چند نکته درباره چگونگی تشخیص "لوسمی"

یک متخصص خون و آنکولوژی، لوسمی را یکی از سرطان‌های شایع کودکان خواند و درباره آن توضیحاتی را عنوان کرد.

‌دکتر مهیار منصوری در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه لوسمی حاد میلوئیدی یا به اختصار "AML" یکی از انواع سرطان خون است، افزود: این نوع لوکمی سلول‌های مغز استخوان یا میلوسیت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و روندی حاد دارد. در این بیماری مغز استخوان، میلو بلاست‌ها (نوعی گلبول سفید)، گلبول‌های قرمز یا پلاکت‌های غیرطبیعی می‌سازد.

این متخصص آنکولوژی و خون با بیان اینکه سرطان خون یا لوسمی یا لوکمیا بیماری پیش‌رونده و بدخیم اعضای خون ساز بدن است، اظهار کرد: این بیماری در اثر تکثیر و تکامل ناقص گویچه‌های سفید خون و پیش سازهای آن در خون و مغز استخوان ایجاد می‌شود و لوسمی یکی از سرطان‌های شایع در میان کودکان است‌.

منصوری با تاکید بر اینکه در لوسمی مغز استخوان به صورت غیر عادی، مقدار بسیار زیادی سلول خونی تولید می‌کند و این سلول‌ها با سلول‌های خون نرمال و عادی متفاوت هستند و درست عمل نمی‌کنند، عنوان کرد: بر این اساس تولید سلول‌های سفید خون طبیعی متوقف شده و توانایی فرد را در مقابله با بیماری‌ها از بین می‌برند.

وی تصریح کرد: سلول‌های لوکمی همچنین بر تولید سایر انواع سلول‌های خونی که توسط مغز استخوان ساخته می‌شود از جمله گویچه‌های قرمز خون که اکسیژن را به بافت‌های بدن می‌رسانند و پلاکت‌های خونی که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند، اثر منفی می‌گذارند، لذا در انواع لوسمی، ضعف ایمنی، کم خونی و اختلال انعقادخون داریم.     

این متخصص آنکولوژی و خون با بیان اینکه کشیدن سیگار، سابقه درمان به روش شیمی‌درمانی و قرار داشتن در معرض تابش اشعه خطر ابتلا به سرطان خون AML بزرگسالان را بیشتر می‌کند، خاطر نشان کرد: نشانه‌های احتمالی سرطان خون AML   بزرگسالان شامل تب، احساس خستگی و به آسانی دچار خون‌ریزی یا خون‌مردگی شدن، است.

منصوری یادآور شد: در لوسمی حاد، سلول‌های مغز استخوان بلوغ مناسبی ندارند و سلول‌های لوسمیک نابالغ اغلب بلاست نامیده می‌شوند که به تولید مثل و تجمع ادامه میدهند. در لوسمی میلوئیدی منشاء سلول‌های سرطانی رده میلوسیت‌ها که گلبول‌های قرمز، پلاکت‌ها یا سایر گلبول‌های سفید بجز لنفوسیت‌ها مانند گرانولوسیت‌ها و منوسیت‌ها را می‌سازند، هستند.

‌این متخصص آنکولوژی و خون به آزمون‌های آزمایشگاهی برای تشخیص و طبقه‌بندی لوسمی اشاره کرد و با بیان اینکه از آزمایش‌هایی شامل معاینه خون و مغز استخوان برای یافتن ابتلا و تشخیص نوع سرطان خون AML بزرگسالان استفاده می‌کنند، خاطرنشان کرد: بعد از نمونه‌برداری، سلول‌ها به روی ورقه‌های میکروسکوپی شیشه‌ای به نام اسلاید قرار گرفته و در معرض رنگ‌های شیمیایی (دای) قرار داده می‌شوند تا این رنگ را جذب یا منعکس کنند. به عنوان مثال یک رنگ شیمیایی موجب می‌شود که گرانول‌های اکثر سلول‌های AML به صورت نقاط سیاه‌رنگی در زیر میکروسکوپ دیده شوند، اما در سلول‌های ALL تغییر رنگی ایجاد نمی‌کند.

وی با اشاره به اینکه  از تکنیک فلوسیتومتری برای بررسی سلول‌های مغز استخوان، گره‌های لنفاوی و نمونه‌های خون استفاده می‌شود، اضافه کرد: این روش برای تعیین نوع لوسمی بسیار دقیق است. یک نمونه سلولی که با آنتی بادی‌های خاصی نشان‌دار شده‌است از مقابل دسته نور لیزر عبور داده می‌شود. هر آنتی بادی به نوع خاصی از سلول‌های لوسمیک متصل می‌شود. اگر در نمونه مورد نظر، این سلول‌ها وجود داشته باشند، لیزر سبب خواهد شد که از این سلول‌ها نوری منعکس شود که توسط یک کامپیوتر اندازه‌گیری و تجزیه می‌شود و گروه‌هایی از سلول‌ها توسط این روش می‌توانند جدا شده و شمارش شوند.

منصوی گفت: ایمونوسیتوشیمی مانند روش فلوسیتومتری سلولهایی که از آسپیراسیون با بیوپسی مغز استخوان به دست می‌آیند توسط آنتی بادی‌هایی اختصاصی درمان می‌شوند، اما به جای لیزر و کامپیوتر برای تجزیه، نمونه‌های درمان شده دچار تغییر رنگ‌های خاصی خواهند شد که در زیر میکروسکوپ قابل دیدن است‌.

این فوق تخصص خون و آنکولوژی افزود: براساس مطالعات ژنتیک مولکولی، مواد اختصاصی به نام‌های گرنده‌های آنتی‌ژنی بر روی سطح لنوسیت‌ها وجود دارند. سلول‌های لنفوئید طبیعی تعداد زیادی از گیرنده‌های آنتی‌ژنی متفاوت را دارند که در پاسخ بدن به انواع بسیاری از عفونت‌ها کمک می‌کنند.

وی گفت: لوسمی لنفوستیک مانند ALL از یک سلول غیرطبیعی لنفوسیت شروع می‌شود. بنابراین همه سلول‌ها در بیمار لوسمیک گیرنده آنتی ژنی مشابهی دارند.

منصوری به مطالعات تصویری این بیماری اشاره کرد و گفت: این مطالعات از طریق اشعه ایکس، سی تی اسکن، اسکن گالیوم و استخوان، سونوگرافی و MRI انجام می‌شود.