زن در گفتمان اعتدال

این مقاله با استناد به سخنان رییس جمهوری در خصوص زنان مبحث خود را پیش خواهد برد. لازم به ذکر است در تحلیل گفتمان، پیش فرض ها، افکار قالبی و پیشداوری ها، زیرساخت استدلال و استنتاج نویسنده یا گوینده را شکل می دهند. بنابراین شناخت پیش فرض ها، تحلیل گر را قادر می سازد به لایه های زیرین یا اهداف واقعی صاحب اثر پی ببرد.

در دیدگاه دکتر روحانی، زن برای جامعه تهدید به شمار نمی رود و بر این اساس نباید به گونه ای اندیشید و سخن گفت که اگر زن از در خارج شود، عرش اخلاق و عفت عمومی به لرزه در می آید. در پیش فرض های گفتمانی رئیس جمهوری، زنان باید دارای فرصت برابر، حقوق برابر و موقعیت اجتماعی برابر باشند، نقش زنان در عرصه های مدیریتی افزایش یابد، در کسب موقعیت های شغلی بین زنان و مردان تبعیض وجود نداشته باشد، با خشونت، افراط و تکبر با زنان برخورد نشود و عدالت به معنای فرصت برابر در فعالیت های علمی، اجتماعی و سیاسی بین مردان و زنان برقرار شود.

در مؤلفه های گفتمانی آقای روحانی، تنها خانه نباید مأمن زنان باشد بلکه این امنیت باید به اداره و جامعه و خیابان و همه جای کشور گسترش یابد. از سوی دیگر رییس جمهوری معتقد است نباید امنیت اخلاقی به گونه ای پیگیری شود که در دل دختران ایرانی دلهره و ترس ایجاد شود. در دیدگاه آقای روحانی این انقلاب اسلامی بوده است که فضای جدیدی را برای زنان با ایمان فراهم کرد تا در جامعه حضور داشته باشند.

دکتر روحانی با تأکید بر نقش امام راحل در فراهم کردن مسیر برای ارتقای زنان و بانوان تصریح می کند بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران برابر همه متحجرانی که یک زمان برای شرکت زنان تظاهرات شبهه افکنی می کردند و زمان دیگر می خواستند در دانشگاه تهران بین دختران و پسران دیوار بکشند، ایستاد و باعث شد زنان از گوشه خانه به صحنه بیایند.

زیر ساخت استدلالی حسن روحانی این است که زن و مرد از «دیدگاه اسلام و انقلاب اسلامی، دارای برابری کامل هستند» و «ما نیازی نداریم برای بانوانمان و راه آینده آنها از غرب تبعیت کنیم یا از آنها الگو بگیریم» لذا دولت تدبیر و امید را دولت فرصت برابر زنان و مردان اعلام کرده است.

توجه به این نکته نیز ضروری است که دکتر روحانی پیش از انتخابات تأکید کرده بود «در کجای قانون اساسی از تفکیک جنسیتی سخن به میان آمده است؟ دولت آینده میان زنان و مردان در کسب موفقیت های تحصیلی و شغلی تبعیض قائل نخواهد شد. دولت آینده به زن ایرانی نگاه جنسیتی نخواهد داشت و امنیت اخلاقی و اجتماعی به معنای واقعی کلمه برقرار خواهد شد.»

بر این اساس تأکید ایشان در سفر اخیر به چهارمحال در خصوص اینکه برای دولت تدبیر و امید فرقی بین مرد و زن وجود ندارد و هر کس شایسته تر است کار را بر دوش بگیرد مصداق کامل وفاداری رئیس جمهوری به عهد خود با مردم و پافشاری ایشان بر انجام برنامه های دولت است.

جمع بندی اینکه با بررسی گفتمان دکتر روحانی در خصوص زنان می توان ادعا کرد که مهمترین شاخص هایی که در این گفتمان مشهود است، تهدید نبودن زن برای جامعه، توجه به ایجاد فرصت ها، موقعیت ها و حقوق برابر برای زنان، تأکید بر ضرورت افزایش نقش های مدیریتی زنان و قائل نبودن تبعیض بین زنان و مردان در کسب موقعیت های شغلی است.

این گفتمان مبانی فکری و تاریخی خود را در چارچوب اسلام، نهضت اسلامی، دیدگاه های امام راحل و مبارزات تاریخی زنان بیان می کند. بررسی مؤلفه های گفتمانی دکتر روحانی پیرامون زنان نشان می دهد این گفتمان در عین حالی که نمی خواهد ساختار شکن باشد، برآن است که پاسخگوی نیازها و مطالبات زنان در جامعه بوده و در سطوح نهادی قدرت از حیث ایدئولوژیک دارای وجه تعیین کنندگی باشد.