یک کارشناس:بحران آب نداریم،ورشکستگی آبی داریم

 یک کارشناس مدیریت منابع آب با اشاره به اینکه ایران دچار ورشکستگی آبی است نه بحران آب، تاکید کرد: اعلام ورشکستگی آب اولین مرحله برای اصلاح امور است. باید بپذیریم که در بن‌بست آبی قرار داریم و باید این موضوع مهم را با مردم هم در میان بگذاریم.

مهدی میرزایی در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر اینکه کشور در حوزه آب دچار ورشکستگی شده است، اظهار کرد: کم‌آبی و بحران آب در ایران تازگی ندارد بلکه سالیان متمادی است که ایران با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. مسئله این است که مدیریت نکردن بحران آب، کشور را دچار ورشکستگی آبی کرده است.
کم‌آبی ایران طبیعی است

وی با بیان اینکه اگر با کم‌آبی به عنوان ویژگی اقلیم یک منطقه سازگاری ایجاد نشود، تبدیل به بحران آب خواهد شد، گفت: کم‌آبی، امری طبیعی در ایران است و همه ‌می‌دانند که ایران چه وضعیتی به لحاظ بارش دارد. واضح است که بارش سالانه دریافتی ایران کمتر از یک سوم میانگین بارش‌ جهانی است حتی در برخی سال‌ها مثل سال زراعی جاری بارش کشور کمتر از حد نرمال است.
بحران آب چه زمانی به وجود می‌آید؟

میرزایی که دارای مدرک دکترای مدیریت منابع آب است، ادامه داد: کم‌آبی می‌تواند تبدیل به بحران آب شود البته اگر کم‌آبی تنها محدود به کمبود بارش دریافتی باشد، مشکلی پیش نمی‌آید اما زمانی که این کمبود بارش بر ابعاد مختلف اجتماع و اقتصاد اثربگذارد و علت بسیاری از مسائل در آب و کمبود آب نهفته باشد تبدیل به بحران می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تهران مرکز در مورد تاثیر منفی کمبود آب بر مسائل اقتصادی و اجتماعی کشور تصریح کرد: در شرایطی که کمبود آب منجربه بیکاری کشاورز شود ممکن است این فرد برای گذران زندگی دست به کاری خلاف مثل فروش مواد مخدر بزند. این ساده‌ترین تصویر از تاثیر کمبود آب در حوزه اقتصادی و اجتماعی است که در نهایت منجر به گسترش بزهکاری می‌شود.
نقش آب در شکل‌گیری اعتراضات مردمی

وی همچنین با اشاره به شکل‌گیری اعتراضات مردمی در نتیجه کمبود آب اظهارکرد: زمانی بحران آب لمس می‌شود که شهروندان یک سرزمین به دلیل تنگناهای اقتصادی از جمله بیکاری دست به اعتراض می‌زنند. به‌طور قطع مطالبه این اعتراضات آب نیست اما ریشه آن در آب و کمبود آن نهفته است.

این متخصص مدیریت منابع آب ضمن اشاره به اینکه آب پدیده‌ای است که با تمام مسائل و حوزه‌ها ارتباط و وابستگی دارد، تاکید کرد: به‌طور قطع کمبود آب انواع و اقسام مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را ایجاد می‌کند. به عبارت ساده‌تر زمانی که کمبود آب باعث ایجاد مشکل در حوزه‌های مختلف شود، بحران آب ایجاد شده است.

میرزایی در ادامه در مورد مرز بحران آب با ورشکستگی آبی (water bankruptcy) تصریح کرد: اگر بحران را مدیریت کنیم و برای حل آن برنامه بریزیم و برنامه‌ها را هم به‌طور دقیق عملیاتی کنیم، می‌توانیم از بحران خارج شویم اما اگر نسبت به بحران بی‌توجه باشیم و ضمن انکار آن، اقدامی اساسی برای رفع آن انجام ندهیم، بحران‌های متعدد دیگری ایجاد و در نهایت به ورشکستگی آب منجر می‌شود. واضح است که بحران آب مرحله پیش از ورشکستگی آبی است و اگر بحران آب مدیریت نشود، منجر به ورشکستگی آبی خواهد شد.
ورشکستگی آبی گریبانگیر ایران

وی در ادامه ضمن تشریح دقیق مرزهای ورشکستگی آبی اظهار کرد: ورشکستگی آبی شرایطی است که بحران را دیده، لمس کرده و آثار ناشی از آن را متحمل شده‌ایم اما هیچ وقت کاری برای حل آن انجام نداده‌ایم. کسی که ۱۰۰۰ تومان درآمد داشته باشد اما دو میلیون تومان خرج کند، ورشکسته است. مشابه این وضعیت در شرایط آبی کشور وجود دارد.

این کارشناس مدیریت منابع آب ادامه داد: بحران مرحله‌ای گذرا و موقتی است که در صورت تدوین برنامه، امکان رفع آن وجود دارد اما ورشکستگی، موقعیتی پیچیده است که در نتیجه بی‌توجهی به بحران ایجاد می‌شود یعنی چرخه اقدامات اشتباه به قدری تکرار شده که دیگر امکان هیچ بهبودی وجود ندارد.
ورشکستگی آبی را اعلام کنیم

میرزایی در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری برای خروج از ورشکستگی آبی وجود دارد؟ با اشاره به اینکه غیر از پذیرش ورشکستگی راهکاری وجود ندارد، تصریح کرد: باید بپذیریم که در بن‌بست آبی قرار داریم و باید این موضوع مهم را با مردم هم در میان بگذاریم. پذیرش ورشکستگی آبی، مهمترین کار در شرایط موجود است پس از پذیرش این موضوع، باید مردم را در جریان این موضوع بگذاریم.

وی در پایان با تاکید بر ضرورت اعلام ورشکستگی آبی گفت: متاسفانه به مردم این طور القا می‌شود که اگر ۲۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف خانگی صورت گیرد، مشکل آب کشور حل می‌شود در حالی‌که این حقیقت ندارد و این بدترین پیغامی است که به مردم داده می‌شود. مردم باید بدانند که مشکل کم‌آبی حل شدنی نیست و آب در چه وضعیتی بحرانی قرار دارد بنابراین اعلام ورشکستگی آب اولین مرحله برای اصلاح امور است چون در ادامه این روند است که می‌توان چرخه برنامه‌ریزی و مدیریت را راه انداخت و دست به اجرای دقیق برنامه‌ها زد.