خلق جنین مصنوعی از سلول‌های بنیادی

 دانشمندان "دانشگاه کمبریج" (Cambridge University) اخیرا اظهار کرده‌اند که به یک دستاورد چشمگیر در زمینه پزشکی نزدیک شده‌اند.

دانشمندان دانشگاه کمبریج اعلام کردند که به موفقیت بزرگ که خلق جنین‌های مصنوعی است، بسیار نزدیک شده‌اند.

محققان از سلول‌های بنیادی موش برای ساخت ساختارهای مصنوعی مانند جنین که قادر به تشکیل "لایه‌زایی" (Gastrulation ) هستند، استفاده کرده‌اند. لایه‌زایی یا کُمالِگی، فرایند تشکیل کُماله از تنداله است. کماله ساختاری فنجانی‌شکل در فرایند تشکیل جنین است که از یک ردیف یاخته در اطراف و یک حفره پر از مایع در مرکز تشکیل شده است.

لایه‌زایی یکی از نخستین فرایندهای رویان‌زایی در بسیاری از جانوران است که در آن جوانه تک‌لایه به ساختاری سه‌لایه‌ای به نام چندلا یا کماله فرآوری می‌شود. این سه لایه جنینی برون پوست، میان پوست و درون پوست نام دارند. لایه‌زایی زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های جنینی خودشان خود را به ساختار صحیح خلق جنین تبدیل کنند. زیست‌شناسان سال‌ها برای خلق جنین از سلول‌های بنیادی، تلاش کرده‌اند. اما تاکنون موفق به استفاده از سلول‌های بنیادی در خلق ساختارهای سه‌بعدی پیچیده مانند بدن جنین در آزمایشگاه نشده بودند.

سلول‌های بنیادی جنینی به خودی خود به شکل استوانه‌ای جنین تبدیل نمی‌شوند، بلکه آنها نیاز به یک سلول زنده بدن دارند. این مطالعه توسط تیم بین‌المللی دانشگاه کمبریج انجام گرفته است. محققان این دانشگاه پیش‌تر نیز یک ساختار ساده‌تر از یک جنین موش را خلق کرده بودند و در آن از دو نوع سلول بنیادی و یک ساختار ژله‌ای سه‌بعدی که می‌توانست رشد کند، استفاده کرده بودند.

در ساختار نهایی از "سلول‌های بنیادی جنینی (ESCs) و "سلول‌های بنیادی تروفوبلاست‌های" جنینی (TSCs)، استفاده کرده بودند که بسیار نزدیک به جنین طبیعی بودند. در حال حاضر نیز همان محققان ساختارهای جنینی مشابه را با استفاده از سه‌نوع سلول‌های بنیادی توسعه داده‌اند. پروفسور "مجدالنا زرنیکا گوتز" (Magdalena Zernicka-Goetz) و همکارانش ساختار ژله‌ای مانند آزمایشات پیشین را با سلول‌های بنیادی اندودرم اولیه (PESCs) جایگزین کردند.

این نوع سلول‌های بنیادی، "کیسه ناف" (yolk sac) را تشکیل می‌دهند. کیسه ناف، غشایی خارج از بدن جنین است که باعث می‌شود اندام‌های جنین به درستی رشد کنند. با افزودن سلول‌های بنیادی اندودرم اولیه، جنین ایجاد شده، لایه‌زایی را انجام می‌دهد و خود را در سه لایه بدن، قرار می‌دهد.

پروفسور "زرنیکا" گفت: جنین مصنوعی ما مهمترین رویداد در زندگی است. آنها بسیار شبیه به جنین‌های واقعی هستند. برای توسعه بیشتر، آنها باید به بدن مادر یا جفت مصنوعی وارد شوند. آنها امیدوارند تا بتوانند آزمایش‌های بیشتری را با سلول‌های بنیادی انسان انجام دهند تا موفق به خلق جنین‌های انسانی از سلول‌های بنیادی شوند.