اتفاقی نادر در تاریخ مناسبات تجاری جهان

 تعبیری است که  وزیر بازرگانی اتحادیه اروپا در خصوص اعمال تعرفه های جدید ایالات متحده بر واردات برخی فلزات مانند آلومینیوم و فولاد از اروپا، کانادا و مکزیک به کار برد. دولت ترامپ روز جمعه برای اروپا، مکزیک و کانادا 25 درصد تعرفه روی واردات فولاد و 10 درصد روی واردات آلومینیوم وضع کرد. مسأله ای که واکنش های شدیدی را از سوی این کشورها موجب شد. وزیر تجارت انگلیس این تصمیم را احمقانه خواند، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه از آن به اقدام اشتباهی نام برد که با واکنش مناسب و قاطع روبه رو خواهد شد و جاستین ترودو نخست وزیر کانادا هم با لغو سفرش به ایالات متحده تعرفه هایی را به ارزش بیش از 16 میلیارد دلاری بر روی واردات محصولات امریکایی وضع کرد. تعرفه هایی که به تعبیر ترودو شدیدترین اقدامات تجاری از سوی کانادا بعد از جنگ جهانی دوم محسوب می شود.  این واکنش ها نشان از تشدید تقابل تجاری و اقتصادی دارد که شرکای ایالات متحده آن را واکنشی طبیعی به «ملی گرایی اقتصادی» ترامپ و شعار «نخست امریکا» از سوی وی می‌دانند.


«دونالد ترامپ شدیدترین انتقادات تجاری‌اش را نسبت به چین حفظ کرده است. اما حالا علاوه بر آن، بعضی از نزدیک‌ترین متحدان امریکا نیز در این دشمنی درگیر شده‌اند. دولت ترامپ در روز جمعه برای اتحادیه اروپا 25 درصد تعرفه روی فولاد و 10 درصد روی آلومینیوم پس از رد درخواست معافیت دائمی کانادا و مکزیک اعمال کرد. امریکا اعلام کرده است که این تعرفه‌ها نیاز کشور برای حفاظت از صنعت داخلی و امنیت ملی است.» خبرگزاری بلومبرگ در این جملات کوتاه، ماجرای جنگ تجاری جهانی را توضیح داده است. جنگی که از دو روز گذشته با تصمیمات جدید ترامپ هر روز شدت بیشتری می‌گیرد و به یک مسأله جدی جهانی تبدیل شده است. ماجرا از حدود یک ماه و نیم پیش شروع شد و ترامپ در توئیتی نوشت:«جنگ‌های تجاری خوب و بردن آن‌ها آسان است.» او در آن زمان تصمیم گرفت تا خلاف توافقنامه تجارت آزاد، تعرفه واردات فولاد به امریکا را افزایش دهد. عمده‌ترین صادرکنندگان فولاد به امریکا نیز کانادا، اتحادیه اروپا، کره جنوبی، مکزیک، برزیل، ژاپن و چین هستند. از همان زمان نیز واکنش‌های جدی از طرف مقامات اروپایی و آسیایی صورت گرفت و امیدوار بودند تا با تکنیک‌های مذاکراتی مسائل حل شود. اما ویلبر راس وزیر بازرگانی امریکا روز پنجشنبه از نهایی شدن اجرای طرح اعمال تعرفه‌های یادشده بر واردات برخی فلزات از کانادا، مکزیک و اروپا خبر داد که می‌تواند آغازی بر یک جنگ جهانی تجاری قلمداد شود. وزیر بازرگانی امریکا نیز اعلام کرد که تعرفه‌های جدید از یک ژوئن (11 خرداد) اعمال می‌شود. اقدام عملی روز گذشته، یک جنگ جهانی را به سبک تجاری ترامپ شروع کرد. چیزی که بلومبرگ در تیتر یکی از گزارش هایش از آن با عنوان «هنر پیش‌بینی ناپذیری ترامپ» یاد کرد.

اتحادیه اروپا اعلام کرده است که در واکنش به این موضوع و در اقدامی تلافی‌جویانه، تعرفه‌‌های سنگینی برای برخی برندهای مشهور امریکایی وضع خواهد کرد. وزیر بازرگانی اتحادیه اروپا، چیچیلیا مالمستروم از عبارت «روز سیاه در تاریخ تجارت جهانی» برای توصیف پیشامدها استفاده کرد و ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا هم با «کاملاً غیرقابل‌قبول» خواندن تصمیم امریکا گفت که اکنون این اتحادیه راهی جز شکایت رسمی علیه امریکا در سازمان تجارت جهانی ندارد.

پاریس: ملی‌گرایی اقتصادی به معنای جنگ است

امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در تماس تلفنی با ترامپ تصمیم کاخ سفید برای افزایش تعرفه‌ واردات فلزات را «غیرقانونی» خواند و از تدارک پاسخی تلافی‌جویانه «به شیوه قاطع و مناسب» خبر داد. مکرون گفت که از دیدگاه او، این اقدام «اشتباه» بوده است و با دامن زدن به «ملی‌گرایی اقتصادی» در نهایت همه را متضرر می‌کند. او در جمع خبرنگاران نیز گفته بود:«تصمیم جدید دولت امریکا به هر صورت اشتباه است؛ چرا که برای رسیدگی به عدم توازن‌های فعلی در عرصه بین‌المللی، بدترین شیوه یعنی ملی‌گرایی اقتصادی را برگزیده است.»
مکرون به صراحت اعلام کرد که ملی‌گرایی به معنای جنگ است؛ یعنی همان اتفاقی که در دهه 30 رخ داد. اشاره او به سال 1930 و زمانی است که کنگره امریکا در اوج رکود بزرگ اقتصادی، تعرفه‌های وارداتی سنگینی را اعمال کرده بود؛ اقدامی که به عقیده اقتصاددانان، اوضاع اقتصادی این کشور را حتی وخامت بیشتری بخشید.

انگلیس:ترامپ تفنگ مسلحش را شلیک کرد

لیام فاکس وزیر تجارت بین‌الملل انگلیس نیز از تصمیم واشنگتن درباره افزایش تعرفه واردات برخی فلزات از کانادا، مکزیک و اروپا ابراز تأسف کرد و آن را احمقانه خواند. فاکس گفت:«تأسف‌آور است که ایالات‌متحده امریکا تصمیم گرفته است تا به بهانه امنیت ملی بر واردات فولاد و آلومینیوم تعرفه وضع کند. فولاد صادراتی انگلیس در صنایع دفاعی امریکا مورداستفاده قرار می‌گیرد و تصمیم امریکا دراین‌باره احمقانه است.»

در همین حال صنایع فولاد انگلیس نیز اعلام کرد که افزایش تعرفه واردات فلزات، نه‌تنها به انگلیس بلکه به اقتصاد امریکا خسارت وارد می‌کند. طبق اعلام این نهاد انگلیسی 7 درصد فولاد صادراتی انگلیس به ارزش 360 میلیون پوند راهی امریکا می‌شود.

گارث استیس مدیر صنایع فولاد انگلیس گفت:«ترامپ از قبل تفنگ خود را مسلح کرده بود و امروز دولت امریکا با شلیک آن یک جنگ اقتصادی فاجعه‌بار را آغاز کرده است.»

بر اساس گزارش رسانه‌های انگلیسی بیش از 31 هزار نیروی کار در سراسر این کشور در بخش صنایع فولاد مشغول به کار هستند که این تصمیم می‌تواند ضربه سنگینی برای این بخش محسوب شود. بزرگ‌ترین شرکت فولاد انگلیس موسوم به تاتا با 8 هزار و 500 نیروی کار، از اروپا خواسته تا هرچه سریع‌تر به تصمیم امریکا واکنش نشان دهد.

آلمان با کانادا و مکزیک متحد می‌شود

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا نیز قرار بود به امریکا برای دیدار با ترامپ سفر کند. اما او این دیدار را لغو کرد و گفت:«من از سفرم به امریکا خودداری می‌کنم و علتش تنها پیش شرط‌های کاملاً غیر قابل قبول امریکا است.» او ساعتی پس از علنی شدن تصمیم کاخ‌سفید برای اعمال تعرفه‌های جدید علیه کشورهایی که به‌طور کلاسیک «متحد استراتژیک واشنگتن» محسوب می‌شوند، به این تصمیم واکنش نشان داد و گفت:«اجازه دهید رک بگویم. میان ما و امریکا ۲ میلیارد دلار مازاد تجاری وجود دارد که با هیچ محاسبه‌ای ما نمی‌توانیم آن را تهدید کانادا برای امنیت ملی امریکا ارزیابی کنیم.» کریستیا فری لند، وزیر خارجه کانادا نیز اعلام کرد:«کانادا که بزرگترین صادرکننده فولاد به امریکا است، تعرفه‌هایی به ارزش ۱۲.۸ میلیارد دلار روی واردات از امریکا شامل ویسکی، آب پرتقال، فولاد و سایر محصولات وضع خواهد کرد.»

مکزیک دیگر کشور همسایه امریکا و از شرکای اصلی اقتصادی این کشور نیز در واکنش به اجرایی شدن این تعرفه‌ها اعلام کرده، در نظر دارد برای واردات فولاد، گوشت خوک، پنیر، سیب و بلوبری از امریکا تعرفه‌های مشابهی در نظر بگیرد. کانادا و مکزیک که سرگرم مذاکره با امریکا برای تغییر توافق تجارت آزاد امریکای شمالی (نفتا) ‌هستند، به سرعت به تعرفه‌های امریکا واکنش نشان دادند و پیتر آلتمایر، وزیر اقتصاد آلمان اظهار کرد اتحادیه اروپا ممکن است با این دو کشور متحد شود. او گفت:«ما بازارهای آزاد را می‌خواهیم اما باید دولت امریکا را متقاعد کنیم.ما تلاش کردیم این کار را از طریق مذاکرات انجام دهیم و اکنون با همبستگی با یکدیگر و تهیه یک پاسخ اروپایی مشترک که احتمالاً نزدیک به پاسخ مکزیک و کانادا خواهد بود انجام می‌دهیم.»

سهام غول‌های امریکایی سقوط کرد

بر اساس گزارش رویترز، بعد از این اتفاقات شاخص داوجونز یک درصد و «اس‌اند پی ۵۰۰» به میزان ۰.۶۹ درصد ریزش کرد. ارزش سهام غول‌هایی مانند بوئینگ و کاترپیلار به ترتیب ۱.۷ درصد و ۲.۳ درصد سقوط کرد با این حال بازارهای سهام اروپایی در سطح بالاتری گشوده شدند. قیمت نفت امریکا نیز علی‌رغم افت بیشتر از حد انتظار میزان ذخایر انبارهای نفت این کشور، ۲ درصد سقوط کرد. این درحالی صورت گرفت که قیمت نفت برنت تغییری جزئی داشت و به این ترتیب فاصله قیمت بین این دوشاخص نفتی، به بالاترین حد خود در ۳ سال اخیر رسید.

اما پس لرزه‌های این اقدام، بازار طلا را هم تحت تأثیر قرار داده است. قیمت طلا در معاملات روز جمعه بازار آسیا تحت تأثیر نگرانی‌ها نسبت به وقوع جنگ تجاری جهانی که ارزش قوی دلار و آمار اقتصادی مثبت امریکا را تا حدودی جبران کرد، ثابت ماند. به گفته مارک تو، مدیر معاملات در شرکت «وینگ فانگ»، تحرکات قیمت طلا منعکس کننده رفتار نسبتاً آرام سرمایه‌گذاران است. ابهاماتی که بازارها را نگران ساخته‌اند، مدتی است که وجود دارند و سرمایه‌گذاران به آنها عادت خواهند کرد. وی پیش‌بینی کرد طلا بین ۱۲۹۶ دلار تا ۱۳۰۵ دلار معامله شود.


منبع:روزنامه ایران