سرنوشت احداث "تراموا" در تهران چه می‌شود؟

چندی پیش پیشنهادی از سوی دفتر حمل و نقل ریلی درون شهری سازمان شهرداری ها و دهیاری‌های کشور مبنی بر راه اندازی تراموا در مسیر اتوبوس های تندرو مطرح شد. در این پیشنهاد عنوان شده بود که مد جدید حمل و نقلی می تواند در مسیر اتوبوس های تندرو غرب به شرق و شمال به جنوب تهران حرکت کند و این تردد مانعی برای فعالیت اتوبوس ها نخواهد شد. این پیشنهاد اما واکنش‌هایی از سوی شورای شهر و شهرداری تهران در پی داشت به طوری که رییس شورای شهر تهران برقی کردن سیستم BRT را گزینه کم هزینه تری نسبت به تراموا دانست و معتقد بود منطقی نیست تراموا را نیز در همین کریدور که هم مترو وهم BRT دارد، اجرایی کنیم.

"تراموا یا قطار سبک شهری" این روزها به عنوان یکی از مدهای حمل و نقلی که می‌تواند کارکرد مناسبی در ناوگان حمل و نقل عمومی داشته باشد مطرح شده و براساس همین نگرش قرار است تراموا در یکی ازشهرهای کشور به صورت پایلوت اجرایی شود. همچنین پیشنهاد راه اندازی این طرح در تهران نیز داده شده است، به طوری که حسین رجب صلاحی _ مدیرکل دفتر حمل و نقل ریلی درون شهری سازمان شهرداری ها با بیان اینکه خطوط BRT در تهران قابلیت تبدیل شدن به خطوط تراموا را دارند، می گوید، پیشنهاد ما این است که در تهران و در مسیرهای BRT  آزادی - امام حسین و راه‌آهن-تجریش ریل‌گذاری تراموا انجام شود؛ البته این ریل گذاری باعث نخواهد شد که تردد اتوبوس‌ها متوقف شود، بلکه این دو می‌توانند در کنار یکدیگر جابه‌جایی مسافر را انجام دهند.

وی معتقد است در تمام دنیا از تراموا برای جابه‌جایی مسافر استفاده می‌شود و تراموا می‌تواند راهکاری برای نجات تهران از ترافیک و آلودگی باشد. ضمن اینکه از نظر اقتصادی نیز به مترو به صرفه‌تر است.

مدیرکل دفتر حمل و نقل ریلی درون شهری سازمان شهرداری‌ها  به مقایسه سامانه های مختلف حمل و نقل عمومی می پردازد و ادامه می‌دهد: متروی زیرزمینی بیش از ۴۰ هزار نفر را جابجا می‌کند این سامانه حمل و نقلی برای شهرهای بیش از ۲ میلیون نفر مناسب است و به کاهش میزان بار ترافیکی نیز کمک خواهد کرد.ذهمچنین منوریل نیز بیش از ۸۵۰۰ مسافر را در  یک ساعت جابه‌جا می‌کند که برای شهرهای بیش از یک میلیون نفر مناسب بوده و این سامانه نیز بر کاهش میزان بار ترافیکی اثرگذار است.

صلاحی در ادامه می افزاید: اتوبوس‌های تندرو یا BRT بیش از ۲۷۰۰ نفر را در ساعت جابه‌جا می‌کنند . تراموا نیز بیش از ۴۵۰۰ نفر را در ساعت جابه‌جا  کرده و اگرچه هزینه احداث تراموا تقریبا سه برابر هزینه احداث خطوط اتوبوس سریع‌السیر است ولی می‌تواند حدود دو برابر مسافر را نسبت به اتوبوس‌های تندرو جابه‌جا کند.

در این میان اما محسن هاشمی _ رییس شورای شهر تهران در این باره معتقد است تراموا یکی از سیستم‌های حمل ونقل عمومی نسبتا سبک است که در دنیا استفاده می‌شود و اینکه ما این سیستم را کجا استفاده کنیم باید در طرح جامع حمل ونقل شهر تهران، پیش بینی شود.

وی همچنین اضافه می کند: زمانی که طرح اجرای خطوط BRT در تهران مطرح بود و خیابان انقلاب نیز به عنوان یکی از کریدورها مطرح شد به شورای  و شهردار وقت تهران گفتم که انجام این طرح با توجه به اجرای خط ۴ مترو در زیر همین مسیر به صرفه نیست، اما این طرح اجرا شد ، حال که هزینه اجرای BRT انجام شده است منطقی نیست که بیائیم تراموا را نیز در همین کریدور که هم مترو وهم BRT دارد، اجرایی کنیم.

برقی کردن سیستم BRT، گزینه کم هزینه تری نسبت به تراموا است

رییس شورای شهر تهران می‌گوید: اگر مساله اصلی بحث آلایندگی اتوبوس‌های شرکت واحد است، می‌توانیم ناوگان اتوبوسرانی را برقی ‌کنیم اما بهتر است منابع محدود را صرف اولویت‌ها کنیم که مهمترین اولویت در حوزه حمل ونقل ، تکمیل و تجهیز خطوط ساخته شده مترو و بهره برداری کامل از ظرفیت آن است که متاسفانه هنوز به نتیجه نرسیده و درصورت اختصاص منابع، امکان افزایش ظرفیت متروی تهران از دومیلیون نفر فعلی به هفت میلیون نفر ظرف سه سال وجود دارد. بنابراین برقی کردن سیستم BRT، گزینه کم هزینه تری نسبت به تراموا است.

به گزارش ایسنا، با وجود اینکه ممکن است هزینه احداث تراموا از احداث خطوط اتوبوس و برقی کردن آنها بیشتر باشد اما تراموا زیبایی شهر را دوچندان کرده و در شهرهایی که توریست پذیر است نیز می‌تواند به عنوان جاذبه گردشگری مورد استفاد قرار گیرد؛ ضمن اینکه استفاده از تراموا باعث کاهش آلودگی هوا نیز خواهد شد.

از طرفی عمر مفید BRT  بین ۷تا ۱۰ سال بوده درحالی که عمر مفید تراموا بالای ۳۰ سال است. همچنین هر رام تراموا می‌تواند حداقل ۳۰۰ نفر را جابه‌جا کند که در مقایسه با اتوبوس تعداد بالایی است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت اگرچه تراموا به عنوان مد حمل و نقلی مزایای بسیاری دارد و در بلند مدت نیز آثار مثبتی بر افزایش کیفیت ناوگان حمل و نقل عمومی و افزایش کیفیت زیست مردم  خواهد گذاشت؛ اما به دلیل هزینه هایی که ممکن است این مد حمل و نقلی بر شهردای ها وارد کند و شاید شهرداری ها نیز در حال حاضر اولویت های دیگری داشته باشند و منابع مالی آنها نیز پاسخگوی این طرح نباشد، شاید عملی کردن آن در شرایط فعلی راهکار مناسبی نباشد.