانبه در سطح وزارت خارجه  تشکیل داده و در مورد مسائل دوجانبه و منطقه ای بحث و گفتگو کنند.

در اتفاقی نادر، ایران، عربستان و امریکا هر سه انتخاب حیدر العبادی به عنوان نخست وزیر عراق را تبریک گفتند و از آن استقبال کردند. این می تواند شروعی خوب برای ایران و عربستان در جهت همکاری برای ایجاد ثبات در عراق باشد.

عادی سازی روابط ایران و عربستان در غیبت نقش سازنده آمریکا که روابط نظامی با شورای همکاری خلیج فارس دارد، شکننده است.

گرم شدن روابط ایران و آمریکا در قالب مذاکرات هسته ای نشانه ای خوب برای آغاز گفتگوهای منطقه ای است. همگرایی منافع متقابل ایران، امریکا  و عربستان سعودی در جهت مبارزه با افراط گرایی، تروریستم و فرقه گرایی تعهدی مشترک برای تغییر روابط به شکلی مثبت و سازنده است.