غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج اجباری است

 رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت گفت: هیچ اجباری در انجام مشاوره‌های ژنتیک وجود ندارد، اما بر اساس قانون، غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج اجباری است تا افراد ضمن آگاهی از موقعیت خود نسبت به ادامه روند مراحل ازدواج اقدام کنند

براساس اعلام وبدا، دکتر اشرف سماوات نقش مشاوره‌های ژنتیک را در گسترش پوشش خدمات ژنتیک زمان ازدواج، بسیار مهم و اساسی دانست و اظهار کرد: تکمیل زیرساخت های مورد نیاز خدمات ژنتیک زمان ازدواج در دانشگاههای علوم پزشکی از سال ۱۳۹۰ به صورت مقدماتی و از سال ۱۳۹۴ به صورت جدی، آغاز شد. خوشبختانه مشاورههای ژنتیک که از دوران گذشته و از سال ۱۳۷۶ در کشور سازماندهی شده بود، برای اهداف بزرگ برنامه تحول نظام سلامت، دوباره سازماندهی شد.

وی تصریح کرد: وزارت بهداشت، خدمات ژنتیک شامل مشاوره و تشخیص ژنتیک را به صورت کمی و کیفی گسترش داده است تا بتواند خدمات ژنتیک بسیاری را که در بستر تحول سلامت ایجاد شده حمایت کند. اعتقاد داریم تا پایان برنامه ششم توسعه باید بتوانیم به هدف مشخص شده در برنامه تحول سلامت و برنامه عملیاتی دانشگاههای علوم پزشکی مبنی بر کاهش ۵۰ درصدی بیماری های ژنتیک اولویت دار، دست پیدا کنیم تا در یک بازه زمانی ۱۰ ساله، این بیماری ها ۸۰ تا ۹۰ درصد کاهش پیدا کند.

رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت با اشاره به ارائه خدمات ژنتیک در زمان ازدواج به زوجین، افزود: پوشش این خدمات با سرعت در حال افزایش است و وزارت بهداشت بر تقویت این پوشش، نظارت دارد و آموزشهای استانداردی را به صورت حضوری و غیرحضوری به دانشگاه های علوم پزشکی ارائه میکند. هیچ اجباری در انجام مشاورههای ژنتیک وجود ندارد، اما بر اساس قانون غربالگری ژنتیکی زوجین در زمان ازدواج، اجباری است تا افراد ضمن آگاهی از موقعیت خود نسبت به ادامه روند مراحل ازدواج اقدام کنند؛ با وجود این مشاورههای ژنتیک به صورت اختیاری به افرادی ارائه میشود که در غربالگری به آنها اطلاعات و آگاهیهای لازم رسانده شده است.

وی همچنین اضافه کرد: برای اینکه به ازدواج مردم آسیب وارد نشود، به آنها اجازه می‌دهیم قبل از ازدواج یا پیش از بارداری، به مشاوره‌های ژنتیک مراجعه کنند. خوشبختانه در حال حاضر وضعیت ژنتیک با دهه‌های گذشته قابل مقایسه نیست و به میزان قابل توجهی پیشرفت کرده است. زمانی به دلیل اینکه خانواده‌ها با مشکل خانوادگی روبرو بودند، میگفتیم که شما راهی برای ازدواج و زندگی مشترک ندارید، اما در حال حاضر، چندین راه برای داشتن ازدواج و فرزند سالم به زوجین پیشنهاد می‌شود. این موضوع کمک و حمایت بزرگی برای آنهاست و اگر خانوادهای بخواهد فرزند سالمی داشته باشد، مانعی برای آن وجود ندارد.

رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت درخصوص هزینه های خدمات ژنتیک و پوشش بیمه برای این خدمات، گفت: تنها برخی از خدمات ژنتیک تحت پوشش بیمه قرار دارند. البته در هیچ کجای دنیا از جمله ایران، پوشش یکباره خدمات ژنتیک قابل انجام نیست و این توقع بسیار زیادی است. برای افزایش پوشش بیمه خدمات ژنتیک، ابتدا باید اولویتها را مشخص و از انجام آزمایشهای بی مورد پرهیز کنیم و به حداقل رسانیم تا بیمهها از این راه منتفع شوند و منابع صرفه جویی شده را به پوشش خدمات مورد نیاز بیماری های در اولویت، اختصاص دهند.

سماوات در ادامه بیان کرد: بر اساس ماده ۷۵ قانون برنامه ششم توسعه، وزارت بهداشت ملزم به غربالگری ژنتیکی در زمان ازدواج شده و در صورت نیاز، باید مشاورههای ژنتیک انجام شود. در این راستا هزینه زوجین بی بضاعت توسط نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی تقبل می‌شود؛ بنابراین افراد بی بضاعت نیز در این زمینه حمایت خواهند شد.

به گفته رییس اداره ژنتیک وزارت بهداشت، خیریهها میتوانند بدون دخالت فنی و با رعایت استانداردهای وزارت بهداشت، خدمت، ارجاع و سطح بندی، به وزارت بهداشت و مردم در کاهش بیماریهای ژنتیکی و معلولیت کمک کنند.

سماوات با بیان اینکه غربالگری ژنتیک زمان ازدواج، به تنهایی هرگز نمی‌تواند معلولی‌تها را کاهش دهد، افزود: غربالگریهای ژنتیک باید در دوران مختلف زندگی مانند زمان ازدواج، حاملگی، نوزادی، کودکی و میانسالی انجام شود تا بیماری های ژنتیکی کاهش پیدا کنند.