کی‌روش برای فوتبال‌ ایران چه کارهایی کرده؟

 تیم ملی فوتبال ایران ۴ امتیاز در جام‌ جهانی ۲۰۱۸ به دست آورد که این بیشترین امتیاز ایران در تاریخ جام‌های‌ جهانی است.

مهدی شادمانی در عصر ایران نوشت: «لابد وقتی که امیرکبیر را غرق در خون در حمام پیدا می‌کردند اکثر مردم خوشحال شدند. مردمی که شاید بر سر سوءتفاهم و شاید با تصمیم‌گیری درست در جبهه مخالف امیرکبیر قرار گرفتند.

او در ۳۹ ماه صدارت این قدر به ایران خدمت کرد که نشود کسی را با او مقایسه کرد. او هر چند دوره صدارتش طولانی نبود اما خدماتش بسیار زیاد و غیر قابل دسترس. با این حال اگر قرار باشد تاریخ فوتبال ایران را از بدو تاسیس تا امروز مرور کنیم و یک نفر را پیدا کنیم که کلی مساله را اصلاح و درست کرده و در مسیر قرارداده فقط کارلوس کی‌روش شباهت‌هایی با او دارد؛ مربی‌ای که اگر قراردادش تمدید نشود، این یک خداحافظی با او بعد از ۷ سال است.

ایران کارلوس، آقای آسیا

منتقدان تا قبل از جام جهانی می‌گفتند سرمربی تیم ملی نتیجه خاصی به دست نیاورده. چون جام جهانی قبلا رفتیم و قهرمان جام ملت‌ها نشدیم. تیم ملی ایران تا به حال ۵ بار به جام جهانی راه پیدا کرده که دو بارش توسط کی‌روش بوده. یعنی ایران نزدیک به نیمی از موفقیتش برای حضور در جام جهانی را مدیون کی‌روش است.

نکته جالب‌تر اینجاست که تیم کی‌روش هر دو بار تیمش به عنوان تیم اول گروه به جام جهانی رسیده؛ در حالی که در سه دوره دیگر یک دوره اول گروه بوده یک دوره در پلی‌آف و یک دوره به عنوان تیم دوم.

ضمن این که کی‌روش با رکوردشکنی و بدون شکست ماندن در بازی های رسمی (۲۸ بازی بدون شکست در آسیا) و تعداد گل کمی که خورده (۲ گل در ۱۰ بازی و ۹ کلین شیت) و صعود در ۲ بازی قبل از پایان مسابقات بهترین عملکرد را داشته است. حالا به این مساله صدرنشینی ۴ ساله ایران در رنکینگ فیفا را اضافه کنید که اگر لغو بازی دوستانه یونان و کوزوو نبود همچنان ادامه داشت.

حالا این که منتقدان انتظار دارند تیم ملی با این امکانات و بازیکنان قهرمان جام ملت‌ها شود و از گروهش صعود کند را باید در قسمتی دیگر بررسی کنیم، اما کیروش ایران را بهترین تیم آسیا کرده است.

نبرد با فوتبال واقعی ایران

تیم ملی ایران در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ در گروهش چهارم شد و به جام جهانی نرسید. ایران بعد از کره جنوبی، عربستان، کره شمالی در رده چهارم گروه بالاتر از اماراتی قرار گرفت که تنها امتیازش را از ایران گرفته بود. رتبه چهارم در یکی از دو گروه ۵ تیمی آسیا. یعنی رتبه هفتم و هشتم در میان ۱۰ تیم.

در جام ملت‌های آسیا هم حذف در مرحله گروهی می‌توانست تا حدی رتبه ایران را نشان دهد. کی‌روش تیم هشتم آسیا در مقدماتی جام جهانی را تحویل گرفت اما ایران نه به لحاظ رتبه که از نظر امکانات و بعدا بازیکنان فوتبال هم رتبه‌ای چنین دارد. طبق آماری که هر سال کنفدراسیون فوتبال آسیا در مورد امکانات باشگاهی می‌دهد و خواهی‌نخواهی امکانات ملی را هم شامل می‌شود ایران تیم هشتم آسیاست.

البته این آمار بر اساس سندسازی داده شده و رتبه واقعی ایران باید کمتر هم باشد. در بازیکنان هم که همین الان هم همچنان مشخص است ایران چه دارد. بهترین بازیکن ایران آقای گل یک لیگ درجه دومی اروپایی است؛ در حالی که ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و عراق در ۵ لیگ معتبر اروپایی بازیکن دارند.

کی‌روش در این سال‌ها با واقعیت فوتبال ایران جنگیده؛ تیمی که حقش رتبه هفتم و هشتم آسیاست حالا به تیم اول آسیا در دو صعود تبدیل شده و این کارنامه کمی نیست. در توضیح نتیجه نگرفتن تیم ملی در آسیا همین بس که ژاپن با بهترین امکانات آسیا و ۹ بازیکن در ۵ لیگ معتبر اروپایی جام ملت‌های گذشته مقابل امارات تیم دوم گروه ایران قرار گرفت و حذف شد و به قهرمانی نرسید. حالا یکی به منتقدان بگوید که وقتی ژاپن با این امکانات و بازیکنان حذف می‌شود حذف مقابل عراق اتفاقی نیست که بشود با آن به کی‌روش انتقاد کرد.

ورود دیسیپلین به فوتبال بی‌نظم

آخرین باری که یک بازیکن تیم ملی لگد به ساک پزشک زد یا بطری آبش را به زمین کوبید یا خودش به رختکن رفت را به یاد می‌آورید؟ آخرین باری که یک بازیکن ملی علیه سرمربی تیم ملی صحبت کرد را چطور؟ نه این که از اینها در فوتبال ایران نبود که تا دلتان بخواهد تیم ایران از این چیزها داشت و حالا ندارد. کی‌روش برای این که این نظم را به فوتبال ایران تزریق کند از نام‌های بزرگی چون رحمتی، مجیدی، کریمی و ... گذشت.

نظم البته فقط این نیست. نظم این است که تیم ملی برنامه دارد، اتوبوس دارد، هواپیمای اختصاصی دارد، تاریخ اردوها و بازی‌های تدارکاتی‌اش مشخص است (که فدراسیون لغوشان می‌کند) و از همه مهم‌تر در تورنمنت‌های مهم مثل جام جهانی کمپ تمرینی دارد. شاید لازم باشد بدانید ایران در سال ۲۰۰۶ با فدراسیون فوتبالی که الان تعریفش را می‌کنند آخرین تیمی بود که کمپ پیدا کرد و به همین دلیل کمپ بدی از نظر موقعیت گیرش آمد.

حالا شما فدراسیون و عملکردش در هر مورد را ببینید. از رو به رو شدن با مساله بازی با عربستان تا حق پخش مسابقات فوتبال تا فلان. در این فدراسیون نظم می‌بینید؟ اما تیم ملی فوتبالش نظم دارد در بالاترین حد ممکن.

ستاره تیم ملی

تیم ملی ایران ستاره شده است. شاید به جای این جمله باید بپرسیم به نظر شما ستاره تیم ملی که اگر نباشد نتیجه نمی‌گیریم کیست؟ کی‌روش مدت‌هاست دور ستاره‌ها را خط کشیده و تیم ملی فقط یک ستاره دارد و خودش است. مصدومیت هیچ بازیکنی نگرانمان نمی‌کند و غیبت هیچکدام به تیم‌ ملی ضربه نمی‌زند.

تیم ملی ایران حالا ستاره است که بازیکنان تیم ملی اجزایش هستند؛ ستاره‌ای که اگر این فعالیت رسانه‌ای مسموم ۷ماهه قبل از جام جهانی علیه تیم ملی نبود الان محبوبیتی بیشتر داشت. «تیم ملی» یک معنی ویژه دارد و آن تیم ملت ایران است حالا شاید بشود گفت که تیم ملی به معنی‌اش رسیده و تیم هیچ کسی نیست. تیم ملی ایران.

تزریق تجهیزات

حضور کی‌روش در ایران به سرعت مدرنتیه را هم به فوتبال ایران وارد کرد. شاید جلیقه‌های جی‌پی‌اس، دستگاه شوت‌زن توپ،‌ دستگاه افزایش سرعت عملکرد بازیکنان و پروزون سال‌هاست که در فوتبال دنیا استفاده می‌شوند اما کی‌روش در این مدت این امکانات را به فوتبال ایران اضافه کرد و برخی باشگاه‌ها را هم ترغیب کرد که از آنها استفاده کنند. کی‌روش به غیر از این که با پی‌گیری‌هایش ساختمان ایفمارک به ایران رسید و حالا مجهزترین مرکز پزشکی فوتبالی در ایران است با فشار به فدراسیون ساختمان پک را هم به تیم ملی اضافه کرد.

کی‌روش هنوز نتوانسته فدراسیون را مجبور کند که تیم ملی یک زمین تمرین خوب داشته باشد اما باز هم به لطف فشارهای او تیم ملی ایران حالا هواپیمای اختصاصی هم دارد. این تجهیزات همه و همه به فوتبال ایران با فشار کی‌روش اضافه شده؛ در حالی که اگر کل فوتبال ایران را زیر و رو کنید همچنان بهترین استادیوم ساخته شده همان استادیوم آزادی است و این نشان می‌دهد که اگر کی‌روش نبود از این تجهیزات برای تیم ملی هم خبری نبود.

تغییر نسل

او برای ۷ سال مجبور بود که فهرست تیم ملی را جوان کند. با همین جمله می‌شود زحمات کی‌روش را بی‌ارزش جلوه داد اما حقیقت این است که کی‌روش در برهه مهمی روی نام‌های بزرگی خط کشید.

حالا نظر او نظم بود یا دیسیپلین یا جوان‌گرایی اما جواد نکونام، علی کریمی، مهدی مهدوی‌کیا، مهدی رحمتی، آندو تیموریان، خسروحیدری، سیدجلال حسینی نام‌های بسیار بزرگی هستند که در زمان کی‌روش کنار گذشته شدند و بازیکنان جوان جایشان را گرفتند. کی‌روش در طول این هفت سال همیشه به تغییر نسل فکر کرده و بدون نگاه به نام‌ها انجامش داده؛ اتفاقی که در تاریخ فوتبال ایران بی‌سابقه بوده است.

هل دادن جوان‌ها به اروپا

بازی کردن بازیکنان فوتبال ایران در لیگ‌های درجه چندم اروپایی حتما تاثیر کی‌روش است. او بازیکنانی مانند جهانبخش را وقتی در لیگ ایران ستاره بودند، دعوت نمی‌کرد و وقتی حضور در اروپا را می‌پذیرفتند به تیم دعوت می‌کرد. یک حقیقت وجود دارد. پول برای ستاره‌های ایرانی در ایران و کشورهای عربی بسیار بیشتر از لیگ‌های درجه چندم اروپایی هست. در کنار این که فوتبال بازی کردن در ایران و کشورهای عربی بسیار راحت است.

بازیکنان برنامه‌های تمرینی سنگینی ندارند و راحت می‌توانند در کنار فوتبال بازی کردن به حاشیه‌ها برسند اما در اروپا از این خبرها نیست. تحمل این سختی و پول کم فقط برای رسیدن به پیراهن تیم ملی بوده چون کی‌روش ثابت کرده در این مسیر بازیکن به تیم ملی دعوت می‌کند.

حالا فوتبال ایران که بعد از علی دایی مهاجم نداشت و روزگاری مجبور شد سراغ قوچان‌نژاد برود انصاری‌فر و جهانبخش و آزمون را دارد و مجبور می‌شود که روی نام کاوه رضایی خط بکشد.

هدیه اعتماد به نفس به فوتبال

همان فوتبالی که در کارنامه‌اش شکست‌هایش ۳-۱ مقابل بحرین و قطر را داشت و گاهی اردن هم به زحمتش می‌انداخت؛ همان فوتبالی که در جام‌های‌ جهانی خودش را باور نداشت و در سال ۹۸ جلوی آلمان پیر گفته شده بود ساک‌هایشان را جمع کنند، حالا به اعتماد به نفسی رسیده که در گروه مرگ جام جهانی برخی انتظار صعود داشتند و بازیکنان در پایان بازی پرتغال به خاطر حذف گریه می‌کردند. به این فکت رکورد شکست نخوردن ۵ ساله تیم ملی در بازی‌های رسمی مقابل تیم‌های آسیایی را اضافه کنید.

فکرش را بکنید! ۵ سال است ایران به هیچ تیمی در آسیا در ۹۰ دقیقه در بازی رسمی نباخته (‌شکست مقابل عراق در ضربات پنالتی بود) خب پس آخرین شکست تیم ملی ۵ سال قبل بوده و رسما دیگر کسی شکست ایران مقابل آسیایی‌ها را باور نمی‌کند. حالا می‌خواهد ژاپن باشد، کره‌جنوبی یا ازبکستان، چین قطر و بحرین و... این همان نتیجه‌گیری است که اعتماد به نفسی ویژه به تیم ملی هدیه کرده است.

تیم‌ ملی تاکتیک‌پذیر شده

«هر کاری بلدید انجام بدهید!» این تاکتیکی‌ترین جمله‌ای است که ویرا گفت و ایران را سال ۹۸ به جام جهانی رساند. بازیکنان ایران بعدتر و زمان بلاژوویچ و برانکو با تاکتیک‌های فوتبال آشناتر شد اما همچنان وجود ستاره سبب می‌شد که فوتبال احساسی چربش پیدا کند.

حالا اما که از ستاره‌ها خبری نیست تیم کی‌روش بسیار تاکتیک‌پذیر است. خوب می‌داند که ۹۰ دقیقه چه می‌خواهد و مهم‌تر از همه این که فوتبال ایران یاد گرفته که چطور گل نخورد. ۹ کلین‌شیت از دفاع تیم ملی در ۱۰ بازی نشان‌دهنده همین مساله است که در ۷ سال جا افتاده. تیم ملی ایران در ۹ بازی مقابل ازبکستان، کره‌جنوبی، سوریه، چین و قطر فقط ۸ بار به دروازه‌اش شوت شده که این نشان می‌دهد بازیکنان تیم ملی چطور یاد گرفته‌اند به بازیکنان حریف در آسیا حتی موقعیت هم ندهند.

اولین دیتابیس ایرانی

کی‌روش در همه این سال‌ها یک فهرست ۵۰ تا ۱۰۰ نفره - در زمان‌های مختلف متغیر بوده است - از بازیکنان تیم ملی داشته است. بازیکنانی که نام‌شان به ترتیب آمادگی بدنی نوشته شده است.

فهرستی که قد و وزن و سن و همه مشخصات بازیکنان را به دقت ثبت کرده است و کی‌روش به وسیله این فهرست می‌داند  که اگر فلان بازیکن در فلان پست مصدوم شد کدام یکی را باید جایگزین کند. این اولین دیتابیس بازیکنان فوتبال ایران است که کی‌روش تهیه کرده و بسیار در روند آماده نگه داشتن تیم ملی و البته جوانگرایی به او کمک می‌کند.

ارزشمند شدن نیمکت ایران

از زمانی که کی‌روش روی نیمکت فوتبال ایران نشسته است، نیمکت تیم ملی ایران را ارزشمند کرده . البته استخدام هر مربی بزرگی چنین دستاوردی را به تیم ملی ایران هدیه می‌کرد اما به هر حال به لطف بزرگی نام کی‌روش بارها نام تیم ملی ایران مطرح شده است.

او اخیرا نامه‌ای علیه نایک تنظیم کرده که بزرگی نامش به رسانه‌ای شدن اتفاق منجر شده. کی‌روش قبل از این هم یک بار علیه تحریم‌ها و مصائبش برای تیم ملی صحبت کرده بود که بازخورد زیادی داشت.

اما کلا او چون کی‌روش است حرف‌هایش برد زیادی دارد و نام ایران را مدام در رسانه‌ها زنده نگه می‌دارد و مخصوصا وقتی که تیمی مثل منچستر بدون مربی می‌شود و از کی‌روش به عنوان نامزد مربیگری‌اش یاد می‌کنند. اگر به این مساله باور ندارید بازیکنانی مثل دژآگه و قوچان‌نژاد بارها در مصاحبه‌هایشان گفته‌اند که به خاطر اعتبار کی‌روش حضور در تیم ملی را پذیرفته‌اند.

بهترین نتایج تاریخ فوتبال ایران در جام جهانی

این آخرین دستاورد کی‌روش است که حسابی هم مورد هجمه قرار گرفته. ایران ۴ امتیاز در جام جهانی به دست آورده است که این بیشترین امتیاز ایران در تاریخ جام های جهانی است. جالب این که ایران در ۳ جام جهانی بدون کی‌روش ۵ امتیاز کسب کرده و در دو جام جهانی با کی‌روش هم ۵ امتیاز.

تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۱۸ به رتبه هجدهم رسید که در تاریخ بی‌سابقه بوده. ایران در این دوره به مرحله دوم صعود نکرد اما با امتیاز ۴ هم تیمی مثل آرژانتین به مرحله بعد رسید و این از بدشانسی ایران بود که نتایج دیگر گروه به نفعش رقم نخورد.

در کنار بهترین نتایج می‌توان به ۳۰ دقیقه بازی مقابل اسپانیا و بازی نیمه دوم مقابل پرتغال اشاره کرد که ایران به دروازه حریف حمله می‌کرد و  فقط یک دفاع‌کننده نبود.

پ.ن.: این روزها به خاطر رفتار اشتباه کی‌روش و البته جو منفی عجیبی که علیه تیمش ایجاد شده، نوشتن در مورد اثرات مثبت او کار سختی است و احتمالا اتهامات زیادی را متوجه نویسنده خواهد کرد اما در مورد کی‌روش و فعالیتش برای فوتبال ایران فقط تاریخ می‌تواند قضاوت درستی بکند و فقط روزی که از ایران برود، مشخص می‌شود که فوتبال ایران چه چیزی را از دست داده است.