اگر بلوچستان «ریگی» داشت، شیرمحمد اسپندار هم دارد

مراسم بزرگداشت شیرمحمد اسپندار در حالی شامگاه 18 مردادماه در تالار وحدت برگزار شد که این هنرمند پیشکسوت برای هنرمندان دونلی(نواختن دو نی به صورت همزمان) نواخت.

در این مراسم که با اجرای موسیقی مقامی برگزار شده بود، معاون امور هنری وزیر ارشاد در سخنانی مطرح کرد:‌ از سال 69 مدیر دفتر موسیقی بودم و 14 سال در این سمت فعالیت داشتم. در آن زمان بر مبنای ارتباط تنگاتنگ با بزرگان موسیقی نواحی جشنواره موسیقی نواحی ایران را طراحی کردیم.

علی مرادخانی ادامه داد: 96 ساعت از موسیقی نواحی ایران در آن زمان ضبط و منتشر شد که از این میان 2 ساعت به موسیقی سیستان و بلوچستان اختصاص داشت. در همان دوران با اسپندار آشنا شدم و برای اجرا با او به فرانسه رفتیم. ارتباط او و مخاطبش روی صحنه جذاب بود. در یکی از اجراها که در کشور پرو و در یکی از دانشگاه‌های این کشور برگزار می‌شد، با نواختن اسپندار سکوت عجیبی سالن را فرا گرفت و خیلی از مخاطبان از نوای ساز او متحیر بودند.

او خاطرنشان کرد: ما به کسانی چون شیرمحمد اسپندار بسیار نیاز داریم.

بخش دیگری از این مراسم به سخنرانی ایرج افشار سیستانی از همشهریان اسپندار اختصاص داست.

او در سخنانی مطرح کرد: شیرمحمد اسپندار در سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی در بمپور بلوچستان متولد شد. در نوجوانی برای پیدا کردن کار به پاکستان رفت و در سال ۱۳۳۷ پس از کسب تجربه در زمینه موسیقی به ایران بازگشت.

وی افزود:‌ او موفق به کسب دکترای افتخاری موسیقی سنتی از کشور فرانسه و دیپلم افتخار نوازندگی در ایران شده‌ است.

ایرج افشار در بخش دیگری از سخنانش گفت: هنری مثل موسیقی از زمانی که سیستانی‌ها به کشاورزی روی آوردند، وارد زندگی مردم سیستان شده و جایگاه خاصی میان آنها دارد. نغمه‌ها و آهنگ‌های فولکلور در هر اجرایی حالتی متفاوت دارند چرا که تغییرات اجتماعی همواره در جریان هستند و این نوازنده‌ها با این تغییرات ارتباط تنگاتنگی دارند.

استاندار سیستان و بلوچستان نیز در این مراسم به سخنرانی پرداخت و گفت:‌ امروز روز بزرگداشت شیرمحمد اسپندار است که برای معرفی فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان تلاش زیادی داشته است. دانش، هنر، ذوق و سلیقه مردم سیستان و بلوچستان در جغرافیای این استان محدود شده است اما اسپندار جغرافیای خارج از ایران را برای معرفی هنر‌ش برگزید.

اوسط هاشمی تاکید کرد: ما نباید اجازه دهیم، هنر در جغرافیای سیستان و بلوچستان محدود شود. باید این استان را منطبق با زیبایی‌هایش به هموطنانمان بشناسانیم. صدا سیما باید در فرهنگ اقوام مختلف کنجکاو شود و به مردم معرفی کند نه اینکه خودش را به معرفی برخی فرهنگ‌ها محدود کند.

او همچنین اظهار امیدواری کرد تا خانه شیرمحمد اسپندار در بمپور روزی به موزه موسیقی تبدیل شود.

محمودزهی، استاد دانشگاه و محقق زبان و ادبیات بلوچ هم در این مراسم به بررسی وجه شرعی موسیقی در این استان پرداخت و خواست تا تکلیف این موضوع روشن شود.

او اظهار کرد: هنرمندانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند، نمی‌دانند که هنرشان از نظر شرعی مجاز است یا خیر؟ این مساله باید برای همه روشن شود تا زیر و بم هنر موسیقی در دست هنرمندان باشد و دیگران از مسائل حاشیه‌ای سوءاستفاده نکنند.

رئیس دبیرخانه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی کلانشهرها که دبیری این مراسم را نیز بر عهده داشت، پشت تریبون قرار گرفت و در سخنانی گفت: متاسفانه رسانه‌ها در نشان دادن چهره استان ما غفلت کردند و در زمان ماجرای عبدالمالک ریگی یکی از شبکه‌های خبری صدا و سیما 120 روز به نشان دادن ریگی پرداخت.

عادل مزاری ادامه داد: متاسفانه به خاطر درست جلوه ندادن چهره استان، خیلی‌ها نام خانوادگیشان را تغییر دادند و خیلی از بلوچ‌ها کتمان می‌کنند که بلوچ هستند.

وی افزود:‌ قرار است تندیس استاد شیرمحمد اسپندار ساخته شود و در پارک ایرانشهر نصب شود. آقای مسجدجامعی هم قول داده‌ است که هزینه‌هایش را بپردازد. در شهر بمپور نیز شورای شهرها قول ساخت و نصب تندیس شیرمحمد اسپندار را داده‌اند.

مزاری از حضور نداشتن وزیر ارشاد در این مراسم هم گلایه کرد و گفت: فکر نمی‌کنم جلسه‌ای مهم‌تر از مراسم موسیقی اقوام ایران باشد.

او همچنین گفت: ماشاالله بامری در فقر از دنیا رفت. موسی بلوچ در راه مسافرکشی درگذشت. ما باید به این هنرمندان بیشتر بپردازیم.

در بخش دیگری از این مراسم طولانی از کتابی درباره شیرمحمد اسپندار و آلبوم قطعات او رونمایی شد که با حضور 13 مسئول روی صحنه همراه بود.

سپس شیرمحمد اسپندار برای تجلیل به روی صحنه آمد که مراسم تجلیل از او بیشتر شبیه گلریزان بود تا مراسمی که در شان یک پیشکسوت موسیقی باشد.

یک قطعه زمین 220 متری در شهر ایرانشهر، 10 میلیون تومان از سوی مهندس مبارکی مدیرعامل منطقه آزاد چابهار، نشان درجه یک هنر ایران و 5 سکه از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هدیه‌ای از سوی موسسه هنرمندان پیشکسوت، هدیه‌ای از سوی انجمن کوچولوهای ایران از جمله هدایایی بود که خیلی از آنها فقط قرار است به او اهدا شود.

این مراسم چهار ساعت و نیم به طول انجامید.