آشنایی با 6 نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه

انتخابات همزمان ریاست جمهوری و مجلس ترکیه امروز برگزار می‌شود و نتیجه صف آرایی دو ماهه احزاب و چهره‌های سیاسی این کشور در انتخابات زودهنگام فردا با حضور مردم در پای صندوق‌های رای رقم می‌خورد.

هر چند که در این دوره از انتخابات همچون دوره‌های گذشته نقش و حضور احزاب پررنگ‌تر بوده، ولی ویژگی‌های شخصیتی نامزد‌ها هم گره تام و تمامی با جایگاه حزبی آن‌ها خورده و در میزان اقبال مردمی موثر بوده است.

بر این اساس، ۶ نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در واقع نامزد ۶ حزب مطرح در سپهر سیاسی ترکیه هستند و هر کدام طیفی از جامعه متکثر ترکیه را نمایندگی می‌کنند و طی حداقل یک دهه اخیر در فضای سیاسی این کشور حضور داشته اند و چهره‌هایی آشنا برای مردم هستند.
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری کنونی و رهبر حزب عدالت و توسعه، تمل کاراملااوغلو رهبر حزب سعادت، محرم اینجه نامزد حزب جمهوری خواه خلق، دوغو پرینچک رهبر حزب وطن، مرال آکشنر رهبر حزب نیک و صلاح الدین دمیرتاش رهبر سابق و زندانی حزب دموکراتیک خلق‌ها ۶ نامزد حاضر در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ۲۴ ژوئن سال جاری میلادی (۳ تیرماه ۱۳۹۷) ترکیه هستند.

این ۶ نامزد طی دو ماه گذشته و پس از اعلام برگزاری انتخابات زودهنگام توسط اردوغان در روز ۲۹ فروردین ماه (۱۸ آوریل ۲۰۱۸) از سوی حزب خود به عنوان نامزد معرفی شده و برخی از آن‌ها برای طی مسیر قانونی به عنوان نامزد نهایی مجبور به طی مراحلی شدند.

هر کدام از این نامزد‌ها برای پیروزی در انتخابات نیاز به کسب ۵۰ درصد به علاوه یک رای مجموع آرا دارند و اگر نامزد‌ها نتوانند به تنهایی این میزان رای را کسب کنند، انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد که در این صورت دور دوم انتخابات دو هفته بعد و در تاریخ هشتم جولای ۲۰۱۸ (۱۷ تیرماه) برگزار می‌شود.

معرفی سوابق سیاسی و جایگاه کنونی این نامزد‌ها به شناخت وضعیت فضای سیاسی ترکیه کمک خواهد کرد و بر این اساس هر کدام از این نامزد‌ها معرفی می‌شوند:
*****
رجب طیب اردوغان
رجب طیب اردوغان ۶۴ ساله در سال ۱۹۵۴ در شهر استانبول از یک خانواده مهاجر از شهر ریزه در شمال شرقی ترکیه به دنیا آمد و در مدرسه مذهبی امام خطیب و مدرسه عالی اقتصادی و تجاری آکسارای که بعدا به دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مرمره تغییر نام یافت، تحصیل کرد.
وی پیش از مشغول شدن به امر سیاست مدتی نیز در یک باشگاه فوتبال محلی به شکل نیمه حرفه‌ای بازی کرده است.
اردوغان در اواخر دهه ۱۹۷۰ در شرکت حمل و نقل استانبول شروع به کار کرد و در آن زمان به حزب رستگاری ملی به رهبری نجم الدین اربکان نخست وزیر فقید و اسلامگرای ترکیه پیوست.
اردوغان پس از کودتای سال ۱۹۸۰، از شرکت حمل و نقل استانبول خارج و در یک شرکت خصوصی مشغول به کار شد.
پس از آن که سیستم حزبی دوباره در سال ۱۹۸۳ در ترکیه احیا شد، اعضای حزب رستگاری، حزب جدیدی به نام 'رفاه' را تاسیس کردند که اردوغان نیز به این حزب پیوست و در اواخر دهه ۱۹۸۰ چندین بار از سوی این حزب نامزد انتخابات پارلمانی شد، ولی تا سال ۱۹۹۱ در هیچ کدام آرای کافی را به دست نیاورد.
حزب رفاه در سال ۱۹۹۱ با کسب ۱۰ درصد آراء توانست حداقل آرای لازم را برای حضور در پارلمان ترکیه به دست آورد و اردوغان نیز از شهر استانبول به عنوان نماینده این حزب انتخاب شد.
در سال ۱۹۹۴ اردوغان شهردار استانبول شد و در هنگام شهرداری و با اجرای طرح‌های بهبود سیستم حمل و نقل استانبول به محبوبیت رسید.
اردوغان در سال ۱۹۹۸ به علت خواندن یک شعر اسلامی که مقامات قضایی ترکیه آن را توهین به آتاتورک و اصول سکولار ترکیه دانستند، به حبس محکوم شد.
هر چند بیش از چهار ماه (در اواسط سال ۱۹۹۹) در زندان نماند، اما همین محکومیت سبب شد تا از سمت شهرداری عزل و از شرکت در انتخابات پارلمانی نیز محروم شود، اما اردوغان بیش از سه سال از صحنه سیاست دور نماند.
وی در سال ۲۰۰۱ حزب عدالت و توسعه را تأسیس کرد و یک سال بعد هم در انتخابات پارلمانی، به پیروزی چشمگیری دست یافت، اما به دلیل همان محکومیت قبلی، امکان نخست وزیری نداشت و بر این اساس عبدالله گل نخست وزیر ترکیه شد.
یک سال بعد هم به دلیل تخلفات انتخاباتی، هیات عالی انتخابات ترکیه، ضمن ابطال انتخابات قبلی، انتخابات دوباره برگزار کرد و آن زمان بود که با اصلاح قانون، پس از پیروزی دوباره حزب عدالت و توسعه، اردوغان به نخست وزیری رسید و تا ۱۱ سال در همین پست ماند.
از آن جایی که نظام حزب عدالت و توسعه به او اجازه نمی‌داد بیش از سه دوره در قدرت بماند، اردوغان تصمیم گرفت تا به عنوان رئیس جمهوری در عرصه سیاسی به حضور خود ادامه دهد و حزب عدالت و توسعه وی را نامزد این سمت کرد.
نخستین انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در ۱۹ مرداد ۱۳۹۳ برابر با ۱۰ اوت ۲۰۱۴ میلادی برگزار شد چرا که تا پیش از این تاریخ رئیس جمهوری را مجلس انتخاب می‌کرد و در این انتخابات رجب طیب اردوغان به عنوان نخستین رییس جمهوری ترکیه، با اکثریت آرای مستقیم مردم پیروز شد که دوره ریاست جمهوری او همچنان ادامه دارد.
کودتای نافرجام ۱۵ جولای ۲۰۱۶ مهمترین دوره حیات سیاسی اردوغان بود چرا که اگر به نتیجه می‌رسید، سرنوشت وی و ترکیه نامشخص می‌شد، ولی این کودتا با مقاومت مردم به نتیجه نرسید و همه عوامل آن دستگیر شدند و پس از آن دوره جدیدی برای یکه تازی اردوغان شروع شد.
اردوغان این کودتا را کار فتح الله گولن روحانی ترک ساکن آمریکا دانسته و وی را متهم نخست این کودتا اعلام کرد و در پی آن با تصویب و اجرای هشت دوره سه ماهه وضعیت فوق العاده که همچنان ادامه دارد، بیش از ۱۷۰ هزار نفر از اتباع ترکیه به اتهام عضویت در گروه گولن (فتو) دستگیر شدند و بیش از ۱۱۰ هزار نفر از کار برکنار شدند و بیش از ۵۰ هزار نفر به زندان افتادند.
اردوغان برای ادامه حیات سیاسی خود که قصد برگزاری جشن یکصد سالگی تاسیس جمهوری ترکیه در سال ۲۰۲۳ را دارد، اقدام به رایزنی‌هایی برای تغییرات قانون اساسی کرد و بر این اساس، همه پرسی تغییرات ۱۸ ماده قانون اساسی ترکیه برای گذر از نظام پارلمانی به نظام ریاستی در تاریخ ۱۶ آوریل ۲۰۱۷ (۲۷ فروردین ماه ۱۳۹۶) در داخل و خارج ترکیه برگزار شد و با وجود مشارکت ۸۶ درصدی مردم، با رای شکننده ۵۱.۴ درصد رای مثبت و 'آری' در مقابل ۴۸.۶ درصد رای منفی و 'نه' به تایید مردم رسید.
در این همه پرسی به جز حزب حاکم عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی که هم اکنون نیز متفق هم هستند، بقیه احزاب و شخصیت‌های سیاسی در مقابل این تغییرات و اصلاحات قرار داشتند و آن را زمینه ساز ایجاد محدودیت برای دموکراسی و آزادی در ترکیه عنوان کردند، ولی اردوغان به این طریق، راه را برای برگزاری انتخابات زودهنگام نیز باز کرد.
از زمان برگزاری این همه پرسی، موضوع چگونگی گذر از نظام پارلمانی به موضوع تنش احزاب مخالف با حزب و دولت حاکم ترکیه تبدیل شد چرا که به ادعای مخالفان، این تغییرات با بسط اختیارات رییس جمهوری، حذف پست نخست وزیری و امکان تشکیل دولت ائتلافی و کاهش نقش احزاب در اداره کشور، زمینه تصمیم گیری‌های فردی را فراهم می‌کند.
اردوغان به رغم وعده‌های قبلی خود مبنی بر برگزاری انتخابات در موعد مقرر، در روز ۲۹ فروردین ماه (۱۸ آوریل ۲۰۱۸) اعلام کرد که انتخابات زودهنگام مجلس و ریاست جمهوری در تاریخ ۲۴ ژوئن سال جاری میلادی (۳ تیرماه ۱۳۹۷) و ۱۷ ماه زودتر از موعد پیش بینی شده برگزار می‌شود.
بر اساس اصلاحیه تغییرات قانون اساسی ترکیه که در همه پرسی یکسال پیش به تایید مردم این کشور رسید، قرار بود که انتخابات بعدی ریاست جمهوری و مجلس در ۳ نوامبر ۲۰۱۹ (۱۲ آبان ۱۳۹۸) برگزار شود.
اکنون نیز احزاب مخالف حزب حاکم ترکیه، این انتخابات را به منزله گام دوم برای فردی کردن حکومت در ترکیه عنوان کرده و با اتحادی که شکل داده اند، در صدد شکست رقیب سرسخت خود یعنی حزب عدالت و توسعه در انتخابات مجلس و رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری هستند.
*****
محرم اینجه
برای شناخت اینجه باید پایگاه حزبی او را که متعلق به حزب جمهوری خواه خلق ترکیه (ج. ح. پ) است، بررسی کرد.
حزب جمهوری خواه خلق ترکیه اولین و قدیمی‌ترین حزب سیاسی ترکیه به شمار می‌رود که در ۹ سپتامبر ۱۹۲۳ توسط مصطفی کمال آتاترک بنیانگذار جمهوری ترکیه تاسیس شده و همواره در عرصه سیاسی ترکیه حضور فعال و موثری داشته است.
این تشکیلات سیاسی در ۱۹۲۳ تحت عنوان 'فرقه خلق' تاسیس شد، ولی در ۱۹۲۴ با افزوده شدن کلمه جمهوریت نام 'فرقه جمهوریت خلق' به خود گرفت و در نهایت در چهارمین کنگره این حزب در سال ۱۹۳۵ تحت عنوان 'حزب جمهوری خواه خلق ترکیه' نام گرفت.
ریاست حزب جمهوری خواه خلق ترکیه از ۱۹۲۳ تا ۱۹۳۸ بر عهده مصطفی کمال آتاتورک بود و بعد از مرگ او به عصمت اینونو رسید.
اساسنامه حزب بر پایه‌های سوسیالیسم و سوسیال دموکراسی بنا شده و از ۱۹۲۳ تا ۱۹۵۰ به تنهایی حکومت را در ترکیه در دست داشته و تا ۱۹۴۶ کشور را بر اساس سیستم تک حزبی اداره کرده است.
پس از کودتای ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰، فعالیت حزب جمهوری خواه خلق ترکیه و در دوره ریاست بولنت اجویت تعلیق شد و در ۹ سپتامبر ۱۹۹۲ بار دیگر فعالیت‌های حزب از سر گرفته شد.
حزب جمهوری خواه خلق از زمان تشکیل مجلس ترکیه به جز دوران ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۲ و در دوره ریاست بولنت اجویت که به خاطر کودتا فعالیت حزب به حالت تعلیق درآمده بود، در تمام ادوار انتخابات در پارلمان ترکیه حضور داشته است.
بولنت اجویت و دنیز بایکال رهبری این حزب را در سال‌های گذشته بر عهده داشته اند و از سال ۲۰۱۰ میلادی نیز به کمال قیلیچدار اوغلو رئیس فعلی حزب رسیده است.
حزب جمهوری خواه خلق ترکیه هم اکنون در مجلس ۵۵۰ نفری ترکیه ۱۳۳ کرسی در اختیار دارد و در پارلمان ترکیه، هم از نظر تعداد نمایندگان و هم از نظر نفوذ اجتماعی بعد از حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری اردوغان با ۳۱۷ نماینده، دومین حزب بزرگ این کشور به شمار می‌رود و رقیب و مخالف اصلی حزب حاکم ترکیه است.
زمانی که در اواخر فروردین ماه امسال انتخابات زودهنگام در ترکیه اعلام شد، کمال قلیچدار اوغلو و محرم اینجه گزینه‌های این حزب برای نامزدی معرفی شدند، ولی ارزیابی‌های حزبی نشان داد که قلیچدار اوغلو در رقابت شانس کمتری خواهد داشت.
با توجه به این که نامزد ریاست جمهوری نمی‌تواند، نامزد مجلس ترکیه هم باشد، قلیچداراوغلو از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری کنار کشید و وارد رقابت انتخاباتی مجلس شده و محرم اینجه نیز به عنوان نامزد نهایی این حزب معرفی شد.
اینجه نامزد حزب جمهوری خواه خلق ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری جدی‌ترین رقیب رجب طیب اردوغان نامزد حزب حاکم عدالت و توسعه و رییس جمهوری کنونی این کشور به شمار می‌رود.
این نامزد انتخابات ترکیه در شهر یالووای ترکیه به دنیا آمده و پس از تحصیل در موطن خود در دانشگاه اولوداغ بورسا در دانشکده 'نجاتی بی' موفق به کسب مدرک لیسانس از رشته معلمی فیزیک ـ. شیمی شده است.
وی به عنوان معلم فیزیک و سپس مدیر مدرسه در دبیرستان‌های مختلف ترکیه مشغول به کار شده و مدتی هم به عنوان سخنگوی باشگاه ورزشی 'یالووا اسپور' بوده است.
اینجه فعالیت سیاسی خود از سال ۲۰۰۲ میلادی با ورود به فهرست بیست و دومین دوره انتخابات مجلس ترکیه از حزب جمهوری خواه خلق از حوزه انتخاباتی یالووا آغاز کرده و به عنوان منتخب مردم به پارلمان ترکیه راه پیدا کرد.
وی همچنین در دوره ۲۳ در سال ۲۰۰۷ میلادی و در دوره ۲۴ در سوم ژوئن ۲۰۱۱ میلادی از حوزه انتخاباتی یالووا از سوی حزب جمهوری خواه خلق به مجلس راه یافت و در این دوره عضو انجمن پارلمانتار‌های کشور‌های تورک (TÜRKPA) شد.
محرم اینجه در حزب جمهوری خواه خلق ترکیه نیز یکی از رقبای جدی کمال کیلیچدار اوغلو رهبر کنونی این حزب برای تصدی ریاست این تشکیلات سیاسی بود.
وی تا کنون دو بار در مقابل کمال قیلیچدار اوغلو در کنگره‌های مختلف برای رهبری حزب جمهوری خواه خلق ترکیه صف آرایی کرده که هر دو بار نیز ناموفق بوده و قیلیچدار اوغلو که سکان این تشکیلات را بعد از دنیز بایکال به دست گرفته، رهبر حزب باقی مانده است.
اینجه در انتخابات ریاست جمهوری جاری ترکیه جدی‌ترین رقیب رجب طیب اردوغان محسوب می‌شود، ولی همه تحلیل گران و نتایج نظرسنجی‌های انجام شده توسط موسسات و شرکت‌های مختلف نشان می‌دهد که وی رای لازم را برای پیروزی در دور نخست انتخابات ندارد و تنها شانس موفقیت در دور دوم احتمالی انتخابات را در صورت اجماع و حمایت سایر احزاب و نامزد‌ها را دارد.
وی در فرایند تبلیغات انتخابات، با سخنان تند و تیز علیه اردوغان رییس جمهوری کنونی و رقیب خود و با انتقاد از سیاست‌های حزب حاکم عدالت و توسعه فراتر از انتظار درخشید و اکنون به چهره‌ای شناخته شده در فضای انتخاباتی تبدیل شده است.
اغلب حامیان او جزو لایه‌های به نسبت بالای جامعه به لحاظ سطح زندگی و درآمد، تحول خواهان و نیز طیف‌های لائیک و سکولار جامعه ترکیه هستند، ولی وی سیاست مشخصی برای تقسیم بندی اجتماعی ندارد و حتی با بیان دیدگاه‌های دموکراسی خواهانه در خصوص حقوق کرد‌ها و اقشار مختلف جامعه، در میان همه لایه‌های جامعه نیز هوادار دارد.
اینجه در شهر ازمیر به عنوان پایگاه اصلی و سنتی حزب جمهوری خواه خلق و نیز در استانبول و آنکارا از اقبال بیشتر مردمی برخوردار است.
*****
صلاح الدین دمیرتاش
شناخت دمیرتاش و بررسی وضعیت او بدون اطلاع از پایگاه تشکیلاتی اش یعنی حزب دموکراتیک خلق‌ها ممکن نیست.
حزب کُردی دموکراتیک خلق‌های ترکیه (ح. د. پ) که در سال ۲۰۱۲ تاسیس شده، در انتخابات ۷ ژوئن ۲۰۱۵ با کسب ۱۳.۱۲ درصد آرا، ۸۰ کرسی نمایندگی از ۵۵۰ کرسی کل مجلس ترکیه را به دست آورد و در انتخابات زود هنگامی که در یکم نوامبر ۲۰۱۵ برگزار شد، بار دیگر به رغم فشار‌ها با کسب ۱۰.۵۷ درصد آراء و ۵۹ کرسی، به عنوان سومین حزب بزرگ وارد پارلمان ترکیه شد.
حزب دموکراتیک خلق‌های ترکیه که دمیرتاش را نامزد نهایی خود برای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه معرفی کرده، در دو سال گذشته و از زمان کودتای نافرجام ترکیه دچار محدودیت‌های زیادی شده است چرا که با لغو مصونیت قضایی نمایندگان مجلس ترکیه در پی تصویب قانون وضعیت فوق العاده، تعدادی از نمایندگان این حزب دستگیر و زندانی شده اند که دمیرتاش و یوکسک داغ رهبران پیشین این حزب هم جزو آن‌ها هستند.
محدودیت برای این حزب در دو سال گذشته ادامه یافته و علاوه بر دستگیری نمایندگان و رهبران حزبی، تعداد ۱۱ نفر از ۵۹ نماینده آن نیز با رای سایر نمایندگان از مجلس ترکیه اخراج شده اند و عضویت آن‌ها در مجلس ترکیه نیز لغو و سلب شده است.
این حزب برای انتخابات مجلس بدون قرار گرفتن در ائتلاف‌های انتخاباتی، در همه حوزه‌های انتخابیه و برای ۶۰۰ کرسی انتخابات مجلس نامزد معرفی کرده و اقلیت‌های قومی و دینی و مذهبی نیز در قالب این حزب به معرفی نامزد خود پرداخته اند.
این حزب برای انتخابات ریاست جمهوری نیز صلاح الدین دمیرتاش رهبر سابق و زندانی خود را به عنوان نامزد معرفی کرده است، ولی نامزد این تشکیلات سیاسی در وضعیتی کم نظیر در تاریخ سیاسی جهان، هم اکنون در بازداشت موقت و در زندان به سر می‌برد.
دمیرتاش که اکنون با اتهامات متعدد در زندان ادیرنه در غرب ترکیه در بازداشت موقت به سر می‌برد، با توجه به قطعی نشدن محکومیت خود، به عنوان نامزد حزب خود در انتخابات ریاست جمهوری حضور دارد و یکی از ۶ نامزد این انتخابات است.
صلاح الدین دمیرتاش در ۱۰ آوریل ۱۹۷۳ در شهرستان پالو استان الازیغ ترکیه و در خانواده کُرد زازا به دنیا آمده است.
وی پس از پایان دوره دبیرستان در ۱۹۹۰ در ۱۹۹۳ در رشته حقوق از دانشگاه آنکارا پذیرفته شد و پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه در انجمن حقوق بشر شعبه دیاربکر ترکیه مشغول به فعالیت شد و به عنوان وکیل آزاد به وکالت پرداخت.
دمیرتاش از سال ۲۰۰۶ میلادی وارد عرصه سیاست در ترکیه شد و در همان سال در یک برنامه تلویزیونی از شبکه کُردی روژ. تی. وی شرکت کرده و پس از بیان اظهاراتی در حمایت از عبدالله اوجالان رهبر زندانی گروه پ. ک. ک. و موضوعات قومی، به جرم تبلیغ برای گروه‌های تروریستی در سال ۲۰۱۰ محکوم به یک سال زندان شد.
وی در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در حزب کُردی جامعه دموکراتیک فعالیت کرد و بعد از آن نیز در بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ میلادی در حزب صلح و دموکراسی به فعالیت پرداخت.
دمیرتاش در بیست و پنجمین دوره انتخابات مجلس ترکیه به صورت مستقل از استانبول نماینده مجلس ترکیه شد و بعد از آن به حزب دموکراتیک خلق‌ها پیوست و در کنگره ۲۲ ژوئن ۲۰۱۴ این حزب به همراه فیگن یوکسک داغ به عنوان رئیس مشترک این تشکیلات سیاسی انتخاب شد.
وی همچنین در آگوست سال ۲۰۱۴ میلادی در اولین انتخابات ریاست جمهوری ترکیه که برای اولین بار با رای مستقیم مردم رئیس جمهوری در این کشور برگزار می‌شد، شرکت کرده و توانست ۹.۷۶ درصد آراء را از آن خود کند.
وی با ۴۵ سال سن جوان‌ترین نامزد انتخابات ریاست جمهوری و جنجالی‌ترین نامزد این دوره از انتخابات ترکیه به حساب می‌آید، چرا که تنها نامزد کُرد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بوده و از حدود ۱.۵ سال پیش زندانی شده است.
دمیرتاش در حالی که نماینده مجلس و رهبر حزب دموکراتیک خلق‌های ترکیه نیز بود، در روز ۱۴ آبان سال ۱۳۹۵ به اتهام همکاری با گروه‌های تروریستی، تحریک مردم به شورش و چند اتهام دیگر به همراه ۱۱ نماینده این حزب دستگیر شد و از آن زمان تا کنون به طور موقت در بازداشت بوده و در استان ادیرنه در غرب ترکیه زندانی است.
وی به علت زندانی بودن، امکان حضور در برنامه‌های تبلیغاتی را ندارد و به همین علت، محرم اینجه، مرال آکشنر و تمل کاراموللا اوغلو سه نامزد دیگر انتخابات ریاست جمهوری ترکیه خواستار آزادی وی از زندان شدند، ولی این درخواست از سوی مقامات قضایی ترکیه رد شد.
با توجه به قطعی نشدن حکم محکومیت قضایی وی، دمیرتاش می‌توانست در انتخابات مجلس و یا ریاست جمهوری ثبت نام کند که وی در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه ثبت نام کرد.
چند روز پیش وکلای دمیرتاش طی درخواستی به دادگاه رسیدگی کننده به پرونده وی، خواستار آزادی او شدند، ولی دادگاه، درخواست آن‌ها را رد کرد و به همین علت، وکلای وی طی درخواستی از دادگاه قانون اساسی ترکیه، خواستار آزادی موکل خود برای حضور در رقابت‌ها و تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری شدند که این درخواست نیز با پاسخ منفی رو به رو شد.
پیش از این عضویت صلاح الدین دمیرتاش رهبر سابق حزب دموکراتیک خلق‌های ترکیه در مجلس این کشور لغو شده و برابر قانون احزاب ترکیه، از کادر رهبری حزب متبوع خود نیز کنار گذاشته شده است.
دمیرتاش چندین پرونده محکومیت قضایی دارد، ولی احکام قضایی صادر شده در حق وی قطعیت نیافته است.
*****
مرال آکشنر
آکشنر ۶۲ ساله تنها نامزد زن انتخابات ریاست جمهوری ترکیه و تنها رهبر زن حزبی در این کشور به شمار می‌رود که در کنار پنج نامزد دیگر، شانس و وجهه سیاسی خود را برای پیروزی در انتخابات به رای مردم گذاشته است.
این بانوی سیاستمدار که والدین او اصالتاً از مسلمانان بالکان و اهل سالونیک بودند، در تاریخ هشتم ژوئیه ۱۹۵۶ در گون دوغدو در همسایگی ازمیت در استان کوجاالی به دنیا آمده است.
آکشنر در دانشگاه استانبول به تحصیل در رشتهٔ تاریخ پرداخته و تحصیلات تکمیلی خود را در مؤسسهٔ علوم اجتماعی دانشگاه مرمره گذرانده و دارای دکترای تاریخ است و پس از اتمام تحصیل و پیش از آن که وارد عرصهٔ سیاست شود، به عنوان سخنران در دانشگاه فنی ییلدیز، دانشگاه کوجاالی و دانشگاه مرمره به تدریس می‌پرداخته است.
وی در سال ۱۹۹۴ سمت خود را در دانشگاه ترک کرده و در انتخابات ۱۹۹۵ به عنوان نمایندهٔ استان استانبول از حزب راه راست وارد مجلس ترکیه شد و از ۸ نوامبر ۱۹۹۶ تا ۳۰ ژوئیهٔ ۱۹۹۷ نیز وزیر کشور ترکیه بود.
وی مدتی بعد به دنبال کودتای ۱۹۹۷ علیه نجم الدین اربکان نخست وزیر اسلامگرا مجبور به ترک سمت خود شد و در انتخابات ۱۹۹۹ بار دیگر و این بار به عنوان نمایندهٔ استان کوجاالی به پارلمان ترکیه راه یافت.
آکشنر پس از آن در انتخابات سراسری ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ از سوی حزب حرکت ملی به عنوان نمایندهٔ استانبول به مجلس ترکیه راه یافت.
وی در سال ۲۰۱۶ پس از مشارکت و همراهی حزب حرکت ملی با حزب حاکم عدالت و توسعه برای تغییر قانون اساسی که منجر به تغییر نظام سیاسی این کشور از پارلمانی به ریاستی شد، از حزب حرکت ملی جدا شد و تصمیم گرفت حزب سیاسی خود را تأسیس کند.
آکشنر روز ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷ تأسیس حزب خود را تحت نام نیک (خوب) اعلام کرد و در اولین کنگره عمومی و انتخاباتی حزب نیک ترکیه بار دیگر به رهبری این تشکیلات سیاسی انتخاب شد.
او در نخستین خطابه خود به هوادارانش گفت که دموکراسی ترکیه در معرض خطر است و حزب نیک به دنبال جامعه‌ای آزاد و حل مشکلات دستگاه قضایی ترکیه است.
با تغییرات ایجاد شده در قانون اساسی ترکیه که در پی همه پرسی قانون اساسی که اوایل بهار سال گذشته به تایید مردم ترکیه رسید، راه برای حضور خانم آکشنر در رقابت انتخابات ریاست جمهوری باز شد هر چند که وی در همه پرسی تغییرات قانون اساسی ترکیه به عنوان مخالف برگزاری این همه پرسی و جزو رهبران کمپین رای 'نه' بوده و نقش جدی و پر رنگی در این رویداد سیاسی داشت.
وی که حدود ۱.۵ سال پیش به علت انتقاد از کادر رهبری حزب حرکت ملی از این حزب اخراج شد، 'بانوی آهنین' لقب گرفته و چند ماه پیش با بیان این جمله که 'همه دارند از آقای اردوغان حرف می‌زنند، ولی چه طور می‌شود اگر من رییس جمهوری بعدی این کشور شوم؟ ' اراده خود را برای رقابت با رئیس جمهوری کنونی ترکیه اعلام کرد.
برابر قانون انتخابات ترکیه، وی برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری یا باید از سوی احزابی که حداقل ۱۰ درصد کرسی‌های مجلس را در اختیار دارند، نامزد می‌شد و یا از سوی ۲۰ نماینده مجلس که عضو حزبش هستند، به عنوان نامزد معرفی می‌شد و وی تنها پنج نماینده مجلس را در حزبش داشت.
برای حل این مشکل، ۱۵ نماینده حزب جمهوری خواه خلق ترکیه، با استعفا از حزب خود، عضو حزب نیک شده و شرایط را برای ثبت نام وی فراهم کردند و پس از ثبت نام نیز دوباره با استعفا به حزب قبلی خود بازگشتند، ولی آکشنر راه دیگر قانونی را در پیش گرفت و با جمع آوری حداقل یکصد هزار امضای شهروندان ترکیه وارد فضای رقابت انتخابات ریاست جمهوری شد.
وی توانست ۲۵۵ هزار و ۵۸۲ امضای شهروندان ترکیه را جمع آوری کرده و شرایط حضور در رقابت را پیدا کند.
وی به رغم انتظاری که می‌رفت، در فضای رقابت انتخاباتی نتوانست اقبال مردمی را از جامعه ترکیه کسب کند و در سخنرانی‌ها و بیان دیدگاه‌های خود نیز ضعیف‌تر از انتظار ظاهر شد، ولی خودش مدعی است که با رای زنان ترکیه، می‌تواند آرای لازم را برای ریاست جمهوری کسب کند.
وی اعلام کرده است که در صورت ناکامی در دور اول و کشیده شدن انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به دور دوم، از نامزد رقیب اردوغان حمایت خواهد کرد.
حزب نیک به رهبری مرال آکشنر وارد عرصه رقابت انتخابات مجلس نیز شده و در قالب ائتلاف 'ملت' همراه با حزب جمهوری خواه خلق و حزب سعادت، پس از حزب حاکم عدالت و توسعه و حزب جمهوری خواه خلق در جایگاه بعدی اقبال مردمی قرار دارد و نامزد‌های این حزب در صورت رای مردمی در قالب ائتلاف ملت راهی مجلس خواهند شد.
*****
تمل کاراملا اوغلو
کاراملا اوغلو در ۲۰ سپتامبر ۱۹۴۱ در استان قهرمان ماراش ترکیه به دنیا آمده و در سال ۱۹۶۰ با کسب بورسیه تحصیلی از دانشگاه منچستر انگلیس در رشته مهندسی به این کشور سفر کرده و بعد از ۶ سال در ۱۹۶۴ فارغ التحصیل شده و در پی آن در سال ۱۹۶۷ در همان دانشگاه مدرک فوق لیسانس خود را اخذ و بعد از بازگشت به ترکیه در 'سومر بانک' مشغول به کار شده است.
وی در سال ۱۹۷۵ در وزارت صنایع و تکنولوژی ترکیه استخدام شده و اولین فعالیت سیاسی خود را نیز در همین سال با عضویت در حزب سلامت ملی ترکیه آغاز کرده است.
وی برای اولین بار در سنین جوانی در سال ۱۹۷۷ از سوی حزب سلامت ملی از حوزه انتخاباتی سیواس وارد پارلمان ترکیه شده و به عنوان نماینده ترکیه در شورای نمایندگان پارلمانی اروپا انتخاب شد.
وی در سال ۱۹۸۷ به عنوان عضو شورای مرکزی حزب اسلام گرای رفاه انتخاب شد و در ۱۹۸۹ از سوی حزب رفاه ریاست شهرداری سیواس را بر عهده گرفت.
کاراملا اوغلو در سال ۱۹۹۵ به عنوان نماینده سیواس از سوی حزب رفاه وارد مجلس ترکیه شد و در آن دوران به عنوان رئیس فراکسیون حزب رفاه در پارلمان ایفای نقش کرد و پس از انحلال حزب رفاه، به حزب فضیلت پیوست و در انتخابات ۱۹۹۹ بار دیگر از حوزه انتخاباتی سیواس این بار از سوی حزب فضیلت وارد پارلمان ترکیه شد.
بعد از تاسیس حزب سعادت در سال ۲۰۰۱ میلادی به عنوان عضو شورای مرکزی این حزب انتخاب و مسئول روابط خارجی این حزب شد.
وی که دارای تفکر راست اسلامی با تکیه بر ایدئولوژی امت واحده است و همواره بر اتحاد مسلمانان تاکید داشته و اتحاد کشور‌های اسلامی را یک ضرورت می‌داند، در سال ۲۰۱۶ به عنوان رئیس و رهبر حزب سعادت انتخاب و معرفی شد.
کاراملا اوغلو پیش از ثبت نام به عنوان نامزد ریاست جمهوری، تلاش زیادی کرد تا عبدالله گل رییس جمهوری سابق را به نامزدی در انتخابات و تشکیل ائتلاف علیه حزب حاکم ترغیب کند، ولی موفق به این کار نشد و عاقبت خود وارد عرصه رقابت انتخابات ریاست جمهوری شد.
وی در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه با توجه به این که شرایط قانونی ثبت نام را نداشت، مجبور به جمع آوری یکصد هزار امضا از شهروندان ترکیه شده و با جمع آوری و ثبت ۱۶۷ هزار و ۹۶۷ امضا به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه معرفی شد.
وی مورد حمایت حزب متبوع خود (سعادت) است و به نوعی نامزد جریان اسلامگرای ترکیه به شمار می‌رود و اعلام کرده که اگر انتخابات ترکیه به دور دوم بکشد، در دور دوم از نامزد رقیب اردوغان رییس جمهوری کنونی ترکیه حمایت خواهد کرد.
حزب سعادت ترکیه که وارث حزب اسلامگرای رفاه و فضیلت محسوب می‌شود و کاراملا اوغلو را به عنوان نامزد مورد حمایت خود معرفی کرده، قبل از ثبت رسمی، به عنوان شاخه سیاسی حرکتی موسوم به 'دیدگاه ملی' در ترکیه به حساب می‌آمد و همزمان با حزب عدالت و توسعه در جولای ۲۰۰۱ میلادی تاسیس شد.
حزب سعادت که اولین حضور انتخاباتی خود را در سال ۲۰۰۲ تجربه کرد، با کسب ۲.۵ درصد از مجموع آرای انتخابات نتوانست به مجلس ترکیه راه پیدا کند و زیر حد نصاب ۱۰ درصدی باقی ماند که این شرایط تا کنون ادامه یافته است.
در ۱۱ می ۲۰۰۳ میلادی نجم الدین اربکان نخست وزیر سابق و سیاستمدار معروف ترکیه که به عنوان رئیس و رهبر حزب سعادت انتخاب شد، ولی به دلیل صدور حکم زندان برای وی، در ۲۹ دسامبر همان سال وی از سمت خود کناره گیری کرد.
این حزب در انتخابات شهرداری‌های سال ۲۰۰۴ میلادی با کسب ۴.۷۷ درصد آراء توانست ۶۳ شهرداری در ترکیه را به دست آورد و در انتخابات نمایندگی پارلمان ترکیه نتوانست نتیجه‌ای بهتر از ۲.۳۴ درصد را از آن خود کند.
نعمان کورتولموش معاون سابق نخست وزیر ترکیه و وزیر کنونی فرهنگ و گردشگری این کشور یکی از اعضای کلیدی چند سال اخیر حزب عدالت و توسعه، در سال ۲۰۰۸ رهبر حزب سعادت بود، ولی پس از ۲ سال از ریاست حزب سعادت در سال ۲۰۱۰ استعفا کرد و بار دیگر نجم الدین اربکان رئیس حزب سعادت ترکیه شد.
حزب سعادت در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که با شعار 'رئیس جمهوری دانا برای ترکیه' در انتخابات ریاست جمهوری ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ از نامزدی تمل کاراملا اوغلو رئیس کنونی خود حمایت می‌کند.
این حزب در انتخابات سوم تیرماه برای بیست و هفتمین دوره انتخابات مجلس ترکیه در قالب ائتلاف 'ملت' و در کنار حزب جمهوری خواه خلق و حزب نیک قرار گرفته و ممکن است تعدادی از نامزد‌های آن در قالب ائتلافی به عنوان نماینده مجلس انتخاب شوند.
*****
دوغو پرینچک
پرینچک در ۱۹۴۲ در غازی آنتپ به دنیا آمده و از سیاست مداران چپ گرا، سوسیالیست و ضد غربی ترکیه به شمار می‌رود که در ۵۰ سال گذشته همواره در سپهر سیاسی ترکیه حضور داشته و ۱۵ سال از عمر خود را در زندان به سر برده است.
پرینچک در سال‌های دهه ۱۹۶۰ که موعد آزادی سیاسی در ترکیه به شمار می‌رفت، دانشجوی دانشکده حقوق دانشگاه آنکارا بود و در ژوئن ۱۹۶۴ به عنوان دستیار کرسی حقوق عمومی در همان دانشکده انتخاب شد.
وی در سال ۱۹۶۸ از دانشگاه آنکارا در رشته حقوق دکترا گرفت و در اجلاس ۲۳ مارس ۱۹۶۸ به عنوان رئیس فدراسیون باشگاه‌های اندیشه ترکیه انتخاب شد.
وی با حضور در مباحثات و مناظره‌های سیاسی وارد عرصه سیاست شد و مدتی نیز به روزنامه نگاری پرداخت و سرانجام در سال ۱۹۶۸ به همراه دوستان خود، روزنامه آیدینلیک را که هم اکنون نیز منتشر می‌شود، تأسیس کرده و در سال ۱۹۶۹ نیز روزنامه کارگر ـ. روستایی را منتشر کرد.
وی در ۲۱ می ۱۹۶۹ به صورت غیرقانونی حزب کارگر ـ. روستایی را تأسیس کرد و پس از کودتای ۲۱ مارس ۱۹۷۱ تحت تعقیب قرار گرفته و به ۲۰ سال حبس محکوم شد که بعد از تحمل سه سال حبس، در سال ۱۹۷۴ با استفاده از عفو عمومی از زندان آزاد شد.
پرینچک بعد از کودتای ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ یک بار دیگر دستگیر و ابتدا به ۱۲ سال و سپس به هشت سال حبس محکوم، ولی در سال ۱۹۸۵ آزاد شد.
پرینچک در سال ۲۰۰۸ در محاکمه معروف به 'ارگنه کن' با پرونده سازی تشکیلات فتح الله گولن به حبس ابد محکوم شد، اما با اختلافات و دشمنی به وجود آمده بین رجب طیب اردوغان و فتح الله گولن، در ۱۰ مارس ۲۰۱۴ آزاد شد و پس از آزادی، به مبارزه گسترده علیه تشکیلات فتح الله گولن پرداخت و در کودتای نافرجام ۱۵ جولای ۲۰۱۶ نیز که کودتای گولن موسوم شده، در کنار رجب طیب اردوغان رییس جمهوری کنونی ترکیه قرار گرفت.
دوغو پرینچک در سال ۲۰۱۵ میلادی با شعار اتحاد برای حکومت ملی، کنگره فوق العاده برای حزب کارگر تشکیل داد و این حزب را تغییر نام داده و حزب 'وطن' از آن تاریخ در صحنه سیاسی ترکیه متولد شد و پرینچک به عنوان اولین رئیس و رهبر این تشکیلات سیاسی انتخاب شد.
حزب وطن که با تغییر نام حزب کارگر تاسیس شده، در صدد است تا ملی گرا‌ها و سوسیالیست‌های ترکیه را متحد کند.
این حزب سیاسی در مسیر مبارزه با امپریالیسم و بلوک غرب قرار دارد و ارتباط نزدیکی با چین، روسیه و ایران به عنوان دشمنان جریان امپریالیستی غرب دارد.
دوغو پرینچک رهبر این حزب همواره بر روابط نزدیک با ایران و سوریه تأکید کرده و از مخالفان سرسخت اسرائیل و آمریکا به شمار می‌رود و دارای ایدئولوژی ملی گرایانه چپ است.
وی در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه با توجه به این که شرایط قانونی ثبت نام را نداشت، مجبور به جمع آوری حداقل یکصد هزار امضا از شهروندان ترکیه شد و با جمع آوری و ثبت ۱۱۸ هزار و ۵۷۵ امضا به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه معرفی شد.
وی در انتخابات تنها به دنبال پیروزی خود است و نسبت به سایر چهار نامزد دیگر، انتقاد کمتری از حزب عدالت و توسعه و اردوغان رقیب خود می‌کند و احتمالا در صورت کشیده شدن انتخابات به دور دوم، از اردوغان اعلام حمایت خواهد کرد.
پرینچک، رقبای انتخاباتی خود اینجه، کاراملا اوغلو، آکشنر و دمیرتاش را نامزد‌های غرب در انتخابات ترکیه می‌داند و مدعی است که آن‌ها در صورت انتخاب، ترکیه را تسلیم اروپا و آمریکا خواهند کرد.
حزب وطن به رهبری پرینچک، در بیست و هفتمین دوره انتخابات مجلس ترکیه نیز حضور دارد و در همه حوزه‌های انتخابیه نامزد معرفی کرده است و در قالب هیچ ائتلافی قرار نگرفته و به شکل مستقل به رقابت می‌پردازد.
*****
به گزارش ایرنا، مردم ترکیه فردا برای انتخابات همزمان ریاست جمهوری و بیست و هفتمین دوره انتخابات مجلس این کشور پای صندوق‌های رای می‌روند.
انتخابات مجلس ترکیه برای تعیین نمایندگان ۶۰۰ کرسی پارلمان این کشور برگزار می‌شود و در این انتخابات نیز هشت حزب سیاسی عدالت و توسعه و نیز حرکت ملی در قالب ائتلاف 'جمهور' و احزاب جمهوری خواه خلق، نیک و سعادت هم در قالب ائتلاف 'ملت' و احزاب هدی پار، وطن و دموکراتیک خلق‌ها به طور جداگانه و مستقل حضور دارند و نامزد انتخاباتی برای کسب ۶۰۰ کرسی معرفی کرده اند.
شورای عالی انتخابات ترکیه چند روز پیش اعلام کرد که ۵۶ میلیون و ۳۲۲ واجد شرایط در مناطق مختلف این کشور می‌توانند در این دو انتخابات رای دهند.
این نهاد عالی انتخاباتی ترکیه همچنین اعلام کرد که برای انتخابات همزمان ریاست جمهوری و مجلس ۱۸۰ هزار و ۶۵ صندوق رای پیش بینی شده است.
اگر انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به دور دوم بکشد، رای گیری این دور، در روز هشتم جولای ۲۰۱۸ (۱۷ تیرماه) انجام می‌شود.